In dit onderzoek is er ook gekeken naar de invloed van institutionele kenmerken van een land op de prestaties van ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke
35
verantwoordelijkheid. Er is gekozen voor een andere benadering dan die van andere onderzoeken die zich gericht hebben op de invloed van de culture dimensies van Hofstede (1985) op de prestaties van ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid (Ho, Wang&Vitell, 2012; Ioannou&Serafeim, 2012; Ringov&Zollo, 2007). De resultaten van dit onderzoek wijst erop dat er naast de culturele dimensies van Hofstede (1985) ook andere institutionele kenmerken invloed hebben op de prestaties van ondernemingen met betrekking tot de sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid. Uit dit onderzoek is duidelijk geworden dat ondernemingen uit een land waar de ‘stakeholder-oriented view’ overheerst, beter presteren op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid dan ondernemingen uit landen waar de
‘shareholder-oriented view’ overheerst. Dit wijst erop dat de perceptie van de samenleving over de rol die een onderneming vervult, niet voor elk land hetzelfde hoeft te zijn. De uitkomsten van dit onderzoek ondersteunen de bewering van Van der Laan-Smith et al (2005) dat een onderneming in een land met een ‘stakeholder-orientation’ als meer dan alleen een instrument wordt gezien om economische efficiëntie te bereiken. Verder kunnen de gevonden verschillen in de mate van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen worden verklaard aan de hand van de legitimiteitstheorie van Deegan (2002). Ondernemingen uit landen waar de ‘stakeholder-oriented view’ overheerst zullen zich namelijk meer genoodzaakt kunnen voelen om activiteiten te ondernemen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid, omdat de samenleving meer eisen stelt aan een onderneming om bestaansrecht te verkrijgen ten opzichte van ondernemingen uit een land waar de ‘shareholder-oriented view’ overheerst (Brown&Deegan, 1998; Deegan, 2002; Simnett et al., 2009).
De associatie tussen de kwaliteit van het rechtssysteem van een land en de prestaties van ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid is in dit onderzoek anders gebleken dan verwacht. Op basis van het onderzoek van Chih et al (2009) is gesteld dat een hogere kwaliteit van het rechtssysteem van een land geassocieerd zou moeten worden met betere prestaties van ondernemingen met betrekking tot sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid. Uit dit onderzoek blijkt echter dat er sprake is van het tegenovergestelde. De resultaten wijzen er namelijk op dat een hogere kwaliteit van het rechtssysteem van een land geassocieerd moet worden met slechtere prestaties van
ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid. Een mogelijke oorzaak van dit verschil met het onderzoek van Chih et al (2009) kan liggen in het feit dat er in het onderzoek van Chih et al (2009) uitsluitend is gekeken naar ondernemingen uit de financiële sector. Ondernemingen in de financiële sector zijn namelijk onderworpen aan stakeholders die veel belang hechten aan de sociaal-maatschappelijke
verantwoordelijkheid van de onderneming, hierdoor hebben managers in de financiële sector zich gerealiseerd dat het van groot belang is om een goede balans te vinden tussen
36
financiële doelstellingen op korte termijn en doelstellingen op lange termijn waarbij duurzaamheid van belang is (Ogrizek, 2002; Bravo et al., 2012). Het is goed mogelijk dat ondernemingen in de financiële sector hierdoor beter presteren op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid dan ondernemingen uit andere sectoren. Bij dit onderzoek is er echter niet alleen gekeken naar ondernemingen uit de financiële sector, maar ook naar ondernemingen uit andere sectoren.
Ten slotte is er onderzocht in hoeverre de institutionele kenmerken van invloed zijn op de associatie tussen de beloningsstructuur van de CEO en de prestaties van ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ondanks dat er geen bewijs is gevonden voor alle gestelde hypotheses, is er toch sprake van een opmerkelijke
constatering bij een van de hypotheses.
