Het ontwerpen en onderbouwen van de terugkoppeling

Het vraagstuk was; wat zijn de ondersteuningsbehoefte van jonge mantelzorgers in de gemeente De Ronde Venen en hoe kunnen social workers hierop inspelen?

Het doel was: het in kaart brengen van deze ondersteuningsbehoefte en ondersteuningsmanieren.

Als ik terugkijk en nadenk wat nu eigenlijk het probleem is, denk ik dat het probleem ergens anders ligt. Het probleem ligt namelijk dat er geen algemene erkenning en herkenning is onder zowel jonge mantelzorgers, als social workers, als vele anderen hier in Nederland, wat betreft het begrip jonge mantelzorger.

Hierdoor blijft deze doelgroep een spook groep, kunnen jonge mantelzorgers moeilijk bereikt worden en zijn de ondersteuningsbehoefte daardoor ook erg lastig in kaart te brengen. Zonder ondersteuningsbehoefte kan er ook veel moeilijker een passend aanbod gemaakt worden. Hierdoor kunnen social workers en anderen moeilijk hulp bieden waar nodig, omdat ze geen handvatten hebben om aan vast te houden

10.2 Mijn blik als startende professional

Als onderzoeker zie ik dit onderwerp als een erg lastig vraagstuk waar niet zomaar een oplossing voor is. Of deze algemene erkenning en herkenning er ooit volledig gaat komen vraag ik me dan ook af. Dit komt doordat het zorgen voor anderen door jonge mantelzorgers vaak als heel normaal en vanzelfsprekend wordt gezien en zij daarom niet het label jonge mantelzorger willen dragen. Dit zie je vooral sterk bij het islamitische geloof. Deze

herkenning en erkenning zal dan misschien niet bij iedereen plaatsvinden, maar wellicht wel bij een groot deel van Nederland, of om te beginnen, bij gemeente De Ronde Venen, wel. Ik ben dan ook voorstander van het vergroten van deze erkenning en herkenning. De gevolgen van het mantelzorgen onder jongeren kunnen tot grote gevolgen leiden, zoals je hebt kunnen lezen in zowel het theorie-, als het praktijkonderzoek. Deze gevolgen komen vaak, als ze komen, op latere leeftijd. De afweging van het hameren op bewustwording onder iedereen en zo gevolgen voor deze jonge mantelzorgers in de toekomst voorkomen óf het spookbegrip

66

jonge mantelzorgers laten bestaan en pas hulp bieden wanneer iemand zichtbare of voelbare klachten heeft, dan zou ik kiezen voor het eerste. Deze preventieve manier van werken voorkomt gevolgen voor jonge mantelzorgers, zal het gewicht van het begrip jonge

mantelzorger doen afnemen en sluit aan bij onze groeiende filosofie in Nederland om steeds meer naar elkaar om te moeten kijken. Daarnaast vind ik het persoonlijk erg belangrijk dat in een fase waarin je opzoek bent naar jezelf, je eigen identiteit, dat je dan als jonge

mantelzorger de tijd en ruimte krijgt om je daar op te kunnen focussen, omdat dat de rest van je leven kan bepalen. En dat je niet veelal met een ander bezig bent en daardoor niet aan je eigen ontwikkeling kunt werken.

10.3 Oplossingsrichtingen

Zoals net is benoemd denk ik als onderzoeker dat het aanbieden van een passend

ondersteuningsaanbod voor jonge mantelzorgers door social workers pas echt geoptimaliseerd kan worden, wanneer er meer bewustwording is van het feit dat jonge mantelzorgers er zijn. Als we dan spreken over mogelijke oplossingsrichtingen, dan denk ik dat het verstandig is om meerdere keuzes tegelijkertijd uit te voeren. Zo denk ik dat het laten zien van bijvoorbeeld een reclame over deze doelgroep en het geven van voorlichtingen hierover, het stukje erkenning en herkenning onder iedereen in de gemeente De Ronde Venen zal vergroten. Daarnaast zal ik tegelijkertijd lotgenotencontact blijven realiseren door het opzetten van activiteiten. Dit kan er namelijk voor zorgen dat de jonge mantelzorgers die al bereikt zijn in ieder geval wel al hulp kunnen krijgen. Ook kunnen deze activiteiten bijdragen aan het meer en meer bereiken van jonge mantelzorgers, doordat aanwezigen van de activiteiten er het met anderen over hebben.

Verder denk ik als onderzoeker dat het ook erg belangrijk is dat er onder collega’s en andere professionals herkenning komt voor de jonge mantelzorger. Het herkennen, mogelijk hulp bieden of doorverwijzen zal dan een gewenste vervolg stap zijn. Dit kan bewerkstelligd worden door ook voorlichtingen te geven aan bijvoorbeeld huisartsen, andere stichtingen of hulpverleningsdiensten. Ook is het maken van een website specifiek voor jonge mantelzorgers een gewenste oplossing. Op die manier kan er praktische informatie over taken, ziektes en situaties gedeeld worden, kunnen er verhalen van lotgenoten gelezen worden en kan het een simpele manier zijn om alle manieren om contact te kunnen leggen weer te geven.

