lezen al medelezer. Leerlingen zijn veelal niet bekend met het geven van lezersreacties tijdens voorlezen, vandaar dat een dergelijke training aan te raden is.
Ook de verschillen in de twee boeken geven implicaties voor de praktijk. Het voorlezen van het boek DZKB heeft gezorgd voor meer interactie tussen de leerling en de kleuter waar het duur van het gesprek, taalgebruik van zowel leerling als kleuter en scaffolding betreft, ten opzichte van het voorlezen van IBDB. Implicatie is dat het boek DZKB beter gebruikt kan worden om interactie te stimuleren tijdens tutorlezen dan IBDB.
5.7 Implicaties voor de theorie
Aangezet door het onderzoek van Kwant (2011) heeft dit onderzoek gekeken naar de
verschillende effecten van vragen en lezersreacties op de interactie. Uit de theorie is gebleken dat er veel onderzoek is gedaan naar de effecten van verschillende voorleesstijlen. Er is echter geen onderzoek bekend over de effecten van voorlezen met een medelezer-stijl en
expertlezer-stijl op de interactie. Hiermee draagt dit onderzoek bij aan de theorie door twee nieuwe voorleesstijlen te introduceren.
Veel onderzoek naar de effecten van interactief voorlezen richt zich op ouders of leerkrachten die voorlezen aan kleuters. Omdat dit onderzoek zich toespitst op tutorlezen bij interactief voorlezen is het onderzoek op dit punt vernieuwend te noemen. Niet zozeer door tutorlezen, maar wel door interactief voorlezen door leerlingen. Het interventieprogramma Dialogic reading van Whitehurst (1988) richt zich op volwassenen. De technieken die bij dialogisch lezen worden toegepast zijn toegespitst op volwassenen. Dit onderzoek combineert tutorlezen met interactief voorlezen door het gebruik van sleutels. De sleutels helpen de leerlingen bij het interactief voorlezen. De combinatie van het gebruik van sleutels door leerlingen tijdens voorlezen wordt, voor zover bekend, voor het eerst gebruikt bij het project Boekenmaatjes.
51
6 Bibliografie
Bates E., Dale, P.S. & Thal, D. (1995) Chapter 4 of Handbook of Child Language. Oxford: Basil Blackwell.
Berenst, J., Kwant, A., & Glopper, K. de (2007). Leerzamen gesprekken? Interacties met kleuters tijdens voorleessessies. Toegepaste Taalwetenschap in Artikelen 78(2). 85-94
Brown, R. (1973). A first language. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Bus, A.G., IJzendoorn, M.H. van, & Pellegrini, A.D. (1995). Joint Book Reading Makes for Succes in Learning to Read: A Meta-Analysis on Intergenerational Transmission of Literacy. Review of Educational Research, 65(I), 1-21.
Cohen, P., Kulik, J.A., & Kulik, C. (1982). Educational outcomes of tutoring: A meta-analysis of findings. American Educational Research Journal 19, 237-248.
Cutspec, P.A. (2006). Effects of Dialogic Reading on the Language Development of 4- and 5- Year-Old Children. Bridges. Practices-Based Research Syntheses, 4(3), 1-15.
De Temple, J.M., & Snow, C.E. (1996). Styles of parent – child book-reading as related to mothers’ views of literacy and children’s literacy outcomes. In J. Shimron (Ed.), Literacy and education: Essays in honor of Dina Feitelson. 49-68.
De Temple, J.M. (2001). Parents and children reading books together. In D.K. Dickinson & P.O. Tabors (Eds.), Beginning literacy with language: Young children learning at home and in school. 31-52.
Dickinson, D.K., & Smith, M.W. (1994). Long-term effects of preschool teachers’ on low-income children’s vocabulary and story comprehension. Reading Research Quarterly, 29(2), 104-122.
Elsäcker, W. van, & Verhoeven, L. (1997). Kleuters leren meer van voorlezen in kleine groepjes. Pedagogische studiën, 74 (2), 117–129.
