UItwerking programma
Wij zijn een leefbare gemeente. Hiervoor hebben we de volgende programmaonderdelen geformuleerd en uitgewerkt:
3A. Wonen en leefomgeving, gericht op vooral het aansluiten op actuele en toekomstige woonwensen en demografische ontwikkelingen.
3B. Duurzaamheid en milieu, gericht op het klimaatneutraal maken van de gemeente, door geen broeikasgassen meer uit te stoten en de economie circulair in te richten.
3C. Beheer en onderhoud openbare ruimte, gericht op maatwerk in beheer op wijk- en kernniveau, afgestemd met en op gebruikers.
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 44 van 127
3A. Wonen en leefomgeving
Wat willen we bereiken 1. Omgevingswet
Op 1 januari 2021 treedt de Omgevingswet in werking. In deze wet wordt alle bestaande wetgeving over de fysieke leefomgeving gebundeld, vereenvoudigd en geïntegreerd in één wet met één samenhangend stelsel. Met het programma Omgevingswet wordt de gemeente, samen met de gemeenten Uitgeest, Bergen en Heiloo, voorbereid op de invoering van deze wet.
De ambitie voor de invoering van de Omgevingswet is als volgt:
“Samen met de inwoners, ondernemers en bezoekers geven we invulling aan een fijne leef-, woon- en werkomgeving. We denken meer vanuit het initiatief en minder vanuit beleid en regelgeving. Dit doen we door de inwoners, de ondernemers en de
maatschappelijke opgaven centraal te stellen. Uit deze keuze volgt dat we uitnodigend en faciliterend zijn. Daarbij denken wij mee vanuit de ‘ja, tenzij’ houding en sluiten aan op wat de samenleving van ons vraagt.”
De visie op de Omgevingswet bestaat uit vier uitgangspunten. Deze uitgangspunten vormen de basis voor al ons handelen en al het beleid dat wij de komende jaren ontwikkelen vanuit de
Omgevingswet.
1. Inwoners, ondernemers en maatschappelijke opgaven staan centraal
2. Ruimte aan initiatieven 3. Vroegtijdige samenwerking 4. Integraal werken en maatwerk 2. Wonen
Castricum wil een woningaanbod dat aansluit bij de behoefte en financiële mogelijkheden van alle inwoners. Daarom heeft wonen een hoge prioriteit en realiseren we nieuwbouw zowel binnen de
dorpskernen als in de rafelranden, met behoud van het groene karakter.
In maart 2019 is de notitie ‘Woningbouwafspraken en
programmering Regio Alkmaar’ vastgesteld. Met deze notitie zijn de ambities en opgaven, programmering- en woningbouwafspraken uit het nader uitgewerkt. Met deze nieuwe woningbouwafspraken gaat Regio Alkmaar zich meer richten op realisatiecapaciteit. Dit
betekent voor Castricum dat het bouwtempo omhoog moet en dat er meer woningen moeten worden gerealiseerd om in de behoefte te kunnen voorzien. Afhankelijk van de diverse scenario’s van behoeftegroei is voor Castricum voor 2018 - 2023 de opgave 750 tot 1.000 woningen. Voor 2023 tot 2028 is dit 300 tot 550 woningen.
Daarnaast heeft Castricum in 2019 de voorrangspositie van vergunninghouders op een sociale huurwoning afgeschaft.
Vergunninghouders worden zoveel mogelijk gehuisvest in tijdelijke woningen. Hiertoe moeten extra locaties worden gevonden en gerealiseerd.
Het raadsprogramma gaat uit van woningbouwversnelling. In de huidige hoogconjunctuur is er een groot aantal projecten en initiatieven dat niet altijd even snel kan worden opgevolgd. Daarbij komt de uitspraak van de Raad van State waarbij zij het Programma Aanpak Stikstof (PAS) in kwetsbare natuurgebieden verwierp. Voor Castricum heeft dit tot gevolg dat sinds juli het aantal aangevraagde omgevingsvergunningen daalt en dat initiatiefnemers wachten met indienen van een aanvraag omgevingsvergunning tot er landelijk meer duidelijkheid is inzake de gevolgen van de PAS-uitspraak.
