2.1 Kosten Vlaanderen: evolutie 2013-2018
Totaal gerapporteerde kost 2018 (voor alle 308 gemeenten1): 321 miljoen euro. De totale kost is in 2018 gedaald, maar dat komt eerder doordat enkele gemeenten niet of slecht rapporteerden. Ondanks de verplichting om te rapporteren en een herinnering zijn er toch gemeenten die niet rapporteren of zo slecht/onvolledig waardoor de gegevens niet bruikbaar zijn in de analyse.
Tabel 1 Kosten Vlaanderen 2013-20182 2013 183 Vlaanderen € 70.089.362,42 € 180.449.017,62 € 6.485.330,44 € 19.646.059,81 € 7.710.147,32 € 34.318.790,12 € 569.801,08 € 319.268.508,81 2014 184 Vlaanderen € 73.569.594,41 € 154.439.262,58 € 9.749.389,37 € 20.323.331,68 € 8.317.572,08 € 36.472.436,97 € 91.379,42 € 302.962.966,51 2015 192 Vlaanderen € 75.177.687,47 € 142.048.892,74 € 13.179.694,89 € 21.740.221,57 € 8.669.410,67 € 34.120.773,04 € 1.500,00 € 294.938.180,38 2016 200 Vlaanderen € 84.330.362,93 € 152.967.159,68 € 14.553.884,10 € 22.047.124,72 € 8.437.786,64 € 34.996.080,52 € 7.719,03 € 317.340.117,62 2017 199 Vlaanderen € 92.234.397,91 € 152.949.357,84 € 18.107.095,63 € 18.159.680,79 € 11.045.962,05 € 32.888.695,24 € 115.043,78 € 325.500.233,24 2018 199 Vlaanderen € 96.272.086,75 € 146.993.813,89 € 15.437.236,85 € 18.227.592,20 € 9.584.222,50 € 33.197.334,63 € 302.782,98 € 320.015.069,80
1 Voor alle andere tabellen en grafieken worden 9 gemeentelijke rapporten niet meegenomen in de rapportering door het niet rapporteren van de financiële info of het ontbreken van belangrijke
2.2 Kosten per rioolbeheerder in 2018
De samenstelling van de kosten varieert tussen de rioolbeheerders onderling, maar op Rio-link, IVEG en IWVA na zien we dat net zoals voor Vlaanderen in zijn geheel, de investerings- en exploitatiekosten de grootste posten zijn.
Tabel 2 Kosten per rioolbeheerder in 2018 Kosten per rioolbeheerder
2018 98 Gemeente € 39.041.635 € 67.567.721 € 1.664.803 € 11.579.320 € 3.808.992 € 11.285.359 € 302.784 € 135.250.614
2018 52 AquaRio € 16.398.326 € 25.060.354 € 2.795.317 € 4.042.211 € 2.182.752 € 14.410.900 € 0 € 64.889.859
2018 11 Rio-link € 10.161.394 € 3.621.057 € 39.329 € 207.500 € 354.424 € 0 € 0 € 14.383.704
2018 3 HidroGem € 951.640 € 1.117.295 € 72.402 € 0 € 0 € 152 € 0 € 2.141.489
2018 1 HidroRio € 4.771.706 € 7.605.596 € 922.093 € 229.556 € 956.967 € 244.578 € 0 € 14.730.496
2018 6 HidroSan € 1.656.188 € 2.594.031 € 75.648 € 16.875 € 0 € 0 € 0 € 4.342.742
2018 1 Infrax West € 2.942.243 € 7.553.297 € 996.973 € 377.152 € 85.044 € 1.046.914 € 0 € 13.001.622
2018 1 Inter-aqua € 11.594.495 € 19.766.469 € 3.218.442 € 211.218 € 993.515 € 5.090.526 € 0 € 40.874.664
2018 3 IVEG € 723.215 € 743.737 € 962.606 € 122.363 € 63.632 € 55.769 € 0 € 2.671.322
2018 1 Riobra € 2.617.085 € 6.161.441 € 3.035.874 € 1.337.195 € 885.314 € 766.029 -€ 1 € 14.802.937
2018 4 IWVA € 576.179 € 707.403 € 1.007.070 € 104.202 € 136.901 € 0 € 0 € 2.531.755
2018 18 Riopact € 4.837.981 € 4.495.414 € 646.679 € 0 € 116.684 € 297.108 € 0 € 10.393.866
2018 199 Vlaanderen € 96.272.087 € 146.993.814 € 15.437.237 € 18.227.592 € 9.584.223 € 33.197.335 € 302.783 € 320.015.070
De ‘Andere operationele kosten’ bij Fluvius (IVEG, Inter-aqua, Infrax West, Riobra) omvatten hoofdzakelijk de toekenning van middelen aan de rioleringsfondsen. Deze worden als andere operationele kost onmiddellijk (geen afschrijvingen over meerdere jaren, geen winstverdeling) mee in de totale kost gerapporteerd. Bij IWVA gaat het vooral om de rechten die betaald worden voor het gebruik van de
saneringsinfrastructuur die eigendom van de gemeentevennoten gebleven zijn. Deze rechten worden door de gemeenten gebruikt voor de afbetaling van leningen die in het verleden aangegaan zijn voor riolering of voor bepaalde taken die ze zelf nog uitvoeren.
