4. Schoolmeldingen Aanbeveling
7.3 Het onderzoeksresultaat
Met dit onderzoek is het duidelijker geworden in hoeverre het RMC van de gemeente Voorst zijn aanpak kan aanpassen binnen de bestaande wet- en regelgeving. De uitkomsten en aanbevelingen haken niet af van de wetten en regels. Er is vanuit verschillende perspectieven gekeken naar zowel de samenwerkingen als het benaderen van de jongeren van 18 tot en met 23 jaar. Naar aanleiding van de conclusie en de aanbevelingen is het duidelijk dat het RMC zowel de huidige brieven kan aanpassen als een overdrachtsformulier kan gebruiken voor een warme overdracht tussen de samenwerkingspartners.
7.4 Vervolgonderzoek
Voor dit onderzoek is er geen vervolgonderzoek nodig, omdat in de conclusie en
aanbevelingen duidelijk staan opgesomd welke veranderingen er nodig zijn om de werkwijze van het RMC goed te laten verlopen. Er wordt wel aangeboden om de aangepaste brief en het overdrachtsformulier door de onderzoeker zelf te laten maken en in te brengen in het team. Het is van belang om dit in de gaten te houden of het effectief is en of er nog aanpassingen nodig zijn.
40
Literatuurlijst
Bestuursacademie Nederland. (2016). Juridische Omgeving Post HBO Leerplichtambtenaar. Bestuursacademie Nederland. Geraadpleegd 5 oktober 2020.
Centraal Bureau voor de Statistiek. (2020, 6 oktober). Jongere zonder startkwalificatie vindt minder vaak werk. https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2020/41/jongere-zonder-
startkwalificatie-vindt-minder-vaak-werk
Decentrale Regelgeving. (z.d.). Vaststellen Beleidsregel ambtsinstructie leerplicht en RMC, Den Haag 2020. Geraadpleegd 4 november 2020, van
http://decentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/XHTMLoutput/Actueel/’s- Gravenhage/CVDR638177.html
Encyclo. (z.d.). Wetgeving. Geraadpleegd 7 september 2020, van https://www.encyclo.nl/begrip/wetgeving
Eljakim. (z.d.). Carel. Eljakim-Carel. Geraadpleegd op 29 maart 2021, van https://carel.eljakim.nl
Gemeente Deventer. (2020, 11 december). Jongerenloket Deventer. Deventer.nl. https://jongerenloket.deventer.nl/jongerenloket
Gemeente Lochem. (2018). Ontwikkelingsrecht voor ieder kind.
https://www.lochem.nl/fileadmin/internet-doc/Bestuur-Organisatie- Nieuws/Nieuws/2019/jaarverslag_leerplicht_RMC_17-18_Lochem.pdf
Gemeente Olst-Wijhe. (2018, 22 februari). Jaarkrant leerplicht. https://www.olst- wijhe.nl/bestuur/visies-beleid-en-regelgeving/wonen-en-leven/opvang-en- onderwijs/jaarkrant-leerplicht
41 Gemeente Voorst. (2019). Regionaal jaarverslag Leerplicht – RMC Stedendriehoek 2018-
2019.
https://www.voorst.nl/fileadmin/user_upload/Zorg__welzijn__werk/Opvang_Onderwi js/jaarverslag_def_regionaal_leerplicht_en_RMC_2018-
2019_regio_Stedendriehoek.pdf
Het Centraal Bureau voor de Statistiek. (2020, juni). Multiproblematiek en vsv. CBS.
