Medio 2009 wordt in het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft een innovatieve zuivering in gebruik genomen op basis van het zogenoemde Pharmafilter concept. Hierbij wordt gebruik gemaakt van biologisch afbreekbaar materiaal voor servies, bestek, bed pannen, urinalen en bijvoorbeeld infuusmateriaal. Dit wordt samen met etens- resten vermalen en met het ziekenhuisafvalwater afgevoerd. Hierdoor bespaart het ziekenhuis op afvalhandling, wordt hygiëne en veiligheid bevorderd en worden logistieke processen efficiënter. De ontstane ‘ziekenhuisslurry’ wordt vervolgens door het ziekenhuis zelf omgezet in biogas en de waterstroom wordt voorafgaand aan het lozen vergaand gezuiverd en ontdaan van geneesmiddelen(resten). De besparing in het ziekenhuis maakt het mogelijk om de eigen zuiveringsinstallatie te bekostigen. Al met al een veelbelovend concept om de emissies van geneesmiddelen uit ziekenhuizen aan te pakken. Het Pharmafilter-concept heeft dan ook diverse (internationale) prestigieuze (milieu)innovatieprijzen in de wacht gesleept.
Voor de implementatie van de Kaderrichtlijn Water zijn voor deze planperiode geen grootschalige ruimtelijke maatregelen voorzien. Wel zijn inrichtings- maatregelen voorzien zoals hermeandering, aanleg van natuurvriendelijke oevers en het creëren van mogelijkheden voor vissen om stuwen en gemalen te passeren. Hoewel bij het opstellen van de maatregelen- programma´s van de Kaderrichtlijn Water al rekening is gehouden met de uitvoerbaarheid, is grond- verwerving in de praktijk vaak een belemmerende factor voor een voortvarende aanpak. Waar mogelijk dient gezocht te worden naar synergie met andere wateropgaven (zoals wateroverlast). Ten behoeve van besluitvorming over het volgende Nationaal Waterplan, zal worden nagegaan welke bijdrage groot schalige zuiveringsmoerassen hebben en waar ze eventueel ruimtelijk gesitueerd zouden kunnen worden.
115 4. 4 W ate rk w ali te it
Wat Wie Wanneer
Uitvoering maatregelenprogramma eerste generatie stroomgebiedbeheerplannen
VenW samen met provincies, gemeenten en waterschappen Doorlopend
Voortzetting saneringsprogramma waterbodem rijkswateren VenW Doorlopend Stimuleringsregeling synergie VenW 2010 - 2016 Innovatieprogramma Kaderrichtlijn Water VenW, VROM, LNV 2010 - 2011 Bij de voorbereiding van tweede stroomgebiedbeheerplannen
bevorderen synergie van Kaderrichtlijn Water met andere beleidsterreinen
Provincies Doorlopend
Onderzoek naar inzet zuiveringsmoerassen VenW 2015 Mogelijkheden voor groenblauwe diensten voor water onderzoeken
en bezien of de Catalogus groenblauwe diensten kan worden uitgebreid
IPO, Unie van Waterschappen, LNV 2010
Bevorderen dat de bestaande en toekomstige mogelijkheden van groenblauwe diensten benut worden
Provincies, i.s.m. waterschappen en land- en tuinbouworganisaties Doorlopend
Uitwerking kabinetsstandpunt ‘health check GLB’ LNV 2010 Voortzetting uitvoeringsprogramma diffuse bronnen VROM, VenW, LNV Doorlopend Uitvoering vierde nitraatactieprogramma LNV 2010 - 2013 Verplichtingen mestbewerking en -verwerking
´Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren´ uitvoeren
LNV, VROM 2010 - 2020
Voortgangsrapportage uitvoering stroomgebiedbeheerplannen VenW i.s.m. provincies, gemeenten en waterschappen 2012 Evaluatie actieprogramma diffuse bronnen VROM samen met provincies, gemeenten en waterschappen 2013 Monitoring stoffendiagnose VenW Doorlopend Onderzoek naar early warning systeem om drinkwaterwinningen
te beschermen
VROM 2010
Met een gericht monitoringsprogramma controleren of de aannamen die bij de toelating zijn gehanteerd, in de praktijk ook leiden tot aanvaardbare gehalten in het oppervlaktewater
Waterschappen, VenW Doorlopend
Besluit algemene regels lozingen buiten inrichtingen VROM, VenW 2010 Besluit landbouwactiviteiten VROM, VenW 2010 Handreiking waterbodem VenW samen met waterschappen 2010
Uitbouw activiteitenbesluit VROM, VenW 1e fase 2010, 2e fase 2012
Uitvoering van het Convenant Bodemontwikelingsbeleid en aanpak spoedlocaties
117 combinatie van functies en multifunctioneel
watergebruik.
Rijk en provincies leggen gebruiksfuncties die wettelijk moeten worden verankerd (met name vanuit Europese regelgeving) vast in hun waterplannen. De provincie doet dit voor de regionale wateren, het rijk voor de rijkswateren.
