Inleiding

De deelvragen die in hoofdstuk één naar voren kwamen, zijn in de verschillende hoofdstukken en paragrafen beantwoord. De onderzoekvraag: “Maakt XBRL, Continuous Auditing effectief en efficiënt om toe te passen” die in paragraaf 1.4.1 gesteld is kan als volgt worden beantwoord.

Op theoretische gebied heeft dit onderzoek bijgedragen door het beantwoorden van de bovenstaande vraag. Er is weinig literatuur onderzoek gedaan naar de samenhang tussen XBRL en continuous auditing en of het met behulp van XBRL efficiënt en effectief kan worden toegepast. De literatuur spreekt dat het continuous auditing concept zich nog in de kinderschoenen stadium bevindt en een hoger volwassenheidniveau zal bereiken indien de geschikte technologie beschikbaar is. Daarnaast is de implementatie van continuous auditing afhankelijke van: internal control structure, corporate governance en de bereidheid van de organisatie om transparanter te zijn [ ISACA standard Board, 2002]. Het probleem bij het toepassen van Continuous auditing lag vooral in de moeilijkheid om gestandaardiseerde data te verkrijgen [ Verkruijsse, 2003].

Aangezien standaardisering eigenlijk de essentie is van XBRL/SBR. XBRL biedt belangrijke voordelen voor het continuous auditingproces Omdat XBRL de data standaardiseert, die in elektronische wijze wordt vastgelegd en opgeslagen, op de techniek en de inhoud door gebruik te maken van „tags‟( lables).

Deze labels leveren de noodzakelijke contextuele informatie op voor een beter begrip van een financiële rapportage, wat er niet alleen toe bijdraagt dat computers zelfstandig gegevens kunnen „interpreteren‟ maar ook dat auditors met minder moeite de interpretatieslag kunnen maken [Mashaie, 2008].

De toename van digitalisering leidt tot steeds snellere en omvangrijkere ontsluiten van informatie. Met als logische gevolg: een toenemende vraag naar betrouwbaarheid en relevantie van de informatiestromen [Wallage, 2008]. We verlangen meer informatie, met een hogere frequentie, een hogere kwaliteit en vooral eerder in de tijd en meer transparantie [ Hoekstra et al, 2006].

Naarmate het rapportgage- interval afneemt, ontstaat een kleinere informatie- asymmetrie tussen actoren. Een groter interval tussen rapportagemomenten doet het risico voor individuele beleggers van informatieachterstand toenemen [Dassen, 2003]. Charles Hoffman, de grondlegger van XBRL verwacht de volgende voordelen van XBRL: sneller uitwisselen en analyseren van informatie; verhoging van de transparantie en betrouwbaarheid van informatie; goedkoper en makkelijkere verspreiding van informatie; reduceert de handmatig invoer van gegevens, versneld de toegankelijkheid van informatie en verbeteren van communicatie [R. Tie, 2002]. Een organisatie dient aan de volgende voorwaarden te voldoen teneinde continuous reporting te kunnen aanbieden [ Elliott, 2002]: de informatieverspreidingkanalen moeten voorts informatie

XBRL: De tool voor Continuous Auditing? | Wafe Zia 77 kunnen verspreiden op basis van gestandaardiseerde specificaties. Het vaak aangehaalde XBRL, kan daarbij als een belangrijk voorbeeld gelden. De digitalisering heeft toch al gezorgd dat het maatschappelijke verkeer haar informatie sneller ontvangt. De accountant moet nu vervolgens gaan denken in CM en continuous auditing [Verkruijsse, 2010]. De implementatie van continuous auditing systeem helpt om de financiële informatie nuttiger en relevanter te maken voor de eindgebruiker [ISACA standard Board, 2002].

Onderzoekers geloven dat het implementeren van continuous auditing tot op zekere hoogte de volgende soorten audit waste zal elimineren[Searcy en Woodroof, 2003]: Waiting, Time delays, the

audit process, Work-in-progress, Review process en Errors and mistakes.

Continuous Auditing geeft de auditors de mogelijkheid om de ondernemers op tijd en continu informatie te verschaffen over de risico‟s en errors die effect hebben op de financiële prestaties. Door gebruik te maken van continuous auditing, ingebed in een integrale control framework van controle- en risicodocumentatie, assessments en procesbeschrijving, wordt dit proces efficiënter en effectiever [Willem en Vredenberg, 2008].