Hoewel procesversnellingen nagenoeg niet mogelijk zijn, is het wel mogelijk meer initiatieven te benutten, waardoor de uiteindelijke woningbouwversnelling tot stand komt door meer productie.
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 45 van 127
Wat gaan we daarvoor doen 1. Omgevingswet
In 2020 bereiden we de ontwerp omgevingsvisie voor, met een visie-op-hoofdlijnen waarbij de dilemma’s en te maken
(beleids)keuzes worden voorgelegd aan de gemeenteraad.
Aan de hand van pilots en experimenten stellen wij in 2020 een handboek omgevingsplan op.
De overige activiteiten die we daarvoor in 2020 gaan doen, zijn onderdeel van de begroting van de Werkorganisatie BUCH. Dit zijn:
Processen, producten en diensten aanpassen aan de eisen van de Omgevingswet.
Ketensamenwerking voor elk niveau passend vormgegeven.
Aansluiten op het Digitale Stelsel Omgevingswet en de zaaksystemen en gemeentelijke administraties aanpassen.
Inzicht hebben in de gevolgen voor de bedrijfsvoering.
Medewerkers opleiden, zodat ze toegerust zijn om volgens de Omgevingswet te handelen.
Inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties informeren over de Omgevingswet.
2. Wonen
Bouwen naar behoefte vormt de basis voor ons
woningbouwprogramma. We zullen deze behoefte jaarlijks monitoren (conform de regionale woningbouwafspraken) en aanpassen aan de meest recente prognoses.
Daarnaast:
Gebruiken we onze grondpositie om snel betaalbare woningen te realiseren, waaronder mogelijk vrijkomende grond bij verplaatsing van activiteiten .
Zoekt actief de samenwerking met ontwikkelaars daar waar ze zelf geen grondpositie heeft .
De ambitie is dat onder andere nieuwe locaties als Zuid III Akersloot, Startingerweg fase 2 Akersloot, Laamens Akersloot, bioscoop Castricum (mogelijkheden behoud bioscoop) en Kooiplein Castricum onderzocht worden. Wanneer blijkt dat deze grote
projecten daadwerkelijk gerealiseerd kunnen worden zullen hiervoor projectteams opgezet worden. Deze projectteams, die bovenop de wettelijke taken en lopende projecten komen, kunnen in de
hoeveelheid van projecten en initiatieven niet bemenst worden uit de huidige capaciteit.
Wooneenheden realiseren om vergunninghouders te plaatsen. Dit kan mogelijk door transformatie van leegstaande gebouwen, maar ook door plaatsing van tijdelijke units. Met het laatste wordt
gerekend in deze begroting. Rekening wordt gehouden met een wachttijd tot reguliere instroom op de woningmarkt van ca. 5 jaar en ca. 30 instromers per jaar, verdeeld over gezinnen en zelfstandigen.
In 2020 worden nieuwe Prestatieafspraken met Kennemer Wonen gemaakt voor de periode 2021-2024. Regionaal draagt Castricum bij aan:
Een nieuwe Regionale Woonvisie
De regionale woningprogrammering
Waaraan kunnen we zien of we het bereiken 1. Omgevingswet
2020 is het laatste jaar voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Aan het eind van 2020 zijn de genoemde
activiteiten uitgevoerd en kunnen we werken met en ‘naar de letter’
van de Omgevingswet. Daarnaast zijn we voorbereid op de volgende fase, waarin we steeds meer ‘naar de bedoeling’ van de Omgevingswet kunnen werken.
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 46 van 127
2. Wonen
Vanaf 2021 gaan gerealiseerde woningaantallen/afgesloten overeenkomsten omhoog.