https://ingrado.nl//media/files/kennisbank/participatie_op_de_arbeidsmarkt/jongeren_ 16_27/literatuur_en_onderzoek/Relatie_multiproblematiek-en-
vsv%2C_CBS_(jun20).pdf
Holland Rijnland & Ingrado. (2015). Beleidsplan leerplicht en RMC 2015-2018. Ingrado. https://www.ingrado.nl/assets/uploads/Beleidsplan_leerplicht_en_rmc.pdf
Ingrado. (2020, 1 november). Ingrado - Iedere jongere heeft recht op ontwikkeling. https://ingrado.nl/kennisbank/items/beleid-jongeren-in-een-kwetsbare-positie
Ingrado. (2021a, januari 26). Ingrado - Iedere jongere heeft recht op ontwikkeling. https://ingrado.nl/kennisbank/items/regelgeving-wettelijke-termijn-melden-van- verzuim
Ingrado. (2021b, januari 26). Ingrado - Iedere jongere heeft recht op ontwikkeling. https://ingrado.nl/kennisbank/items/rmc-preventiewerker
Ingrado. (2021c, februari 1). Ingrado - Iedere jongere heeft recht op ontwikkeling. https://ingrado.nl/kennisbank/items/voorziening-vroegtijdig-aanmelden-vva
Ingrado - Iedere jongere heeft recht op ontwikkeling. (2021, 26 januari). Ingrado.
https://ingrado.nl/kennisbank/items/rmc-en-school-als-wijkIngrado. (2018a). BELEID JIKP. https://www.ingrado.nl/kennisdossiers/jongeren_in_kwetsbare_positie/beleid
42 Ingrado. (2018b). De Organisatie | Over Ingrado | Ingrado.nl.
https://www.ingrado.nl/over_ingrado/de_organisatie/ Ingrado. (2018d). RMC-wetgeving - Ingrado.nl.
https://www.ingrado.nl/kennisdossiers/verzuim18plus/visie_verzuim_18plus/algemee n/rmc_wetgeving
Ingrado. (2018e). Standaard voor het monitoren van jongeren in kwetsbare positie - Ingrado.nl.
https://www.ingrado.nl/kennisdossiers/kwetsbare_jongeren/kwetsbare_jongeren/instru menten/standaard_voor_het_monitoren_van_jongeren_in_kwetsbare_positie
Ingrado. (2018f). Wat is RMC? https://www.ingrado.nl/onderwerp/wat_is_rmc
Kamerstuk 34812, nr. 6 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen. (2018, 13 februari). Overheid. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34812-6.html
Kennisplatform, Integratie en Samenleving. (2019, 8 maart). Jongeren buiten beeld beter bereiken. https://www.kis.nl/artikel/jongeren-buiten-beeld-beter-bereiken
Kennisplatform, Integratie en Samenwerking. (2016). ‘JONGEREN BUITEN BEELD’ ACHTER DE CIJFERS.
https://www.kis.nl/sites/default/files/bestanden/Publicaties/jongeren-buiten-beeld.pdf Meijer, V. A., & Alisentono, S. A. (2017). Wegwijs in toegepast praktijkgericht
(sociaal)juridisch onderzoek (1ste editie). Boom Lemma.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap & Dienst Uitvoering Onderwijs. (2019). Door- en uitstroom van 2018-2019 naar 2019-2020 van jongeren tot 23 jaar in een kwetsbare positie RMC-Regio: 11 - Stedendriehoek. Cijfers DUO.
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2017, juli). Loopbaanmonitor jongeren in kwetsbare positie. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
43 https://www.onderwijsincijfers.nl/themas/documenten/publicaties/2017/06/15/loopbaa nmonitor-jongeren-in-een-kwetsbare-positie
https://cijfers.duo.nl/ibi_apps/bip/portal/kwj_portal3
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2019, 13 september). Meer kansen voor kwetsbare jongeren. Advies | Onderwijsraad.
https://www.onderwijsraad.nl/publicaties/adviezen/2013/12/12/meer-kansen-voor- kwetsbare-jongeren
Nederlands Jeugdinstituut. (z.d.). Nederlands Jeugdinstituut | Home. Geraadpleegd 1 oktober 2020, van https://www.nji.nl/
Nieuwe subsidieregeling voor regionale aanpak voortijdig schoolverlaten. (2020, april). Subsidies. https://www.vindsubsidies.nl/archive/nieuwe-subsidieregeling-voor-regionale- aanpak-voortijdig-schoolverlaten/
Opgroeien naar volwassenheid. (z.d.). 16-17.nl. Geraadpleegd 10 september 2020, van https://www.16-27.nl/opgroeien-naar-volwassenheid/kwetsbare-
posities#:~:text=Probleemjongeren,Beide%20definities%20overlappen%20elkaar. Overheid.nl | Consultatie Wijziging Leerplichtwet 1969 vrijstelling bij lichamelijke of
psychische gronden. (2020, 1 september). Overheid. https://www.internetconsultatie.nl/vrijstellingleerplicht
Pluryn. (z.d.). De Beele. Pluryn Beele. Geraadpleegd op 17 februari 2021, van https://www.pluryn.nl/over-pluryn/locaties/de-beele-voorst
Sariwating, K. & Onderwijs Consument. (2014, 16 oktober). Wat zijn bij schoolverzuim de verschillen tussen absoluut, relatief, luxe- en signaalverzuim? OCO.