Het betekent dat de samenstelverklaring en de jaarrekening hun langste tijd hebben gehad. De accountants die daar nu nog heel erg op focussen moeten iets anders verzinnen, of dat rating is blijft nog een vraag. Continuous monitoring en continuous auditing liggen veel meer voor de hand [Verkruijsse, 2010].

Op het praktische gebied heeft dit onderzoek bijgedragen aan het beantwoorden van de onderzoeksvraag door middel van het houden van interviews met diverse expertisen op het gebied van XBRL en continuous auditing. Door middel van deze interviews zijn de opgestelde hypothesen, vanuit de literatuur onderzoek, beantwoordt. Volgens de verwachting van de geïnterviewden, kan XBRL de standaard zijn voor het toepassen van continuous auditing. Omdat XBRL zorgt voor de standaardisatie op syntax en inhoud van data. Met XBRL heeft men te maken met meta gegevens. De menselijke handelingen in het rapportage proces worden geautomatiseerd. XBRL wordt gezien als een datatransport laag en XBRL wordt door computers gelezen. Hierdoor biedt XBRL een versnelling in het audit proces. Daarnaast is het belangrijk dat het bedrijfsleven gebruik maakt van XBRL voor hun rapportageproces; anders heeft XBRL geen toegevoegde waarde voor continuous auditing.

Tevens ziet het grootste deel van de geïnterviewden een directe en indirecte relatie tussen XBRL en continuous auditing. Zonder XBRL is continuous auditing niet mogelijk. Omdat men voor continuous auditing „tag‟ ( labels) data nodig heeft. Als de gegevens niet eenduidig gedefinieerd zijn, kan het validatie proces niet geautomatiseerd plaatsvinden. Daarnaast kan met behulp van XBRL linkbase en formula base continuous auditing instrumenten ingezet worden.

De meerderheid van de geïnterviewden is het eens dat: er behoefte is aan continuous reporting en continuous assurance hierover en dat XBRL hieraan een bijdrage kan leveren. De behoefte bestaat doordat men steeds meer en vaker betrouwbare informatie wil hebben, zeker na de huidige kredietcrisis. Er is een toenemende behoefte aan transparantie en er is behoefte naar meer getailleerde informatie. Daarnaast komt de behoefte doordat grote ondernemingen onderhevig zijn aan wet- en regelgeving en meer moeten rapporteren aan de audit comité, raad van commissarissen en andere belanghebbenden.

XBRL: De tool voor Continuous Auditing? | Wafe Zia 78 In de praktijk wordt er vaak met de jaarrekening geworsteld, want deze komt vaak te laat en de jaarrekening wordt maar één keer per jaar gepubliceerd. Dit kan een signaal zijn dat er wel behoefte is naar meer continuous reporting.

Continuous assurance is het eind product van continuous auditing. Om assurance te geven over de continuous reporting, moet continuous auditing wel worden uitgevoerd.

De behoefte naar continuous assurance over continuous reporting is afhankelijk van: het bedrijfsproces; soort informatie; de behoefte van de klant en hoe vaak men wil rapporteren. Daarnaast vindt men dat er zonder continuous monitoring geen continuous assurance mogelijk is. Continuous reporting is het proces om informatie naar buiten te brengen, maar dit moet wel betrouwbaar zijn. Intern dient in de interne rapportage en in die omgeving zodanig controls ingebouwd te zijn dat informatie betrouwbaar is.

XBRL biedt de mogelijkheid om de jaarrekening op geautomatiseerde wijze binnen te halen, op te slaan, te bewerken en te verzenden. Daarmee kan men jaarrekeningen makkelijker met elkaar vergelijken. XBRL faciliteert de normalisatie en harmonisatie van gegevensstromen en XBRL maakt de data platform vrij. Hierdoor kan de data sneller verwerkt worden in het eigen systeem. De digitalisering neemt toe, men verwacht ook dat jaarrekeningen steeds vaker in XBRL formaat wordt vormgegeven. De voorwaarde is wel dat de data getagged moet zijn aan de bron.

