Inspectie van de Havenarbeid

2.2 INSPECTIE VAN DE HAVENARBEID

De Inspectie van de Havenarbeid is belast met de uitvoering en handhaving van de volgende wetten:

– Stuwadoorswet 1914 en het op deze wet gebaseerde Werktijdenbesluit-Stuwadoorswet en het Veiligheidsbesluit-Stuwadoorswet;

– Arbeidswet 1919 voor zover het aangaat het Arbeidsbesluit-Jeugdigen;

– Veiligheidswet 1934 ten aanzien van de bepalingen van het Veiligheidsbesluit-Binnenvaart en het Veiligheidsbesluit-Tankschepen.

De ambtenaren van de Inspectie van de Havenarbeid bezoeken regelmatig de aan het toezicht onderworpen bedrijven, haventerreinen en schepen. Spontane inspectie en controle vinden in tegenstelling tot de Arbeidsinspectie - zeer veel plaats.

Geschiedenis van het archiefbeheer

GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER

Archiefstukken van de Centrale Dienst der Arbeidsinspectie zijn in september 1946 aan het Nederlandsch Economisch-Historisch Archief (NEHA) overgedragen.

²⁰

In 1972 besloot het NEHA tot overdracht van de in de afgelopen jaren verzamelde archieven aan de Rijksarchiefdienst. In dit archiefmateriaal bevond zich onder andere een groot aantal dossiers behorende tot het archief van de Centrale Dienst der Arbeidsinspectie.

20 Brief Algemene Rijksarchivaris nr. 84 B/D van 10 september 1946.

Uit dit archief zijn op grond van de door de Algemene Rijksarchivaris verleende machtiging, als bedoeld in artikel 5 van het Archiefbesluit overeenkomstig de voor overheidsarchieven geldende normen, de onderstaande archiefcategorieën vernietigd (22 strekkende meter):

²¹

1. Stukken betreffende adviezen van de directeur-generaal van de Arbeid aan de minister van Oorlog naar aanleiding van verzoeken om gedeeltelijke vrijstelling van opkomst in

mobilisatietijd c.q. vervroegde demobilisatie 1914-1918;

2. Gedrukte stukken van de Handelingen der Staten-Generaal;

3. Doublure-stukken van de Economische Raad;

4. Doublure-jaarverslagen van de Haveninspectie over de periode 1916-1921.

Van het resterende archiefgedeelte zijn twee plaatsinglijsten opgemaakt. Een over de periode 1909-1940 (49 dozen) en een over de periode 1907-1944 (150 dozen). Het archief is destijds in het hulpdepot van het Algemeen Rijksarchief te Schaarsbergen geplaatst en begin 1980 naar de nieuwe depotruimte van de Tweede Afdeling overgebracht.

Medio juli 1980 is hier nog 7,5 meter aan toegevoegd; bij de ontruiming van het NEHA-depot was dit archiefmateriaal abusievelijk naar het Gemeentearchief van Amsterdam verzonden.

Het ministerie van Sociale Zaken ging in augustus 1980 akkoord met een ruilvoorstel van de Tweede Afdeling met betrekking tot de bij dit ministerie berustende archiefbescheiden van de Centrale Dienst der Arbeidsinspectie.

Met het oogmerk van inventarisatie kwam men overeen dit archief te ruilen tegen het bij de Tweede Afdeling gedeponeerde archief inzake de uitvoering van de Hinderwet 1893-1914. Totaliter bedroeg het archiefmateriaal na deze transactie ongeveer 42 strekkende meter.

In veerwil van de vorengeschetste verplaatsingen is de materiële toestand van het archief redelijk te noemen. Wel heeft corrosie van de gebruikte dossierhouders in sommige gevallen tot

aantasting van archiefstukken geleid.

Het begin van de archiefvorming valt in grote lijnen samen met de oprichting van de Centrale Dienst der Arbeidsinspectie.

De jongste stukken dateren uit 1950. Vanaf die tijd is het Directoraat-generaal van de Arbeid zijn archiefadministratie gaan inrichten met behulp van een fiche-doorschrijfsysteem en is de archiefordening opgezet volgens een van de UDC afgeleide code. De invoering van een nieuw registratuurplan was de overweging om het archief tot 1950 als een geheel te beschouwen.

