Gezond, veilig en prettig werken wil iedereen. Elke medewerker, elke werkgever.
Aan welke regels moet u zich houden? En hoe kunt u risico’s voorkomen en beheersen?
De belangrijkste arboregels en gezonde en veilige oplossingen voor de particuliere beveiligingsbranche zijn overzichtelijk gebundeld in deze arbocatalogus.
1.1 Waarom een arbocatalogus agressie & geweld en fysieke belasting?
Sociale partners in de particuliere beveiliging hebben besloten om een arbocatalogus op te stellen voor de branche. De twee eerste thema’s voor de arbocatalogus zijn agressie &
geweld en fysieke belasting.
1.2 Arboconvenant
Op 7 maart 2005 hebben de sociale partners in de particuliere beveiliging en het ministerie van Sociale zaken en Werkgelegenheid het arboplusconvenant
beveiligingsbranche ondertekend. De einddatum van dit convenant was 1 juli 2007. Er is afgesproken in dit convenant een aantal doelstellingen te realiseren waaronder het verbeteren van omgang met en opvang bij agressie & geweld.
1.3 De arbeidsrisico’s in de arbocatalogus
Waarom het arbeidsrisico agressie & geweld als één van de eerste risico’s in de arbocatalogus voor de particuliere beveiliging?
Uit de evaluatie van het arboplusconvenant blijkt dat – binnen een periode van een jaar - 32% van de werknemers geconfronteerd wordt met intimiderend gedrag, verbale
agressie en zelfs lichamelijk geweld. Ook toont de evaluatie een toename van het aantal incidenten aan. Agressief gedrag van publiek komt ook helaas steeds vaker voor.
Ook de arbeidsinspectie zag aanleiding om een inspectieproject in de particuliere beveiliging te starten gericht op o.a. agressie & geweld. De arbeidsinspectie is verder van mening dat de aandacht voor agressie & geweld in de particuliere beveiliging verhoogd dient te worden.
Er zijn dus voldoende redenen om de brancheaanpak van agressie & geweld met een arbocatalogus verder uit te breiden. De arbocatalogus van agressie & geweld sluit hiermee tevens aan op het actieprogramma ‘Aanpak agressie & geweld tegen
werknemres met publieke taak’ (gestart in 2006) van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Waarom het arbeidsrisico fysieke belasting als één van de eerste risico’s in de arbocatalogus voor de particuliere beveiliging?
Uit de evaluatie van het arboplusconvenant bleek dat ruim een derde (35%) van de werknemers regelmatig fysiek belast wordt tijdens het werk. Tevens heeft 41% van de werknemers aangegeven geïnformeerd te willen worden over fysieke belasting tijdens het werk.
Ook blijkt in de beveiliging fysieke belasting vaak tot klachten te leiden: bijna één derde (31,3%) van de beveiligers loopt een verhoogd risico op klachten. En 20% daarvan kan daardoor beperkingen krijgen. In de beveiliging vormen onregelmatige diensten een extra lichamelijke belasting. Afhankelijk van de werkplek is bij de gemiddelde beveiliger in de branche sprake veel statische belasting (zitten, staan), maar ook van veel
dynamische belasting (fouilleren, verplaatsen van objecten, tillen van koffers, lopen van sluitrondes).
Voldoende redenen om in de arbocatalogus aandacht te besteden aan het arbeidsrisico fysieke belasting.
1.4 Wat is een arbocatalogus?
Een arbocatalogus is een document, een verzameling van instrumenten, methoden en/of good practices, waarin vertegenwoordigende organisaties van werkgevers en
werknemers op brancheniveau vastleggen welke maatregelen werkgevers moeten nemen om aan de doelvoorschriften in de Arbowet te voldoen. Ook wel een oplossingenboek genoemd om veilig en gezond te kunnen werken.
