Bijlage 4
Burgerman, Schepen en Raed der Stad Herfort Edele, Erntveste etc. Heeren
Uwer Edele missive van den 6den deses loopende maents is ons wel geworden, met deswelke U Edelen ons gelieven te comuniceren de aencomste vanden verloopen Jesuijt, La Badie met sijn bijhebbende geselschap binnen de Stad Herfort; daernevens verzoekende temogen weten uijt wat oorsake sij dese Stad hebben verlaeten. In antwoordt van welck versouck wij U Edelen mitsdoen niet hebben willen onthouden, hoedat de voorzegde Labadie sig met het bovegemelde geselschap en andren van sijn gevolg, alhier een geruimen tijt heeft opgehouden, en onderwijl de vrijheit gebruijct van binnen sijn huijs en in andre huijsen, door sig selve en door andren, sijne gepretendeerde gemeente door middel van prediken te leeren ende inde Heilige Schriften te onderwijsen. En alsoo sedert klaerlijck is ondervonden dat verscheide ledematen van den Gereformeerde publijke Kerck, dewelke hij tot sig had weten aftetrecken, deselve publijke Kercke ooock hebben verlaeten, en dat bijgevolg in veele huijsen tussen man en vrouw, mitsgaeders tussen andre
persoonen van een en deselve familie, in’t stuck van Religie, schadelijke dessentie en oneenigheijt is comen te ontstaen, soo hebben wij uijt dese effecten niet anders cunnen oordeelen dan dat desen La Badie eene nieuwe secte was toverende. Derhalven, alsoo het vanden pligt is van een goede Magistraet om dus danich quaed in tijts tegentegaen en in sijn geboorte, zoo veel doenlijck te smooren, soo hebben wij tot diverse maelen soo mondeling als scriftelijk den voornoemde La Badie het houden van conventivulen in sijnen, ofte in andre huijsen wel strictelijk doen verbeden: op welke verboden eindelijck gevolgt is, dat La Badie met sijn voorzegde geselschap vrijwillig uijt dese Stad is vertrocken; apparentelijck vresende dat hij bij sijn voornemen volhardende, eindelijck daertoe soude worden
gedwongen. ‘Twelck sijnde dat we U edelen desen aengaende kunnen onderrechten, sullen wij hiermeede afcorten en blijven.
Edele etc.132
132 Missivenboek Burgemeesters, najaar 1670. 1669 april 12 – 1672 november 6 (1678
Bijlage 5
[Breda 1669] Requête aux Etats de Hollande Messeigneurs,
C’est avec un extrème regret que nous nous voyons obligés d’importuner de nouveau vos nobles et puissantes seigneuries pour une affaire qui a depuis si longtems occupé leurs soins. Elle est de la dernière importance pour le repos de nos eglises en general et de celles de votre province en particulier, et quoy qu’il semble qu’elle soit étoufféepar le bannissement de Jean de Labadie et de Pierre Yvon, nous apprennons neantmoins avec beaucoup de douleur que Pierre du Lignon et Jean Menuret, ses disciples, continuent de troubler l’eglise de Middelbourg. Nos deputés en informeront plus particulierement vos nobles et puissantes Seigneuries et les prieront de notre part qu’il plaise d’achever l’oevre qu’elles ont commencée avec tant de zèle et de donner une entière paix à leur province. Nous prions Dieu qu’il repande ses plus pretieuses benedictions sur vos illustres personnes et sur l’Etat qu’il a coumis à votre autorité et service,
Meisseigneurs,
Nicolas de la Bassecourt, pro tempore praeses; D. de Rantre, scribe133
[Breda, 1669] Lettre
Le synode fait savoir aux Etats de Zelande, au Magistrat de Middelbourg et au consistoire de l’Eglise soeur de Middelburg que la discipline commune doit être respectée et que l’on ne peut tolérer que les fidèles indignes participent au culte.134 Bijlage 6
La Haye, le 12 avril 1669. Extrait du registre des résolutions des Etats de Hollande
Les Etats de Hollande réspondent favorablement à la prière du synode de Dordrecht d’empêcher Jean de Labadie et ses adhérents de répandre la doctrine hétérodoxe: pour cela ils défendent la distribution des publications contenant cette doctrine.
