Heel de Buurt geïntegreerd

Eind 2001 loopt de subsidie van het Ministerie van VWS voor Heel de Buurt af en wordt het project met alle betrokkenen geëvalueerd. Zij concluderen dat “het project Heel de Buurt Emmen in sterke mate heeft bijgedragen aan het vormgeven van de sociale component binnen Emmen Revisited door de invulling van sociale programmaʹs en de vormgeving van de participatie van bewoners bij de planontwikkeling en uitvoering.” De

initiatieven die ontstaan zijn vanuit Heel de Buurt dienen dan ook volgens hen een vorm van voortgang te vinden. Toch is er ook kritiek. De aparte organisatiestructuur die voor het project Heel de Buurt in het leven werd geroepen, zorgde voor dubbele overlegsituaties en ingewikkelde communicatielijnen, die het (besluitvormings)proces onnodig vertraagden. Om bewonerspar-ticipatie vanuit Heel de Buurt een stem te geven werd namelijk een aparte managementgroep gevormd met vertegenwoordigers van verschillende welzijnsinstellingen en wijkverenigingen. Maar deze zelfde vertegenwoordigers schoven ook aan in de wijkteams en wijkplatforms. De vreemde positionering van Heel de Buurt binnen Emmen Revisited komt ook tot uitdrukking in de positie

van de projectleider Heel de Buurt. Deze zat zowel in de projectgroep, als in de managementgroep en de projectleiding².

Met het aflopen van de subsidie in 2001 wordt besloten om Heel de Buurt te integreren in de organisatie van Emmen Revisited. De managementgroep werd opgeheven; de bewonersparticipatie diende voortaan te verlopen via de wijkteams en wijkplatforms.

Bewoners hadden dus niet langer een inbreng op het besluitvor-mende niveau. De overlap in organisatie werd ook door de externe partijen bij Heel de Buurt, het NIZW en het Ministerie van BZK, erkend en leidde tot het vervallen van de eis van bewonersvertegenwoordiging op managementniveau. Ook de gemeente en Wooncom waren geen voorstander van bewoners-deelname aan de stuurgroep. Wel dienen de andere partijen, waaronder bewoners, erop te kunnen vertrouwen dat met hun belangen op een goede manier wordt omgegaan door de

stuurgroepleden. Om dit te garanderen en bewoners toch toegang te geven tot het politieke niveau is het voorzittersoverleg in het leven geroepen, waarbij bewonerorganisaties en de huurdersfe-deratie rechtstreeks spreken met de wethouder en ook de agenda bepalen voor dit gesprek. Dit overleg staat tweemaal per jaar gepland. Indien nodig wordt er vaker overlegd. Het projectbu-reau concludeert dat hier geen behoefte aan is omdat de voorzitters zelf niet om extra overleggen vragen.

De bijdrage van Heel de Buurt aan Emmen Revisited wordt kernachtig verwoord door een van de projectleiders: ʺHeel de Buurt was eerst een buitenboordmotor bij Emmen Revisited, met een eigen opdracht. Later zijn beide programma’s geïntegreerd. Heel de Buurt heeft als tijdelijke externe impuls goed gewerkt om structurele veranderingen binnen Emmen Revisited te bewerkstelligen.ʺ

De kritiek beperkte zich echter niet alleen tot een dubbeling in de organisatiestructuur; ook de organisatiestructuur als zodanig bleek onduidelijk. In een rondgang langs verschillende Heel de

2 Helemaal eigen keuze was deze dubbeling niet: de managementgroep was een voorwaarde van het Ministerie van VWS om in aanmerking te komen voor subsidie bij het Heel de Buurt-programma. Aan subsidies kunnen dus ook nadelen kleven in de vorm van voorwaarden die niet aansluiten bij de lokale structuren.

Buurt-projecten concluderen onderzoekers van het OTB (Helleman, Kleinhans en Ouwehand) dat na drie jaar Emmen Revisited de roep om zichtbare resultaten steeds sterker wordt.

De onderzoekers wijzen op het ontbreken van een duidelijke uitvoeringsorganisatie: ʺEmmen Revisited is duidelijk de procesorga-nisator tot op het moment van uitvoering. Vanaf dat moment is er onduidelijkheid over de taakverdeling en verdeling van verantwoorde-lijkheden.ʺ De onderzoekers pleiten daarom voor een vereenvou-diging van de organisatiestructuur en vragen daarbij bijzondere aandacht voor de sociale component. De gedeelde probleemana-lyse leidt volgens de onderzoekers in de praktijk nog niet altijd tot een gezamenlijk optrekken van de ‘drie pijlers’ binnen het grotestedenbeleid. Als voorbeeld vanuit de sociale pijler noemen ze het ontbreken van een meerjarenplanning van sociale

activiteiten.

Uit een eigen interne evaluatie klonk vergelijkbare kritiek door:

de organisatiestructuur werd als te ingewikkeld beschouwd en er kwam daardoor te weinig terecht van alle mooie voornemens.

Met name de positie van de projectleiders zorgde voor veel onduidelijkheid: doordat beide projectleiders werkten vanuit hun gescheiden organisaties ontbrak een centraal aanspreekpunt. Een van de aanbevelingen die dan ook werd overgenomen was het instellen van een centraal projectbureau waar de projectleiders bij elkaar zitten. De twee projectleiders werden vanuit hun

achterliggende organisatie gedetacheerd bij dit bureau dat gevestigd werd tussen de wijken in, aan de Angelsloërdijk. Om de coördinatiefunctie voor de sociale component niet verloren te laten gaan met het opheffen van de managementgroep werd de projectleider van Heel de Buurt als derde projectleider aan het bureau toegevoegd. Daarmee waren alle verschillende pijlers letterlijk vertegenwoordigd onder een dak: de gemeente leverde een ruimtelijk-stedenbouwkundige en sociaal-maatschappelijke projectleider, waaraan Wooncom een projectleider volkshuisves-ting toevoegde. Gezamenlijk verzorgen en bewaken zij de

‘integrale’ afstemming binnen de programmaʹs van Emmen Revisited. De veranderingen in de organisatiestructuur staan hierna schematisch weergegeven.

Figuur 1a. Oorspronkelijke organisatiestructuur Emmen Revisited

Figuur 1b. Gewijzigde organisatiestructuur Emmen Revisited

Stuurgroep Emmen Revisited

Projectbureau Emmen Revisited

Wijkteam Bargeres

Wijkteam Angelslo Wijkteam

Emmerhout

Voorzittersoverleg

Wijkplatform Bargeres

Wijkplatform Emmerhout

Wijkplatform Angelslo Stuurgroep Emmen Revisited

Projectleider Wooncom

Wijkteam

Bargeres Wijkteam

Angelslo Wijkteam

Emmer-hout

Wijkplatform

Bargeres Wijkplatform

Emmerhout Wijkplatform

Angelslo

Management-groep Heel de Buurt Projectleider

gemeente Projectlei-der HdB