Methode

Tot slot is het bij burgerparticipatie belangrijk om de juiste methode te kiezen en deze methode op een correcte manier uit te voeren. Hierbij is het onder andere belangrijk om rekening te houden met de gekozen doelgroep en met de doelstellingen van het project. Kort gezegd moet er dus goed nagedacht zijn over de vorm en de uitvoering van burgerparticipatie.

Het kiezen van de juiste methode en de uitvoering daarvan wordt in de gemeente Venray gezien als een belangrijke voorwaarde voor succesvolle burgerparticipatie. Respondenten geven aan dat het in het algemeen al moeilijk is om burgers betrokken en geïnteresseerd te krijgen en dat dit ook vaak afhangt van de manier waarop je het proces vormgeeft. Daarom is het allereerst van belang dat de methode past bij de doelgroep. Bij het evenementenbeleid is er voor gekozen om bijvoorbeeld meer digitaal te gaan werken door middel van een website, zodat dit beter aansluit bij de belevingswereld van de vaak jonge organisatoren van evenementen. In het geval van het evenementenbeleid was het ook lastig dat de doelgroep, namelijk mensen uit de horeca, organisatoren en belangengroepen, niet stonden te popelen om daadwerkelijk mee te schrijven aan het beleid. Daarom hebben de ambtenaren er in die casus voor gekozen om een methode te gebruiken waarbij de deelnemers zelf konden reageren op de voor hen belangrijke stukken, waardoor ze niet mee hoefde te praten over de stukken die ze zelf niet interessant vonden. De ambtenaren schreven een aantal stukken en gaven de deelnemers de kans om hier uitgebreid op te reageren. Hierbij werd ook zoveel mogelijk digitaal gecommuniceerd zodat niet iedereen constant bij elkaar hoefde te komen. Uiteindelijk heeft dit in het geval van het evenementenbeleid net zo goed of misschien wel beter gewerkt dan de klassieke vorm van brainstormsessies en ateliers. Ook bij de casus van de visie veehouderij is van tevoren intensief nagedacht over hoe het beste met deze doelgroep omgegaan kon worden. Hierbij was de conclusie vooral dat het gaat om een onderwerp waarbij veel deelnemers eigenlijk geen goed beeld meer hebben van de problemen en verhalen van de andere partij, bijvoorbeeld burgers tegenover ondernemers. Deze doelgroepen moesten juist weer bij elkaar gebracht worden om zo begrip voor elkaar te creëren. Hiervoor is een methode nodig die dus voorziet in face-to-face contact waarbij het mogelijk is om rustig elkaars

verhalen te vertellen. Deze methode is gevonden in de vorm van relatief strak georganiseerde bijeenkomsten waar iedereen, in eerste instantie zonder te discussiëren, zijn verhaal kon vertellen. Kortom, in deze casus was juist een methode nodig waarbij mensen met elkaar gingen praten en discussiëren om inzicht te krijgen in elkaars standpunten (AM1, AM2 & AM3).

Daarnaast moet de methode aansluiten bij het doel van het project. Bij de twee onderzochte cases komt ook duidelijk naar voren dat ambtenaren andere methoden inzetten om aan te kunnen sluiten bij het doel van het project. Bij bijvoorbeeld de visie veehouderij was het uiteindelijke doel om een visie op te stellen. Dit houdt in dat er vooral op hoofdlijnen gepraat werd zonder dat er echt concrete voorstellen werden behandeld. Daarom is er ook bewust voor gekozen om in verschillende sessies op een abstract niveau met elkaar in gesprek te gaan over veehouderij, zonder daarbij op concrete maatregelen in te gaan. Omdat het zo’n gevoelig onderwerp is, was het toch niet mogelijk geweest om het over concrete zaken eens te worden. In dit geval is dus bewust gekozen voor breed georiënteerde bijeenkomsten om zo de algemene lijnen te schetsen voor een visie veehouderij. Bij het evenementenbeleid was het doel om het evenementenbeleid heel concreet uit te werken. Hiervoor was dus een methode nodig om te zorgen dat deelnemers daadwerkelijk met concrete input een bijdrage zouden leveren. Omdat snel duidelijk werd dat de deelnemers geen behoefte hadden om samen te gaan schrijven, werd besloten dat de ambtenaren zelf het evenementenbeleid schrijven en dit actief terug koppelen naar de deelnemers. Op deze manier konden de deelnemers concreet reageren op de zaken die zij interessant vonden en hoefden ze niet urenlang te luisteren en na te denken over onderwerpen die zelf niet interessant vonden. Kortom, voor het volledig schrijven van beleid was het nodig dat de gemeente zelf veel voorwerk doet en dit dan daarna pas terugkoppelt naar de deelnemers. Op deze manier ontvang je de meest concrete input (AM1, AM2 & AM3).

