5F. Ervaar het OV – Hotspot Travel Ticket
9. Gratis OV Bokbierdag 2007
Omschrijving maatregel
De Nationale Bokbierdag is een feest in Zutphen waarbij het eerste vaatje bokbier in een optocht de stad in wordt gedragen. Het feest bestaat sinds 1996 en trekt inmiddels meer dan 100.000 bezoekers. In 2007 konden bezoekers gratis met de trein naar Zutphen reizen vanuit Apeldoorn, Winterswijk, Hengelo en gratis met de bus vanuit Deventer en Warnsveld. Bovendien werden op sommige trajecten extra treinen en bussen ingezet. Bezoekers konden de gratis kaartjes downloaden van de website www.ervaarhetov.nl.
De actie is niet voortgezet, omdat er vanuit de overheid geen geld beschikbaar is gesteld.
Doel
Het reizen per OV promoten.
Het combineren van de BOB-campagne met het OV.
Bevordering van de snelheid van de afwikkeling van reizigers op kleine stations met beperkte kaartautomaten.
Doelgroep
Bezoekers van de Nationale Bokbierdag in Zutphen.
Effecten
Syntus heeft een enquête gehouden onder 368 reizigers, die het kaartje hadden aangevraagd. De helft van hen gaf aan anders niet met het openbaar vervoer te zijn gekomen. Wel bleek de capaciteit op piekmomenten onvoldoende: een kwart van de respondenten had op de heenweg geen zitplaats.
Overige resultaten:
4.271 gedownloade gratis kaartjes;
+/- 40% reisde met de bus of trein zonder het gratis kaartje;
5.979 reizigers extra reizigers in actie OV-lijnen;
+/- 3.000 reizigers op andere trajecten;
door actie 9.000 extra openbaar vervoerreizen.
Betrokken partijen
De actie was een samenwerking tussen Syntus, RegioNS en de provincie Gelderland.
Middelen
De actie werd aangekondigd met behulp van de volgende middelen:
flyer Bokbierdag;
advertentie in Bokbierdag folder;
websites: www.ervaarhetov.nl, www.syntus.nl, www.bokbierdag.nl;
persoonlijke e-mails;
persberichten.
Kosten Kosten
De totale kosten bedroegen € 56.500:
De totale kosten bedroegen € 56.500:
Extra vervoer RegioNS: € 3.500;
Communicatiekosten: € 10.000.
Communicatiekosten: € 10.000.
De provincie Gelderland stelde in 2007 vanuit de pot ‘Innovatie’ een subsidie beschikbaar om de inkomstenderving enigszins te compenseren. Ook in 2008 heeft de provincie samen met de Gemeente Zutphen een bedrag beschikbaar gesteld. In 2009 is er geen geld beschikbaar gesteld.
De provincie Gelderland stelde in 2007 vanuit de pot ‘Innovatie’ een subsidie beschikbaar om de inkomstenderving enigszins te compenseren. Ook in 2008 heeft de provincie samen met de Gemeente Zutphen een bedrag beschikbaar gesteld. In 2009 is er geen geld beschikbaar gesteld.
Conclusies en aanbevelingen Conclusies en aanbevelingen
Bezoekers van de Bokbierdag hebben massaal gebruik gemaakt van het aanbod: de treinen en bussen waren erg vol. De vraag is in hoeverre de actie heeft geleid tot extra OV-reizen op lange termijn. Bijna 200 reizigers hadden de reis anders met de auto gemaakt. Ervan uitgaande dat bezoekers anders met meerdere mensen in een auto waren gekomen, scheelt het waarschijnlijk zo’n 100 parkeerplaatsen in Zutphen die nu door andere auto’s kunnen worden gebruikt. Met 100 auto’s is er echter geen waarneembaar effect op de wegen rondom Zutphen.
Bezoekers van de Bokbierdag hebben massaal gebruik gemaakt van het aanbod: de treinen en bussen waren erg vol. De vraag is in hoeverre de actie heeft geleid tot extra OV-reizen op lange termijn. Bijna 200 reizigers hadden de reis anders met de auto gemaakt. Ervan uitgaande dat bezoekers anders met meerdere mensen in een auto waren gekomen, scheelt het waarschijnlijk zo’n 100 parkeerplaatsen in Zutphen die nu door andere auto’s kunnen worden gebruikt. Met 100 auto’s is er echter geen waarneembaar effect op de wegen rondom Zutphen.
Op het eerste gezicht heeft de actie vooral geleid tot een behoorlijk grote inkomstenderving (drukke dag), terwijl onduidelijk is of de actie zichzelf terugverdient in terugkerende, betalende reizigers. Overigens is de actie niet Op het eerste gezicht heeft de actie vooral geleid tot een behoorlijk grote inkomstenderving (drukke dag), terwijl onduidelijk is of de actie zichzelf terugverdient in terugkerende, betalende reizigers. Overigens is de actie niet herhaald, omdat de provincie geen extra geld beschikbaar heeft gesteld.
herhaald, omdat de provincie geen extra geld beschikbaar heeft gesteld.
10. Lespakket ‘OV4U’
Omschrijving maatregel
OV4U is een lespakket dat leerlingen van de basisschool in vijf lessen wegwijs maakt in het openbaar vervoer. Zo runnen de leerlingen in groepjes een fictief vervoerbedrijf, leren ze dienstregelingen te lezen en een reis te plannen. Tijdens de laatste les maken kinderen daadwerkelijk een geplande reis met het openbaar vervoer.
