Methode

3.1 Soort onderzoek

De hoofdvraag waar in dit deel antwoord op wordt gegeven, luidt als volgt: ‘In hoeverre komt de

deelnemerspopulatie van de interventie Cool 2B Fit overeen met de populatie kinderen van 7 tot en met 14 jaar met overgewicht en obesitas in Nederland?’ Om deze hoofdvraag te kunnen beantwoorden

zijn er twee deelvragen opgesteld:

A. ‘Wat zijn de achtergrondkenmerken van de deelnemerspopulatie van de interventie Cool 2B Fit?’

B. ‘Wat zijn de achtergrondkenmerken van de algemene populatie kinderen van 7 tot en met 14 jaar met overgewicht en obesitas?’

Om antwoord te krijgen op deze vraag, is kwalitatief en kwantitatief explorerend onderzoek gedaan.

Kwalitatief onderzoek is uitgevoerd door middel van literatuuronderzoek, waarmee

achtergrondkenmerken van kinderen met overgewicht in Nederland in kaart zijn gebracht. Daarnaast is kwantitatief explorerend onderzoek uitgevoerd om te achterhalen welke achtergrondkenmerken de deelnemerspopulatie van de interventie Cool 2B Fit heeft. Achtergrondkenmerken van de deelnemerspopulatie zijn kwantitatief in kaart gebracht door middel van vragenlijsten.

3.2 Data verzameling

Voorafgaand aan het intakegesprek van de interventie wordt een vragenlijst besproken die de ouders thuis reeds hebben ingevuld. Het gaat hier om ‘Vragenlijst psycholoog/diëtist’, te vinden in Bijlage 2 (Projectgroep Cool 2B Fit, 2011). Aan de hand van de vragen uit deze vragenlijst is een vragenlijst opgesteld om erachter te komen hoe de deelnemerspopulatie eruit ziet. In Bijlage 3 is te zien welke vragen uit de opgestelde vragenlijst overeenkomen met de vragen uit de ‘Vragenlijst psycholoog/diëtist’. De opgestelde vragenlijst is ingevuld door de coördinatoren van de verschillende teams en is te vinden in Bijlage 4. Niet alle vragen die te vinden zijn in Bijlage 4 worden gebruikt voor het beantwoorden van deelvraag A. Zwart gekleurde vragen zijn gebruikt, lichtgrijs gekleurde vragen zijn buiten beschouwing gelaten. Het gaat hier om de volgende vier algemene achtergrondkenmerken:

- geslacht; - leeftijd;

- type onderwijs, dit is gemeten aan de hand van de antwoordcategorieën weergegeven in ‘Vragenlijst psycholoog/diëtist’, namelijk:

o Basisonderwijs (BAO);

20 o Speciaal Onderwijs (SO);

- aantal kinderen in gezin.

Naast deze vier algemene achtergrondkenmerken zijn er nog twaalf specifieke kenmerken gemeten. Deze kenmerken zijn hieronder weergegeven met de antwoordcategorieën:

- geboorteland vader (gemeten aan de hand van CBS statistiek): o Nederland

o Suriname

o Nederlandse Antillen/Aruba o Marokko

o Turkije

o een ander land, namelijk ... - geboorteland moeder;

o idem

- werksituatie vader (gemeten aan de hand van CBS statistiek): o huisman

o fulltime baan (vanaf 35 u/week) o parttime baan (13-34 u/week) o werkloos/werkzoekende o onderwijs volgen/studeren o arbeidsongeschikt o anders, namelijk ... - werksituatie moeder; o idem - overgewicht/obesitas vader: o ja o nee - overgewicht/obesitas moeder; o idem - ouders gescheiden: o ja o nee

- overlijden van (één van) de ouders: o ja, namelijk de moeder o ja, namelijk de vader

21 o ja, beide

o nee

- maagverkleiningsoperatie/maagband (één van de) ouders: o ja, namelijk de moeder

o ja, namelijk de vader o ja, beide

o nee - stoornissen:

o ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) o ASS (Autisme Spectrum Stoornissen)

o PDD-NOS (Pervasive Developmental Disorder Not Otherwise Specified) o ODD (Oppositional Defiant Disorder)

o DCD (Developmental Coordination Disorder) o andere ziekte/stoornis, namelijk ...