10.4 Meerwaarde van dit onderzoek voor verschillende doelgroepen

67

Dit onderzoek betekent voor de doelgroep jonge mantelzorgers een extra vorm van aandacht. Niet alle jonge mantelzorgers ervaren het zorg dragen voor een ander als een last en zullen deze extra aandacht dan ook niet zien als hulp, maar voor diegene die dit wel doen is het een aangename bijkomstigheid. Dit komt doordat de aandacht kan leiden tot een beter

hulpaanbod. Ook betekent deze scriptie het uitdragen van de meningen van jonge mantelzorgers in de gemeente De Ronde Venen. Ze hebben de kans gekregen om hun

ervaringen rondom het mantelzorger te delen en de social workers binnen STDB hun kant van het verhaal laten horen. Dit kan mogelijk invloed hebben op toekomstige initiatieven of activiteiten die door STDB of anderen georganiseerd gaan worden.

Voor de huidige beroepspraktijk

Voor STDB is dit onderzoek een bevestiging dat ze op de goede weg zijn. Het brengt in kaart op welke manieren ze betrokken zijn bij de doelgroep en laat ook zien waar verbeterpunten en mogelijkheden liggen voor de stichting. De meerwaarde van het onderzoek is dat er nu beter ingeschat kan worden waar de focus moet liggen om deze doelgroep te helpen. Ook kan dit onderzoek dienen om extra kracht bij te zetten aan plannen om jonge mantelzorgers te bereiken of te ondersteunen en waar toestemming van de gemeente voor nodig is. Dit onderzoek zou in theorie de doorslaggevende factor kunnen zijn bij het maken van gemeentelijke beslissingen.

Voor de ontwikkeling van het beroep sociaal werker

Ook laat dit onderzoek zien aan social workers dat jonge mantelzorgers een hele vage doelgroep is door hun ‘spookachtige’ karakter. Wel zijn de al in kaart gebrachte

ondersteuningsbehoefte vrij haalbaar voor social workers, waardoor het hen hoop geeft om in deze ondersteuningsbehoefte te voorzien. De jonge mantelzorgers die al bereikt zijn of kunnen worden, die zullen dan ook naar inschatting goed geholpen kunnen worden door social workers. Dit biedt hoop. Ook kan het bijdragen aan het open houden van de ogen van social workers voor doelgroepen die niet direct zichtbaar zijn.

Verder zal dit onderzoek voor een social worker voornamelijk van belang zijn doordat het de importantie laat zien van de systeembenadering die social workers wellicht gaan toepassen. Het systeem rondom de jonge mantelzorger is essentieel om erachter te komen dat er misschien wel ondersteuning nodig is en dat dit netwerk van de jonge mantelzorger kan bijdragen aan het vervullen van de ondersteuningsbehoefte. Dit kan bijvoorbeeld door het wegnemen van zorg- of huishoudelijke taken. Niet alleen het inzetten van deze benadering is

68

erg belangrijk, maar ook het inzicht dat het eigen netwerk van de professional van groot belang is. De gedeelde verantwoordelijkheid voor de jonge mantelzorgers is misschien wel een voorbeeld van hoe het beroep als sociaal werker er in de toekomst uit komt te zien. Alles gezamenlijk doen en niet meer ergens alleen de verantwoordelijkheid voor dragen.

Voor het maatschappelijke en politieke debat over sociaal werk

De meerwaarde van dit onderzoek voor het maatschappelijke en politieke debat over sociaal werk is dat het onderzoek laat zien dat een social worker heel mooi kan passen bij het voorzien in ondersteuning voor jonge mantelzorgers. Het is niet zo dat iedereen kan aansluiten bij deze jonge mantelzorgers, omdat ze simpel gezegd niet beschikken over de vaardigheden van een social worker. Deze is gespecialiseerd om het inzetten van

verschillende methodes en gesprekstechnieken en heeft geleerd hoe hij mensen over hun gevoel laat praten. Dit is bij deze doelgroep erg belangrijk, omdat zoals gebleken we hier te maken hebben met een lastig te vinden en te benaderen doelgroep.

Het social work kan voor deze doelgroep dus van groot belang zijn.

10.5 Mijn boodschap

De boodschap die ik als onderzoeker over wil brengen is als volgt. Jonge mantelzorgers is een grote doelgroep hier in Nederland. Veel groter dan velen denken. Daarom is het van groot belang om deze doelgroep meer aandacht te geven en ze uiteindelijk van goede ondersteuning te kunnen voorzien. Ik wil laten zien wat een jonge mantelzorger is, of een jonge

mantelzorger altijd als problematisch moet worden aanschouwd of dat het zijn van een jonge mantelzorger ook een positieve keerzijde heeft. Daarnaast wil ik de beroepspraktijk laten zien waar deze jonge mantelzorgers behoefte aan hebben, hoe we ze kunnen helpen en wat er nu precies uit mijn onderzoek is gekomen. Mijn belangrijkste inzicht deel ik tot slot met hen; het belang van erkenning en herkenning!

Het doel is om de ogen te openen voor de doelgroep jonge mantelzorgers, het onderwerp vooraan op het netvlies te plaatsen en aangeven waar als eerste op gefocust moet worden om deze doelgroep in de toekomst het beste te kunnen ondersteunen.

69

10.6 Wat is het publiek

Met dit gedane onderzoek wil ik mij voornamelijk richten op de social workers binnen STDB. Uiteraard zijn andere professionals die werkzaam zijn binnen STDB ook welkom bij de presentatie. Tijdens deze presentatie staat de boodschap die hierboven net omschreven is centraal. De keuze voor een presentatie is gemaakt, omdat het een manier van informatie delen is die toegankelijk is en omdat het een manier is die interactie met het publiek kan realiseren. Op deze manier kunnen vragen of opmerkingen gelijk besproken worden. Het is een directe vorm van communiceren. Ook kun je door middel van een presentatie meerdere personen tegelijkertijd bereiken.

70