Bij de toewijzing van sociale huurwoningen is de voorrangspositie van vergunninghouders afgeschaft. Er zijn voldoende tijdelijke woningen voor vergunninghouders gerealiseerd.
Wat mag het programmaonderdeel kosten
-6.000 -5.000 -4.000 -3.000 -2.000 -1.000 0 1.000 2.000 3.000 4.000
Begr. 2020 Begr. 2021 Begr. 2022 Begr. 2023
Baten en lasten (x € 1.000)
Baten Lasten Saldo van baten en lasten
(bedragen x € 1.000) Begr. 2020 Begr. 2021 Begr. 2022 Begr. 2023
Baten 1.667 3.016 2.046 1.957
Lasten 3.734 5.031 3.768 3.821
Saldo van baten en lasten -2.067 -2.015 -1.722 -1.864
Onttrekking aan reserve 90 105 30 0
Toevoeging aan reserve 0 0 0 0
Geraamd resultaat -1.977 -1.910 -1.692 -1.864
Toelichting mutaties budget 2021 2022 2023
2020 tov '20 tov '20 tov '20 Baten
Bijdr. van ondernemers i.v.m.
bestemmingsplan Strand 15 -15 -15 -15
Opbrengst GB 1.396 2.272 316 -107
Verrekening GB -993 -908 -122 312
Leges Omgevingsvergunn. 1.170 200 100
Lasten
Taskforce Wonen 0
Kosten bestem.pln Strand 30 -30
Onderzoek
woonruimteverdeling 9 -9 -9 -9
Invoering Omgevingswet 125 -75 -75
Kap.last investering speelplaatsen 14 27 41
Bijdrage BUCH 2.717 -73 -105 -46
Uitgaven GB 304 1.362 190 201
Doorbelasting rente GB
Lagere/hogere dekking GB/Toerekening grondbedrijf
De kosten/opbrengsten in verband met het grondbedrijf worden toegevoegd/ont-trokken aan de zogenaamde "voorraden" op de balans. Voor deze exploitatie-begroting is het grondbedrijf 'budgetteir neutraal'. Per jaar fluctueren de kosten en opbrengsten echter sterk. Ook eigen formatie wordt ingezet voor het grond-bedrijf. De kosten van deze formatie wordt gedekt door het grondgrond-bedrijf.
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 47 van 127
Beleidsindicatoren
B U C H NL
Overzicht verplichte indicatoren score score score score score jaar eenheid
Gemiddelde WOZ waarde 349 242 258 288 211 2014 dzd euro
Gemiddelde WOZ waarde 346 237 251 278 206 2015 dzd euro
Gemiddelde WOZ waarde 347 240 255 281 209 2016 dzd euro
Gemiddelde WOZ waarde 355 247 267 292 216 2017 dzd euro
Gemiddelde WOZ waarde 374 260 279 305 230 2018 dzd euro
Nieuw gebouwde woningen 3 5,8 14,2 11,5 7,2 2016
aantal per 1.000 woningen
Demografische druk 101,3 70,9 84 92,5 69,8 2019 %
Demografische druk
De som van het aantal personen 0 tot 20 jaar en 65 jaar en ouder in verhouding tot de personen van 20 tot 65 jaar.
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 48 van 127
3B. Duurzaamheid en milieu
Wat willen we bereiken 1. Energiestransitie
Samen met inwoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen, regionale en landelijke partners realiseren we de (inter)nationale klimaatdoelstellingen wat betreft het terugbrengen van de CO2 uitstoot van de gebouwde omgeving. We geven hierbij zelf het goede voorbeeld en vervullen een innovatieve en vooruitstrevende rol in de regio op het gebied van energietransitie.
2, Decentralisatie milieutaken
We zijn voorbereid op de vanaf 2021 te decentraliseren milieutaken.
3. Grondstoffen
We willen dat in 2025 per inwoner slechts 30 kilogram restafval wordt geproduceerd.