Over de verhouding van de verschillende kostenrubrieken kan weinig nieuws verteld worden. Opnieuw bleven de kosten van investeringen (vnl. afschrijvingen) met 46% en exploitatie 30% de belangrijkste kostenrubrieken, gevolgd door de financiële kosten 10%, indirecte
personeelskosten 6%, andere operationele kosten 5% en overhead 3%.
Figuur 4 Verdeling kosten Vlaanderen: 2013-2018 Figuur 3 Verdeling kosten per rioolbeheerder in 2018
2.3 Kosten per inwoner Vlaanderen: samenstelling en evolutie 2013-2018
De kosten per inwoner geven een betere vergelijkingsbasis dan de absolute waarden. Na 2 jaar stijging is er in 2018 opnieuw een lichte daling. Grosso modo situeert de kost per inwoner zich steeds rond 50 euro.
Tabel 3 Kosten per inwoner voor Vlaanderen: 2013-2018
Kosten Vlaanderen per inwoner
Figuur 5 Totale kost per inwoner in Vlaanderen: 2013-2018
2.4 Kosten per m³ Vlaanderen: samenstelling en evolutie 2013-2018
De kosten per m³ liggen doorheen de jaren tussen 0,75 euro en 0,88 euro.
Tabel 4 Kosten per m³ Vlaanderen: 2013-2018
Jaar Gemeente Rioolbeheerder Exploitatie
2013 183 Vlaanderen € 0,1867 € 0,4806 € 0,0173 € 0,0523 € 0,0205 € 0,0914 € 0,0015 € 0,8503
2014 184 Vlaanderen € 0,2131 € 0,4472 € 0,0282 € 0,0589 € 0,0241 € 0,1056 € 0,0003 € 0,8774
2015 192 Vlaanderen € 0,1916 € 0,3621 € 0,0336 € 0,0554 € 0,0221 € 0,0870 € 0,0000 € 0,7517
2016 200 Vlaanderen € 0,2290 € 0,4153 € 0,0395 € 0,0599 € 0,0229 € 0,0950 € 0,0000 € 0,8616
2017 199 Vlaanderen € 0,2328 € 0,3861 € 0,0457 € 0,0458 € 0,0279 € 0,0830 € 0,0003 € 0,8217
2018 199 Vlaanderen € 0,2274 € 0,3472 € 0,0365 € 0,0430 € 0,0226 € 0,0784 € 0,0007 € 0,7558
Kosten Vlaanderen per m³
Figuur 6 Totale kost per m³ in Vlaanderen: 2013-2018
2.5 Kosten per inwoner per rioolbeheerder in 2018
Tussen de rioolbeheerders is er elk jaar een grote variatie. Dit is enerzijds het gevolg van de keuze van de rioolbeheerder om meer of minder te investeren, te onderhouden of te vervangen. Anderzijds spelen andere factoren ook een rol. HidroSan en Rio-link hebben een
cashflowmatige boekhouding waardoor de kosten even volatiel zijn als de uitgaven. De kost per inwoner hangt ook sterk af van het aantal ingeschreven inwoners en de verspreiding ervan in het werkgebied van de rioolbeheerders. Zo heeft Rio-link de hoogste bevolkingsdichtheid (1.629 inwoners per km²) en IWVA de laagste (172 inwoners per km²). Dit wil zeggen dat IWVA meer kilometers buis moet leggen om
evenveel inwoners aan te sluiten. De vele tweede verblijven in de kustgemeenten van IWVA kunnen ook een verklaring zijn voor het lage aantal ingeschreven inwoners. Daartegenover staat dat het in een dicht bevolkt gebied, vaak heel complex is om nutsvoorzieningen te plaatsen of te vernieuwen.