Een meerderheid verwacht dat XBRL en continuous auditing een belangrijke rol gaan spelen in de toekomstige audit werkzaamheden. Omdat de accountants onderhevig zijn aan hevige concurrentie, wat leidt tot een daling van de audit fee, dienen zij hun werkzaamheden steeds efficiënter te verrichten. Met XBRL kan men allerlei verbandscontroles leggen die eerder niet mogelijke waren. Door meer automatisering en standaardisering worden de werkzaamheden steeds efficiënter. Daarnaast worden een aantal zaken belangrijk, zoals: logische toegangsbeveiliging en knowledge management. Want een instance document bestaat uit een deel knowledge. Daarnaast moeten XBRL rapportages ook in XBRL gecontroleerd worden. De kennis van systemen, processen, XBRL en continuous auditing zijn nieuwe vraagstukken voor auditors. XBRL en continuous auditing zullen een grote rol gaan spelen als het bedrijfsleven beide concepten accepteert en hiermee aan de slag gaat.

De meerderheid van de geïnterviewden deelt dat continuous auditing goedkoper en efficiënter kan zijn dan de huidige (traditionele) audit methode. XBRL biedt gestructureerd inzicht in de informatiestroom. Met continuous auditing kan men op een andere manier naar de processen kijken. Het gaat er meer om of men een betrouwbare uitspraak kan doen. Als men dit probeert met de traditionele methode dan is dat niet te doen, omdat de hoeveelheid data steeds in omvang toeneemt en omdat veel werkzaamheden op de computer verricht worden. Hierdoor zijn de gegevens herkenbaar in een geautomatiseerd systeem, wel vergt dit in het begin de nodige investering voor de auditors en ondernemingen.

Tevens is de meerderheid van de geïnterviewden het eens dat de essentie van continuous auditing het verkorten van de wachttijd is tussen management operation en het verstrekken van zekerheid.

XBRL: De tool voor Continuous Auditing? | Wafe Zia 79 XBRL zorgt voor een eenduidige definitie, syntax en testen van validatie faciliteiten. Hiermee wordt de kwaliteit verhoogd. Als continuous auditing gebruikt wordt naast XBRL dan kijkt men ook naar de inhoud van de rapportage. Hierdoor kan men een uitspraak doen over de betrouwbaarheid. Men moet steering hebben met XBRL, continuous monitoring en continuous auditing. Als dit gebeurd met XBRL dan gaat de betrouwbaarheid van die gegevens omhoog. Met continuous monitoring bereikt men de verhoging van de betrouwbaarheid. Met continuous auditing legt men vast dat de betrouwbaarheid hoog is. Daarnaast biedt XBRL de mogelijkheid om checks & balances uit te voeren op de transacties. Met continuous auditing haal je de betrouwbaarheid en kwaliteit van gegevens omhoog.

De deskundigen zijn het eens dat continuous auditing met behulp van XBRL kan bijdragen aan efficiëntie, effectiviteit en integriteit van de financiële verslaggeving.

Met deze concepten heeft men de mogelijkheid om informatie meer toe te spitsen naar de wensen van de ontvanger van deze informatie. Hierdoor wordt het efficiënter en eveneens effectiever, want als je niet afgeleid wordt door information overload, dan stijgt de relevantie van informatie. Tevens neemt de betrouwbaarheid van de gegevens toe. Met XBRL kan men de jaarrekening twee, drie of vier keer per jaar ontvangen en beoordelen daardoor wordt het rapport efficiënter en effectiever. Als vanuit de bron tot de rapportage het proces vrij en gestroomlijnd proces is, dan kan men de voordelen hiervan snel op een rij zetten. De kosten worden verlaagd, de kwaliteit gaat omhoog. De integriteit van de verslaggeving neemt ook toe doordat XBRL de enige informatie standaard is die logische verbanden tussen data legt. Als dit met continuous auditing op continue basis gecontroleerd wordt, dan draagt continuous auditing ook bij aan integriteit. Als men daarna het proces controleert, waarmee de informatie tot stand is gekomen, wordt hierdoor de betrouwbaarheid gewaarborgd. Indien dit proces op orde is, kan men ee uitspraak doen over de gehele populatie. Dit kan leiden tot het verhogen van audit effectiviteit en daarmee ook de integriteit, XBRL draagt hiermee bij aan de efficiëntie. XBRL alleen zal de integriteit van de financiële jaarrekening niet waarborgen. Het toepassen van XBRL samen met continuous auditing zal dit wel waarborgen. XBRL en continuous auditing maken financiële informatie nuttiger en relevanter voor de gebruikers. Daarnaast denken de geïnterviewden dat XBRL en continuous auditing de kwaliteit en transparantie van informatie voor het besluitvorming proces verbeteren.