Naast het lespakket ontving iedere leerling uit groep 8 een 5-rittenkaart waarmee hij/zij vijf gratis reizen kon maken en hiermee de ervaringen in de praktijk kon brengen. Op 17 april 2009 gaven Marijke van Haaren en Anne Hettinga (directeur van Arriva) het startsein voor de eerste OV4U-les. Het project is donderdag 16 juli 2009 afgesloten met de prijsuitreiking voor het beste reisverslag. Meer informatie over het lespakket: www.ov4u.nl.
Het project wordt momenteel uitgerold in de hele provincie Gelderland. In Rivierenland komt er een vervolg op OV4U, waarbij dezelfde leerlingen opnieuw worden benaderd, maar dit keer op hun middelbare school.
Doel
Leerlingen al jong kennis laten maken met openbaar vervoer.
Doelgroep
Basisschoolleerlingen in de leeftijd van 10 tot en met 12 jaar. In totaal werd het lespakket gebruikt door bijna 1.500 leerlingen op 50 basisscholen.
Effecten
Uit de evaluatie van Mobycon blijkt dat het lespakket leerlingen inderdaad laat kennismaken met het openbaar vervoer. Verder draagt het lespakket bij aan een positief imago van het openbaar vervoer.
51% van de leerlingen gaf na afloop van de lessen aan dat ze misschien gebruik gaan maken van het OV wanneer zij naar de middelbare school gaan; voor aanvang van de lessen was dit aandeel iets kleiner: 41%.
Verder gaf 21% van de leerlingen voorafgaand aan het onderzoek aan dat ze niet van plan waren met de bus naar de middelbare school te reizen, na afloop van de lessen was dit afgenomen tot 13%.
Betrokken partijen
Provincie Gelderland en Arriva. Mobycon beheert het lespakket.
Middelen
De lesmap bestaat uit een losbladig systeem met een handleiding voor de lessen. Iedere les heeft een lesdoel en is voorzien van achtergrondinformatie.
De werkbladen voor de kinderen zijn uitgewerkt op een cd-rom. Het afsluitende
‘examen’, in de vorm van een stempeltocht, excursie of reis naar een willekeurige bestemming, gaat gepaard met de nodige voorbeeldbrieven en creatieve mogelijkheden. De school kan zelf de keuze maken voor de best passende activiteit.
Kosten
€ 135.000,-.
Conclusies en aanbevelingen
Het lespakket werd door maar liefst 50 basisscholen gebruikt: een hoge score als je bedenkt dat scholen worden overspoeld met allerlei methodes en projecten.
Via het lespakket maken de leerlingen al op jonge leeftijd kennismaken met het openbaar vervoer. Met andere woorden: de maatregel pakt het probleem aan bij de bron. Daarmee is het in onze ogen een erg waardevolle maatregel.
Wij zijn bovendien van mening dat dit lespakket een goede aanvulling is op het bestaande verkeersonderwijs, wat vooral gericht is op het kind als fietser of voetganger in het verkeer. Het is een goedkope manier om kinderen kennis te laten maken met het openbaar vervoer. Wellicht heeft de actie ook op lange termijn effecten, doordat kinderen hun ouders stimuleren om samen vaker te reizen met het openbaar vervoer.
Positieve ervaringen van leerkrachten:
“Erg leuk lespakket, voldoende variatie in werkvormen.”
“Het is nog moeilijk voor kinderen, maar het is ze wel gelukt. Ze hebben geleerd van de bewegwijzering op de stations en in de bussen en treinen.”
“De werkbladen zagen er netjes uit. We hebben er zelf boekjes van gemaakt, oogt mooier dan losse bladen.”
“Kinderen weten nu beter hoe het OV werkt. De kinderen waren enthousiast, het reizen is geweldig verlopen.”
“Een leerzaam en nuttig project voor kinderen. Kinderen reizen erg weinig met het OV.”
“Goede instructie en voorlichting door gastdocenten.”
“Reis plannen via internet is als zeer positief ervaren, leerlingen leren hier veel van.”
“Leerzaam en zeker nodig om leerlingen goed voor te bereiden op het OV.”
“Kinderen hebben moeite met alle informatie op stations, ze hebben van de praktijkles veel geleerd.”
“Laatste les; het in praktijk brengen is een enorme leuke opsteker.”
“Enthousiaste leerlingen en enthousiaste gastdocenten.”
“Volgend jaar zullen we zeker weer meedoen!”
“Als het doel was; kinderen bekend maken met het OV, dan is het doel bereikt.”
Kanttekeningen van leerkrachten
“Reizen met Arriva binnen Rivierenland beperkt de mogelijkheden voor de laatste les ‘het doen’. Dit omdat je niet overal met de Arrivabus kan komen.”
“In veel plaatsen rijdt alleen een buurtbus en dat is niet handig als je met een klas op pad gaat.”
“Chauffeurs/conducteurs/stewards moeten erg goed op de hoogte zijn van een dergelijk project, zodat een klas zonder problemen in kan stappen en kan reizen.”
“Veel musea zijn gesloten in april en we moeten rekening houden met lessen op maandag, dan zijn er ook veel musea gesloten.”
“Kennismakingsrondje voor gastdocenten is wel zo prettig, voor aanvang lessen inplannen.”
“Jammer dat er niet naar een andere provincie gereisd mag worden, het zou eigenlijk een landelijk initiatief moeten zijn. (En sommige leerlingen komen straks juist buiten de provincie op de middelbare school te zitten, dus dan blijkt dat je binnen Gelderland erg beperkt kunt reizen.”
“Sommige afstanden zijn niet gemakkelijk of niet te overbruggen met OV.”
“Wachten in de regen op een aansluiting is erger dan in je auto in de file zitten.”