• No results found

Nu hoefde enkel nog getrouwd te worden. Dat gebeurde op zaterdag 22 februari 1919 in hun nieuwe woonplaats.(61)

Het huis op de Snijdersberg in Geule, waar het echtpaar Rutten-Koenen zich in 1919 vestigde.

Het huis, dat tot de komst van beide schrijvers een hotel was, ontleende zijn naam aan de put die ervoor stond.

Eindnoten:

(1) Brieven van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen van 12 december 1916 en van niet nader vermelde datums die echter gezien de inhoud uit het najaar van 1916 en het begin van 1917 moeten zijn; N.N. - De romantiek van Limburg. In: Limburger Koerier, 17 maart 1916. N.B.: Over de wijze en het tijdstip waarop Marie Koenen en Felix Rutten elkaar leerden kennen bestaan diverse lezingen. Volgens de aantekeningen van H. van Bommel ontmoetten beiden elkaar op de Geulhof in Wylre, het huis van de brouwersfamilie Brand. Marie Koenen was een

goede vriendin van de vrouw des huizes, Léne Brand-Thomassen, die weer de zus was van haar hartsvriendin Rie Hamers-Thomassen.

Naar Van Bommels lezing logeerde de schrijfster op Geulhof toen er een muzikale avond werd gehouden, waarop mevrouw Brand zong. Diezelfde avond verscheen ook Felix Rutten, meegetroond door de Wylrese kapelaan Theelen, die een oude studievriend van hem was. In een ongedateerde brief aan Rie Hamers-Thomassen, die gezien de inhoud van najaar 1916 dateert, vertelde Marie Koenen echter dat ze Felix Rutten had leren kennen' door De Beiaard. Ze formuleerde het in de brief als volgt: ‘Het is de Beiaard die ons aan elkaar geopenbaard heeft.’

Voor de lezing van Marie Koenen zelf valt meer te zeggen, want niet alleen is ze een bron uit de eerste hand, ook schreef ze in een brief aan Rie op 23 december 1917 over de niet lang daarvoor plaatsgevonden eerste kennismaking van Felix met de bewoners van Geulhof. Als dat inderdaad de eerste keer was dat de familie Brand hem ontmoette, kunnen de twee zich daar nooit voor het eerst hebben gezien. Alles spreekt dus voor een echte kennismaking via De

Beiaard, al blijft natuurlijk wel overeind dat ze in de genoemde brief een eerder samenzijn

meldt. Of daar pater Van Well de hand in heeft gehad, zoals een andere lezing wil, is onduidelijk. Al staat vast dat deze zich vaker met de liefdes van Felix Rutten bemoeide, zoals bij Mia Meuwissen en Sophie Dreyer. Er tegen spreekt echter dat Marie Koenen er geen melding van maakt.

(2) Mededelingen mevrouw Goyards-Peynenborg te Tilburg.

(3) Brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, ongedateerd maar vermoedelijk van rond 1900.

(4) Twee ongedateerde brieven van rond 1900 van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen. (5) Brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, d.d. 11 februari 1902.

(6) Ibidem, d.d. 19 februari 1902. (7) Ibidem, d.d. 4 maart 1902. (8) Ibidem, d.d. 11 maart 1902. (9) Ibidem, d.d. 28 maart 1902.

(10) Ibidem, d.d. 31 maart en 17 april 1902. (11) Ibidem, d.d. 26 mei 1902 en 17 juni 1903.

(12) Brieven van Sophie Dreyer aan Felix Rutten. FRA, inv. nr. 107. (13) Felix Rutten - Sonnetten. In: De Beiaard, 2e

jrg. 1917, blz. 1-4.

(14) Ongedateerde brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, waarschijnlijk begin januari 1917 verstuurd.

(15) Ibidem.

(16) D'Hooghe - Marie Koenen, blz. 29 en 30.

(17) Brief van Gerard Brom aan Marie Koenen, d.d. 29 januari 1916. De brief is aanwezig in MKA, inv. nr. 986.

(18) Marie Koenen - De Moeder. (Den Bosch, 1917)

(19) N.N. - Tijdschriften. In: Nieuwe Rotterdamsche Courant, 9 maart 1916; N.N - Inhoud van

tijdschrifien: De Beiaard, maart 1916. In: Het Centrum, onbekende datum. Knipsel is aanwezig

in MKA, inv. nr. 264; Brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, d.d. 15 mei 1916. (20) Brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, d.d. 5 maart 1916.

(21) Ongedateerde brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, waarschijnlijk eind april 1917 verstuurd. (22) Israël Qerido - De Moeder. In: Algemeen Handelsblad, 20 oktober 1917).

(23) B.H. Molkenboer - De Moeder door Marie Koenen. In: De Katholiek, juni 1917.

(24) Jeanne Kloos Reyneke van Stuwe - Bibliographie - Over boeken van schrijfsters XIV - De

Moeder van Marie Koenen. In: De Nieuwe Gids, juni 1917, blz. 1023 en 1024.

(25) Carel Scharten - Kroniek der Nederlandsche letteren XXXIX. Een Roomsche schrijfster. In: De

Telegraaf, 21 juli 1917.

(26) Brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, d.d. 10 december 1917.

(27) In FRA, inv. nr. 483 zitten enkele knipsels van besprekingen van Hagar. Bij de meesten is niet meer te achterhalen uit welke krant ze komen en wanneer ze zijn geplaatst.

