DEEL 4: Uitdagingen voor de toekomst en suggesties voor verder onderzoek
4.2 Suggesties voor verder onderzoek
4.2.3 Limitarianism en Degrowth
In hoofstuk 1.1.4.4 kwam de interessante ethische theorie genaamd limitarianism, bedacht door de Belgische filosofe Ingrid Robeyns, aan bod. Zoals daar reeds werd aangegeven, wordt in deze theorie rijk zijn als moreel ontoelaatbaar beschouwd. Er zou een limiet moeten zijn aan rijkdom, dus aan het maximum inkomen dat iemand kan verdienen en/of het maximum vermogen waarover iemand kan beschikken, zowel omwille van ecologische redenen als omwille van machtsconcentratie (Robeyns, 2019). Dit is een interessant idee en het is in lijn met de in deze masterproef besproken thema’s en bevindingen. De theorie vertoont zeer veel gelijkenissen met ideeën en voorstellen die de ronde doen binnen de Degrowth-beweging. Er is echter geen literatuur te vinden die Degrowth en limitarianism
met elkaar in verband brengt, dus ook hier zie ik een opportuniteit voor verder onderzoek. Robeyns doet immers concrete voorstellen voor maximumvermogens- en inkomens, waar Degrowth-denkers misschien verder mee aan de slag kunnen gaan. Wordt welfarism vervangen door limitarianism in een Degrowth-samenleving?
Conclusie
De economische ongelijkheid is erg hoog, zowel binnen (westerse) landen als tussen landen, en is nog steeds aan het groeien. Verschillende factoren spelen hierin een rol, o.a. vermogensconcentratie, stijging van toplonen, internationalisering van de arbeidsmarkt, het type belastingen dat geheven wordt met herverdeling als doel en ook het fenomeen van globalisering kan een impact hebben op de mate van economische ongelijkheid. Er zijn bovendien enkele bedenkingen die we kunnen maken bij de grote economische ongelijkheid van vandaag en zeker bij de stijging daarvan: 1) De twijfels die kunnen geplaatst worden bij een samenleving waarin verdienste centraal staat. 2) Een tweede argument gaat over de steeds toenemende rijkdom van de groep superrijken en de grotere machtspositie die daaraan vastkleeft 3) Het laatste argument kaart het verband tussen economische ongelijkheid en een consumptiemaatschappij aan waarin het streven naar meer welvaart en consumptie centraal staat, wat het welzijn niet noodzakelijk ten goede komt.
Uit statistieken blijkt inderdaad dat het welzijnsniveau 50 jaar geleden stagneerde in westerse landen en zelfs daalde in België. Dat ondanks een toename op vlak van welvaart en een vergrote aandacht voor het thema welzijn binnen verschillende vakgebieden. Zowel binnen het economische als het psychologische vakgebied gaan wetenschappers aan de slag met het thema en maken daarbij gebruik van ethische grondbeginselen of moraal(filosofische) theorieën. De invulling die aan welzijn en het goede leven gegeven werd door hedonische en eudaimonische denkscholen zijn nog steeds prominent aanwezig in hedendaagse ethische theorieën en (politieke) debatten die gevoerd worden rond het thema. Onderzoekers gebruiken echter een hele resem aan indicatoren die volgens bepaalde analyses een goede inschatting kunnen maken van het welzijnsniveau en van onderzoek tot onderzoek van elkaar kunnen verschillen.
Maar wat is nu het concrete verband tussen economische ongelijkheid en welzijn? De wetenschap is er wat verdeeld over. Er zijn echter heel wat onderzoeken die wel degelijk een verband aantonen tussen de twee, een negatief verband. Hoe hoger de economische ongelijkheid, hoe lager het welzijnsniveau. Enkele maatschappelijke, sociale en psychologische gevolgen van een grote of stijgende economische ongelijkheid kunnen immers op hun beurt een impact hebben op het welzijn van mensen. Ruw geschetst zijn dat de volgende: subjectieve perceptie op ongelijkheid en verwachtingen rond sociale mobiliteit, statusconcurrentie en statusangst, wantrouwen en aantasting van sociale relaties, financiële deprivatie en kopzorgen van de armste laag.
