Liefhebben (ik bedoel daarmee: zwak kunnen zijn en volkomen, volkomen
onaangedaan, wat er ook gebeurt), kortom, liefhebben en gedichten schrijven
kan men tenslotte overal en leven kan men er tenslotte nergens van.
Miks ma välismaale ei põgene
1
Armastada (mõtlen siin selle all: osata olla nōrk ja täiesti täiesti
ükskōikne, saagu mis saab), niisiis, armastada ja luuletusi kirjutada
saab lōpuks igal pool ja lōpuks āra ei ela sellest kuskil.
* Paul-Eerik Rummo (1942), sinds 1992 minister van cultuur, debuteerde als dichter in 1962. Zijn gedichten uit de periode 1968-1972 konden pas in 1989 verschijnen. In de jaren zestig en zeventig ontstond een ware cultus rond zijn poëzie; hij gold als de woordvoerder en het geweten van zijn generatie. Fameus was o.m. het hier vertaalde Waarom ik niet naar het buitenland vlucht. Schreef ook enkele toneelstukken; zijn Assepoesterspel, in 1969 in Tartu opgevoerd, was een sensatie en introduceerde het absurde theater in Estland. Het stuk werd ook in New York gespeeld. Het werd in het Duits gepubliceerd als Das Spiel vom Aschenputtel in estonia. Zeitschrift fūr estnische Literatur und Kultur, nr. 2, 1993 (dipa, Frankfurt).
2
Het lukt niet altijd om zwak te zijn
en rond te trekken met het dichtende dier in jezelf, en soms
slaapt dat ook lang, en soms glijdt de liefde uit je hand, en ben je in omstandigheden die je dwingen listig, moedig,
wreed, reuzelistig, reuzemoedig te zijn -zoals ergens anders vast ook? Ik weet het niet.
2
Alati ei jõua nõrk ju ka olla
ja lohiseda luuletava loomaga endas kaasa, ja mõnikord
puhkab ju temagi pikalt ja armastus mōnikordki libiseb peost, ja oledki olukordades, mis sunnivad kavalaks, julgeks,
julmaks, igavkavalaks, igavjulgeks -nagu vist igal pool mujal? ei tea.
3
Daar staat er één met gemengd bloed, hier Zweed, daar zigeuner,
wat Fins en Ingermanlands, Deens en Pools blauw, Nederduitse adel, in zijn jongste jaarringen Russisch,
vermengd met kreupele geslachten uit de diepste provincie, incest, bovendien door oorlogen en pestepidemieën
bij vlagen haast uitgeroeid, alleen
de taal heeft nog bloed, alleen de taal is nog
min of meer gezond en oud, alleen de taal werkt nog, de man staat, de man staat, daar staat er één met gemengd bloed, de twijfelachtige, uiterst twijfelachtige nakomeling van jagers en zeelieden
(‘bescherm de vrijheid!’, bescherm haar, stop haar in het bos onder het mos, verberg haar op zee) - maar
van wie stamt hij af, waar komt hij vandaan, waar komt degene vandaan die daar staat,
de ontslapen Kalevipoeg*op zijn nek, zijn benen door zijn eigen domheid afgehakt, de vliegtuigen donderen
over zijn hoofd en hij staat daar
3
Seisab segavereline,
siit rootslane, sealt mustlane,
veidi sugulas-soomet ja ingerit, taani ja poola sinist, alamsaksa aadellikkust, viimastes aastaringides venet, sekka kolgaste lombakaid pōlvkondi, verepilastust, pealegi sõdades, katkudes hooti peaaegu
viimseni mulda jooksnud, ainult keel veel veritseb, ainult keel veel
enam-vähem terve ja vana, ainult keel veel käib, mees seisab, mees seisab, seisab segavereline,
metsastajate ja meresõitjate küsitav, vägagi küsitavjärglane
(‘varja vabadust!’, varja, vii metsa ja pista samblasse, vōta merele kaasa) - kuid kellest on tulnud siis, kellest on jäänud,
kellest on jäänud siis see, kes siin seisab,
Kalevipoeg kadunukene kaenlas, jalad oma lolluse läbi otsast raiutud, lennukid pea kohal
paukumas seisab
* Kalevipoeg (zoon van Kalev), held van het gelijknamige Estse epos uit de negentiende eeuw, had zijn zwaard met een vervloeking in een rivier gegooid: het zou de benen afhakken van degene die het gedragen had - waarmee een boze tovenaar bedoeld was. Maar toen Kalevipoeg later zelf de rivier overstak hakte zijn zwaard hemzelf beide benen af, waarna hij stierf.
[Nederlands]
en probeert Finoegrisch te mediteren, het bos is dun, de zee versperd, de grens versperd, daar staat hij
en vlecht soms een buitenlandse grap in voor de toeschouwers, daar staat hij tussen zijn jeneverbessen en zijn gothiek, die je nergens anders op de wereld vindt,
de jeneverbessen die juist tot zijn nek komen en de gothiek waar hij niet meer mee verbonden is dan met een minaret.
[Ests]
ja proovib soomeugriliselt mediteerida, mets hõre, meri kinni, piir
kinni, seisab
ja viskab vahel vaatajatele võõrkeelset nalja, seisab
oma kadakate ja gootikate keskel, mida pole kuskil mujal ilma peal,
kadakate, mis kasvavad täpselt kōrini, ja gootikate, millega pole tal rohkem pistmist kui mōne
minaretiga.
4
Wat betekent ‘vluchten’ eigenlijk?
God allemachtig, ja, inderdaad, waarom ook niet, als je niet gewoon zo weg kunt gaan
en als niemand je hier nodig heeft? Angst en ongewoonte, angst en ongewoonte,
angst voor honger en de ongewoonte het te redden, wat er ook gebeurt, waar je ook terechtkomt.
4
Mis üldse tähendab ‘pōgenema’?
Püha taevas küll, tõepoolest, miks siis mitte, kui niisamuti minna ei saa
ja kui sind siin keegi ei vaja? Hirm ja võõrdumus, hirm ja võõrdumus,
näljahirm ja võõrdumus toime tulla, saagu mis saab, sattudes kuhu tahes.
En liefhebben en gedichten schrijven kan men tenslotte overal en leven kan men er tenslotte nergens van.
5
Ja armastada ja luuletusi kirjutada saab lõpuks igal pool ja lõpuks ära ei ela sellest kuskil.
[2]
ik geloof niet dat de wereld veel van me begrijpt ik praat over estland
ik geloof niet dat estland veel van me begrijpt ik praat over mezelf
ik geloof niet dat ik veel van mezelf begrijp ik praat over de wereld
[Ests]
ei usu et maailm mind suuremat jagab ma räägin eestist
ei usu et eesti mind suuremat jagab ma rāāgin endast
ei usu et ma ise end suuremat jagan ma räägin maailmast