44 https://www.onderwijsconsument.nl/wat-zijn-bij-schoolverzuim-de-verschillen-tussen-
absoluut-relatief-luxe-en-signaalverzuim/
Smulders, L. M., Labyrinth Onderzoek & Advies, Bunt, S., & Van Eerten, J. J. C. (2018, april). Rapportage onderzoek zwerfjongeren en schulden.
https://www.overheidvannu.nl/documenten/publicaties/2018/4/1/rapportage- onderzoek-zwerfjongeren-en-schulden
Stam, C. (2019, 2 april). Te weinig samenhang om thuiszitters naar school te krijgen.
Zorg+Welzijn. https://www.zorgwelzijn.nl/te-weinig-samenhang-om-thuiszitters-naar- school-te-krijgen/
Team RMC - voortijdig schoolverlaten. (2020). Team RMC - voortijdig schoolverlaten. Regio Rivierenland. https://www.regiorivierenland.nl/wat-is-contractgestuurde-dienstverlening/wat- doet-regio-rivierenland-op-het-gebied-van-voortijdig-schoolverlaten-rmc
Timmermans, R. (2019, 18 september). Jeugdparticipatie, hoe betrek je jongeren bij de gemeente? Gemeentepeiler. https://www.gemeentepeiler.nl/jeugdparticipatie/
Verhoeven, N. (2018). Wat is onderzoek? (6de editie). Boom Lemma.
UWV. (z.d.). Doelgroepregister. Geraadpleegd op 16 februari 2021, van https://www.uwv.nl/particulieren/overige-
onderwerpen/doelgroepregister/index.aspx#:~:text=Het%20doelgroepregister%20is% 20een%20register,voor%20mensen%20met%20een%20arbeidsbeperking.
Wetten.overheid. (2020). Regeling regionale aanpak voortijdig schoolverlaten 2020–2024. https://wetten.overheid.nl/BWBR0043356/2020-09-30
45 Wijk bij Duurstede. (z.d.). Regionaal Meldpunt en Coördinatiepunt (RMC) Voortijdig
Schoolverlaters.
Decentrale Regelgeving. Geraadpleegd 29 september 2020, van
http://decentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/xhtmloutput/Historie/Wijk%20bij%20D uurstede/CVDR179684/CVDR179684_1.html
Wolters Kluwer & Overheid.nl. (2018, 1 mei). wetten.nl - Regeling - Wet bescherming persoonsgegevens - BWBR0011468. Overheid.
https://wetten.overheid.nl/BWBR0011468/2018-05-01
46
Bijlage 1: Afkortingen
RMC Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten
LP Leerplicht
ISA Intake Sluitende Aanpak
JIKP Jongeren in kwetsbare positie
WMO Wet maatschappelijke ondersteuning
CJG Centrum voor Jeugd en Gezin
LPW Leerplichtwet
VSO Voortgezet Speciaal Onderwijs
MBO Middelbaar beroepsonderwijs
VSV Voortijdig schoolverlaten
BBL Beroeps Begeleidende Leerweg
47
Bijlage 2: Interview RMC gemeente Voorst
Geïnterviewde: Julia Sahuleka (Leerplichtambtenaar & RMC-trajectbegeleider)
Interviewer: Zuhal Eren-Mucuk
Datum: 23-12-2020
Locatie: Videobellen
Spreker Z: Kun je uitleggen hoe het traject van RMC er uitziet binnen de gemeente Voorst?