Ghonem-Woets, K. (2008). Elke dag boekendag! Verslag van een onderzoek naar het voorlezen van prentenboeken in groep 1 en 2. Rijksuniversiteit Groningen/ Universiteit van Tilburg. Amsterdam: Stichting Lezen.
52 Gosen, M., Berenst, J., & Glopper, K. de (2009). Participeren tijdens het voorlezen van prentenboeken in de kleuterklas. Een pilot-study. Toegepaste Taalwetenschap in Artikelen, 81(I), 53-63.
Haden, C.A., Reese, E., & Fivush, R. (1996). Mother’s extratextual comments during storybook reading: Stylistic differences over time and across texts. Discourse Processes, 21, 135-169.
Hall, N., Larson, J., & Marsh, J. (2003). Handbook of early childhood literacy. London/Thousand Oaks/New Delhi: Sage.
Kamil, M.L., Mosenthal, P.B., Pearson, P.D., & Barr, R. (2000). Handbook of reading research, Volume III. Mahwah NJ: Lawrence Erlbaum.
Klee, T., & Fitzgerald, M.D. (1985). The relation between grammatical development and mean length of utterance in morphemes. Journal of Child Language 12. 251-269.
Kwant, A. (2011). Geraakt door prentenboeken. Effecten van het gebruik van prentenboeken op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kleuters. Doctoral dissertation, Rijksuniversiteit Groningen.
Labbo, L.D. & Teale, W.H. (1990). Cross-age reading: A strategy for helping poor readers. The Reading Teacher 43(6). 362-369.
Leland, C., & Fitzpatrick, R. (1994). Cross-age interaction builds enthusiasm for reading and writing. The Reading Teacher 47(4). 292- 301.
Mansell, J., Evans, M. A., & Hamilton-Hulak, L. (2005). Developmental changes in parents’ use of miscue feedback during shared book reading. Reading Research Quarterly 40(3). 294– 317.
Mazeland, H,J. (2003). Inleiding in de conversatieanalyse. Bussum: Coutinho.
McCarthy, D. (1946) Language development in children. In L. Carmichael (Ed.), Manual of child Psychology. (2d ed.) New York: Wiley.
53 Mol, S. E., Bus, A.G., Jong, M.T. de, & Smeets, D. J. H. (2008). Added Value of Dialogic Parent-Child Book readings: A Meta-Analysis. Early Education and Development, 19 (I), 7–26.
Pol, J.A. van der (2010). Prentenboeken lezer als literatuur. Haarlem: Stichting Lezen.
Reese, E., & Cox, A. (1999). Quality of adult book reading affects children's emergent literacy. Developmental Psychology 35, 20-28.
Sulzby, E. (1985). Children’s emergent reading of favorite storybooks: A developmental study. Reading Research Quarterly, 20(4), 458-481.
Verhoeven, L., & Aarnoutse, C. (red.) (1999). Tussendoelen beginnende geletterdheid. Een leerlijn voor groep 1 tot en met 3. Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands.
Vygotsky, L.S. (1978). Mind in society. The development of higher psychological processes. Cambridge/London: Harvard University Press.
What Works Clearinghouse (2007). WWC Intervention Report: Dialogic reading. U.S. Department of Education: Institute of Education Sciences.
Whitehurst, G. J., Falco, F.L., Lonigan, C., Fischel, J. E., DeBaryshe, B.D., Valdez-Menchaca, M.C., & Caulfield, M. (1988). Accelerating language development through picture book reading. Developmental Psychology, 24, 552-559.
Whitehurst, G. J., & Lonigan, C. J. (1998). Child development and emergent literacy. Child Development, 69, 848–872.
Wood, D., Bruner, J.S., & Ross, G. (1976) The role of tutoring in problem solving. Journal of Child Psychology and Psychiatry 17, 89-100.
Zevenbergen, A.A., & Whitehurst, G.J. (2003). Dialogic reading: A shared picture book reading intervention for preschoolers. In A. Van Kleeck, S.A. Stahl, & E.B. Bauer (Eds.), On reading books to children: Parents and teachers. 177-200.
54