133 Livre des actes des Eglises Wallonnes aux Pays-Bas 1601-1697, 713. 134 Livre des actes des Eglises Wallonnes aux Pays-Bas 1601-1697, 714.
‘Ontfangen een missive van de Walsche sijnode jongst gehouden geweest sijnde tot Dordrecht, gescreven aldaer den 3e deser loopende maendt raeckende ’t subject vande predicandt Jean de Labadije, met versoeck dat haer ed. groot mo.
soodaenigen ordre souden gelieven te stellen ende die voorsieninge te doen, ten eijnde die gene vande voorschreven Walsche sijnode niet en dependeren niet en mogen comen te traverseren de rechtmatige intentien die sijluijden ontrent het decreteren tegen den voorschreven Labadije hebben gehadt, ende dat oock daer jegens niet mogen werden gedruckt ende vercoght eenige injurieuse libellen ende geschriften, waerop gedelibereert sijnde, is goedtgevonden ende verstaen dat copije vande voorschreven missive gesonden sal worden aen de presiderende ende andere raeden vanden hove, met last ende ordre om voor soo veel het drucken van soodaenige injurieuse geschriften aengaet een waeckent-ooge te houden, ende daerjegens volgens voorgaende resolutien ende placcate te voorsien als naer behooren. Sullende mede de voorschreven missive voor soo veel den verderen innehoude belanght bij copije ter handen gestelt werden aenden heer van Born raedt ordinaris inden hooge Raede als commissaris politijcq de aenstaende Zuijdt- hollandtsche ende aenden heere van Maesdam presiderende raedt inden Hove inde selve qualiteijt de Noordthollandtsche synode staende bij te woonen omme, door alle goede directie ende conduicte te beletten dat daerover inde gemelte sijnoden gene delibratien, immers gene discrepante sentimenten ende opijnien connen gehouden ende gewetteth te worden.’ Accordeert mette voorschreven resolutie.135 Bijlage 7
Woonsdagh en 25 September 1669
Ontfangen een Missive van de Walsche Synode jonghst vergadert gheweest zijnde tot Breda, geschreven aldaer den achtsten deser loopende Maent; sijnde in effecte Credentiael voor Gedeputeerden van de selve Synode, ende is daer benevens ter Vergaderinge gelesen seeckere Remonstrantie by de voorschreve Gedeputeerden aen haer Edele Groot Mogenden ghepresenteert, houdende hoe dat Jean de Labadie, gewesene Predikant in de Walsche Kercke tot Middelburgh, door de Heeren Staten van Zeelandt de selve Provincie ontseydt zijnde, hy sich nevens sijnde Discipulen metter woon ter neder hadde geset in een van de voornaemste Steden deser Provincie, met versoeck, ten eynde haer Edele Groot Mogenden om redenen breerder in de voorschreve Remonstrantie ghededuceert, daer jeghens
behoorlijck souden gelieven te voorsien; van welcke voorschreve Remonstrantie by de Heeren Gedeputeerden der Stadt Amstelredam Copye versocht zijnde, omme d’intentie van de Heeren hare Principalen dien aengaende te mogen verstaen, is de finale Resolutie daer op te nemen uytgestelt tot naeder deliberatie.136
Bijlage 8
Den secretares Schaep, heeft myn in den Haech verhaelt, hoe dat voorleeden Donderdach, synde den 17 April 1670, was gelast van Burgemeesteren sich te vervoegen by dominé La Badie en bekent te maecken, dat haer E. was onderrecht, dat had getracht opentlyck te prediken en dat had gehuert dry huysen met
meeninge de toegangen tot den anderen te maecken om alsoo ’t selfde te gebruycken als tot een klooster ende, gelyck dagelyx doet, vergaederinge en venticulen te houden; dat door syn lesse en leere eenige vroomen tot sich treckt, daer de mans aengenaemer was, dat op haer huyshoudinge paste, dat meede een gotsdienst is, ende om die en andere reeden Haeren Ed. haer moverende, goet gevonden hebben, door hem secretares, beckent te maecken, dat sich soude hebben te wachten van te prediken, ’t sy int openbaer, ofte int parteculier, oock van eenige venticulen, vergaederinge ofte byeencomste syner gesinthyt te houden, op peene, dat soo int contrary doet, met hem te handelen dat niemant geneegen syn om de gotsdienst te vervolgen en die sich stil, modest ende gehoorsaem dracht, te beschermen; ende ’t selfde by geschrift, nae mondelinge ’t selfde gesyt te
hebbende, over te leveren.