Het voorgaande kan van betekenis zijn voor beleidsmakers die te lang geloofd hebben dat welvaart de belangrijkste indicator is van welzijn en daardoor alles op alles gezet hebben om economische groei
na te streven, met een groeiende economische ongelijkheid als gevolg. Gelukkig zijn er ook alternatieve toekomstperspectieven mogelijk. Denkers, wetenschappers en activisten geclusterd onder de noemer Degrowth zijn immers van mening dat welzijn gebruikt moet worden om politiek- economisch beleid te sturen en uiten daarmee hun kritiek op het nastreven van groei in een kapitalistische maatschappij. Volgens de Degrowth beweging is het nastreven van groei zowel op ecologisch als sociaal vlak niet te verantwoorden. Op een eindige planeet, met eindige grondstoffen is het ecologisch niet haalbaar om groei na te streven. Groei creëert bovendien valse vooruitzichten van overvloed en geluk. Maar het tegendeel is waar. Economische groei, en het kapitalistische systeem dat die groei bestendigt, creëert een onverzadigbare drang naar meer en vergroot competitie tussen mensen. Wat bijgevolg een impact heeft op het welzijn. Ook vergroot het nastreven van groei de economische ongelijkheid. Een Degrowth-samenleving zou volgens de Degrowth-denkers veel meer tegemoetkomen aan wensen en noden van de mens, ons zeker niet ongelukkiger maken en tegelijkertijd de grenzen van onze planeet respecteren.
Verschillende wetenschappers, intellectuelen en activisten dragen alternatieven, maatregelen en voorbeelden aan van hoe een samenleving met respect voor mens en milieu er zou kunnen uitzien. Enkele daarvan hebben als doel om economische ongelijkheid in te perken. Uit een analyse van drie van deze maatregelen bleek dat het basisinkomen en het maximuminkomen een positieve impact op verschillende indicatoren voor welzijn kunnen hebben én dus mogelijks ook welzijnsverhogend zijn. Bij de maatregel ‘belasting op luxeproducten’ had ik wel iets meer vragen en was het verband minder duidelijk. Eén probleem gerelateerd aan de praktische uitvoering van deze maatregelen kwam echter steeds opnieuw terug en kan grote implicaties met zich meebrengen: het feit dat ze moeilijk afdwingbaar zijn binnen de landsgrenzen.
Ondanks het feit dat deze maatregelen op kritiek stuiten omwille van de uitvoerbaarheid en de inkomsten die een overheid mogelijks kan mislopen door het instellen van de besproken Degrowth- maatregelen, ben ik van mening dat de maartregelen toch verantwoord kunnen worden als we de langetermijneffecten ervan onder de loep nemen. Herverdeling is binnen de Degrowth-beweging immers een middel om tot een meer rechtvaardige en inclusieve samenleving te komen waarin welzijn centraal staat. De toekomstvisie van Degrowth ziet er naar mijn mening veelbelovend uit en biedt oplossingen voor allerlei hedendaagse maatschappelijke problemen. Groeiende economische ongelijkheid en een stagnerend welzijnsniveau zijn twee van die problemen. Een te grote focus op economische groei, welvaart en de mens als consumptiewezen zijn andere problematische aspecten van de huidige samenleving, die weer opnieuw een flink aantal problemen met zich meebrengen. Met de invoering van de besproken Degrowth-maatregelen kunnen er volgens mij belangrijke stappen
transitie van een materialistische naar een dematerialistische samenleving gestoeld op vrijwillige bescheidenheid, convivialiteit en wederkerigheid.