Tot slot zijn er nog twee algemene punten die worden aangestipt door de respondenten. Allereerst is het lang niet altijd mogelijk om vooraf te beslissen welke methode het meest geschikt is. Je komt er pas tijdens het proces achter hoe actief mensen willen zijn en wat ze daadwerkelijk aan input leveren. Daarom is het ook belangrijk dat je jezelf enigszins flexibelt opstelt in een participatieproces. Het hele proces verloopt maar zelden zoals vooraf gepland en je moet dan bereid zijn om bij te sturen en zaken aan te passen. Ten tweede is het volgens de respondenten ook belangrijk om het hele proces behapbaar en beheersbaar te houden. Zeker als je gebruik maakt van fysieke bijeenkomsten is het belangrijk dat er niet te veel mensen aanwezig zijn want dan kan dit een goede discussie belemmeren. Daarom is het belangrijk om een groep te hebben die niet te groot is zodat je de controle verliest. Ook hier is het weer belangrijk dat er een zekere mate van maatwerk geleverd kan worden (AM1, AM2 & AM3).

5.1.7 Samenvatting

In de onderstaande tabel worden de inzichten uit de bovenstaande analyse kort samengevat. Per succesfactor wordt kort besproken wat de belangrijkste ervaringen zijn op dat gebied. Op deze manier ontstaat er een bondig overzicht van de ervaringen met burgerparticipatie in de gemeente Venray.

Tabel 4: Ervaringen met burgerparticipatie in de gemeente Venray

Ervaringen participatie in de gemeente Venray

Vertrouwensrelatie

 Belang van een goede vertrouwensrelatie wordt onderschreven

 Sterk afhankelijk van het onderwerp en het tijdstip, voornamelijk van belang bij gevoelige onderwerpen

 Vertrouwensrelatie ontstaat niet vanzelf, hier moet in geïnvesteerd worden

Middelen

 Maatwerk is meerwerk, participatie kost meer tijd, zeker als alles nog nieuw is

 Deelnemers hebben behoefte aan overzichtelijke informatie, dit is ook belangrijk om een eerlijk speelveld te creëren

 Burgers vinden eerder dat er te veel dan te weinig informatie wordt verstrekt

Beleidsbetrokkenheid

 Mensen staan niet te popelen om inhoudelijk aan beleid mee te werken, dit kost namelijk veel tijd en energie

 Beleid opstellen wordt toch vooral gezien als een taak van de gemeente

 Gemeente houdt logischerwijs veel controle over de uitkomst van het proces, dit kan echter botsen met de verwachtingen van burgers

 Belangrijk dat ook intern het gebruik van participatie gestimuleerd wordt, in Venray is hier steeds meer aandacht voor

Communicatie

 Veel aandacht voor communicatie in de gemeente Venray

 Het gebrek aan kaders zorgt soms voor onduidelijk; hoe ver mag je gaan om burgers te betrekken?

 Belangrijk om goed te communiceren over verwachtingen van deelnemers, maar dit is lastig omdat vaak tijdens het proces nog zaken veranderen

 Koppel zo veel mogelijk informatie terug naar deelnemers zodat ze weten wat er met hun input gedaan is

Context

 Problematiek moet het liefst zo concreet mogelijk zijn

 Burgers moeten de problematiek interessant genoeg vinden anders is het lastig mensen te motiveren

 Tijdstip van participatie is belangrijk, dit moet zo vroeg mogelijk plaatsvinden

Methode

 Kiezen van de juiste methode wordt gezien als een belangrijke voorwaarde voor succes  Methode moet aansluiten bij de doelgroep en het doel van het project

 Maar moeilijk vooraf te beslissen welke methode het meest geschikt is