Spreker J: Als een jongere bij mij in beeld is dan is de eerste stap dat er eerst een brief naar de jongeren toe gaat. Hoe kom ik aan de gegevens dat jongeren thuis zitten of geen onderwijs volgen? Uhm dat komt door de uitdraai die ik krijg van Karin (administratief medewerker) dus jongeren die gemonitord zijn. Dan gaat de eerste brief naar de jongeren toe met een formulier die ze kunnen invullen of ze bereid zijn om toch ondersteuning nodig hebben voor een opleiding of adviezen, dan kunnen ze dat invullen. Naar aanleiding van die formulier zet Karin bij mij in het systeem en vanuit daar nodig ik die jongere uit voor een gesprek.
Tijdens dat gesprek wordt er dus gekeken nou waarom lukt de opleiding niet en ze hebben soms ook verschillende redenen waarom ze afhaken bijvoorbeeld door een verkeerde opleiding of die jongeren zitten zelf met gezondheid, depressief of iemand die wil helemaal niks meer die wil werk gaan zoeken nou vanuit die kant moet je de jongeren ook begeleiden en kijken of ze een startkwalificatie hebben en als ze geen startkwalificatie hebben, dan probeer je toch de jongeren te motiveren om toch een startkwalificatie te halen. En als ze gemotiveerd zijn, ik had laatst bijvoorbeeld een meisje die een formulier heeft gestuurd en ze wil graag hulp. Ze werkt nu tijdelijk via zo een callcenter maar heeft nog geen diploma of een startkwalificatie. Dus zij heeft mij gevraagd om met haar samen te kijken en uit te zoeken welke opleiding past nou bij haar. Ze is zelf ook gemotiveerd en heeft aan mij verteld nou welke richting wil zij en de opleiding samen te bekijken maar de aanmelding moet zij zelf doen. Ze blijft contact leggen met mij tot zij een bevestiging krijgt van school en van dat zij voor een intake kan komen en dat zij voor het schooljaar februari of augustus kan starten. Dat soort jongeren wil ik heel graag motiveren en helpen om hun vraag op te pakken richting school.
Soms is het ook dat ze met schulden te maken hebben en hun hoofd helemaal vol en ze geen ruimte hebben om te leren, omdat hun hoofd vol zit met schulden. Dan vragen ze hoe kom ik hieruit. Via die weg wordt er ook gekeken van laat de school maar even wachten. Dan wordt die uitgeschreven en moet dat werk gaan zoeken. Maar ondertussen leg je wel contacten met collega van schuldhulpverlening. Soms durven jongeren ook geen stappen te nemen. Ze zijn gewoon bang. Ik snap ze wel ze weten niet wat ze staat te verwachten. Dat soort jongeren ga je begeleiden zodat ze goed terecht kunnen. En dat de schuldhulpverlening hun serieus gaat behandelen en dat de schulden goed worden bekeken. Dat het opgepakt wordt. Dan laat ik het los maar je blijft wel de jongeren begeleiden, welke kant die ook op gaat. Je kijkt waar die gaat werken en hopen dat de werkgever tevreden blijft.
Bij jongeren waar er psychisch wat aan de hand is dan komt de WMO in beeld. Dat is vaak een speciaal traject. Er zijn dus verschillende manieren om jongeren te ondersteunen en te begeleiden als ze bij mij binnenkomen.
48
Spreker Z: Welke rol neemt LP/RMC in bij jongeren niet in beeld of die geen onderwijs/werk volgen?
Spreker J: De eerste stap is in ieder geval het contact leggen met de jongeren. Als zij helemaal niks willen en ze reageren niet op het formulier dan probeer ik toch, als er een
telefoonnummer, is te bellen en als er geen telefoonnummer is ja bij ons is het 1x een brief sturen en geen tweede herinnering. De jongeren blijven dan bij mij als gemonitord. Het is dan afwachten of die na een jaar of eerder terugkomt. Toch de mogelijkheid weer is tot school. Als dat er niet is, dan check ik ook even bij werk en inkomen. Sinds kort hebben we die afspraak dat we alle namen even bespreken en of die jongere bij haar bekend is. Dan geef ik haar nog toelichtingen en zet ik het ook in mijn caseload (systeem).