(28) Vincent Cleerdin - Het spel van Beatrijs. In: Katholiek Leven, 1917. Een knipsel zit in FRA, inv. nr. 487.

(29) N.N. - Tooneel-Kroniek. Rutten's ‘Beatrijs’. In: De Maasbode, 1918. Bij het knipsel in FRA, inv. nr. 487 is de datum 11 september 1918 gekrabbeld. Dat moet een vergissing zijn omdat zowel Rutten zelf als andere bronnen steeds van een eerste opvoering in oktober van dat jaar spreken.

(31) Brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, d.d. 11 september 1916.

(32) Brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, d.d. 12 december 1916.

(33) Brieven van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, d.d. 12 december 1916 en ongedateerd maar van begin januari 1917; Ongedateerde brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, waarschijnlijk halverwege 1916 verstuurd.

(34) Brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, d.d. 12 december 1916; Afdrukken van door Felix Rutten geschreven bijdragen aan Jong Leven, FRA inv. nr. 691; Afdrukken van door Marie Koenen aan Jong Leven geleverde bijdragen, MKA, inv. nrs. 629, 716, 721, 722 en 732. (35) Marie Koenen - Sprookjes. In: Jong Leven, onbekende datum. MKA, inv. nr. 732.

(36) Ongedateerde brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, gestuurd in de tweede helft van januari 1917.

(37) Brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, d.d. 13 juli 1916.

(38) Brieven en briefkaarten van Marie Koenen aan Gerard Brom, ongedateerd uit 1916 en d.d. 11 september 1916, 31 oktober 1916, 18 november 1916, 29 november 1916, 25 december 1916, 16 januari 1917, 23 februari 1917, 6 maart 1917, 19 maart 1917 en 4 juli 1917.

(39) Brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, d.d. 15 september 1917. (40) Brieven van Marie Koenen aan Gerard Brom, d.d. 5 en 10 december 1917. (41) Marie Koenen - De Wilde Jager. (Den Bosch, 1918)

(42) Johan de Meester - Letterkundige kroniek: De Wilde Jager. In: Nieuwe Rotterdamsche Courant van onbekende datum in 1918. Een knipsel is aanwezig in MKA, inv. nr. 273. Zie ook: Het verhaal, blz. 36.

(43) Math. Kemp - Van eigen en vreemde letteren: De Wilde Jager door Marie Koenen. In: De

Maasbode van onbekende datum in 1918. Een knipsel is aanwezig in MKA, inv. nr. 194.

(44) N.N. - Letterkundige aantekeningen: De Wilde Jager. In: Zondagsblad behorende bij de

Rotterdammer, 20 april 1929. Hierin wordt het citaat uit de Nieuwe Gids vermeld. Een knipsel

is aanwezig in MKA, inv. nr. 786.

(45) Brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, d.d. 9 augustus 1918.

(46) Marie Koenen - De Andere. (Amsterdam, 1919); Het verhaal, blz. 37; Marjo Stalmeier - Marie

Koenen. Bibliografie van haar zelfstandig uitgegeven werken (1912-1980). (Maastricht, 1981)

(47) Brochure over de lezingen. FRA, inv. nr. 775.

(48) Rob van der Heijden - Tijden veranderen: Limburg tussen Nederland en België. In: De

Maasgouw, jrg. 111, 1992, afl. 2. Blz. 101-158, speciaal 109 en 110.

(49) Terugblik, blz. 183 en 184. (50) Terugblik, blz. 190.

(51) H.H. Knippenberg - Felix Rutten. In: De Bronk, 5e

jrg, nr. 2, blz. 47. (52) Terugblik, blz. 185; Spronck - Felix Rutten, blz. 242 en 243.

(53) Ongedateerde brieven van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, waarschijnlijk begin 1917 geschreven.

(54) Ongedateerde brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, waarschijnlijk in maart 1917 geschreven.

(55) Brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, d.d. 10 december 1917.

(56) Ongedateerde brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, waarschijnlijk van begin 1918.

(57) Brief van Marie Koenen aan Gerard en Wim Brom-Struicken, d.d. 21 januari 1918.

(58) Brief van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, d.d. 30 januari 1918; Céline Klinkenbergh - Aan Marie Koenen en Felix Rutten. In onbekend blad. Knipsel is aanwezig in FRA, inv. nr. 16.

(59) Ongedateerde brieven van Marie Koenen aan Rie Hamers-Thomassen, waarschijnlijk van februari en april 1918.

(60) Brief van Marie Koenen aan Gerard Brom, d.d. 9 augustus 1918.

(61) Burgerlijke stand gemeente Geulle. Certificaat van huwelijksvoltrekking Marie Koenen en Felix Rutten. FKA, inv. nr. 68.

74

V Geulle

‘Hier leef ik nu mijn leven, verstoken van waterleiding en bij een petroleumlamp,

tusschen levende ossen en koeien, en slijt er mijn mooiste uren op klompen. (...) mijn

mooiste gedichten zijn de dagen die ik hier beleef, onder de wijde lucht, het mooiste

panorama van ons Zuiden met den blik bestrijkend, mijn heele aandacht gewijd aan

datgene wat mijn hart de grootste en blijvende bevrediging gegeven heeft: de natuur

en mijn eigen Limburg.’

(1)

Felix Rutten was duidelijk tevreden toen hij deze regels schreef voor de rubriek