Wat gaan we daarvoor doen 1. Energiestransitie
De energietransitie is vanuit de pioniersfase in de versnellingsfase terecht gekomen door de totstandkoming van de Klimaatwet en het aankomende Klimaatakkoord. Dit is versterkt door de regierol die gemeenten toebedeeld hebben gekregen in de energietransitie. Dit betekent onder andere de volgende inhoudelijke veranderingen:
- De schaal verandert van huizen verduurzamen in de pioniersfase naar wijken verduurzamen in de
versnellingsfase.
- Structurele samenwerking met stakeholders in de energietransitie in plaats van incidentele samenwerking.
- De doelgroep verschuift van de koplopers naar het peloton en de achterblijvers.
De begroting voor de energietransitie is gekoppeld aan de verandering in het ambitieniveau van de gemeente. Het
beschikbare budget zal de komende jaren trapsgewijs omhoog gaan. In het uitvoeringsprogramma 2020 staat hoe de €177.500 besteed gaat worden.
Projecten om aan de ambities invulling te geven:
Energie opwekken: Het mede opstellen en uitvoeren van de Regionale Energiestrategie (RES) Noord-Holland Noord (gereed 1 jaar na vaststelling Klimaatakkoord), waarin concreet wordt aangeven op welke wijze zo veel als mogelijk wordt bijgedragen aan de landelijke doelstelling: 2030 49%
minder CO2 uitstoot (t.o.v. 1990), in 2050 bijna 0%.
Aardgas vrij: Het opstellen en uitvoeren van een
gemeentelijke Transitievisie Warmte met een wijkgerichte uitvoeringsprogrammering met als opgave het (vrijwel) volledig uitfaseren van aardgas in 2050 als warmtebron. In 2021 moet elke gemeente een Transitievisie Warmte hebben opgesteld. Hierin wordt het tijdspad vastgesteld waarin wijken worden verduurzaamd. De gemeenteraad besluit welke uitgangspunten gehanteerd worden in de afweging welke wijken als eerste aardgasvrij worden gemaakt en tegen welke voorwaarden.
Duurzame warmte: Een haalbaarheidsonderzoek naar een collectief warmtenet in dorpskern Castricum is gestart in het kader van de backbone 2022. Dit wordt gedaan in
samenwerking met HVC, KennemerWonen en CALorie.
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 49 van 127
Energie besparen: Voorlichting (met behulp van derden[1]) over wat inwoners en ondernemers zelf kunnen doen om de uitstoot van CO2 terug te dringen en de bebouwde
omgeving voor te bereiden op een aardgasvrij toekomst (isolatie, zonnepanelen, energiebesparing, gebruik circulaire materialen). Dit zijn de zogenoemde ‘no regret’ maatregelen.
Voor deze maatregelen is er subsidie van de provincie Noord-Holland voor gemeenten beschikbaar om een meerjarenaanpak voor het verduurzamen van bestaande bouw uit te voeren. Als de maximale subsidie toegekend wordt, verwachten we de komende drie jaar alle inwoners van Castricum energiebesparingsadvies op maat te kunnen aanbieden.
Regie en monitoring: Een beleid energietransitie opstellen en uitvoeren in BUCH verband per 2021. Daarnaast is de Regiegroep energietransitie opgericht met stakeholders als Liander, Stedin, KennemerWonen, HVC, Calorie, Provincie etc. De overige projecten die experts uitvoeren voor de gemeente, waaronder energie coöperatie CALorie, vallen binnen de kaders van de landelijke opgaves, het
raadsprogramma en gemeentelijk beleid.
Het ambitieniveau van bovenstaande activiteiten is afhankelijk van de faciliteiten die worden ingericht door het Rijk n.a.v. het
klimaatakkoord (naar verwachting in oktober 2019 gereed). In het Programma Klimaat zal dit ambitieniveau worden bepaald en de werkorganisatie worden klaargemaakt om de doelstellingen te bereiken.