Als het bij werk en inkomen niet bekend is de jongere volgt ook geen onderwijs, dan sluit ik het gewoon af.
Spreker Z: Dus tenzij ze zelf weer na een lange tijd aanmelden voor hulp.
Spreker J: Ja tenzij ze dus tussen 18 tot 23 jaar en een poosje hoor je niks meer en ik heb het afgesloten, kan het zo zijn dat ze weer in beeld komen en weer op school zitten. Maar dat is eigenlijk waar ik echt om zorgen maak zijn juist deze jongeren. Hoe verder? Welke stappen kan je nog meer? Dit zijn dus mijn stappen.
Spreker Z: Hoe kom je in contact met jongeren en ervaar je belemmeringen? Je
benoemde net al brieven sturen maar hoe kom je verder in contact met deze jongeren?
Spreker J: Inderdaad brief sturen.
Spreker Z: Hoe ervaar je het dat als ze niet mee willen doen, is dat lastig voor je?
Spreker J: Uhm, soms denk ik van ja kan nog meer maar welke mogelijkheden ben ik nog niet uit. Alleen met brief sturen ja op welke manier kan je dit soort jongeren benaderen. Eigenlijk dat soort dingen maar toch anders. Alleen bij een brief sturen en je hoort niks ja eigenlijk wil ik nog een volgende stap maar ik weet nog niet wat.
Spreker Z: Hebben jullie ooit wel een tweede brief gestuurd of is het altijd bij een brief gebleven?
Spreker J: In het verleden is er wel een tweede brief uitgegaan, maar daarna is er in onze team besproken van 1 brief is voldoende.
Spreker Z: En waarom is dat zo veranderd?
Spreker J: Ja de tweede brief helpt vaak niet want bij de eerste brief reageren ze al niet dus heeft het ook niet veel zin om een tweede brief te sturen. Ik heb weleens gevraagd van misschien is een huisbezoek handig maar dat was het ook niet. Toen dacht ik van oké dus geen tweede brief en geen huisbezoek maar wat voor volgende stappen kan ik nemen om die jongeren toch nog spreken.
Spreker Z: Hoe controleer je of jongeren aan de gemaakte afspraken houden?
Spreker J: Je gaat zelf controleren. Ik geef een voorbeeld van een jongere waar wij nu allebei mee bezig zijn. Nou ze zit gelukkig nog op school. Je houdt die contacten goed. We maken wel afspraken maar zij moet het uiteindelijk allemaal doen. Dus tussendoor app ik haar wel van hoe is het ermee en zijn er nog vragen. Dus via de App is handig want jongeren reageren heel snel.
Spreker Z: Ja, dat komt denk ik voornamelijk, omdat Appen laagdrempelig is voor hen en zij altijd hun telefoon bij zich hebben.
Spreker J: Ja, dat is fijn ook weleens bellen maar altijd als eerste Appen. Ze reageren vaak snel.
49
Spreker Z: En hoe ervaar je dat met mailen?
Spreker J: Mailen helpt niet zo erg. Ik heb toen ook mails gestuurd maar mails komen over als een brief. Ze zien vaak een logo en dan denken ze van je moet dit je moet dat. Nou als je jongeren zelf belt en op hun eigen taal met jongeren praten dan accepteren ze veel meer dan dat je echt zo als een ambtenaar belt. Je merkt gewoon van dat ze terughoudend zijn, maar als je gewoon meepraat en mee beweegt met hun dan krijg je wel resultaat.
Spreker Z: Inderdaad in de mail of brief eindig je vaak met vriendelijke groet en op de App dus meer meegaand zoals groetjes. Dus minder zakelijker zijn helpt wel?