Dus, om een antwoord te geven op mijn onderzoeksvraag: Zouden we Degrowth-
herverdelingsmaatregelen moeten doorvoeren om het welzijn te verhogen? Ja. Ik ontvang ze met open
armen. Ik heb maar enkele maatregelen kunnen onderzoeken in deze masterproef, maar het volledige Degrowth-kader schept naar mijn mening positieve verwachtingen voor andere suggesties en ideeën. Degrowth biedt een theoretische basis voor een veelheid aan politiek-economisch geëxperimenteer en zal naar de toekomst toe heel wat onderzoek mogelijk maken naar complexe vraagstukken gerelateerd aan economische ongelijkheid en welzijn.
Bronnen
A degrowth perspective on the coronavirus crisis. (2020). [Degrowth].
https://www.degrowth.info/en/2020/03/a-degrowth-perspective-on-the-coronavirus-crisis/ Alesina, A., Di Tella, R., & MacCulloch, R. (2004). Inequality and happiness: Are Europeans and Americans different? Journal of Public Economics, 88(9–10), 2009–2042.
https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2003.07.006
Alexander, S. (2015). Basic and maximum income. In Degrowth: A Vocabulary for a New Era. Routledge.
Anand, P., Hunter, G., Carter, I., Dowding, K., Guala, F., & Van Hees, M. (2009). The Development of Capability Indicators. Journal of Human Development and Capabilities, 10(1), 125–152.
https://doi.org/10.1080/14649880802675366
Andreoni, V., & Galmarini, S. (2014). How to increase well-being in a context of degrowth. Futures,
55, 78–89. https://doi.org/10.1016/j.futures.2013.10.021
Andreucci, D., & McDonough, T. (2015). Capitalism. In Degrowth: A Vocabulary for a New Era (pp. 87–90). Routledge.
Ariès, P. (2005). Décroissance ou barbarie. Golias.
Aristotle. (2002). Nicomachean Ethics. Oxford University Press.
Bache, I. (2020). Evidence and Policy. In I. Bache (Red.), Evidence, Policy and Wellbeing (pp. 11–28). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-21376-3_2
Bache, I., & Scott, K. (2018). The Politics of Wellbeing: Theory, Policy and Practice. Springer.
Bagwell, L. S., & Bernheim, B. D. (1992). Conspicuous Consumption, Pure Profits, and the Luxury Tax (Working Paper Nr. 4163; Working Paper Series). National Bureau of Economic Research.
https://doi.org/10.3386/w4163
Basistarieven van de btw. (2020). Belgium.be - Informatie en diensten van de overheid. https://www.belgium.be/nl/belastingen/btw/tarieven
Beuningen, J. van, & Kloosterman, R. (2011). Subjectief welzijn: Welke factoren spelen een rol? [Webpagina]. Centraal Bureau voor de Statistiek. https://www.cbs.nl/nl-
nl/achtergrond/2011/51/subjectief-welzijn-welke-factoren-spelen-een-rol-
Blaschke, R. (2017). Unconditional Basic Income. https://www.degrowth.info/en/dim/degrowth-in- movements/unconditional-basic-income/
Blühdorn, I., & Welsh, I. (2007). Eco-politics beyond the paradigm of sustainability: A conceptual framework and research agenda. Environmental Politics, 16(2), 185–205.