- diëtist: o ja o nee - sporten:

o ja, 0-2 uur per week o ja, 2-4 uur per week o ja, 4-6 uur per week

o ja, meer dan 6 uur per week o nee

Om erachter te komen hoe de algemene populatie kinderen van 7 tot en met 14 jaar met overgewicht er uit ziet, is literatuur geraadpleegd in de databases van Scopus en Pubmed. Daarnaast is in Google gezocht naar rapporten van het CBS, de GGD (Gezondheidsmonitor), Twente in Balans en E-movo. Voor alle achtergrondkenmerken is allereerst gezocht naar de populatie kinderen met overgewicht in

Twente. Echter, er waren maar weinig prevalentiegetallen beschikbaar over deze

achtergrondkenmerken bij deze specifieke populatie. Daarom is verder gezocht naar literatuur en rapporten over heel Nederland, behalve bij het kenmerk etniciteit/geboorteland, omdat de verhouding tussen autochtoon en allochtoon in Twente niet overeenkomt met de verhouding in heel Nederland. Over het achtergrondkenmerk stoornis was in Nederlandse literatuur weinig te vinden, dus is hierbij gezocht naar internationale literatuur.

22 De zoektermen die gebruikt zijn in de databases van Scopus en Pubmed zijn hieronder weergegeven:

- overweight AND the Netherlands AND children AND demographic variables; - overweight AND children AND the Netherlands AND eastern;

- overweight AND children AND the Netherlands AND ethnicity;

- overweight AND children AND the Netherlands AND mental problems;

- overweight AND children AND the Netherlands AND ADHD;

- overweight AND children AND the Netherlands AND behavioral disorders;

- overweight AND children AND ADHD AND prevalence;

- overweight AND children AND PDD-NOS AND prevalence;

- overweight AND children AND ASD AND prevalence;

- overweight AND children AND DCD AND prevalence;

- overweight AND children AND ODD AND prevalence.

3.3 Data-analyse

Bij het beantwoorden van deelvraag A zijn, met behulp van SPSS (versie 20), twee frequentietabellen opgezet waarin een omschrijving van de achtergrondkenmerken wordt weergegeven. In één frequentietabel staan de achtergrondkenmerken weergegeven die betrekking hebben op de kinderen en de gezinssituatie (hoeveel kinderen in gezin en gescheiden ouders) en in de andere frequentietabel zijn de kenmerken van de ouders van deze kinderen weergegeven. Bij de meeste achtergrondkenmerken staan percentages (%) weergegeven achter elk antwoordcategorie. Bij twee achtergrondkenmerken, namelijk leeftijd en aantal kinderen in het gezin zijn de gemiddelden (M) bepaald met de bijbehorende standaarddeviatie (SD). Bij het kenmerk stoornissen staan in de resultaten geen percentages en geen gemiddelden achter de verschillende antwoordcategorieën, omdat één kind soms meerdere stoornissen heeft. Om wel iets over de stoornissen te kunnen zeggen is het kenmerk ‘stoornissen*’ aangemaakt, hierbij zijn de kinderen onderverdeeld in kinderen zonder stoornissen, kinderen met één stoornis of kinderen met twee of meer stoornissen. De %, M en SD zijn berekend in het programma SPSS, versie 20.

Deelvraag B bestaat uit beschrijvend onderzoek, waarbij geen statistische analyses zijn gebruikt. Voor veel gemeten variabelen bij de deelnemerspopulatie is in de literatuur geen antwoord gevonden. Voor de variabelen die wel beschreven worden in literatuur, zijn vaak geen aantallen, prevalenties of gemiddelden weergegeven. Hierdoor is voor het beantwoorden van de hoofdvraag geen statistische toets uitgevoerd.

23