Spreker J: Ja minder zakelijk zijn helpt. Het zelfde reageren als de jongeren en dat helpt ook wel. Jij ervaart dat zelf ook wel wanneer je contact legt met de jongeren. Zo blijf je jongeren volgen. Sommige hebben veel baat bij begeleiding en coachen en sommige niet en die reageren niet snel. Die categorieën zie je snel als Leerplicht/RMC. Maar als je ze rustig benaderd en uitlegt wie je bent, wat jouw functie is en wat je kan betekenen voor die jongeren dan gaat bij hun ook een lichtje branden.
Spreker Z: Wanneer komt CJG (Centrum Jeugd Gezin) in beeld en wanneer komt Lp/RMC in beeld? Zit hier verschil in en hoe ervaar je dit in de praktijk?
Spreker J: Het is wel verschillend. Bij Leerplicht is CJG tot 18 jaar en van 18 tot 23 jaar komt WMO in beeld. Als jongeren 17,5 jaar zijn en is betrokken bij CJG en leerplicht. Dan pakt leerplicht het door. Alleen CJG moet zodra de jongeren bijna 18 is overdragen aan de WMO. Die gaat verder in het systeem weer oppakken. Mijn rol is dat het voor mij niet eindigt. Maar CJG heb ik vanaf begin al dus vanaf bij de leerplichtperiode en als er dus heel veel zorgen zijn dan is leerplicht samen met CJG, als het echt zorgelijk is. In sommige gevallen is
leerplicht niet bij betrokken, omdat er geen sprake is van verzuim. Dus alleen zorg op school en dan moet CJG een beschikking afgeven over de jongeren die in behandeling zit. Dat kan zijn motorisch of jongeren die helemaal niet naar school kunnen. Daar zit leerplicht niet tussen maar CJG die dat oppakt tot de jongeren 18 jaar zijn want dan wordt het overgedragen aan de WMO.
Het is verschillende per collega welke casussen wij samen oppakken. De ene collega komt sneller en probeert leerplicht meteen al bij te betrekken. Per gemeente is dat verschillend hoe CJG en leerplicht samenwerken. CJG in Apeldoorn werkt niet nauw samen met leerplicht. Ze delen weinig informatie. En hierin Voorst vindt CJG de korte lijnen heel belangrijk. Je weet elkaar te vinden. Zo wil de gemeente Voorst dus werken. Bij ons is het dus met CJG dat we nauw samenwerken. Maar zoals ik net al zei ligt het ook aan de collega. De ene meldt het sneller bij de leerplicht en ja er zijn er paar die op laatste moment en ja een paar die meteen meldt. Ze vragen ook vaak of ik al benaderd ben door school. Zo hebben wij dat samen opgepakt. De ene is als het pas wat erger wordt dat ze dan pas gemeld.
Spreker Z: Dus in de praktijk ervaar je het een beetje dubbel? De ene keer verloopt het dus goed de samenwerking en de andere keer vind je dus dat ze wel eerder hadden kunnen aankloppen?
Spreker J: Ja inderdaad. De ene collega die denkt is het wel nodig de leerplicht en de andere die meldt meteen als er zorgen zijn op school. Het is gewoon verschillend. Uiteindelijk vinden we elkaar wel.
Ik kijk ook altijd meteen in systeem (Gidzo) dan kan ik al zien wie is er al betrokken en dan ga ik ze benaderen. Ik mag het raadplegen maar bij sommige leerlingen staat er dan leerplicht niet raadplegen en dan moet ik zelf aangeven, omdat ik dan een melding heb ontvangen. Die samenwerking is er wel maar ik moet zeggen zoals andere gemeenten hebben niet die korte lijnen met elkaar. Het fijne is we zitten in 1 gebouw en we kunnen na elkaar toe lopen.
50
Spreker Z: In welke gevallen komt de wet- en regelgeving in beeld en ervaar je hier problemen mee?
Spreker J: Bij kwalificatieplichtigen komt er weleens vrijstellingen voor. Zoals het
verminderen van vakken. Zo kan ik meekijken wat voor haar het beste is. Bij RMC is wet- en regelgeving wel wat minder vergeleken met leerplicht. Bij de leerplicht is echt dat jongeren in de gaten moet houden en daar heb je met sancties te maken. Zodra de jongere achttien is kan