Figuur 7 Totale kost per inwoner in 2018
2.6 Kosten per m³ per rioolbeheerder in 2018
De kosten per m³ geven een andere grafiek weer dan de kost per inwoner. Het verbruik per rioolbeheerder is niet 1 op 1 verbonden met het aantal inwoners. Dit komt door de aanwezigheid van grootverbruikers. Hoe meer industrie er in het gebied van de rioolbeheerder is, hoe groter het verbruik, waardoor de kost per m³ lager zal liggen. Rio-link vertegenwoordigde met haar 11 aangesloten gemeenten, waaronder Antwerpen, 17% van het totale verbruik in Vlaanderen.
Figuur 8 Totale kost per m³ per rioolbeheerder in 2018
2.7 Kosten per inwoner per rioolbeheerder: evolutie 2013-2018
In de tabel en op de grafiek is te zien dat buiten HidroSan, Rio-link en IVEG de meeste rioolbeheerders een relatief stabiel verloop kennen van de kost per inwoner. VIVAQUA is in 2018 gestopt met het rioolbeheer in haar 6 Vlaams-Brabantse gemeenten. Het rioolbeheer van deze gemeenten is overgedragen aan AquaRio (3), Riobra (1) en Riopact (2). De stijging van IVEG vanaf 2017 is te wijten aan een forse toename van de andere operationele kosten (diverse belastingen en aanleg van een rioleringsfonds).
Tabel 5 Kosten per inwoner per rioolbeheerder: 2013-2018
Rioolbeheerder 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Gemeente € 55,26 € 62,85 € 52,69 € 52,90 € 54,64 € 57,45
Figuur 9 Kosten per inwoner per rioolbeheerder: 2013-2018
2.8 Kosten per m³ per rioolbeheerder: evolutie 2013-2018
Tabel 6 Kosten per m³ per rioolbeheerder: 2013-2018 Kosten per m³
Rioolbeheerder 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Gemeente € 1,0309 € 1,1499 € 0,8938 € 0,9459 € 0,9493 € 0,8723
Inter-aqua € 0,5095 € 0,8285 € 0,5398 € 0,7342 € 0,6010 € 0,6402
IVEG € 0,6074 € 0,6292 € 0,6909 € 0,9354 € 1,3371 € 1,3393
Riobra € 0,8082 € 0,9920 € 1,1356 € 1,3877 € 1,3060 € 1,4824
IWVA € 0,5902 € 0,6002 € 0,7299 € 0,8468 € 0,9000 € 0,9276
Riopact € 0,7754 € 0,8607 € 0,7679 € 0,7484 € 0,5992 € 0,8266
VIVAQUA € 0,3821 € 0,5546 € 0,6360 € 0,9861 € 0,9867 € 0,7558
Vlaanderen € 0,8503 € 0,8774 € 0,7517 € 0,8616 € 0,8217 € 0,7558
3 GERAPPORTEERDE OPBRENGSTEN
3.1 Opbrengsten Vlaanderen: samenstelling en evolutie 2013-2018
Totaal gerapporteerde opbrengst 2018 (voor alle 308 gemeenten3): 441 miljoen euro. Ook bij de opbrengsten is de samenstelling weinig veranderd t.o.v. de voorgaande jaren. De belangrijkste opbrengstenrubrieken zijn de saneringsbijdrage en -vergoeding met 92%, gevolgd door 6% financiële opbrengsten (hoofdzakelijk afschrijvingen op subsidies).