Het resultaat van dit onderzoek wijst erop dat de relatie tussen het aanwezig zijn van een resultaatafhankelijke beloning en de prestaties van ondernemingen met betrekking tot sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid, niet wordt beïnvloed door het overheersen van de ‘stakeholder-oriented view’ in een land. Op basis van de stakeholder-agency theorie en de zogenaamde ‘stakeholder-oriented view’ en ‘shareholder-oriented view,’ werd er verwacht dat er wel een verschil zou zijn bij bovenstaande associatie als er een onderscheid gemaakt wordt tussen ondernemingen die in meer of mindere mate gezien worden als instrument om aan maatschappelijke belangen te voldoen (Hill&Jones, 1992; Simnett et al., 2009). Hieruit blijkt dat er geen belangrijk onderscheid is tussen een onderscheid in de perceptie van de rol van een onderneming in een land op de associatie tussen het aanwezig zijn van een resultaatafhankelijke beloning en de prestaties van ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid. Met behulp van dit resultaat kan er worden beargumenteerd dat een resultaatafhankelijke beloning met financiële
maatstaven, geen goed instrument hoeft te zijn om een CEO te motiveren om zich in te zetten voor de sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming. Verder is er onderzocht in hoeverre de relatie tussen het aanwezig zijn van zogenaamde ‘CSR-doelstellingen’ binnen de beloningsstructuur van de CEO en de prestaties van
ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid worden beïnvloed door de ‘stakeholder-oriented view.’ Van ondernemingen wordt er verwacht dat zij verder kijken dan enkel economisch belang bij landen waar de ‘stakeholder-oriented view’ overheerst (Simnett et al., 2009).’ Op basis hiervan werd er gesteld dat de ‘stakeholder-oriented view’ het verband tussen het aanwezig zijn van doelstellingen met betrekking tot sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid binnen de beloningsstructuur van de CEO en de sociaal-maatschappelijke prestaties van ondernemingen zou moeten versterken. De onderzoeksresultaten wijzen echter op het tegenovergestelde. Het overheersen van de ‘stakeholder-oriented view’ leidt namelijk tot een verzwakking van het verband tussen het
37
aanwezig zijn van doelstellingen op het gebied van de sociaal-maatschappelijke
verantwoordelijkheid van de onderneming binnen de beloningsstructuur van de CEO en de sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming. Het is goed mogelijk dat deze constatering kan worden verklaard aan de hand van het feit dat de sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid van een onderneming een bepaalde ontwikkeling heeft doorgemaakt. Bondy et al (2012) stellen namelijk dat ondernemingen het belang van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen verschoven hebben van zaken zoals sociale belangen en milieubelangen naar de invloed ervan op economische belangen. Het kan zijn dat het motiveren van een manager om zich in te zetten voor sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid door middel van een beloning hierdoor gezien wordt als een slechte zaak in een land waar de ‘stakeholder-oriented’ view overheerst.
Als laatste is er gekeken naar de invloed van de kwaliteit van het rechtssysteem op het verband tussen bepaalde elementen binnen de beloningsstructuur van de CEO en de prestaties van ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke
verantwoordelijkheid. De resultaten van dit onderzoek wijzen uit dat de kwaliteit van het rechtssysteem niet van invloed is op het verband tussen het aanwezig zijn van een resultaatafhankelijke beloning en de sociaal-maatschappelijke prestaties van
ondernemingen. Daarnaast is de kwaliteit van het rechtssysteem ook niet van invloed op de relatie tussen het aanwezig zijn van doelstellingen op het gebied van
sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid binnen de beloningsstructuur van de CEO en de prestaties van ondernemingen met betrekking tot sociaal-maatschappelijke
verantwoordelijkheid. Voor zover bekend is er geen bestaand onderzoek waar gekeken is naar de invloed van de kwaliteit van het rechtssysteem op het verband tussen het aanwezig zijn van doelstellingen met betrekking tot sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid binnen de beloningsstructuur van de CEO en de prestaties van ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het is goed mogelijk dat de invloed van de kwaliteit van het rechtssysteem op de relatie tussen het aanwezig zijn van doelstellingen met betrekking tot sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid binnen de beloningsstructuur van de CEO en de prestaties van ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid niet kan worden vastgesteld. Campbell (2007) stelt namelijk dat ondernemingen zich meer sociaal-maatschappelijk verantwoord gedragen in omgevingen waar dit gedrag in meerdere als norm geldt. Doordat de norm per land verschilt kan het zo zijn dat de score van de prestaties van ondernemingen op het gebied van sociaal-maatschappelijke verantwoordelijkheid verschilt, waardoor de invloed van de kwaliteit van het rechtssysteem niet altijd even goed kan worden waargenomen.