5 Resultaten: taalgebruik op sociale media
5.1 Inventarisatie taalgebruik op sociale media
Uit de inventarisatie van taalgebruik van jongeren op sociale media kwamen de volgende woordenlijsten: Engelse woorden, afkortingen, anders gespelde woorden, anders gebruikte woorden, kreten, tekens en emoticons. Ook zijn er drie nieuwe categorieën ontstaan tijdens het verwerken van de antwoorden: straattaal, dialect en onbekend. De categorieën straattaal en dialect zijn samengevoegd in één register.
Kenmerk 1: Engels woorden en uitdrukkingen
In Tabel 19 staan de Engelse woorden die gebruikt worden door leerlingen. Tussen haakjes staat een optionele uitbreiding, na de komma mogelijke spellingsvarianten, tussen vierkante haken staat een toelichting.
Tabel 19 Engelse woorden en uitdrukkingen alone
bae [before anyone else]
be right back, brb beachball
Best Friend(s Forever), bff Biest [beast]
bye(e), baie, Baybay, baye calm down
32
oké, oke, oka(a)y, whoke oh my god, Omg(ggg)(!) on my / our way, omw online
overwatch picca
please, pleas, plies, pls, plz posten
sorry, sorrie(ee), srry, sry stfu [shut the fuck up]
thanks, tanks, thanx, thnx, thx, tnx
what's / whats up, whatsup, whats ap
where are you going to?
whuzgood!
De lijst met Engelse woorden is relatief lang. Hieruit kan voorzichtig geconcludeerd worden dat er veel Engelse woorden gebruikt worden op WhatsApp. In deze lijst staan ook Engelse afkortingen. Niet ieder woord (type) werd evenveel genoemd, sommige woorden kwamen maar
33 één keer voor, andere tientallen keren (token). Dit zorgt ervoor dat de type-token ratio in deze woordenlijst scheef is en daardoor is de woordenlijst zo lang. Thank you en afgeleiden hiervan zijn in totaal 67 keer genoemd. Opvallend zijn de varianten van thank you: thanks, tanks, thanx, thnx, thx, tnx. In sommige varianten van thanks zitten bewuste spelfouten. Zo is te zien dat de h weg wordt gelaten of een x wordt toegevoegd. Dit wordt soms los van elkaar gedaan, maar ook tegelijk.
Verder worden niet alleen Engelse woorden maar ook Engelse zinsdelen gebruikt, zoals where are you going to? Een ander verschijnsel zijn de game-woorden, zoals good game, clash royale, antigood en archers. Dit duidt erop dat gamen zorgt voor een meer uitgebreide Engelse woordenschat.
Een groot deel van de Engelse woorden zijn terug te vinden in het standaard Engelse woordenboek. Veel woorden zijn tussenwerpsels. Zoals yeah, let’s go. Ze geven commentaar bij andere berichten, waarschijnlijk in het Nederlands. Ook is te zien dat er veel hoofdletters gebruikt worden, zoals bij YLG en XOXO. Buiten de woorden die in een Engels woordenboek te vinden zijn, zit er ook straattaal tussen, dit zijn woorden zoals dude en dope.
Er zit een groot aantal afkortingen in de woordenlijst, in totaal 34. Ook bij Engelse afkortingen is er sprake van afkorten, weglaten en indikken. Hele zinnen afgekort, zoals wdum.
Klinkers worden vervangen door een sterretje, zoals sh*t. En ook worden woorden korter gemaakt, zoals bij srry. Een veelvoorkomend verschijnsel is het fonetisch schrijven van woorden, dit is te zien bij woorden zoals plies.
Toch ontbreken enkele woorden in deze lijst waarvan verwacht werd dat ze genoemd zouden worden, dit zijn woorden zoals selfie. Het kan zijn dat leerlingen deze woorden zo normaal vinden dat ze deze soort woorden niet meer als Engelse woorden zien, maar als Nederlandse woorden.
