SEKSE INSTROOM
7. Verschillen tussen jongens en meisjes zijn klein
5.4 Implicaties voor verder onderzoek en praktijk
Er is weinig onderzoek beschikbaar over de AKA-doelgroep. Verder onderzoek is daarom aan te bevelen, maar dan met een grotere participantengroep. Zo kunnen meer significante verschillen gevonden worden in de AKA-populatie.
Uit dit onderzoek is te concluderen dat een deel AKA-deelnemers van zichzelf vinden dat ze een achterstand hebben voor sociale competentie. De AKA-opleiding zou dus meer moeten doen aan het stimuleren van sociale competentie.
Er zijn vragen blijven liggen bij sommige onderzoeksresultaten. Zo blijft het een puzzel dat 30,8% (Tabel 4. 3) als reden voor VSV aangeeft verhuisd te zijn, tegen 2% in het onderzoek van Meng et al. Hiervoor is, naast het mogelijk ontduiken van de schoolplicht, geen verklaring gevonden.
Bedroevend laag is het aantal deelnemers dat aangeeft dat hulp invloed had kunnen hebben op hun schooluitval, namelijk slechts één deelnemer (Tabel 4.9 ). Wat zegt dit over de groep VSV- ers? Dat ze hulp niet als optie zien? Dat alleen zijzelf verantwoordelijk zijn voor deze keuze? Of is er iets mis met de formulering van deze vraag? Hierop is geen antwoord gevonden.
Een alternatieve hypothese voor verder onderzoek is de mogelijkheid dat de AKA-deelnemer onvoldoende sociaal competent is om ondersteuning en hulp te vragen.
Bij verder onderzoek naar sociale competentie is aan te bevelen om meerdere schalen van de vernieuwde NPV-J toe te passen.
Tot slot zou het verhelderend zijn om in het onderzoek gebruik te maken van specifieke prestaties op taal en rekenen, zoals spelling, woordenschat en cijfervaardigheden, om zo meer zicht te krijgen op het gehele spectrum van leerproblemen van AKA-deelnemers.
LITERATUUR
Andersson, H. & Bergman, L. (2011). The role of task persistence in young adolescence for successful educational and occupational attainment in middle adulthood. Developmental Psychology, 47 – 4.
Appelhof, P., & Walraven, M. (2002). Sociale competentie ter bevordering van participatie in de samenleving; een verkenning.
Op zoek naar indicatoren. Oberon, Utrecht.
Battin-Pearson, S., Newcomb, M., Abbot, R. Hill, K.G. Catalano R., Hawkins J.(2002). Predictors of early high school dropout: a test of five theories, Journal of Educational Psychology, 92, 562 -582
van Casteren, E., Hilhorst, J. & Boers, E. (2010). Koers op assertiviteit in Salland! Onderzoek naar de inzet van sport en cultuur
ter bevordering van sociale competentie van de jeugd. Samenvatting ‘Fit for Life’:resultaten nulmeting en behoefteanalyse. Coproductie: Kennispraktijk (www.kennispraktijk.nl) & Lectoraat Onderwijsarrangementen in
maatschappelijke context
Kennispraktijk Colo (2010). Kwalificatiedossier Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent. Cohort 2011-2012. (Crebonummer 90440, 97390).
ten Dam, G. & Volman, M.(2000) Sociale competentie: reddingsvest en levenskunst. Over de pedagogische opdracht in de praktijk. Pedagogiek, jaargang 20 nr. 2, juni 2000
ten Dam, G., Volman. M., Westerbeek, K., Wolfgram, P., & Ledoux, G. (2003). Sociale competentie langs de meetlat. Het
bestrijden en voorkomen van onderwijsachterstand. Het meten en evalueren van sociale competentie. Den Haag:
Transferpunt Onderwijsachterstanden.
Eimers, T. (2006). Vroeg is nog niet voortijdig. Kenniscentrum Beroepsonderwijs Arbeidsmarkt, Nijmegen.
Expertgroep Doorlopende leerlijnen Taal en rekenen (2008). Over de drempels met Taal en rekenen. Hoofdrapport. Enschede: Expertgroep Doorlopende leerlijnen Taal en rekenen.
Feltzer, M. & Rickli, S. (2009). De Invloed van Persoonlijkheidskenmerken en Andere Factoren op Studieuitval in het Hoger
Onderwijs. Klinische Kinder- en jeugdpsychologie. Departement Psychologie en hoger onderwijs. Klinische kinder- en
jeugdpsychologie. Universiteit van Tilburg. Tilburg
Finn, D. (1989). Withdrawing From School. Review of Educational Research. 59 – 2.
Gadeyne, E. Ghesquiere, P. & Onghena, P. (2004). Psychosocial functioning of young children with learning problems. Journal
of Child Psychology and Psychiatry 45:3 pp 510–521
Gresham, F., Elliot, S., & Kettler, R. (2010). Base rates of social skills acquisition/performance deficits, strengths and problem behaviors: an analysis of the Social Skills Improvement System-Rating Scales. American Psychological Association Vol.
22, 4.
Gresham, F., MacMillan, D. & Bocian, K. (1996). Learning disabilities, low achievement and mild mental retardation: more alike than different? Journal of Learning Disabilities, 29 – 6.
Herweijer, L. (2008). Gestruikeld voor de start. Sociaal en Cultureel Planbureau, Den Haag. Holter, N. (2008). Oorzaken van voortijdig schoolverlaten. Nederlands Jeugdinstituut.
Hövels, B., Visser, K. & Schuit, H. (2006). Over ‘hamers’ en ‘vasthouden’ gesproken. Vijfentwintig jaar middelbaar
beroepsonderwijs in Nederland: terug- en vooruitblik. ACOA, ’s-Hertogenbosch.