Waerop heeft geantwoort: deselfde denotatie te weesen een stilswygende uytsettinge; dat gehuert had dry huysen, dewelcke wederom met merckelycke sachaede sal moeten verlaten; dat Burgemeesteren hem hebben voordesen gesyt niet te sullen doen, sonder dat eerst sal gehoort weesen om Haere Ed. te
onderrichten en wederleggen ’t een tot syn nadeel wart gerapporteert. Versocht den voors. Secretares ’t selfde te willen aen Burgemeesteren bekent te maecken en dat soude coomen om antwoort.
Doch hebben Burgemeesteren op rapport van den secretares gesyt, dat, soo om antwoort quam, hem soude aendienen, dat Burgemeesteren ’t selfde hebben gedaen nae rype delibratie en dat geen veranderinge in can gemaeckt werden en nae ’t genotificeerde sich sal moeten reguleeren.
Den voors. secretares Schaap verhaelde voorts, dat met La Badie in discours was gevallen ende syde, om twee saecken in den haet van de predicanten was, ’t eerste, dat niet can verstaen, dat de kerckelycke vergaederinge authorityt can, noch
behoort te hebben, ten tweede, dat oordeelt de predicanten geen moyte genoh neemten tot de gemeente om die tot een Christelyck leeven te brengen.
Alle ’t voors. heb verhaelt aen burgemeester Munter, alhier synde op de dachvaert, die syde, daer geen kennisse van te hebben.137
Bijlage 9
Pamfletten over Jean de Labadie in de collectie Knuttel, geraadpleegd via The Early Modern Pamphlets Online.
Pamfletnr Titel Jaar Plaats Uitgever/Auteur
09602
Attestatien |ofte publycque getuygenissen; gegeven [...] door de politie [...] van Montauban, Orange, en Geneve; aen mr. Jean de Labadie.
1667 Middelburg Henrick Smidt
09725
Copye van verscheyde articulen besloten inde Walsche synodus gehouden tot Naerden den 5. &c. septemb. 1668. rakende de saken van d'heer Jean de Labadie
1668
09720
Schuyt-praetje |gehouden tusschen een Haagenaer, een Middelburger, een Haerlemmer, ende een Uitrechts-man [...]. Vertoonende alle den handel en wandel van D. Jean de Labadie
1668 Middelburg Justus van der Brugge
09724
Waerachtigh |verhael van de sake van sr. De Labadie, ende de redenen waerom de synode der Walsche kercken [...] heeft gedooght alle sijne calumnien
1668 Amsterdam Herman Pietersz
00338
Sifflet Iesuitique ou abrege du galimatias pieus avec quoy l'archicoacre Iean de Labadie attrappe les simples esprits
1669 Leiden P. En J. Hackius
09794
Klare ende krachtige wederlegginge, van de ordinaire calumnien tegens de leere [...] van Monsr. Jean de Labadie.
