Meten van arbeidsparticipatie

Het weigeren van een VOG kan negatieve gevolgen hebben voor de mate van arbeidsparticipatie van de persoon in kwestie. De functie waar de VOG voor is aangevraagd kan immers niet worden vervuld. Om na te gaan of er meetbare verschillen zijn vast te stellen tussen de drie onderzoeksgroepen (de experimentele groep en de twee controlegroepen) is gebruik gemaakt van microdatabestanden van het CBS. Om te reconstrueren of een persoon

83

(deels) aan het werk is in een bepaald jaar, zijn meerdere microdatabestanden van het CBS benut, te weten:

• Baankenmerkenbus: dit bestand bevat alle banen van werknemers gedurende een jaar. Er is aangegeven op welke periode de gegevens betrekking hebben. De definitie van baan is hier: “een arbeidsovereenkomst tussen een bedrijf en een persoon.”

• Zelfstandigentab: dit bestand bevat gegevens over personen die in een jaar inkomsten uit eigen onderneming hebben gehad (fiscale zelfstandigen).

• Aototpersoonbus: dit bestand bevat personen die gedurende een jaar recht hebben op één of meerdere arbeidsongeschiktheidsuitkeringen. Er is aangegeven op welke periode de gegevens betrekking hebben. Het gaat om uitkeringen op grond van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong), de Wet op de

arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO), de Wet

arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ), de Inkomensverzekering Volledig Arbeidsongeschikten (IVA) en de regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA). De IVA en de WGA vormen tezamen de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA).

• Bijstandpersoonbus: dit bestand bevat personen die gedurende een jaar recht hebben op een of meerdere bijstands- of bijstandgerelateerde uitkeringen. Er is aangegeven op welke periode de gegevens betrekking hebben. Het gaat om uitkeringen op grond van de Wet Werk en Bijstand (WWB) waaronder periodiek algemene bijstand, bijstand aan adreslozen en bijstand aan elders verzorgden, het Besluit Bijstandverlening Zelfstandigen (BBZ), de Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), de Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze zelfstandigen (IOAZ) en de Wet Werk en inkomen Kunstenaars (Wwik).

• Studerendenbus: Dit bestand bevat alle personen die in het peiljaar scholier of student zijn. Er is aangegeven op welke periode de gegevens betrekking hebben.

De gegevens uit alle vijf de databases hebben betrekking op de jaren 2010 t/m 2014. Als startjaar is 2010 gekozen, omdat daarmee zicht is op de arbeidsparticipatie voorafgaand aan de VOG-aanvraag uit 2011. Het eindjaar 2014 is ingegeven door het feit dat dit het laatste jaar is waarvan gegevens beschikbaar zijn in alle vijf de databases.

De arbeidsmarktgegevens van de 600 onderzochte personen zijn aan de JDS-gegevens gekoppeld op basis van het Burgerservicenummer (BSN). De BSN-nummers zijn aangeleverd door de JDS-beheerder. Als een persoon echter niet in het JDS voorkomt of daar niet te

84

traceren was78, dan ontbreekt het BSN en is de koppeling met de CBS-arbeidsmarktdata gemaakt op basis van drie sleutelvariabelen, te weten sekse, geboortedatum en de postcode (6 posities). Tevens is aangegeven wanneer de persoon in kwestie op het desbetreffende adres woont (jaar van geldigheid). Tabel 4.9 laat zien dat 592 van de aangeboden 600 personen zijn te koppelen aan de CBS-data aan de hand van een RIN.79

Tabel 4.9 Wijze van koppelen met CBS-data en aantal geslaagde koppelingen

Koppeling via BSN Alternatieve koppeling

Onderwijs Aanbod Geslaagd Aanbod Geslaagd

• VOG geweigerd 99 97 1 0

• VOG afgegeven 12 12 88 87

• Geen VOG aangevraagd 100 100 - -

Taxichauffeur

• VOG geweigerd 96 96 4 3

• VOG afgegeven 59 59 41 38

• Geen VOG aangevraagd 100 100 - -

Totaal 466 464 134 128

Van de 592 personen zijn er 22 in geen van deze jaren in een of meerdere van deze databases te traceren. Er zijn 154 personen die te traceren zijn in een of meerdere jaren, maar niet in alle vijf jaren. Ten slotte zijn 416 personen in alle jaren getraceerd. Het aantal getraceerde personen per jaar is gegeven in tabel 4.10.

Er kunnen meerdere redenen zijn waarom een persoon een of meerdere jaren niet voorkomt in een van de vijf databases, bijvoorbeeld door verblijf in het buitenland, status als ‘huisvrouw’, gepensioneerde of anderszins niet werkend of door langdurige detentie.

78 In principe moeten alle personen uit de groepen ‘VOG geweigerd’ terug te vinden zijn in JDS. Deze zoektocht is geautomatiseerd uitgevoerd aan de hand van de achternaam, voorna(a)m(en) en geboortedatum van de persoon in kwestie. Deze gegevens zijn via het COVOG verkregen. Het blijkt dat het traceren van deze personen in het JDS niet voor de volle 100 procent is gelukt; in vijf gevallen is de persoon niet teruggevonden in het JDS.

79 Het CBS zet een BSN of andere identifyers om in een RIN: een uniek nummer zonder verder betekenis. Aan de hand van het RIN kan door alle CBS-databases heen worden gezocht.

85

Tabel 4.10 Aantal getraceerde personen in de vijf microdatabestanden per jaar

2010 2011 2012 2013 2014

Onderwijs

• VOG geweigerd 85 89 86 85 87

• VOG afgegeven 94 95 95 92 92

• Geen VOG aangevraagd 80 80 83 81 82

Taxichauffeur

• VOG geweigerd 87 88 84 83 78

• VOG afgegeven 89 88 91 85 83

• Geen VOG aangevraagd 78 78 79 78 82

Totaal 513 518 518 504 504

Een persoon kan binnen één jaar in meerdere databases voorkomen. Er is een driedeling gemaakt: werk, studie of uitkering. Als iemand voor 90 werkdagen of meer in een jaar in loondienst heeft gewerkt80 en/of de persoon is als zelfstandige geregistreerd, dan is deze persoon ingedeeld bij ‘werk’. Als de persoon niet aan de werkcriteria voldoet, maar wel in (een deel van) dat jaar als studerende te boek staat, dan is hij als student gekwalificeerd. Tot slot zijn de overige personen ingedeeld in de categorie uitkering. Dit betekent, bij wijze van voorbeeld, dat iemand die een half jaar heeft gewerkt en een half jaar een uitkering heeft genoten, te boek staat als werkende.