Hughes, J. , Luo, W., Kwok, O. & Loyd, K. (2008). Teacher–Student Support, Effortful Engagement, and Achievement: A 3- Year Longitudinal Study. Journal of Educational Psychology 100-1
Jacobs, W. (2007). Beleving van het sociaal functioneren in het VMBO en VMBO met leerwegondersteuning: sociale
competentie, sociale positie en eenzaamheid in verschillende situaties. Master scriptie Orthopedagogiek Universiteit van
Amsterdam
Jonkman, H. (2000). Communities that care. Opgroeien in een veilige en leefbare wijk. Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn. Utrecht
Joosten, F. (2003) Sociale competentie Observatielijst.(SCOL) Handleiding. Hilversum: Kwintessens uitgevers.
Joosten, F. (2007) Een maat om op te bouwen, sociale competentie meten voor het basisonderwijs. Universiteit van Amsterdam Joosten, F., ten Heggeler, M., van Bokkem, M. & van Dijk, L. (2006). LeerlingSCOL VO – Sociale Competentie Observatielijst.
CED-groep, Onderzoek en Ontwikkeling. Rotterdam.
Junger-Tas (2002). Preventie van anti-sociaal gedrag in het onderwijs. Den Haag: Ministerie van Justitie Leerlingendossier AKA, ROC van Twente (2012). ROC van Twente, Hengelo (O).
Van der Leij, A. (2011). Onderwijs is zorgen dat er geleerd wordt. Universiteit van Amsterdam. Afdeling Pedagogiek, Onderwijskunde en Lerarenopleiding. Amsterdam.
Luteijn, Van Dijk & Barelds, 2005. Junior Nederlandse Persoonlijkheids Vragenlijst (NPV-J), herziene handleiding. Amsterdam : Harcourt.
Meng, C.M., Coenen, J.B., Buchner, C. en Ramaekers, G.W..M. (2009). Zonder diploma. Aanleiding, kansen en
toekomstintenties. Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Universiteit Maastricht.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2011). Wetsvoorstel tot wijziging van de Leerplichtwet 1969 en enige andere
wetten. Rijksoverheid, ministerie van OCW. Den Haag.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2012). VSV-Atlas. Totaaloverzicht Nederland. Aanval op schooluitval. Convenantjaar 2010-2011. Nieuwe voortijdige schoolverlaters. Definitieve cijfers. Ministerie van OCW, Den Haag. Oberon (2008). De belevingswereld van voortijdig schoolverlaters. Ministerie van OCW. Utrecht.
Pohl, RF, Bender M & Lachmann G (2005). Autobiographical memory and social skills of men and women. Applied Cognitive
Psychology, 19, 745-759.
van der Ploeg, J. & Scholte, E. (2011). Leerproblemen. In: J. van der Ploeg & E. Scholte (red.). Orthopedagogische probleemvelden en voorzieningen in Nederland. [Hoofdstuk 5, pp. 95-114]. Garant, Antwerpen/Apeldoorn. Prins, J. (1997). Studieuitval in het wetenschappelijk onderwijs. Proefschrift. Nijmegen: IOWO
Procesmanagement herontwerp mbo (2006). Het perspectief van AKA: tussen opleiding en werk. Verslag AKA-conferentie ‘Het laatste woord over vroegtijdig schoolverlaten. 9 november 2006. Ede.
Procesmanagement MBO2010 (2008). Activiteitenverslag Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent. Experimenteerjaar 2007-2008. Procesmanagement MBO2010 (2010). Activiteitenverslag Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent. Experimenteerjaren 2008-2009
en 2009-2010. Ede.
Resing, W.C.M., Evers, A., Koomen, H.M.Y., Pameijer, N.K. & Bleichrodt, N. (2008). Indicatiestelling speciaal onderwijs en
leerlinggebonden financiering. Condities en instrumentarium. Boom test uitgevers, Amsterdam.
Ritzen, H. (2008). Voordeur open, achterdeur op een kier. Lectoraal Hogeschool Edith Stein / Onderwijscentrum Twente. Hengelo.
Rose-Krasnor L (1997). The nature of social competence. A theoretical review. Social Development, 6, 1, 111-135. Rumberger, R. & Ah Lim, S. (2008). Why students dropout of school: a review of 25 years of research. California Dropout
Research Project. University of California.
Rumberger, R. (1987). High School Dropouts: A Review of Issues and Evidence. Review of Educational Research. 57 - 2 van der Steeg, M. & Webbink, D. (2006). Voortijdig schoolverlaten in Nederland: omvang, beleid en resultaten. CPB-Document
no. 107, Centraal Planbureau, Den Haag.
Steinmayr, R. & Spinath, B. (2008). Sex differences in school achievement: what are the roles of personality and achievement Motivation? European Journal of Personality. 22, 185 – 209.
Traag, T. & van der Velden, R. (2008). Early school-leaving in the Netherlands, Research Centre for Education and the Labour Market (ROA), Universiteit Maastricht.
van Wijk, B., Fleur, E., Smits, E. & Vermeulen, C (2011). De verloren zonen (m/v). Terugkeer in het onderwijs van voortijdig
schoolverlaters. ECBO: Experticecentrum beroepsonderwijs in samenwerking met DUO: Dienst Uitvoering Onderwijs.
Den Bosch / Utrecht
van Wijk, B., van den Dungen, S. en Fleur, E. (2012). De gevonden zonen (m/v). Aandacht voor schoolverlaters, die terugkeren
naar het onderwijs. ECBO: Experticecentrum beroepsonderwijs in samenwerking met DUO: Dienst Uitvoering