1.5 De Arbowet
Met ingang van 1 januari 2007 is de Arbeidsomstandighedenwet gewijzigd. Het doel van deze nieuwe wet is dat werkgevers- en werknemersorganisaties meer maatwerk kunnen leveren bij het verbeteren van arbeidsomstandigheden. Een ander doel is vermindering van overheidsregels en administratieve lasten, zonder hierbij het beschermingsniveau voor werknemers te verlagen.
De wetswijziging geeft werkgevers en werknemers meer verantwoordelijkheid voor het arbobeleid. De overheid beperkt zich in het publieke domein (Arbowet, Arbobesluit en Arboregeling) zoveel mogelijk tot het vaststellen van doelvoorschriften.
Een doelvoorschrift is het niveau van bescherming dat bedrijven moeten bieden aan de werknemers, zodat zij veilig en gezond kunnen werken. Deze doelvoorschriften worden zo concreet mogelijk beschreven in de Arbowet, het Arbobesluit en de Arboregeling.
Daarna is het aan de organisaties van werknemers en werkgevers in het private domein om te bepalen op welke manier zij invulling geven aan de doelvoorschriften. Werkgevers- en werknemersorganisaties kunnen voor de eigen branche of branche een arbocatalogus opstellen. Hierin staan de verschillende manieren beschreven, waarop werkgevers
kunnen voldoen aan de doelvoorschriften die de overheid stelt. Dit kunnen beschrijvingen zijn van technieken en methoden, good practices, normen en praktische handleidingen.
Naast doelvoorschriften spreekt de nieuwe Arbowet ook over procesnormen: dit zijn elementen (zogenaamde agendabepalingen) die deel moeten uitmaken van het beleid dat de werkgever voert. Deze elementen dienen gericht te zijn op psychosociale arbeidsbelasting: agressie & geweld, werkdruk, seksuele intimidatie en pesten.
Zodra werkgevers en werknemers een arbocatalogus hebben opgesteld voor een branche, worden de beleidsregels voor die branche ingetrokken.
1.6 De arbeidsinspectie
De arbeidsinspectie richt zich bij handhaving primair op de doelvoorschriften en
procesnormen. De arbeidsinspectie zal terughoudend zijn als het gaat om de middelen om de doelvoorschriften te bereiken. Als referentiekader neemt de arbeidsinspectie de door de sociale partners vastgestelde arbocatalogus. Daar waar uit monitoring blijkt dat de catalogi goed werken, zal de arbeidsinspectie terughoudender zijn met actief
optreden. De wijze van inspecteren wordt meer toegesneden op de mate waarin bedrijven hun verantwoordelijkheden voor goede arbeidsomstandigheden nemen.
Werkgevers die werk maken van het toepassen van de arbocatalogus kunnen op een
soepele opstelling van de arbeidsinspectie rekenen. Bij degenen die niet aan de slag zijn gegaan met de arbocatalogus zal strikt gehandhaafd worden.
Met de arbocatalogus maken sociale partners dus afspraken over het aanpakken van arbeidsrisico’s door de particuliere beveiligingsbedrijven. In de catalogus staat wat ten minste wordt verwacht van deze bedrijven bij de aanpak van een arbeidsrisico en worden mogelijke maatregelen en oplossingen benoemd.
1.6a Invulling van de arbocatalogus agressie & geweld
De arbocatalogus richt zich op een integrale aanpak van agressie & geweld bij particuliere beveiligingsbedrijven. Hieronder verstaan we dat:
de aanpak zich richt op de verschillende vormen van agressie die ieder een eigen aanpak vereisen. Hierbij maken we onderscheid in voorkomen van agressie door preventieve maatregelen, beperken van agressie door adequaat optreden tijdens incidenten en afhandelen van incidenten;
de aanpak zich richt op alle functies binnen de particuliere beveiliging met een risico op agressie & geweld;
de aanpak zich richt op implementatie en effectiviteit: landen maatregelen op de werkvloer, leren leidinggevenden en werknemers beter om te gaan met agressie &
geweld, lukt het om het arbeidsrisico agressie beter te beheersen?