Kenmerk 2: Afkortingen
In Tabel 20 staat de woordenlijst met afkortingen die gebruikt worden door leerlingen. Een afkorting kan op drie manieren tot stand komen: door afkorten, weglaten of indikken. Een voorbeeld van afkorten is bff voor best friend forever. Een voorbeeld van weglaten is idd voor inderdaad. Een voorbeeld voor indikken is eigk voor eigenlijk.
In Tabel 20 staat tussen haakjes een optionele uitbreiding, na de komma mogelijke spellingsvarianten, tussen vierkante haken staat een toelichting. Een dikgedrukte E laat zien dat het om een Engels woord gaat.
Tabel 20 Afkortingen af(fe) [afspreken]
appe asje
aub [alstublieft]
bae [before anyone else] E bby [baby] E
bdl [bedoel]
bff [best friend forever] E bieb
bios [bioscoop]
bmxen E boeie
brb [be right back] E bro, bruh [broer] E
btr [back to reality] E btw [by the way] E das, des
dr [haar, der]
drm [daarom]
d'rop
dud [dude] E
34
insta E [Instagram]
irri [irritant] knzj [kan niet zonder jou]
kt [kut]
laatmar, lm [laat maar]
lol E [laugh out loud]
nvt [niet van toepassing]
og [original gangster]
ohja, oja
thanx, thnx, thnx(x), thx(x), tnnx, tnx(x) E
wjnmk [wil je nooit meer kwijt]
wn, wnnr, wnr [wanneer]
wrm, wrom [waarom]
wss [waarschijnlijk]
wtf E [what the fuck]
XOXO E [kisses and hugs]
yeah lets go, ylg E
z.s.m, zsm [zo snel mogelijk]
zinin
35 Afkortingen die een paar jaar geleden al werden gebruikt, zoals suc6 en w8 worden nog steeds gebruikt, maar er zijn ook nieuwe afkortingen ontstaan. Dit is te zien aan het aantal Engelse afkortingen, voorbeelden zijn idc en idgaf. In totaal zijn er 55 Engelse afkortingen. Onder de categorie afkortingen vallen ook de woordgroepen, zoals i dont care. Uit gemak wordt hier door gebruikers de apostrof weggelaten en daarom komt deze vorm in verschillende vormen terug in de woordenlijst. Overigens werd maar één keer gebruik gemaakt van punten, bij e.d. Ook wanneer woorden niet helemaal afgemaakt worden, zoals truste, wordt deze onder de categorie afkortingen geplaatst. Al deze vormen zorgen ervoor dat de lijst met afkortingen vrij lang is.
Kenmerk 3: Eigen manier
In Tabel 21 staan de Nederlandse woorden die op een andere manier gebruikt worden door leerlingen dan dat ze origineel bedoeld zijn. De betekenis van deze woorden wordt door de gebruiker verruimd. Tussen haakjes staat een optionele uitbreiding, na de komma mogelijke spellingsvarianten, tussen vierkante haken staat een toelichting. Een dikgedrukte E laat zien dat het om een Engels woord gaat.
Tabel 21. Nederlandse woorden die op een eigen manier gebruikt worden bro E
super vet (cool gaaf man) tering
De woorden in Tabel 21 zijn allemaal woorden die op een andere manier dan hun originele definitie gebruikt worden. Het gaat veelal over woorden die een intensiverend karakter hebben. Zoals vet cool of vet goed. Er komen ook woorden in voor die verkeerd zijn geschreven, zoals jaman en vet kewl. Verder zijn hier ook vier Engelse woorden tussen gezet, zoals shit en eets. Voor dit laatste woord geldt dat dit fonetisch geschreven is.
Kenmerk 4: Dialect en straattaal
In Tabel 22 staan de woorden die onder de categorie dialect of straattaal vallen. Tussen haakjes staat een optionele uitbreiding, na de komma mogelijke spellingsvarianten, tussen vierkante haken staat een toelichting. Een dikgedrukte S staat voor straattaal en een dikgedrukte D voor dialect.