Veel stukken uit de periode 1945-1950 zijn overgebracht naar het dossier-archief van na 1950, zodat het archief van dit tijdvak zeer incompleet is.

De verwerving van het archief

DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Overbrenging van een overheidsarchief

21 Brief Algemene Rijksarchivaris nr. F 19 van 15 januari 1973.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud

INHOUD

In het voorafgaande kwam reeds aan de orde dat de werkzaamheden van de Arbeidsinspectie in de beginperiode grotendeels bestonden uit controle op de naleving van de wettelijke

voorschriften.

De bekendheid van de ambtenaren met de gang van zaken in het bedrijfsleven leidde bovendien tot velerlei onderzoek op technisch en economisch terrein. Alle verrichte werkzaamheden werden jaarlijks uitvoerig verantwoord.

Raadpleging van de jaarverslagen is voor doelmatig onderzoek o.i. een noodzakelijke voorwaarde.

Met behulp van de verslaglegging - voorzien van alfabetische klappers - kan de gebruiker zich snel een gedetailleerd beeld vormen van de grote (taken)verscheidenheid van de Centrale Dienst der Arbeidsinspectie. De bevindingen van de ingestelde onderzoekingen zijn veelal gekwantificeerd en in tabellen en grafieken weergegeven.

Aanvullingen

AANVULLINGEN

In 1983, 1984 en 1986 zijn aanvullingen op het archief gedaan.

Verantwoording van de bewerking

VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING

De bewerking van het archief

DE BEWERKING VAN HET ARCHIEF

Afgezien van een klein aantal dossiers kende het archiefmateriaal grotendeels een rubrieksmatige ordening. Het gehele archief was in chronologische orde gevormd en opgeborgen in

dossiermappen. Als eigentijdse ingang waren in veel gevallen zgn. resumptielijsten aanwezig, vermeldende een summiere opsomming van de inhoud van elke dossiermap.

Als richtsnoer voor de herordening diende in eerste aanleg de door de Centrale Dienst der

Arbeidsinspectie ontwikkelde "dossierlijst".

²²

Deze archiefcode is door de administratie in de jaren 1938 en 1939 ingevoerd en omstreeks 1950 vervangen door het vorengenoemde registratuurstelsel volgens een van de UDC afgeleide code.

Alle niet-gecodeerde "dossiermappen" van het voorafgaande tijdvak (met archiefmateriaal dat reeds voorzien was van de UDC-code) zijn in de eerste fase van de inventarisatie in dit decimale rubriekenstelsel ondergebracht.

Na het herstel van de "oude orde" bleek dat de gehanteerde "dossierlijst" minder goed bruikbaar was voor de definitieve ordening. Lettend op de organisatie en de werkwijze van de archiefvormer, lag het voor de hand de inventarisatie te stoelen op basis van het functioneel beginsel.

²³

Een dergelijke systematische onderverdeling van intern en extern gerichte bemoeiingen maakte een groot aantal herplaatsingen onontkoombaar.

In onderstaand overzicht is in hoofdlijnen het verband tussen de oude orde en het archiefschema weergegeven:

Hoofdindeling van de dossierlijst: Archiefschema:

0. Kabinet en Algemene Zaken Organisme (l + 2)

22 Organisme: rubriek 12.

23 Archivistische terminologie nr. 86, 's-Gravenhage, 1975.

Hoofdindeling van de dossierlijst: Archiefschema:

1. Financiën Organisme (1 + 2)

2. Dienst der Arbeidsinspectie Organisme (1 + 2) Taakoefening (1) 3. (Reserve)

4. (Reserve)

5. Veiligheid Taakoefening (1)

6. Hygiëne Taakoefening (1)

7. Sociale en economische zaken Taakoefening (1 t/m 6)

8. Arbeidswet Taakoefening (1)

9. Wetten en wetsontwerpen (behalve Arbeidswet)

Taakoefening (1 t/m 4)

In de aanhef releveerden wij reeds dat aan het Directoraat-generaal van de Arbeid een aantal ondersteunende Diensten zijn verbonden. Met uitzondering van een kleine hoeveelheid archiefmateriaal van de Medische Dienst is hiervan niets bewaard gebleven.