Water is van oudsher een belangrijke bron van welvaart en welzijn. Voldoende en schoon water is van essentieel belang voor een duurzame economische ontwikkeling en maakt Nederland mooi en leuk om in te vertoeven. Nederland dankt zijn economische positie niet in de laatste plaats aan de strategische ligging aan zee en grote bevaarbare rivieren met een belangrijk achterland, waardoor handel en industrie zich konden ontwikkelen. De inrichting van onze watersystemen is vergaand geoptimaliseerd voor landbouw en wonen en werken onder de zeespiegel. Voor watergebruikers als de landbouw, visserij, recreatie, scheepvaart, delen van de industrie en drinkwatervoorziening is water niet minder dan een bestaansgrond, maar ook voor veel andere economische activiteiten is water van groot belang. De bescherming tegen het water is een voorwaarde voor iedere economische ontwikkeling. De totale uitgaven voor waterbeheer in de afgelopen eeuwen zijn aanzienlijk geweest, maar het heeft ons veel welvaart gebracht. Goed waterbeheer zorgt voor een gunstig vestigingsklimaat. Water heeft ook een grote cultuurhistorische waarde en landschappelijke betekenis die in de toekomst versterkt kan worden bij het omgaan met veranderend klimaat. Tenslotte heeft water een grote natuurfunctie. Veel natuurwaarden in Nederland zijn watergerelateerd.
Niet alle wensen ten aanzien van het gebruik van water en grondwater, zijn altijd en overal met elkaar en met de mogelijkheden van het bodem- en water- systeem verenigbaar. De toenemende ruimtedruk, niet alleen bovengronds maar ook ondergronds, leidt
tot steeds meer wensen voor gebruik en inperking van het oppervlakte- en grondwater, terwijl duurzame en klimaatbestendige watersystemen juist vragen om meer ruimte en dynamiek. De waterbeheerder en regionale partijen staan voor de opgave om tot keuzes en tot win-win situaties te komen. Van een toenemende ruimtedruk is ook sprake bij het gebruik van de ondergrond. Ondergronds bouwen, benutting van bodemenergie (warmte-koude opslag), co2- en gasopslag zijn in opkomst. Duurzaam gebruik van de ondergrond
(en grondwater) biedt kansen om een bijdrage te leveren aan het omgaan met klimaatverandering, de noodzaak om doelmatiger met fossiele brandstof- fen om te gaan en de co2-uitstoot te beperken en de noodzaak de schaarse ruimte beter te benutten. Op termijn zullen zich veranderingen voordoen in het waterbeheer, die beperkingen opleggen aan de wijze van gebruik. Gebruikers moeten zich dan aanpassen aan de gewijzigde omstandigheden. Dit is bijvoor- beeld aan de orde bij het vraagstuk van de zoetwater- voorziening.
De waterbeheerders zorgen ervoor dat zoveel mogelijk aan de wensen van gebruikers tegemoet kan worden gekomen door maatregelen te nemen op het gebied van waterveiligheid en voldoende en schoon water. In gebieden met meerdere gebruiksfuncties, worden gebiedsspecifieke afwegingen gemaakt. De provincie doet dat in samenspraak met de waterbeheerder. Hierbij streven provincie en de waterbeheerder, in samenspraak met de andere partijen, naar
4.5 Gebruik van water
Analyse
4. 5 Ge br uik va n w ate r1 drinkwaterinnamepunten en beschermingszones schelpdierwater rijkswateren betwist gebied werkgrens 3 vaarwegen
4 Natura 2000-gebieden in de rijkswateren 2 gebieden met de functie schelpdierwater
HTA - hoofdtransportas HVW - hoofdvaarweg OVW - overige vaarweg
Natura 2000-gebieden RWS niet-voortouw rijkswateren betwist gebied werkgrens RWS voortouw 1 Waddenzee 7 Noordzeekustzone 72 IJsselmeer 73 Markermeer en IJmeer 74 Zwarte Meer 75 Ketelmeer en Vossemeer 76 Veluwerandmeren 77 Eemmeer en Gooimeer Zuidoever 108 Oude Maas 109 Haringvliet 111 Hollands Diep 113 Voordelta 114 Krammer-Volkerak 115 Grevelingen 118 Oosterschelde 119 Veerse Meer 120 Zoommeer 122 Westerschelde en Saeftinghe 152 Grensmaas
Functietoekenning
rijkswateren
innamepunt oppervlaktewater onttrekking in m³/dag 5.000 - 100.000 100.000 - 1.000.000 beschermingszone innamepunt waterlichaam met innamepunt rijkswateren betwist gebied werkgrens kaart 14 1 drinkwaterinnamepunten en beschermingszones schelpdierwater rijkswateren betwist gebied werkgrens 3 vaarwegen4 Natura 2000-gebieden in de rijkswateren 2 gebieden met de functie schelpdierwater
HTA - hoofdtransportas HVW - hoofdvaarweg OVW - overige vaarweg
Natura 2000-gebieden RWS niet-voortouw rijkswateren betwist gebied werkgrens RWS voortouw 1 Waddenzee 7 Noordzeekustzone 72 IJsselmeer 73 Markermeer en IJmeer 74 Zwarte Meer 75 Ketelmeer en Vossemeer 76 Veluwerandmeren 77 Eemmeer en Gooimeer Zuidoever 108 Oude Maas 109 Haringvliet 111 Hollands Diep 113 Voordelta 114 Krammer-Volkerak 115 Grevelingen 118 Oosterschelde 119 Veerse Meer 120 Zoommeer 122 Westerschelde en Saeftinghe 152 Grensmaas