XBRL standaardiseert en structureert informatie en maakt het op elektronische wijze leesbaar. Daarmee draagt XBRL bij aan de kwaliteit en transparantie van informatie, omdat de taxonomie een open standaard is. Deze kan men gratis downloaden en toepassen. Daarnaast faciliteert XBRL de toespitsing van informatie. Ook door continuous auditing gaat de transparantie van informatie omhoog omdat men cijfers en gegevens op periodieke basis beoordeeld en controleert. Als we meer richting continuous auditing gaan en er frequenter informatie vrij komt, dan zal dat zeker de kwaliteit en transparantie van informatie verbeteren.

XBRL: De tool voor Continuous Auditing? | Wafe Zia 80

Conclusie op de hoofdvraag

Tenslotte is de meerderheid van de geïnterviewden het eens dat XBRL maakt continuous auditing effectief en efficiënt om toe te passen.

1 Volledige eens 2 mee eens 3Noch eens, noch oneens 4gedeeltelijk oneens 5Volledig oneens

Geïnterviewde A

Onder heel veel randvoorwaarden eens met de stelling.

Mijn grondhouding is dat het wel kan. XBRL gaat het meer vereenvoudigen onder een aantal randvoorwaarden.

Geïnterviewde B

Nee, XBRL maakt het niet effectief om toe te passen. Met XBRL zal continuous auditing niet beter worden. Misschien wel efficiënter want dan heeft men data andere dingen in elektronisch formaat.

Geïnterviewde C

Ja, in iedere geval efficiënter als men het goed doet wordt het ook effectiever. XBRL is een standaard. Binnen deze standaard werkt men met de taxonomie. Als men continuous auditing bij een klant wilt toepassen, moet de taxonomie die de klant gebruikt voldoende mogelijkheid bieden om met de continuous auditing aanpak op in te haken.

Geïnterviewde D

Ja, de manier waarop continuous auditing wordt toegepast en geïmplementeerd wordt. Als men zich op de juiste eikpunten kan focussen, dan wordt het zeker effectief en efficiënt. Me creëert meer transparantie. Men kan ook meer assurance afgeven over de hoge mate van betrouwbaarheid omdat het op continue basis wordt gecontroleert. Ja, men kan ook sneller anticiperen op de resultaten.

Geïnterviewde E

Honderd procent ja, maar met alle ins en outs die ik gegeven heb. Als men dan zegt: Hoort daar real-time reporting erbij, dan heb ik mijn kanttekeningen gegeven. Dus één ja het maakt het efficiënt en effectief met al die mits en maren. Dus het antwoord is honderd procent: ja.

Geïnterviewde Mee eens. Taxonomie is een belangrijk deel binnen XBRL. XBRL is open

standaard waarmee men samenhang tussen de rapporterende

1 10% 2 56% 3 24% 4 10%

XBRL: De tool voor Continuous Auditing? | Wafe Zia 81

F vennootschappen kan aanbrengen. Het legt een relatie met de wet en

regelgeving. Voor iedere element die ik in de taxonomie definieer, moet ik onderliggende wetteksten hebben. Daar is de standaard voor gemaakt en ingericht. Men kan allerlei referenties toevoegen. De meertaligheid van de taxonomie. Want men kan een taxonomie maken, maar de labels in verschillende talen publiceren. Men kan IFRS taxonomie uitbereiden met zijn bedrijfselementen en deze elementen hergebruiken. Als al dit soort dingen bij elkaar optelt, dan ziet men dat de consistentie van de rapportage wordt vergroot. Langs die lijnen klopt de stelling.

Geïnterviewde G

Ja, Dat hoeft niet alleen XBRL te zijn. Men praat over tag data. De meeste voorkomende manier van tag data is XBRL voor de financiële verantwoording. Men kan ook binnen het bedrijf voor operationele processen XML gebruiken. Die staan jaren op je computer zie bijvoorbeeld Excel.

Geïnterviewde H

Ja, maar het bedrijfsleven moet wel zover zijn.

Geïnterviewde I

Het is allemaal nog in de uitwerkingsfase, hierdoor durft men geen volledig ja te zeggen. Afhankelijk van veranderingen in de toekomst op deze concepten kan men het antwoord ja of nee geven. Er zijn veel voorwaarden waaraan voldaan moeten worden zoals ethiek, organisatie, budget, cultuur om daarop een gericht antwoord te geven. Maar XBRL is wel één van de factoren om continuous auditing toe te passen.

XBRL: De tool voor Continuous Auditing? | Wafe Zia 82