1669 Amsterdam Johannes van den Bergh
09789
Kort verhael, van eenige saken, en
voornamelijck van het gepasseerde op het Walsche synode tot Dordrecht, rakende de Walsche kerck van Middelburg, en der selver predicanten D. Jean de Labadie, en D. Pierre Yvon
1669 Amsterdam Jacob Vinckel
09788
Kort verhael, van eenige saken, en
voornamelijck van het gepasseerde op het Walsche synode tot Dordrecht, rakende de Walsche kerck van Middelburg, en der selver predicanten D. Jean de Labadie, en D. Pierre Yvon
1669 Middelburg Henrick Smidt
137 Smit, C.G., Notulen gehouden ter vergadering der Staten van Holland in 1670 door Hans
09792
Publycke |attestatien en andere extracten en brieven, dienende tot bewijs van de leere [...] van monsr. Jean de Labadie
1669 Amsterdam Johannes van den Bergh
09785
Lettre du sr. Jean de Labadie, au sr. Arondel, à Bourdeaux. Touchant la maniere qu'il faut commencer la reformation dans l'eglise.
1669 Dordrecht Jasper en Joan Goris
09793
Verklaringe van Jean de Labadie, ende Pierre Yvon, gedaen over de tegenwoordighe staat der gereformeerde kercke
1669 Jean de Labadie 09854 Eenige |vragen, voorgestelt aen D. Johannes de Labadie 1670 Den Haag Jasper Doll
09858
Heusche vermaaning, aan de ... juffr. Anna Maria van Schurman, om haar selven te kennen, en af te wijken van Jean De Labadie,
1670 Amsterdam
De weduwe van Abraham van den Burgh / Constantijn Huygens
09855
Nouvelle Conviction Manifeste des
Calomnies Semées tant de vive vois, que par ecrit par les Enemis et Adversaires du St. Jean de Labadie, Pasteur, Contre sa vie, sa conuite, et cele de sa Maison: Avec une antiere Iustification de son Innocence sur ces Points
1670
00345
'Copye van een brief gesonden aan ... Jean de Labadie, en Pierre d'Yvon, : aengaende de 21. articulen. En Henrici Schluters notificatie over deselve;'
1670 Amsterdam
De weduwe van Abraham van den Burg / Jan de Klerk
09856
Den verresen Jan van Leyden en de Barent Knipperdollink, ofte Het gantsche leven en bedrijf van Jan de Labadie.
1670 Rotterdam
Johannes Borstius / Antoine de La Marque 09912
Getuygenis |en verklaringe van eenighe predikanten uyt Schotlant [...] tegen de opinien en practijcken van m.r Jean de Labadie.
1671 Rotterdam Jacobus Borstius
09913
Kort en oprecht verhael van het danssen, kussen, en omhelsen van m.r Jean de Labadie.
1671 Rotterdam Johannes Borstius
10641
Citatie van het keyserlijcke kamer-gericht tot Spiers, aen de abdisse van Hervord, als mede aen Joan de Labadie
1672 Den Haag Jasper Doll
Bijlage 10
Labadistische werken gedrukt in de eigen drukkerij in Amsterdam.
Titel Auteur Jaar Plaats Uitgever
Abrege’ Du veritable Christianisme & Teorique & Pratique ou Recuïl de Maximes Chretienes tant de Foi, que de Pieté & de Conduite Spiritüele
Jean de Labadie, pasteur
1670 Amsterdam Laurans Autein,
Le chant royal du Grand Roy Jésus ou les hymnes cantiques de l’aigneau épous et roi, de l’Eglise son épouse
Jean de Labadie, pasteur
Receüil de diverses Chansons
Spiritüeles 1670 Amsterdam L. Autein
Openingh ofte Bekentmaking Van de Suyverheyt van de Gevoelens in de Leere en ’t Geloove van Jean de Labadie, Pierre Yvon, Pierre du Lignon, Hendrick Schluter, Pieter Schluter
Jean de Labadie, Pierre Yvon, Pierre du Lignon, Hendrick Schluter, Pieter Schluter
1671 Amsterdam Lourens Autein
Les Pseaumes Evangeliques, ou Les Cantiques Chrétiens sur les principaus Points de la Religiion Chrétiene
1670 Amsterdam L. Autein
L’Impudent Manteur, ou l’Imposteur de Marque, Antoine Lamarque, en son Libelle difamatoire fait contre Mr. Jean de Labadie et toute sa Maison
Literatuurlijst
- Aa, A.J. van der, Biografisch woordenboek der Nederlanden. Deel 11., (1865)
- Abma, G. ‘De foarskiednis fan it Labadisme yn Fryslân’, It beaken, 38, (1976) 64-75.