https://doi.org/10.1080/09644010701211650
Bourguignon, F. (2017). The Globalization of Inequality (2de dr.). Princeton University Press. Boushey, H. (2020, augustus 7). The coronavirus recession and economic inequality: A roadmap to recovery and long-term structural change. Equitable Growth. https://equitablegrowth.org/the- coronavirus-recession-and-economic-inequality-a-roadmap-to-recovery-and-long-term-structural- change/
Brey, P., Briggle, A., & Spence, E. (2012). The Good Life in a Technological Age (1ste dr.). Routledge. Buch-Hansen, H., & Koch, M. (2019). Maximum limits on income and wealth? A degrowth
perspective. Degrowth.Info. https://www.degrowth.info/en/2019/05/maximum-limits-on-income-
and-wealth-a-degrowth-perspective/
Büchs, M., & Koch, M. (2017). Postgrowth and Wellbeing. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-59903-8
Buttrick, N., & Heintzelman, S. (2017). Inequality and Well-Being. ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/318533065_Inequality_and_Well-Being
Buttrick, N. R., & Oishi, S. (2017). The psychological consequences of income inequality. Social and
Personality Psychology Compass, 11(3). https://doi.org/10.1111/spc3.12304
Chin, V. (2017). Inequality has a major impact on a country’s wellbeing. Why? World Economic Forum. https://www.weforum.org/agenda/2017/08/inequality-makes-us-unhappy-heres-why/ Chin, V., Ling Heng, S., Khanna, D., & Rueda-Sabater, E. (2017). The Challenge of Converting Wealth
into Well-Being. Boston Consulting Group. https://www.bcg.com/publications/2017/economic-
development-public-sector-challenge-of-converting-wealth-into-well-being
Chohan, U. W. (2017). Universal Basic Income: A Review (SSRN Scholarly Paper ID 3013634). Social Science Research Network. https://doi.org/10.2139/ssrn.3013634
Christen, M., & Morgan, R. M. (2005). Keeping Up With the Joneses: Analyzing the Effect of Income Inequality on Consumer Borrowing. Quantitative Marketing and Economics, 3(2), 145–173.
https://doi.org/10.1007/s11129-005-0351-1
Cosme, I., & Ferreira dos Santos, R. (2017). Assessing the degrowth discourse: A review and analysis of academic degrowth policy proposals. Journal of Cleaner Production.
https://www.researchgate.net/publication/313326676_Assessing_the_degrowth_discourse_A_revie w_and_analysis_of_academic_degrowth_policy_proposals
de Beer, P., & Pinxteren, M. (2016). Meritocratie: Op weg naar een nieuwe klassensamenleving? (1ste dr.). AmsterdamAmsterdam University Press. https://doi.org/10.5117/9789462983397
‘De echte redenen voor de milieucrisis? Overconsumptie en obsessieve groei’. (2020, juni 23). MO*.
https://www.mo.be/nieuws/de-echte-redenen-voor-de-milieucrisis-overconsumptie-en-obsessieve- groei
De Spiegelaere, S. (2013). Zijn managers dan geen mensen? Het dubbele loondiscours onder de loep [De Wereld Morgen]. https://www.dewereldmorgen.be/community/zijn-managers-dan-geen- mensen-het-dubbele-loondiscours-onder-de-loep/
De verschillende btw tarieven. (2020). BTW Berekenen. http://www.btw-berekenen.com/btw-
tarieven/
De Vos, M. (2015). Ongelijk maar fair: Waarom onze samenleving ongelijker is dan we vrezen (2de dr.). Uitgeverij Lannoo nv.
Degrowth-Webportal c/o Konzeptwerk Neue Ökonomie. (z.d.). What is degrowth? | degrowth.info.
Degrowth. Geraadpleegd 21 juni 2020, van https://www.degrowth.info/en/what-is-degrowth/
Demaria, F., D’Alisa, G., & Kallis, G. (2015). Degrowth: A Vocabulary for a New Era. Routledge. Dreher, A., & Gaston, N. (2008). Has Globalization Increased Inequality?*. Review of International
Economics, 16(3), 516–536. https://doi.org/10.1111/j.1467-9396.2008.00743.x
Drometer, M., Frank, M., Pérez, M. H., Rhode, C., Schworm, S., & Stitteneder, T. (2018). Wealth and
Inheritance Taxation: An Overview and Country Comparison (Ifo DICE Report). ifo Institute.
https://www.ifo.de/DocDL/dice-report-2018-2-drometer-frank-hofbauer-p%C3%A9rez-rhode- schworm-stitteneder.pdf
Easterlin, R. A. (2003). Explaining happiness. Proceedings of the National Academy of Sciences,
Edsall, T. B. (2014). Thomas Piketty and His Critics. New York Times.
