Criteria en advies atypisch strafrecht
In tabel 6.1 is weergegeven hoe de verschillende criteria zijn beoordeeld voor een advies atypisch strafrecht op basis van de gegevens in de monitor.
Bij de uitgebrachte adviezen konden de cross-over medewerkers in de monitor aangeven of het criteria waarschijnlijk wel, mogelijk of waarschijnlijk niet van toepassing was. Bij geen van de 16-18
54 RAPPORT | Evaluatie pilot adolescentenstrafrecht | DSP-groep
jarigen is een advies voor atypisch strafrecht is gegeven. In tabel 6.1 zijn de resultaten voor 18-21 jarigen gepresenteerd.
Tabel 6.1 Beoordeling van de criteria bij advies atypisch strafrecht (n=12 Almelo en n=5 Groningen)1 (waarschijnlijk)
wel
Mogelijk (waarschijnlijk) niet
Is er sprake van geschokte rechtsorde 3 2 12
Is er sprake van actuele bedreiging van de ontwikkeling van de adolescent door omgeving
13 2 2
Vormt toepassen van strafrecht mogelijke bedreiging voor adolescent
10 6 1
Is er sprake van LVB2 11 1 3
Is de adolescent gemotiveerd om aanwijzingen op te volgen
10 7 0
Zijn ontwikkelingstaken voltooid 0 17
Is omgevingsverandering vereist 14 1 2
1 Bij 2 adviezen uit Almelo en bij 3 adviezen uit Groningen is nog niet ingevoerd op basis van welke criteria het advies is gegeven.
2 Bij 2 adolescenten is niet bekend of er sprake is van LVB.
De criteria zijn gescoord op basis van de quickscan (3x) en de RISc (14x). Op basis van de gegevens in de tabel stellen we vast dat geen van de adolescenten waarbij een advies voor atypisch strafrecht is gegeven de ontwikkelingstaken heeft voltooid. Alle andere criteria komen in vergelijkbare mate voor. Er is niet één criteria dat in het oog springt. De pilotmedewerkers geven in de open vraag over doorslaggevende criteria geen doorslaggevende criteria aan maar vullen vaak het integrale advies in. Analyses van deze adviezen laten zien dat in alle gevallen melding wordt gemaakt van een kwetsbare adolescent - al dan niet met LVB - die zijn of haar ontwikkelingstaken nog niet heeft volbracht. Daarnaast wordt vaak genoemd dat een beschermde omgeving nodig is of dat de adolescenten in hun ontwikkeling bedreigd worden door de omgeving.
Criteria geen atypisch strafrecht
In tabel 6.2 is weergegeven hoe de criteria zijn gescoord bij een advies voor volwassenstrafrecht bij 18-21 jarigen.
55 RAPPORT | Evaluatie pilot adolescentenstrafrecht | DSP-groep
Tabel 6.2 Beoordeling van de criteria bij geen advies atypisch strafrecht bij 18-21 jarigen (Almelo, n=1 en Groningen n=9 )1
Is er sprake van actuele bedreiging van de ontwikkeling van de adolescent door omgeving
3 3 4
Vormt toepassen van strafrecht mogelijke bedreiging voor adolescent
0 1 9
Is er sprake van LVB 2 2 6
Is de adolescent gemotiveerd om aanwijzingen op te volgen 3 5 12
Zijn ontwikkelingstaken voltooid 2 1 7
Is omgevingsverandering vereist 4 1 43
1 Bij 2 van de zaken in Almelo en bij 1 van de zaken in Groningen is nog niet ingevoerd in de monitor op basis van welke criteria het advies is gegeven.
2 Bij een adolescent is niet bekend of hij/zij gemotiveerd is om aanwijzingen op te volgen.
3 Bij een adolescent is onbekend of omgevingsverandering vereist is.
De Van Montfoortcriteria in de tien zaken waarover in de monitor informatie is gegeven over geen atypisch strafrecht zijn gebaseerd op de RISC (9 x) en de Quickscan (1x). Als we de scores op de criteria in tabel 6.1 en 6.2 vergelijken dan valt op dat een aantal criteria vergelijkbaar gescoord worden zowel voor een advies atypisch strafrecht (jeugdstrafrecht aan een 18+-er) of
volwassenstrafrecht: bijna alle adolescenten hebben de ontwikkelingstaken nog niet voltooid en er is omgevingsverandering vereist.
Bij een advies voor atypisch strafrecht is er vaker sprake van actuele bedreiging van de adolescent door de omgeving en vormt toepassen van strafrecht een mogelijke bedreiging voor de adolescent.
