Kleuteronderwijs: wiskundige initiatie, wereldoriëntatie en lichamelijke opvoeding

De leerkrachten van de kleuterafdeling streven in voldoende mate de

ontwikkelingsdoelen voor de leergebieden wiskundige initiatie, wereldoriëntatie en lichamelijke opvoeding na.

De leerplannen vormen het referentiekader voor de invulling van het

onderwijsaanbod. Er fungeren duidelijke afspraken om de volledigheid van het aanbod te plannen en te bewaken in relatie met het leerplan. Een doelbewuste en evenwichtige selectie van leerplandoelen om het activiteitenaanbod te plannen, is een verworvenheid. Aanvullend hierbij maken de kleuteronderwijzers gebruik van fiches van de dagelijks weerkerende momenten en van

hoekenfiches, met aanduiding van na te streven leerplandoelen. Een inventarisatie van nagestreefde leerplandoelen helpt de teamleden om de totaliteit van het aanbod voor hun groep te bewaken, om eventuele leemtes bij te sturen en de verworvenheid van de leerplandoelen bij de meeste kleuters na te gaan.

Hierdoor is er eveneens voldoende garantie voor een volledige, evenwichtige en graduele invulling van de verschillende domeinen in relatie met het leerplan.

De aandacht voor de verticale samenhang komt sterk tot uiting in de

leerplangerichte afspraken en eveneens in de gradueel opgebouwde kalenders, tijdslijnen, pictogrammen en leerinhoudelijke afstemming over de verschillende kleuter- en niveaugroepen heen.

Vanuit de thematische werking krijgen meerdere vaardigheden en inzichten een geïntegreerde benadering. Door de themagerichte aanpak ontstaat horizontale samenhang tussen de verschillende domeinen van het leergebied en tussen andere leergebieden.

Bij de themakeuzes houden de kleuteronderwijzers rekening met het ontwikkelingsniveau en de leef- en belevingswereld van de kleuters,

jaargebonden gebeurtenissen en schoolprojecten. De intentionele uitwerking van het onderwijsaanbod in de klaspraktijk is gebaseerd op een brede, harmonische vorming en actief leren. De kleuteronderwijzers creëren een stimulerende leeromgeving waarbij de aspecten ‘exploreren’, ‘waarnemen’ en ‘beleven’

belangrijke invalshoeken zijn om voor kleuters op een spontane manier leer- en ontwikkelingskansen te vormen.

De kleuters krijgen voldoende kansen om op explorerende wijze wiskundige inzichten en vaardigheden te verwerven. Zowel de intentionele hoekenverrijking als de denkstimulerende vraagstelling, die de kleuters uitnodigt om hun handelen te verwoorden, bevorderen dit wiskundig ontwikkelingsproces.

De kleuteronderwijzers hebben ruime aandacht voor onderwijs met een hoge werkelijkheidswaarde. Vanuit de thema's (en projecten) krijgen de kleuters volop kansen om te exploreren. Hiervan getuigen de doordachte themagebonden uitstappen, de verkenning van de nabije omgeving en de directe waarneming in de klas. Ook bevorderen diverse schoolinitiatieven in sterke mate het

werkelijkheidsgericht onderwijs. Actuele thema’s zijn duidelijk zichtbaar in het klasbeeld. De leerkrachten geven voldoende aandacht aan de inrichting en verrijking van de hoeken om de verkenning van wereldoriënterende en wiskundige aspecten te stimuleren. De kleuters krijgen kansen om hun zelfsturing, verzelfstandiging en zelfredzaamheid te verhogen.

Onderwijsorganisatie Klasmanagement Onderwijstijd

De kleuterafdeling wendt de omkadering die ze krijgt op basis van de leerlingenkenmerken (SES) efficiënt aan om de kleuters in hun

ontwikkelingsproces te begeleiden en om het onderwijskundig handelen van de kleuteronderwijzers te ondersteunen.

Door het ontbreken van een weldoordacht klasmanagement komen de

bijgewoonde activiteiten voor lichamelijke opvoeding vrij chaotische en weinig doelgericht over. Kleuters weten vaak niet wat van hen verwacht wordt.

Tijdens de observaties stelt de onderwijsinspectie een leerstimulerende begeleidingsstijl bij de teamleden vast die kinderen helpt leren door handelen, denken en verwoorden.

Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen

De kleuterafdeling beschikt over voldoende spel- en ontwikkelingsmaterialen om de ontwikkelingsdoelen na te streven. De kleuteronderwijzers benutten op een functionele manier de audio-visuele media om het leerproces van de kinderen te ondersteunen.

Evaluatie

De kleuteronderwijzers hanteren doelgerichte en occassionele observaties om een betrouwbaar en breed beeld te krijgen van de ontwikkeling van de kleuters.

Deze observaties vormen de basis van het gradueel opgebouwd kindvolgsyteem.

De kleuteronderwijzers hebben systematisch aandacht voor de afstemming van de observaties op de leerplandoelen. Bij de oudste kleuters gebruiken de kleuteronderwijzers ook een genormeerde schoolrijpheidstoets.

Het team wendt de informatie aan om zowel het ontwikkelings- en leerproces van de kleuters te ondersteunen als het onderwijsaanbod effectief bij te sturen.

Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg

De doelgerichte observatiegegevens, overgangsgesprekken, bevindingen en veelvuldige kindbesprekingen geven een ruime beeldvorming van de beginsituatie en van de ontwikkeling van de kleuter.

Deze gegevens vormen de basis voor differentiatie in aanbod, opdrachten, materialen, moeilijkheidsgraad, verwachtingen en begeleiding waardoor de kleuteronderwijzers tegemoet komen aan de verschillen tussen de kleuters. Zij krijgen hiervoor efficiënte ondersteuning van de zorgleerkrachten.

Sociale en emotionele begeleiding School- en klasklimaat

De kleuteronderwijzers hebben oog om een veilige leef- en leeromgeving te creëren, de kleuterontwikkeling doelgericht te stimuleren en de betrokkenheid van de kleuters te verhogen.

De goede samenwerking, de organisatie van integratieactiviteiten en leerinhoudelijke afspraken bevorderen een vlotte doorstroming tussen de kleuter- en lagere afdeling.

Professionalisering Deskundigheidsbevordering Interne expertise Nascholingen

Het leergebied wereldoriëntatie was de afgelopen jaren één van de

schoolprioriteiten. De grondige studie van de leerplandoelen en van de invulling van het onderwijsaanbod heeft bijgedragen tot het doelgericht realiseren van het leerplan en tot een kwaliteitsverhoging binnen dit leergebied. Dit schooljaar komt het domein techniek verder aan bod in het nascholingstraject.

De doelgerichte strategie om via nascholingen de deskundigheid van de kleuteronderwijzers te bevorderen, is duidelijk merkbaar in kwaliteitsvolle onderwijsvernieuwingen in de kleuterafdeling.

De kleuteronderwijzers organiseren onderling geregeld hospiteermomenten met verslaglegging om zowel van elkaar te leren als elkaar te ondersteunen in het onderwijskundig handelen.

Ook heeft de sterke parallelwerking en het formele afdelings- en graadsoverleg een positieve invloed op de onderwijskwaliteit van het geboden

kleuteronderwijs.

3.1.1.5 Lager onderwijs: wiskunde