http://www2.econ.iastate.edu/classes/econ502/tesfatsion/PikettyCritics.TBEdsall2014.pdf Ehrlich, A., & Ehrlich, P. (2020, juni 26). The fallacy of “back to normal” thinking. European Health News. https://www.ehn.org/covid-19-pandemic-going-back-to-normal--
2646261313.html?rebelltitem=6#rebelltitem6?rebelltitem=6
Einde voor Carrasco, Fellaini en co? Salarisplafond voor buitenlanders in China. (2019). Sporza.
https://sporza.be/nl/2019/12/27/einde-voor-carrasco-fellaini-en-co-salarisplafond-voor-buitenl/ Fletcher, G. (2016). Objective list theories. In The Routledge Handbook of Philosophy of Well-Being (pp. 148–160). Routledge handbooks. https://philarchive.org
Furceri, D., Loungani, P., Ostry, J. D., & Pizzuto, P. (2020, mei 8). COVID-19 will raise inequality if past pandemics are a guide. VoxEU.org. https://voxeu.org/article/covid-19-will-raise-inequality-if-past- pandemics-are-guide
Galbraith, James K. (2007). Global inequality and global macroeconomics. Journal of Policy Modeling,
29(4), 587–607. https://doi.org/10.1016/j.jpolmod.2007.05.008
Galbraith, John Kenneth. (1998). The Affluent Society. Houghton Mifflin Company.
Galí, J. (1994). Keeping up with the Joneses: Consumption Externalities, Portfolio Choice, and Asset Prices. Journal of Money, Credit and Banking, 26(1), 1–8. JSTOR. https://doi.org/10.2307/2078030 Geerts, T. (2016). Het maximumloon—Is een maximumloon ethisch gewenst? [Bachelorproef]. Universiteit Gent.
Good Riddance to the Luxury Tax. (2003, januari 6). Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/SB1041807729976794664
Goodin, R. E., & Goodin, R. E. (1995). Utilitarianism as a Public Philosophy. Cambridge University Press.
https://books.google.be/books?id=d1QF0iaain4C&pg=PR4&hl=nl&source=gbs_selected_pages&cad= 2#v=onepage&q&f=false
Halmetoja, A., De Wispelaere, J., & Perkiö, J. (2019). The Rise (and Fall) of the Basic Income Experiment in Finland. Social Policy and Society, 18(2), 319–330.
https://doi.org/10.1017/S1474746418000258
Harel Ben-Shahar, T. (2017). Positional Goods and the Size of Inequality (SSRN Scholarly Paper ID 2990066). Social Science Research Network. https://papers.ssrn.com/abstract=2990066
Helliwell, J. F. (2003). How’s life? Combining individual and national variables to explain subjective well-being. Economic Modelling, 20(2), 331–360. https://doi.org/10.1016/S0264-9993(02)00057-3 Hirsch, F. (1976). Social Limits to Growth. Routledge.
How much money is spent on lobbying each year ? (z.d.). Political Lobbying. Geraadpleegd 1 augustus 2020, van https://political-lobbying.co.uk/how-much-money-is-spent-on-lobbying-each-year/
Hoyle, B. (2020). Jeff Bezos breaks his own wealth record. The Times.
https://www.thetimes.co.uk/article/jeff-bezos-breaks-his-own-wealth-record-r5mgqr5p6 Hursthouse, R. (1999). On Virtue Ethics. In On Virtue Ethics. Oxford University Press.
https://books.google.be/books?hl=en&lr=&id=kOk_HdpKYFMC&oi=fnd&pg=PA1&dq=on+virtue+ethi cs+hursthouse&ots=gWB3VMeqot&sig=ZVMmyZlT1E5DM_apOt0bjKN55Tw&redir_esc=y#v=onepage &q=on%20virtue%20ethics%20hursthouse&f=false
Is a Luxury Goods Consumption Tax Useful? (2010). Bejing Review.
http://www.bjreview.com.cn/forum/txt/2010-06/18/content_280253.htm
Jaikumar, S., & Sarin, A. (2015). Conspicuous consumption and income inequality in an emerging economy: Evidence from India. Marketing Letters, 26(3), 279–292. https://doi.org/10.1007/s11002- 015-9350-5
Jambon, J. (2019, april 25). ‘België is een optelsom van twee democratieën die almaar sterker uit
elkaar groeien’. Knack. https://www.knack.be/nieuws/belgie/belgie-is-een-optelsom-van-twee-
democratieen-die-almaar-sterker-uit-elkaar-groeien/article-opinion-1456505.html
Jauhiainen, A., & Mäkinen, J.-H. (2018). Universal Basic Income Didn’t Fail in Finland. Finland Failed It.