- Baar, Mirjam de, ‘Godsdienstvrijheid voor de labadisten in Wieuwerd (1675-1732)’, De zeventiende eeuw: cultuur in de Nederlanden in
interdisciplinair perspectief, 20, 1, (2004) 66-82.
- Balbian Verster, J.F.L. de, Burgemeesters van Amsterdam in de 17e en
18e eeuw, (1970).
- Berkum, H. van, De Labadie en de Labadisten: eene bladzijde uit de
geschiedenis der Nederlandsche Hervormde Kerk, (1851).
- Beek, Pieta van, ‘Anna Maria van Schurman (1607-1678). De Europese Pallas van wijsheid, Groniek, 198, (2013), 35-48.
- Bontemantel, Hans, De regeeringe van Amsterdam, soo in ’t civiel als
crimineel en militaire (1653-1672), editie G.W. Kernkamp, (1897).
- Deen, Femke, e.a, Pamphlets and Politics in the Dutch Republic, (2011). - Deursen, A.Th. van, Mensen van klein vermogen. Het kopergeld van de
Gouden Eeuw, (1991).
- Deursen, A.Th. van, ‘De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1579-1789)’, Geschiedenis van de Nederlanden, (2008) 114-117. - Dingemanse, Clazina, Rap van tong, scherp van pen Literaire
discussiecultuur in Nederlandse praatjespamfletten (circa 1600-1750),
(2008).
- Duker, Arnoldus C., ‘Briefwisseling tusschen den Utrechtschen
Kerkeraad en Anna Maria van Schurman’, Archief voor Nederlandsche
Kerkgeschiedenis, Vol 2, (1887) 171-178.
- Duker, Arnoldus C., Gisbertus Voetius. Derde deel, (1913). - Eijnatten, Joris van, ‘Van godsdienstvrijheid naar mensenrecht.
Meningsvorming over censuur en persvrijheid in de Republiek, 1579- 1795’, BMGN – Low Countries Historical Review, 118, 1, (2003), 1-21. - Elias, Johan E., Geschiedenis van het Amsterdamsche
- Elias, Johan E., De Vroedschap van Amsterdam, 1578-1795, (1963). - Evenhuis, R., Ook dat was Amsterdam. De kerk der hervorming in de
gouden eeuw. Deel I, (1965).
- Evenhuis, R., Ook dat was Amsterdam. De kerk der hervorming in de
gouden eeuw. Deel II, (1967).
- Evenhuis, R., Ook dat was Amsterdam. De kerk der hervorming in de
gouden eeuw. Deel III, (1971).
- Frijhoff, Willem en Marijke Spies, 1650. Bevochten eendracht., (1999). - Goeters, Wilhelm, Die Vorbereitung des Pietismus in der Reformierten
Kirche der Niederlande bis zur Labadistischen Krisis 1670, (1974).
- Gouw, Jan ter en Jacob van Lennep, De uithangteekens. In verband met
geschiedenis en volksleven beschouwd (2 delen), (1868).
- Graafland, C., ‘De Nadere Reformatie en het labadisme’, De Nadere
Reformatie en het gereformeerd Piëtisme, (1989) 275-346.