Er zijn drie grote projecten gestart waar de regierol bij de gemeente is komen te liggen:
[1] Bijv. Duurzaam Bouwloket, CALorie
I. Regionale Energiestrategie (RES) II. Transitievisie Warmte (TVW)
III. Energiebesparing gebouwde omgeving – no regret maatregelen
Milieu
2. Decentralisatie milieutaken
Gezamenlijk met de omgevingsdiensten en provincie Noord-Holland inventariseren we aan de hand van de Omgevingswet en
toegevoegde aanvullingsbesluiten (in elk geval bodem, geluid, natuur) welke (milieu)aspecten gedecentraliseerd worden. De taken omvatten zowel uitvoeringsgerichte werkzaamheden als
beleidsmatige werkzaamheden. Gedurende 2020 zal vanuit het Rijk duidelijkheid worden gecreëerd over de financiële consequenties van de decentralisatie.
3. Grondstoffen
We gaan het Grondstoffenplan 2019 - 2025 tot uitvoering brengen.
Waaraan kunnen we zien of we het bereiken 1. Energiestransitie
Om de resultaten van de acties te kunnen beoordelen wordt een monitoringsrapport opgesteld op basis van de prestatie-indicatoren in het uitvoeringsprogramma en de landelijke opgaven.
2. Decentralisatie milieutaken
Eind 2020 hebben we nieuwe dienstverleningsovereenkomsten met de omgevingsdiensten waarin de te decentraliseren zijn
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 50 van 127
meegenomen en is inzichtelijk welke kosten gemoeid zijn met de te decentraliseren milieuaspecten.
3. Grondstoffen
In 2022 gaan we evalueren hoeveel restafval inwoners nog hebben.
Aan de hand van deze resultaten gaan we het beleid aanscherpen dan wel maatregelen nemen om te komen tot deze 30 kilogram restafval.
Wat mag het programmaonderdeel kosten
Beleidsindicatoren
-8.000 -6.000 -4.000 -2.000 0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000
Begr. 2020 Begr. 2021 Begr. 2022 Begr. 2023
Baten en lasten (x € 1.000)
Baten Lasten Saldo van baten en lasten
(bedragen x € 1.000) Begr. 2020 Begr. 2021 Begr. 2022 Begr. 2023
Baten 7.868 8.116 8.338 8.465
Lasten 6.603 6.640 6.840 7.076
Saldo van baten en lasten 1.265 1.476 1.498 1.389
Onttrekking aan reserve 160 190 220 250
Toevoeging aan reserve 160 190 220 250
Geraamd resultaat 1.265 1.476 1.498 1.389
Toelichting mutaties budget 2021 2022 2023
2020 tov '20 tov '20 tov '20 Baten
Opbrengst rioolheffing 3.420 54 109 167
Opbrengst afvalstoffen 4.452 194 361 430
Lasten
Reiniging inc. Kosten 103 -103 -103 -103
Reiniging ov. Kosten (excl. kap.last / bijdr. BUCH) 27 63 132
Reiniging (kap.last nw invest.) 49 48 47
Kosten energietransitie 177 30 60 90
Bijdr. Omgevingsdienst 671 10 10 21
Bijdrage BUCH 1.521 23 64 92
Storting voorziening riool 627 -29 35 107
Kosten riolering (exc. Kap.last/bijdr. BUCH) 30 60 60
Riolering (kap.last nw invest.) 20 112 152
Kapitaallasten (vrijval) 1.040 -21 -112 -125
B U C H NL
Overzicht verplichte indicatoren score score score score score jaar eenheid Omvang huishoudelijk restafval 211 193 200 181 174 2017 kg per inwoner
Hernieuwbare elektriciteit 4,1 2,9 5,1 5,1 16,9 2017 %
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 51 van 127
3C. Beheer en onderhoud
Wat willen we bereiken Versterken groene karakter
Het groene karakter binnen en tussen de dorpen is onderdeel van de identiteit van onze gemeente. Het draagt bij aan een gezonde en prettige leefomgeving. Wij gaan heldere doelstellingen formuleren waarbij de nadruk ligt op de kwaliteit van het groen, inclusief een monitoringssysteem. Behoud van het groene karakter, vooral het openhouden van het buitengebied, is essentieel. Tegelijkertijd staan we voor de opgave om meer woningen voor onze inwoners te realiseren. Wij zoeken daarbij naar een goede balans tussen bebouwing en landschap. We betrekken daarbij belangen van agrariërs en streven naar een goede afstemming tussen agrarisch gebruik en natuur. Hiermee wordt o.a. samen met bewoners uitvoering gegeven aan het, door de raad vastgestelde,
initiatiefvoorstel over biodiversiteit in parken en bermen en worden bomen vervangen.