The New York Times. https://www.nytimes.com/2018/05/02/opinion/universal-basic-income-
finland.html
Jensen, L. (2020). World Social Report 2020—Inequality in a rapidly changing world (p. 216). United Nations Department of Economic and Social Affairs.
https://www.un.org/development/desa/dspd/wp-content/uploads/sites/22/2020/02/World-Social- Report2020-FullReport.pdf
Joskin, A. (2018). Het welzijn in België meten—Opbouw van een composiete indicator om het huidige
welzijn in België te meten (p. 39). Federaal Planbureau.
Joumard, I., Pisu, M., & Bloch, D. (2012). Tackling income inequality: The role of taxes and transfers.
OECD Journal: Economic Studies, 2012(1), 37–70.
Kallis, G. (2011). In defence of degrowth. Ecological Economics, 70(5), 873–880. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2010.12.007
Kallis, G. (2015a). The Degrowth Alternative. Tellus.Org. https://www.resilience.org/stories/2015-02- 19/the-degrowth-alternative/
Kallis, G. (2015b). Social limits of growth. In DEGROWTH: A Vocabulary for a New Era. Kallis, G., Kerschner, C., & Martinez-Alier, J. (2012). The economics of degrowth. Ecological
Economics, 84, 172–180. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2012.08.017
Keeley, B. (2015). Income Inequality: The Gap between Rich and Poor. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264246010-en
Kempf, H. (2008). How the Rich are Destroying the Earth (1st edition). Green Books.
Kempf, H. (2010). Degrowth and inequality: The link between ecological and social crisis. 2nd Conference on Economic Degrowth - For Ecological Sustainability and Social Equity, Barcelona. https://www.degrowth.info/en/catalogue-entry/degrowth-and-inequality-the-link-between- ecological-and-social-crisis/
Kempf, H. (2012). From oligarchy to the new challenge of global politics. Reporterre, le quotidien de
l’écologie. https://reporterre.net/From-oligarchy-to-the-new
Kesebir, S. (2016). When Economic Growth Doesn’t Make Countries Happier. Harvard Business
Review. https://hbr.org/2016/04/when-economic-growth-doesnt-make-countries-happier
Kraus, M. W., Côté, S., & Keltner, D. (2010). Social Class, Contextualism, and Empathic Accuracy.
Psychological Science, 21(11), 1716–1723. https://doi.org/10.1177/0956797610387613
Kuypers, S., & Marx, I. (2017). De verdeling van de vermogens in België: Een actualisering (p. 21). Search Results Web result with site links Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck - Universiteit Antwerpen.
https://www.centrumvoorsociaalbeleid.be/sites/default/files/D%202017%206104%2001_juni2017.p df
Layard, R. (2010). Does Relative Income Matter? Are the Critics Right? In International Differences in
Luhmann, N. (1976). The Future Cannot Begin: Temporal Structures in Modern Society. Social
Research, 43(1), 130–152. JSTOR.
Luxury Tax in India—Tax rates. (2020). https://cleartax.in/s/luxury-tax-in-india
Mason, R. (1998). The Economics of Conspicuous Consumption. In Books. Edward Elgar Publishing. https://ideas.repec.org/b/elg/eebook/1508.html
McNamee, S. J., & Jr, R. K. M. (2013). The Meritocracy Myth (3de dr.). Rowman & Littlefield Publishers.
Meadows, D. H., Meadows, D. L., Randers, J., & Behrens, W. W. (1972). The Limits of Growth. A
Report for The Club of Rome’s Project on the Predicament of Mankind. Universe Books.