36 Tabel 22 Dialect en straattaal
des [dat is] D skraattttaal [straattaal] S tantoe heet [erg heet] S veul [veel] D
wollah [ik zweer] S
Woorden uit het (Brabantse) dialect komen vaker voor dan straattaal-woorden. Het dialect van de leerlingen is overwegend Zuidwest Brabants.
Kenmerk 5: Bewust verkeerd gespeld
In Tabel 23 staat de woordenlijst met Nederlandse woorden die bewust verkeerd gespeld worden door leerlingen. Tussen haakjes staat een optionele uitbreiding, na de komma mogelijke spellingsvarianten, tussen vierkante haken staat een toelichting. Een dikgedrukte E laat zien dat het om een uit het Engels afkomstig woord gaat, een dikgedrukte DU laat zien dat het om een uit het Duits afkomstig woord gaat en een diksgedrukte SP laat zien dat het om een uit het Spaans afkomstig woord gaat.
Tabel 23 Woordenlijst bewust verkeerd gespelde woorden agterlijk
37
In de woordenlijst staan verschillende woorden die leerlingen ‘verkeerd’ gebruiken. Dit zijn woorden zoals jesjes, hiermee wordt twee keer yes bedoeld. Ook wordt er bijvoorbeeld koel gespeld, terwijl er cool bedoeld wordt. Hier is sprake van fonetisch schrijven. Een opvallende variant is zwemde, de verleden tijd van zwemmen is natuurlijk zwom. Dit is een orthografische fout, namelijk schenden. Er wordt ook gebruik gemaakt van intensiveringen, dit zie je terug in klinkerverlening, zoals bij mischieeeeeeeeeen. Er zijn ook voorbeelden waarbij extra medeklinkers zijn toegevoegd, zoals bij lievurdd. In deze categorie zijn Duitse en Spaanse woorden gemarkeerd.
Dit zijn er relatief weinig. Het Spaans komt één keer voor, het Duits drie keer.
Kenmerk 6: Tekens
In Tabel 24 staat de woordenlijst met tekens die gebruikt worden door leerlingen. Tussen haakjes staat een optionele uitbreiding, na de komma mogelijke spellingsvarianten, tussen vierkante haken staat een toelichting.
Tabel 24 Woordenlijst tekens
!(!)(?)
&
,
.(..)(…)
?(?)(???)
Leerlingen gebruiken geen gekke tekens. In Tabel 25 staan de emoticons. De emoticons en tekens werden samen bevraagd in de vragenlijst. Dit kan de reden zijn waarom er meer emoticons dan
38 tekens gegeven zijn. Overigens kwamen het uitroepteken en het vraagteken vaak voor. Een uitroepteken werd 51 keer genoemd, een vraagteken 38 keer.
Kenmerk 7: Emoticons
In Tabel 25 staat de woordenlijst met emoticons die gebruikt worden door leerlingen. Tussen haakjes een optionele uitbreiding, na de komma mogelijke spellingsvarianten, tussen vierkante haken staat een toelichting. Een dikgedrukte E laat zien dat het om een uit het Engels afkomstig woord gaat.
39
De smiley wordt veel genoemd door leerlingen. Er wordt een breed scala aan emoticons genoemd door leerlingen, zowel smileys als pictogrammen. Toch zijn de smileys veruit in de meerderheid.
In totaal werden 157 smileys gegeven door leerlingen, tegenover 44 pictogrammen. Wel werden smileys vaker dubbel genoemd, pictogrammen werden vaker maar één keer genoemd.
Kenmerk 8: Kreten
In Tabel 26 staat de woordenlijst met kreten die gebruikt worden door leerlingen. Tussen haakjes staat een optionele uitbreiding, na de komma mogelijke spellingsvarianten, tussen vierkante haken staat een toelichting. Een dikgedrukte E laat zien dat het om een uit het Engels afkomstig woord gaat.