Aan de volgende vormen van agressie & geweld wordt invulling gegeven in deze arbocatalogus:
a. (non) verbale agressie – lichte vorm b. (non) verbale agressie – zware vorm
c. Agressie met gebruiksvoorwerpen – zware vorm d. Agressie met gebruiksvoorwerpen – gevaarlijke vorm e. Fysieke agressie – lichte vorm
f. Fysieke agressie – zware vorm g. Getuige zijn van agressie
1.6b Invulling van de arbocatalogus fysieke belasting
De arbocatalogus richt zich op een integrale aanpak van fysieke belasting bij particuliere beveiligingsbedrijven. Hieronder verstaan we dat:
de aanpak zich richt op de verschillende vormen van fysieke belasting die ieder een eigen aanpak vereisen. Hierbij maken we onderscheid in voorkomen van fysieke belasting door het toepassen van organisatorische maatregelen, verminderen van fysieke belasting door toepassen van technische hulpmiddelen. En het verlichten van fysiekbelasting door het geven van voorlichting en training. Voor de geboden
maatregelen is uitgegaan van beschikbare normen en richtlijnen en de laatste stand der techniek.
de aanpak zich richt op alle functies binnen de particuliere beveiliging met een risico op fysieke belasting;
de aanpak zich richt op implementatie en effectiviteit: landen maatregelen op de werkvloer, leren leidinggevenden en werknemers beter om te gaan met fysieke belasting, lukt het om het arbeidsrisico fysieke belasting beter te beheersen?
Aan de volgende vormen van fysieke belasting wordt invulling gegeven in deze arbocatalogus:
a. Langdurig staan op het werk b. Tillen en dragen op het werk
c. Knielen en hurken in het werk d. Werken bij warmte
e. Werken bij kou
f. Werken met beeldschermen g. Duwen en trekken
h. Baliewerk i. Fitheid
De arbocatalogus is tot stand gekomen in samenwerking met deskundigen, een
klankbordgroep met vertegenwoordigers van diverse bedrijven en de stuurgroep waarin de sociale partners en vertegenwoordigers vanuit de particuliere beveiliging
plaatshebben.
1.7 Werkingssfeer
Deze arbocatalogus is van toepassing op alle werkgevers en werknemers binnen de particuliere beveiligingsbranche.
1.8 Beschikbaarheid
Deze arbocatalogus is digitaal beschikbaar via:
www.bewaakjegezondheid.nl;
www.veiligengezondwerken.nl (arbosite CVN);
www.arbobondgenoten.nl (arbosite FNV);
www.deunie.nl en www.vpb.nl.
Daarnaast is deze arbocatalogus op te vragen via het Servicecentrum particuliere beveiliging.
1.9 Duur
De duur van deze arbocatalogus is twee jaar. Na twee jaar bezien sociale partners op basis van de evaluatie van de arbocatalogus en de aanpak van agressie & geweld en fysieke belasting in de branche of bijstelling nodig is van de verplichtingen van de particuliere beveiligingsorganisaties bij de aanpak van agressie & geweld en fysieke belasting.
1.10 Toetsing arbeidsinspectie
De arbeidsinspectie heeft de arbocatalogus agressie & geweld en fysieke belasting
getoetst op de criteria werkgebied, vertegenwoordiging van sociale partners, bekendheid en beschikbaarheid voor werkgevers en werknemers en het voldoen aan
doelvoorschriften uit de Arbowet. De uitkomst van de deze marginale toetsing was (nader in te vullen).
1.11 Vervolg
In deze arbocatalogus is de aanwezige kennis van en ervaring met de aanpak van agressie & geweld en fysieke belasting van dit moment weergegeven. Ontwikkelingen staan echter niet stil. Het doorontwikkelen van de aanpak per functiegroep zal dan ook ondersteunt worden door het Servicecentrum particuliere beveiliging.
Tevens wordt deze arbocatalogus als groeidocument beschouwd. Dat wil zeggen dat nadat deze catalogus beschikbaar is gesteld, sociale partners moeten bepalen welke arbeidsrisico’s verder in de arbocatalogus opgenomen dienen te worden.