Wat gaan we daarvoor doen Versterken groene karakter
We actualiseren de lijst van bijzondere bomen.
Wij voorkomen ongehinderde kap van bomen bij bouwprojecten.
We actualiseren het groen- en bomenbeleidsplan.
Het bieden van meer leefruimte voor bijen en vlinders.
Waaraan kunnen we zien of we het bereiken
Versterken groene karakter
Een geactualiseerde lijst van bijzondere bomen.
Opnemen van een geactualiseerde tekst over groen in het Handboek Inrichting Openbare Ruimte.
Een geactualiseerd groen- en bomenbeleidsplan.
Meer leefruimte voor bijen en vlinders.
Wat mag het programmaonderdeel kosten
-9.000 -8.000 -7.000 -6.000 -5.000 -4.000 -3.000 -2.000 -1.000 0 1.000 2.000
Begr. 2020 Begr. 2021 Begr. 2022 Begr. 2023
Baten en lasten (x € 1.000)
Baten Lasten Saldo van baten en lasten
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 52 van 127
Verbonden partijen behorende bij Programma 3 Een leefbare gemeente
(bedragen x € 1.000) Begr. 2020 Begr. 2021 Begr. 2022 Begr. 2023
Baten 519 661 671 681
Lasten 7.547 7.680 7.840 8.055
Saldo van baten en lasten -7.028 -7.019 -7.170 -7.374
Onttrekking aan reserve 115 15 14 14
Toevoeging aan reserve 6 6 6 6
Geraamd resultaat -6.920 -7.011 -7.161 -7.366
Toelichting mutaties budget 2021 2022 2023
2020 tov '20 tov '20 tov '20 Baten
Grafrechten 170 10 20 30
Extra huur i.v.m. duurzaamheidsmaatr. 6 6 6
Huur tijdelijke huisvesting 126 126 126
Lasten
Energiekosten i.v.m. duurzaamheidsmaatr. -8 -8 -8
Kosten Openb. Verlichting -19 -20 -21
Impuls beschoeiingen (res.) 100 -100 -100 -100
Bijdrage BUCH 4.130 95 172 256
Kap.last wegenbeheer 23 45 66
Kap.last rotonde Visweg-Rijksweg 90
Kap.last duurzaamheidsmaatr. 16 16 16
Kap.last uitv. Fietsbeleidsplan 25 49 73
Kap.last openb.verlichting 17 46 73
Kap.last Recons. Rijksweg 86 171
Kap.last Tijdelijke Huisvesting 145 143 140
Kapitaallasten (vrijval) 550 -64 -144 -247
PO Verbonden partij
3a C.V. Ontwikkelingsbedrijf De Limmer strandwal 3a Zandzoom B.V.
3b Vuilverbrandingsinstallatie e.o. (VVI)
3b Duurzame Energie Coöperatie Regio Alkmaar (DECRA) 3b Regionale Uitvoeringsdienst Noord-Holland Noord (RUD)
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 53 van 127
Programma 4
Een financieel gezonde gemeente
Begroting 2020 en meerjarenraming 2021-2023 Pagina 54 van 127