- Graafland, C., Hof, W.J. op ‘t, Lieburg, F.A. van, ‘Nadere Reformatie: opnieuw een poging tot begripsbepaling’, Documentatieblad Nadere
Reformatie, 19, (1995) 105-184.
- Grafton, Anthony, ‘A Sketch Map of a Lost Continent. The Republic of Letters, The Republics of Letters: A Journal for the Study of Knowledge,
Politics, and the Arts,1, 1 (2009) 1-18.
- Gruys, J.A. en Jan Bos, Adresboek. Nederlandse Drukkers en
Boekverkopers tot 1700, (1999).
- Harline, Craig E., Pamphlets, Printing, and Politcal Culture in the Early
Dutch Republic, (1987).
- Harms, Roeland, Pamfletten en publieke opinie. Massamedia in de
zeventiende eeuw, (2011).
- Heide, J.W. van der, ‘Reakties van de Nederduitsch Hervormde Kerk op de aanwezigheid van de Labadisten te Wieuwerd’, It beaken, 38, (1976) 76-81.
- Hepkema, Jacob, Wiewerd en zijn historie: de merkwaardige grafkelder,
de geschiedenis der Labadisten, het leven van Anna Maria van Schuurman, (1977).
- Hof, W.J. van ‘t, Encyclopedie Nadere Reformatie. Deel II. Biografieën L-
Z., (2016).
- Linde, S. van der, ‘Jean de Labadie en het Labadisme’, It beaken,38, (1976) 16-27.
- Lieburg, F.A. van, ‘Johan Godschalk van Schurman (1605-1664), Figuren
en thema’s van de Nadere Reformatie, 3 (1993) 55-68.
- Meijerink, H.J., Reformatie en mystiek, (1956).
- Meeuse, C.J., De toekomstverwachting van de Nadere Reformatie in het
licht van haar tijd, (1990).
- Miert, van Dirk en Henk Nellen, ‘Media en tolerantie in de Republiek der Letteren. De discussie over Isaac de La Peyrère (ca.1596-1676) en zijn Prae-Adamitae’, De Zeventiende Eeuw, 30 (2014), 3-19.
- Nauta, D., Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands
protestantisme. Deel 1., (1978).
- Nauta, D., Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands
protestantisme. Deel 2., (1983).
- Oorthuys, G., Kruispunten op den weg der kerk. Zwingli, De Labadie,
Kohlbrugge, (1935).
- Prak, Maarten, Gouden Eeuw. Het raadsel van de Republiek, (2002). - Price, J.L., Dutch Culture in the Golden Age, (2011).
- Pollmann, Judith, Een andere weg naar God. De reformatie van Arnoldus
Buchelius (1565-1641), (2000).
- Posthumus Meyjes, G.H.M. en Hans Bots, Livre des actes des Eglises
Wallonnes aux Pays-Bas. 1601-1697., (2005).
- Rasterhoff, Claartje, ‘Carrière en concurrentie in een culturele sector. De Amsterdamse boekhandel, 1580-1800), De Zeventiende Eeuw, 27, (2001), 162-179.
- Roldanus, Cornelia W., 17de-eeuwsche Geestesbloei, (1938).
- Roothaan, Angela, ‘Anna Maria van Schurmans hervorming van de wijsbegeerte’ in: Anna Maria van Schurman (1607-1678): een uitzonderlijk
geleerde vrouw., Ed. Mirjam de Baar et al., (1992) 109-121.
- Saxby, T.J., The quest for the new Jerusalem. Jean de Labadie and the
Labadists, 1610-1744, (1987).
- Schurman, Anna Maria van, Eucleria, of uitkiezing van Het Beste Deel, (1978).
- Scheltema, Pieter, Aemstels oudheid of gedenkwaardigheden van
- Scheltema, Pieter, Aemstels oudheid of gedenkwaardigheden van
Amsterdam, Deel 6., (1872).
- Schneider, Gary, The Culture of Epistolarity. Vernacular Letters and Letter
Writing in Early Modern England 1500-1700, (2005).