Het beperkte archief van de Medische Dienst (archief van de medisch adviseur + bemoeienissen met de oprichting van de E.H.B.O.)is in zijn geheel onder de rubriek "bevordering van de

gezondheid" geplaatst.

²⁴

De medisch adviseur is maar zeer ten dele als zelfstandig archiefvormer te kenschetsen; meestentijds fungeerde hij als gedelegeerde namens de directeur-generaal in diverse commissies.

Evenals de UDC-code kende het registratuurplan van de Centrale Dienst van de Arbeidsinspectie een verdergaande uitwerking van de respectieve classificatienummers. In de eerste onderverdeling werden veelal de algemeenheden gerubriceerd.

Voorbeeld:

²⁵

– 642 Straling – 6420 Algemeen – 6421 Warmtestraling – 6422 Lichtstraling

– 6423 Ultraviolette en infrarode straling

Dergelijke algemene dossiers bleken tijdens de inventarisatiewerkzaamheden moeilijk nader onder te brengen; ze zijn dientengevolge in de beschrijvingen gehandhaafd.

Bij eerste kennismaking bleek het archief grote hiaten te vertonen; zeer incompleet was onder andere het archiefmateriaal betreffende de organisatie van de Dienst. In de loop van de

inventarisatieperiode 1980/1981 zijn in dit verband bezoeken gebracht aan de afdeling Post- en Archiefzaken van het Directoraat-generaal te Voorburg. Op basis van een ruwe schatting konden wij vaststellen dat zich nog ongeveer de helft van het archief van vòòr 1950 in het depot van de archiefvormer bevindt; onvoorziene omstandigheden voorbehouden zal dit begin 1982 worden overgedragen.

Voor de selectie van voor vernietiging in aanmerking komende archiefbescheiden is raadpleging van het archief in zijn geheel een noodzakelijke voorwaarde; de samenstelling van een

vernietigingslijst is derhalve naar een later tijdstip verschoven.

24 Taakuitoefening: rubriek 13.

25 Dossierlijst van de Directie van de Arbeid, 1938, blz. 45.

In het licht van deze ontwikkelingen draagt de inventaris een voorlopig karakter.

Deze inventaris werd in 1980/1981 vervaardigd door O.W. Hoogerhuis in het kader van de opleiding tot hoger archiefambtenaar aan de Rijksarchiefschool. De inventarisatie van de

commissiearchieven zal in een later stadium ter hand worden genomen.

Bewerking van de toegang

BEWERKING VAN DE TOEGANG

In juni 2010 zijn de toegangen 2.15.05 en 2.15.12, die delen van de beschrijvingen van het archief

van de Centrale Dienst der Arbeidsinspectie bevatten, tot één geheel samengevoegd tot de huidige

versie van deze toegang (2.15.05).

Verwant materiaal

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën

BESCHIKBAARHEID VAN KOPIEËN

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Publicaties

PUBLICATIES

Geraadpleegde literatuur

GERAADPLEEGDE LITERATUUR

Nederlands Bestuursrecht, bewerkt o.l.v. R. Kranenburg, L.J.M. Beel, A.M. Donner, G.A. van Poelje en C.W. de Vries, Deel II (bijzonder deel). Alphen aan den Rijn, 1953.S.J. Foekema Andreae, Een mensenleven in Nederland. Alphen aan den Rijn, 1957.H.F. Beenhakker en H.B. Eldering, Arbeidstijd en veiligheid. Alphen aan den Rijn, 1961.J.C. Vleggeert, Kinderarbeid in de negentiende eeuw. Bussum, 1967.J.J. van Dodeweerd, De Arbeidsinspectie bestaat 90 jaar, in: Sociaal Maandblad, 1980, nr. 5, P.

378-385.Gedenkboek, 50-jarig bestaan van de Arbeidsinspectie. 's-Gravenhage 1940.Arbeid op de

tweesprong, Opstellen ter gelegenheid van het 75 jarig bestaan der Arbeidsinspectie. 's-Gravenhage. 1965.

Beschrijving van de series en archiefbestanddelen

B E S C H R I J V I N G V A N D E S E R I E S E N

A R C H I E F B E S T A N D D E L E N

In document I N H O U D S O P G A V E (pagina 12-18)