Tabel 7 Opbrengsten Vlaanderen: 2013-2018
2013 183 Vlaanderen € 269.197.471 € 3.639.837 € 3.728.494 € 25.191.913 € 493.454 € 5.500.337 € 307.751.507
2014 184 Vlaanderen € 296.398.337 € 4.541.710 € 3.036.516 € 19.786.992 € 74.304 € 5.028.655 € 328.866.514
2015 192 Vlaanderen € 349.681.765 € 4.681.962 € 3.081.824 € 20.345.559 € 85.915 € 2.800.844 € 380.677.870
2016 200 Vlaanderen € 370.272.693 € 4.341.779 € 2.225.923 € 24.153.364 € 12.182 € 2.625.198 € 403.631.139
2017 199 Vlaanderen € 396.164.179 € 5.843.123 € 2.423.368 € 24.996.225 € 1.228 € 443.445 € 429.871.568
2018 199 Vlaanderen € 402.673.397 € 5.680.099 € 2.237.667 € 25.536.433 € 9.203 € 1.792.532 € 437.929.332
3 Voor alle andere tabellen en grafieken worden 9 gemeentelijke rapporten niet meegenomen in de rapportering door het niet rapporteren van de financiële informatie of ontbreken van belangrijke gegevens.
Figuur 11 Verdeling opbrengsten Vlaanderen: 2013-2018
3.2 Opbrengsten per rioolbeheerder: samenstelling 2018
In tegenstelling tot de kosten is er bij de opbrengsten minder variatie tussen de rioolbeheerders. De verschillen liggen vooral bij de subsidies en de aansluitingen. Hoe de opbrengsten geboekt worden speelt ook een rol. Binnen de Fluvius-groep bijvoorbeeld worden de opbrengsten m.b.t. de aansluitingen als tussenkomst in mindering gebracht van de investeringskosten voor de aansluitingen.
Tabel 8 Opbrengsten per rioolbeheerder in 2018
Jaar Gemeente Rioolbeheerder Bijdrage en
2018 98 Gemeente € 145.046.399 € 3.689.227 € 1.238.991 € 16.050.381 € 9.203 € 234.014 € 166.268.215
2018 52 AquaRio € 82.461.489 € 481.386 € 0 € 1.531.104 € 0 € 1.129.686 € 85.603.666
2018 11 Rio-link € 46.051.307 € 800.394 € 181.521 € 1.552.527 € 0 € 224.953 € 48.810.702
2018 3 HidroGem € 3.952.975 € 2.868 € 22.683 € 25.696 € 0 € 45.652 € 4.049.874
2018 199 Vlaanderen € 402.673.397 € 5.680.099 € 2.237.667 € 25.536.433 € 9.203 € 1.792.532 € 437.929.332
Figuur 12 Verdeling opbrengsten per rioolbeheerder in 2018
3.3 Opbrengsten per inwoner Vlaanderen: evolutie 2013-2018
De opbrengsten per inwoner kenden een gelijkmatige stijgende tendens, met een stagnatie in 2018.
Tabel 9 Opbrengsten per inwoner Vlaanderen: 2013-2018 Opbrengsten Vlaanderen per inwoner
Jaar Gemeente Rioolbeheerder Bijdrage en
Figuur 13 Totale opbrengsten per inwoner Vlaanderen: 2013-2018
3.4 Opbrengsten per m³ Vlaanderen: evolutie 2013-2018
De opbrengsten per m³ evolueerden van 0,82 euro in 2013 naar 1,09 euro in 2016 en zakte terug naar 1,03 euro in 2018.
Tabel 10 Opbrengsten per m³ Vlaanderen: 2013-2018
Jaar Gemeente Rioolbeheerder Bijdrage en
2013 183 Vlaanderen € 0,7169 € 0,0097 € 0,0099 € 0,0671 € 0,0013 € 0,0146 € 0,8196
2014 184 Vlaanderen € 0,8583 € 0,0132 € 0,0088 € 0,0573 € 0,0002 € 0,0146 € 0,9524
2015 192 Vlaanderen € 0,8913 € 0,0119 € 0,0079 € 0,0519 € 0,0002 € 0,0071 € 0,9703
2016 200 Vlaanderen € 1,0053 € 0,0118 € 0,0060 € 0,0656 € 0,0000 € 0,0071 € 1,0958
2017 199 Vlaanderen € 1,0001 € 0,0148 € 0,0061 € 0,0631 € 0,0000 € 0,0011 € 1,0852
2018 199 Vlaanderen € 0,9510 € 0,0134 € 0,0053 € 0,0603 € 0,0000 € 0,0042 € 1,0343
Opbrengsten Vlaanderen per m³
Figuur 14 Totale opbrengsten per m³ Vlaanderen: 2013-2018
3.5 Opbrengsten per inwoner per rioolbeheerder: samenstelling 2018
De totale opbrengsten liggen tussen 51,4 euro voor Infrax West en 105,29 euro voor IWVA. De hoge opbrengst per inwoner van IWVA kan het gevolg zijn van de verhouding tussen het (laag) aantal ingeschreven inwoners, gecombineerd met veel verbruik (piekverbruik tijdens toeristisch seizoen in haar kustgemeenten), wat een hoge opbrengst per inwoner uit de saneringsbijdrage genereert. IWVA heeft de laagste bevolkingsdichtheid met 172 inwoners per m². Infrax West bedient hoofdzakelijk landelijke gemeenten in West-Vlaanderen. Het
verbruiksprofiel zal er anders zijn door de aanwezigheid van veel land- en tuinbouwbedrijven. Deze hebben meestal een eigen waterwinning.
