DE NIEUWE ROL VAN DE GRAFISCH
1Juist de redactionele kwaliteit van de ontwerper
bepaalt of de ontvanger de boodschap begrijpt en verbanden kan leggen met de informatiecultuur waarvan die boodschap deel uitmaakt. De redactionele kwaliteit van de ontwerper is een onderdeel van de visuele regisseurrol. En behelst meer definities dan alleen het redirigeren van een ontwerpproces.38 Ook deze rol is net zo veelzijdig
en flexibel te interpreteren als de nieuwe media zelf. En is goed in te passen in de rol van de visuele regisseur.
Het leggen van verbanden tussen een enorme hoeveelheid inhoud en een duidelijke vorm, is goed te zien in het project “AnyStory” van Mediamatic Lab.39 Anystory is een softwarepakket
met uitgebreide zoekmogelijkheden, matching- technieken en een eenvoudig te bedienen interface. Het is niet zozeer een ontwerp waarin een enorme hoeveelheid informatie wordt gestructureerd, maar biedt hier een platform voor dat zo gemaakt is, dat iedereen ermee kan werken. Het systeem AnyStory maakt de verhalen inzichtelijk, die gebruikers hier zelf op kunnen zetten, door samenhangende informatie aan elkaar te koppelen. Hierdoor kan de gebruiker op een associatieve manier door verhalen navigeren. Het ene verhaal leidt weer tot het andere, en door de keuzes die de gebruiker maakt wordt de context aangepast (Afb. 24). Dit is een goed voorbeeld van een redactioneel, interactief ontwerp. Het systeem is ontworpen, en hoeft alleen maar ingevuld te worden door de gebruikers zelf. De gebruiksvriendelijkheid en de interface van de website bepaalt of het project staat of valt. Dat is dus ook de taak van de visuele regisseur: het vertalen van complexe informatie in een effectieve, visuele vorm.
_
Vroeger had het grafisch ontwerpen te maken met het uitvoeren van een ambacht, de beheersing van verschillende technieken die nodig zijn om met een artistieke inbreng, vorm te kunnen creëren. Grafisch ontwerpen was een specialisme, voorbehouden aan de professionals. Nu de beschikbaarheid van deze technieken is gedemocratiseerd door de komst van de nieuwe media, kan het grafisch ontwerperschap niet meer zo scherp afgebakend worden als voorheen. Wat we nu zien ontstaan en wat zich in de toekomst gaat ontwikkelen, is een ontwerper die
zich opstelt als een regisseur. Een regisseur van het ontwerpproces, waar meer bij komt kijken dan alleen redactionele of vormgevingscapaciteiten. Ontwerpen zal steeds meer een combinatie van verschillende disciplines worden en de ontwerper zal hierin moeten optreden als visueel regisseur om aan een specifieke ontwerpvraag te kunnen voldoen. De ontwerper van nu en van de toekomst zal zich gaan gedragen als de nieuwe media zelf, flexibel en veelzijdig. Dit zal veel vergen van de persoonlijkheid van de ontwerper die zich flexibel zal moeten opstellen, en van de redactionele vaardigheden om structuur te kunnen blijven aanbrengen. Om de professionele ontwerper hierop voor te bereiden, zal al op de ontwerpopleiding met deze interactieve vormen van samenwerking ‘geoefend’ moeten worden. Deze samenwerking zie je ook terug in de welwillendheid van het actieve publiek en in samenwerking met programmeertalen. Deze visuele regisseur-ontwerpersrol richt zijn aandacht op het samengaan van de verschillende talen als een interactieve vorm van communicatie.
Afbeeldingen
_
Afbeelding 20/ 21
Workshop van Luna Maurer & Jonathan Puckey op AKV|St. Joost. www.poly-luna.com/
_
Afbeelding 22
Interface van een hyves profielpagina, de gebruiker kan zelf de achtergrond, lettertypes en kleurencombinaties te bepalen. hyves.nl
_
Afbeelding 23
Interface van Nodebox. In de rechterkolom kun je de programmeer- taal invoeren, en het programma visualiseert deze tekst in beeld in de linkerkolom.
_
Afbeelding 24
‘Het geheugen van Oost’, een voorbeeld van Anystory van Mediamatic Lab. Verhalen van gebruikers worden door het Anystory-systeem inzichtelijk gemaakt, door de tags die gebruikers aan de verhalen toewijzen, aan elkaar te koppelen.
Conclusie
_
CONCLUSIE.
zit niet in de technische kennis, deze is door de nieuwe media gedemocratiseerd. De aanwezigheid van talent, esthetisch en communicatief, is wat het verschil maakt. Je moet als ontwerper weten hoe je alle aanwezige middelen zo kunt inzetten dat ‘de boodschap’ in je ontwerp overkomt. Ontwerpen gaat niet alleen om het visuele aspect ervan, het gaat steeds meer om de communicatieve waarde. Op een ontwerpopleiding leer je hoe je de vorm, inhoud en media kan combineren. Maar ook ontwerpopleidingen zouden geherdefinieerd moeten worden, ook zij zouden zich meer moeten gedragen als de nieuwe media zelf. Multimediaal. Ontwerpopleidingen zouden steeds meer samenwerkingsprojecten moeten bevatten met andere disciplines, om nog goede aansluiting te vinden met het professionele werkveld.Elke bioloog weet dat de kansen van een organisme om te overleven in een nieuwe omgeving die aan verandering onderhevig is, samenhangen met het vermogen tot aanpassing. En het vak grafisch ontwerpen is aan het veranderen en aan het verschuiven. Dat wil zeggen dat de grafisch ontwerper zich moet aanpassen aan de nieuwe maatschappij, die gevoed wordt door de technologische ontwikkelingen en de nieuwe media. Daar is de rol van de ontwerper namelijk aan het veranderen in de rol van de visuele regisseur. Een ontwerper die zich richt op het samengaan van verschillende talen als een interactieve vorm van communicatie.
_