Melin, ers, & Sam, C. (2020). These Are America’s Highest Paid CEOs. Bloomberg.Com. https://www.bloomberg.com/graphics/2020-highest-paid-ceos/
Meynen, N. (2020). Dealing with degrowth movement demands in (environmental) NGOs. European Environmental Bureau, Webinar.
Miller, E. (1975). Status Goods and Luxury Taxes. The American Journal of Economics and Sociology,
34(2), 141–154. JSTOR.
Miller, J. (2010). A Distinction Regarding Happiness in Ancient Philosophy. Social Research, 77(2), 595–624. JSTOR.
Moyes, P. (2013). Utilitarianism or Welfarism: Does it Make a Difference? Social Choice and Welfare,
40(2), 529–551. https://doi.org/10.1007/s00355-011-0617-3
Naschold, F. (2002). Why Inequality Matters for Poverty. Inequality Briefing, 2.
Nussbaum, Martha C. (2003). Capabilities as fundamental entitlements: Sen and social justice.
Feminist Economics, 9(2–3), 33–59. https://doi.org/10.1080/1354570022000077926
Nussbaum, Martha Craven, & Kallhoff, A. (2001). Martha C. Nussbaum: Ethics and Political
Philosophy : Lecture and Colloquium in Münster 2000. LIT Verlag Münster.
N-VA wil af van maximumloon voor ceo’s overheidsbedrijven. (2016). De Standaard. https://www.standaard.be/cnt/dmf20160820_02432114
O’Connor, A. (2016, oktober 10). Coke and Pepsi Give Millions to Public Health, Then Lobby Against It. The New York Times. https://www.nytimes.com/2016/10/10/well/eat/coke-and-pepsi-give- millions-to-public-health-then-lobby-against-it.html
Oishi, S., Diener, E., & Schimmack, U. (2011). Progressive Taxation and the Subjective Well-Being of Nations. Psychological Science.
https://www.researchgate.net/publication/51867771_Progressive_Taxation_and_the_Subjective_W ell-Being_of_Nations
Oishi, S., Kesebir, S., & Diener, E. (2011). Income Inequality and Happiness. Psychological Science. https://doi.org/10.1177/0956797611417262
Ortiz-Ospina, E., & Roser, M. (2016). Taxation. Our World in Data. https://ourworldindata.org/taxation
Oxfam. (2015). Extreme Carbon Inequality [Data set]. Oxfam. https://doi.org/10.1163/2210- 7975_HRD-9824-2015053
Paskov, M., & Gërxhani, K. (2013). Income Inequality and Status Anxiety. 47.
Pfifster, K. (2016, oktober 14). Leaked: Coca-Cola’s Worldwide Political Strategy to Kill Soda Taxes.
Observer. https://observer.com/2016/10/leaked-coca-colas-worldwide-political-strategy-to-kill-soda-
taxes/
Piff, P. K., Stancato, D. M., Côté, S., Mendoza-Denton, R., & Keltner, D. (2012). Higher social class predicts increased unethical behavior. Proceedings of the National Academy of Sciences, 109(11), 4086–4091. https://doi.org/10.1073/pnas.1118373109
Piketty, T. (2017). Capital in the Twenty-First Century (2de dr.). Harvard University Press. Pizzigati, S. (1992). How About a Maximum Wage? Los Angeles Times.
https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1992-04-08-me-457-story.html
Price, S. (2020). Chinese Super League Salary Cap Changes Equation Of January 2020. Forbes. https://www.forbes.com/sites/steveprice/2020/01/01/chinese-super-league-salary-cap-changes- equation-of-january-2020-transfer-window/
Prochazka, T. (2020). Finland’s basic income never failed, our ‘jobs’ did. https://basicincome.org/?s=finland
Proctor, C., & Tweed, R. (2016). Measuring Eudaimonic Well-Being. In Handbook of Eudaimonic Well-
Being. https://www.researchgate.net/publication/309279626_Measuring_Eudaimonic_Well-Being
Reardon, S. (2014). Income inequality affects our children’s educational opportunities. Washington