Werk creëren door een coöperatie op te richten
Aanbieder dagbestedingsproject: GGZ Noord-Holland Noord
Gemeente(n) waar het project wordt aangeboden: diverse gemeenten in Noord Kennemer-land en Kop van Noord-HolKennemer-land, met name Heiloo en Den Helder
Voor wie is dit project?
Het project richt zich op mensen met een ernstige psychische aandoening en een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Gemiddeld maken twintig cliënten per dag gebruik van het dag-bestedingsproject. Zij werken tussen de 24 en 32 uur per week. Twee cliënten zijn inmiddels in loondienst bij het bedrijf Zuivels.
Project in het kort
Doelstelling van het project is om betaalde arbeidsplaatsen te creëren voor mensen met een ernstige psychische aandoening die een grote afstand hebben tot de arbeidsmarkt. Het hebben van werk is voor deze cliënten een belangrijke factor in het herstelproces. Cliënten krijgen de kans om zelfvertrouwen op te bouwen, vaardigheden verder te ontwikkelen en te werken aan hun zelf-standigheid. Tevens is de doelstelling van het project om bij te dragen aan het verminderen van het stigma van mensen met een ernstig psychische aandoening. Zij zullen geen of minder een beroep doen op een sociale uitkering.
De voorbereiding van het project is medio 2014 gestart en is gericht op arbeidsmatige dagbe-steding met het oogmerk om tot een eigen onderneming te komen met (deels) betaald werk.
Als werkwijze is gekozen om bedrijfjes op te richten en vervolgens een coöperatie te vormen.
Een coöperatie is een besloten samenwerkingsvorm, een vereniging en een onderneming met een achterban. Deelname aan de coöperatie kan alleen door lid te worden. De leden zijn lid in verenigingsrechtelijke zin en eveneens leverancier of afnemer van de coöperatie, vaak zijn ze ook medefinancier. Op dit moment zijn er drie bedrijven die over enige tijd lid zullen worden van de coöperatieve vereniging.
De opgerichte bedrijven zijn:
* MindZ: designwinkel/werkplaats: upcycling van oude materialen tot designproducten, geopend 1 april 2015.
* I-connect: dienstverlening ICT.
* Zuivels/Bergensekaas bv: samenwerking met Bergense Blonde kaasmakerij, GGZ Noord-Holland Noord heeft een meerderheid van aandelen gekocht per 1 juli 2015.
»
» Door het oprichten van de bedrijven wordt verder gewerkt aan het opbouwen van een netwerk van organisaties en lokale ondernemers. Er zijn contacten gelegd met financiers, toeleveranciers, klanten. Dit netwerk levert meer mogelijkheden en er wordt gekeken waar nog meer kansen lig-gen voor het creëren van arbeidsplaatsen voor mensen met een ernstige psychische aandoening.
De deelnemers van het project werken in een van de opgerichte bedrijven. Ze worden begeleid door een hbo-opgeleide IPS-jobcoach. Deze coach maakt gebruik van de ‘Individuele Plaatsing en Support Methodiek IPS’. Deze methodiek houdt in dat de coach de deelnemer begeleidt en dat de coach ook de omgeving waar de deelnemer werkt, begeleidt. De insteek is dat arbeidstoeleiding van cliënten niet wordt ‘weg gedelegeerd’ naar specialisten in aparte voorzieningen maar een opgave is van het hele team.
Naast de IPS-jobcoach is er begeleiding op de werkplek door de ondernemer/collega’s op de werk-vloer. Daarnaast hebben de deelnemers een behandelaar, psychiater, psycholoog of sociaalpsychi-atrisch verpleegkundige voor ondersteuning en/of behandeling.
Succesfactoren van het project zijn:
* Het geeft deelnemers/cliënten veel energie. Ze kunnen werken aan het verder ontwikkelen van vaardigheden en het opdoen van meer zelfvertrouwen.
* In het project wordt waarde toegekend aan wat mensen kunnen, het biedt mogelijkheden voor maatwerk en meer variatie in verschillende werkzaamheden.
* Het biedt perspectief op een betere financiële en maatschappelijke positie.
Betrokken partijen
Betrokken partijen zijn de cliënten/deelnemers en de ondernemers met de professionals op het gebied van design, ICT, zuivel, catering, de medewerkers die werkzaam zijn in de betreffende bedrijven, de IPS-jobcoaches, de directeur van GGZ Noord-Holland Noord die betrokken is bij de oprichting van de bedrijven en de coöperatie en het UWV. De gemeente is nog mondjesmaat be-trokken bij het project.
De samenwerkende partijen versterken elkaar door de sterke gemeenschappelijke focus op parti-cipatie op de arbeidsmarkt en ondernemerschap.
Waarom is dit vernieuwend?
Het project is vernieuwend omdat een coöperatie de mogelijkheid biedt om werkgelegen-heid te creëren, inclusief zeggenschap en perspectief voor cliënten. Cliënten zijn door hun lidmaat-schap van de coöperatie mede-eigenaar en doen mee in het ondernemerlidmaat-schap. De decentralisaties hebben ertoe geleid dat er ’versneld denken’ heeft plaatsgevonden. De overstap van Awbz naar Wmo, de opdracht voor participatie en krimpende budgetten, hebben ertoe geleid dat de keuze is gemaakt om voor arbeid te gaan en om het project te richten op het creëren van arbeidsplaatsen.
Ervaringen
De ervaring van cliënten is positief. Zij geven aan dat zij zich verbonden voelen met het pro-duct waaraan zij werken. Het betrokken zijn en uitvoeren van de werkzaamheden dragen voor de cliënt bij aan herstel. Ervaringen van cliënten zijn bekend door de gesprekken die onder meer de jobcoach heeft met de deelnemers en de kwalitatieve interviews die gedaan worden binnen GGZ Noord-Holland Noord. Het project stimuleert verbetering van de kwaliteit doordat de coöperatie bijdraagt aan het participatie-beginsel en cliënten helpt om weer een positie te verwerven binnen de buurt, wijk of maatschappij. Financiën
De aanbieder zet in op het leveren van een goed product (bijvoorbeeld het leveren van kwalitatief goede kaas). Daarnaast wordt ingezet op het leveren van voldoende volume en het draaien van een goede omzet. De aanbieder bekostigt de dagbesteding vanuit verschillende finan-cieringsbronnen. Er zijn opbrengsten van het product. Daarnaast ontvangt men geld vanuit het gemeentelijk Wmo-budget of participatiebudget. Dit is afhankelijk vanuit welke regeling men in de dagbesteding actief is.
In het project wordt eigenlijk niet gedacht in tarieven maar in opbrengsten door omzet van het geproduceerde product. Er wordt gedacht vanuit het bedrijfsperspectief in formatie en of de loon-waarde in het bedrijf vergoed kan worden. Voor cliënten in loondienst zijn uiteraard geen dagbe-stedingsmiddelen beschikbaar. Zij ontvangen loon uit de onderneming.
Meer weten?
Lucretia d’Fonseca l.dfonseca@ggz-nhn.nl www.zuivels.nl
www.iconnect-heiloo.nl