Het eigen water wordt gebruikt als drink- of irrigatiewater en wordt dus niet geloosd in de gemeentelijke infrastructuur. In de gemeenten van Infrax West wordt in de aanrekeningsmethode voor de grootverbruikers rekening gehouden met de vervuilingsgraad en het geloosde volume. Dit kan een belangrijke oorzaak zijn voor de lage opbrengsten per inwoner.
Tabel 11 Opbrengsten per inwoner per rioolbeheerder in 2018 Opbrengsten per inwoner per rioolbeheerder
Tabel 12 Totale opbrengsten per inwoner per rioolbeheerder in 2018
3.6 Opbrengsten per m³ per rioolbeheerder: samenstelling 2018
Net zoals bij de kosten per m³, varieert het verbruiksprofiel binnen het werkgebied van de verschillende rioolbeheerders. Hoe meer verbruik er is (dicht bevolkt gebied, aanwezigheid van industrie dat veel water verbruikt), hoe lager de gemiddelde totale opbrengst per m³.
Tabel 13 Opbrengsten per m³ per rioolbeheerder in 2018
Jaar Gemeente Rioolbeheerder Bijdrage en
2018 199 Vlaanderen € 0,9510 € 0,0134 € 0,0053 € 0,0603 € 0,0000 € 0,0042 € 1,0343
Opbrengsten per m³ per rioolbeheerder
Figuur 15 Totale opbrengsten per m³ per rioolbeheerder in 2018
3.7 Opbrengsten per inwoner per rioolbeheerder: evolutie 2013-2018
Het volatiel karakter van een cashflowmatige boekhouding is bij HidroSan goed zichtbaar, samen met de algemene prijsstijging in 2015. Net zoals in 2018 ligt IWVA elk jaar veel hoger dan het Vlaams gemiddelde.
Tabel 14 Opbrengsten per inwoner per rioolbeheerder: 2013-2018 Opbrengsten per inwoner per rioolbeheerder
Rioolbeheerder 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Gemeente € 54,78 € 56,09 € 64,95 € 66,62 € 70,42 € 70,63
Figuur 16 Totale opbrengsten per inwoner per rioolbeheerder: 2013-2018
3.8 Opbrengsten per m³ per rioolbeheerder: evolutie 2013-2018
Tabel 15 Opbrengsten per m³ per rioolbeheerder: 2013-2018 Opbrengsten per m³ per rioolbeheerder
Rioolbeheerder 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Gemeente € 1,0219 € 1,0262 € 1,1018 € 1,1913 € 1,2235 € 1,0724
Inter-aqua € 0,5977 € 0,8539 € 0,6730 € 0,8545 € 0,7096 € 0,7360
IVEG € 0,8679 € 0,8588 € 0,8909 € 1,2875 € 1,3493 € 1,3548
Riobra € 1,1252 € 1,2473 € 1,3269 € 1,5004 € 1,5560 € 1,7497
IWVA € 1,2490 € 1,3139 € 1,3410 € 1,5749 € 1,6220 € 1,5266
Riopact € 1,2601 € 1,3147 € 1,4460 € 1,3735 € 1,2767 € 1,3660
VIVAQUA € 0,5480 € 0,6549 € 0,8139 € 1,3037 € 1,2436
Vlaanderen € 0,8196 € 0,9524 € 0,9703 € 1,0958 € 1,0852 € 1,0343
Figuur 17 Totale opbrengsten per m³ per rioolbeheerder: 2013-2018