- Schotel, G.D.J., Anna Maria van Schurman (’s Hertogenbosch 1853). - Smit, C.G., Notulen gehouden ter vergadering der Staten van Holland in
1670 door Hans Bontemantel, (1937).
- Soons, J.J., ‘De tendens van de Nederlandse Tartuffe-bewerkingen’, De
Nieuwe Taalgids, 31, (1937) 78-92.
- Spaans, Jo, ‘Stad van vele geloven 1578-1795’, Geschiedenis van
Amsterdam II-I. Centrum van de wereld 1578-1650, Willem Frijhoff en
Maarten Prak (red.), (2004), 384-467.
- Spaans, Jo, ‘De Reformatie in de Nederlandse steden’, Kerktijd.
Contactblad van de Vereniging voor Nederlandse kerkgeschiedenis, 2/3,
(1990), 1-8.
- Spaans, Jo, ‘Zeventiende-eeuwse kerkgeschiedenis en
interdisciplinariteit’, De Zeventiende Eeuw, 14, (1998), 206-217.
- Spies, Marijke, Rhetoric, Rhetoricians and Poets. Studies in Renaissance
Poetry and Poetics, (1999).
- Stighelen, Katlijne van der, en Jeanine de Landtsheer, ‘Een suer-soete
Maeghd voor Constantijn Huygens. Anna Maria van Schurman (1607-
1678)’, De Zeventiende Eeuw: Cultuur in Nederland in interdisciplinair
perspectief, 25, 2, (2009) 149-179.
- Stipriaan, René van, Het volle leven. Nederlandse literatuur en cultuur ten
tijde van de Republiek (circa 1550-1800), (2007).
- Visser, Piet, ‘Stad van verdraagzaamheid? Amsterdam als vrijhaven voor andersdenkenden.’, Libertas philosophandi. Spinoza als gids voor de vrije
wereld, (2008) 19-40.
- Wagenaar, J., Amsterdam, in zyne opkomst, aanwas, geschiedenissen,
voorregten, koophandel, gebouwen, kerkenstaat, schoolen, schutterye, gilden en regeeringe, Volume 1, (1760).
- Wagenaar, J., Amsterdam, in zyne opkomst, aanwas, geschiedenissen,
voorregten, koophandel, gebouwen, kerkenstaat, schoolen, schutterye, gilden en regeeringe, Volume 2, (1764).
- Wagenaar, J., Amsterdam, in zyne opkomst, aanwas, geschiedenissen,
voorregten, koophandel, gebouwen, kerkenstaat, schoolen, schutterye, gilden en regeeringe, Volume 3, (1767).
- Woude, C. van der, ‘Pierre Yvon (1646-1707), It beaken,38, (1976), 29-47. Stadsarchief Amsterdam
5023: Archief van de Burgemeesters: groot-memoriaal
5023.6 ‘Groot memoriaal’. 29 augustus 1669 – 26 januari 1680. Folio 15. 5023.6 ‘Groot memoriaal’. 29 augustus 1669 – 26 januari 1680. Folio 18. 5024: Archief van de Burgemeesters: dagelijkse notulen, resoluties en
missievenboeken.
5024.19 ‘Dagelijkse notulen’ van burgemeesters. 4 februari 1668 – 6 februari
1672. Folio 65.
5024.59 ‘Minuijt-Bouck’, ‘Missiven Boek, ‘Gemeene Missiven’, ‘Missiven
aangaande den Raadt’, ‘Stads Missiven Boek’, (‘Minuten van) Stads Missiven’,. Missivenboeken van burgemeesters, soms tezamen met
schepenen of schout en schepenen, en van schout en schepenen […]. 1669 april 12 – 1672 november 6 (1678 oktober 13). Folio 61.
Koninklijke Bibliotheek Den Haag Uit de collectie Knuttel:
9725, Copye van verscheyde articulen Bestolen inde Walsche Synodus gehouden