Bij een advies voor volwassen strafrecht komt vaker het criterium ongemotiveerd en afwijzende houding voor en is er mogelijk meer sprake van geschokte rechtsorde.
Criteria en advies atypische begeleiding
In tabel 6.2 is weergegeven hoe de criteria zijn beoordeeld bij adolescenten waar een advies voor atypische begeleiding of toezicht is gegeven bij 18-21 jarigen.
Tabel 6.3 Beoordeling van de criteria bij advies atypische begeleiding (n=7 Almelo, n=5 Groningen)
Criterium gezin (waarschijnlijk)
wel
Mogelijk (waarschijnlijk) niet
Kan het gezin nog als change agent worden ingezet 2 3 6
Begeleiding reclassering ja
Loopt er al begeleiding bij jeugdreclassering (continuïteit) 4 Loopt er al begeleiding bij reclassering (discontinuïteit) 1
Geen lopende begeleiding 7
Benodigde interventies1
Gezinsinterventies 4
Andere interventies 7
1 Bij een zaak is dit criterium niet ingevuld
56 RAPPORT | Evaluatie pilot adolescentenstrafrecht | DSP-groep
Bij de beoordeling of atypische begeleiding het meest geschikt is voor de adolescent blijkt uit de criteria dat het gezin als change agent of de inzet van gezinsinterventies niet bij alle adolescenten waarbij jeugdreclassering wordt geadviseerd aan de orde is. Kijken we naar de beoordeling van criteria bij een advies voor volwassenreclassering (geen atypisch advies dus) (zie tabel 6.4) dan stellen we vast dat de criteria op vergelijkbare wijze worden beoordeeld. Uit de toelichting in de monitor blijkt dat vooral wordt gekeken naar de insteek in de begeleiding die nodig wordt geacht: bij pedagogische insteek jeugdreclassering, bij insteek gericht op toezicht en controle van het individu volwassenreclassering.
Tabel 6.4 Beoordeling van de criteria bij advies geen atypische begeleiding ( n= 4 Almelo, n=11 Groningen)
Criterium gezin (waarschijnlijk)
Loopt er al begeleiding bij jeugdreclassering (continuïteit) 2 Loopt er al begeleiding bij reclassering (discontinuïteit) 4
Geen lopende begeleiding 9
Benodigde interventies1
Gezinsinterventies 1
Andere interventies 11
1 Bij drie zaken is dit criterium niet ingevuld
Bruikbaarheid van de risicotaxatie-instrumenten bij beoordeling
De pilotmedewerkers hebben voor die criteria waarbij Van Montfoort expliciet heeft aangegeven in welke bron hierover informatie kan worden gevonden (LIJ, Quickscan of RISc) beoordeeld of het professioneel oordeel over het criterium overeenkomt met de score in het instrument. Deze beoordelingen zijn weergegeven in tabel 6.5. Uit de tabel is af te lezen dat het professioneel oordeel in de meeste gevallen overeenkomt met de scores in het risicotaxatie-instrument. De geïnterviewde cross-over medewerkers merken hierover op dat zij zich een professioneel oordeel vormen mede op basis van de risicotaxatie-instrumenten. Dit moet dus in grote mate
overeenkomen.
Tabel 6.5 Overeenkomst tussen professioneel oordeel over criterium en score in risicotaxatie-instrumenten) ja deels nee onbekend Is er sprake van actuele bedreiging van de ontwikkeling van de
adolescent door omgeving
22 10
Vormt toepassen van strafrecht mogelijke bedreiging voor adolescent
20 10 3
Is er sprake van LVB 12 7
Is de adolescent gemotiveerd om aanwijzingen op te volgen 26 4 2 3 Bron: monitor ASR
57 RAPPORT | Evaluatie pilot adolescentenstrafrecht | DSP-groep Bruikbaarheid van de criteria voor het onderbouwen van het advies
In de monitor hebben de cross-over medewerkers aangegeven in welke mate de Van Montfoort criteria bruikbaar waren voor het advies. In totaal is voor 29 adviezen aangegeven of de criteria bruikbaar waren (14 uit Almelo en 15 uit Groningen). De medewerkers vonden de criteria bruikbaar bij 20 adviezen en deels bruikbaar bij 9 adviezen. Er is niet aangegeven in de monitor waarom ze de criteria deels bruikbaar vonden. In de werkplaats bleek dat dit vooral te maken heeft met een aantal onduidelijkheden in de criteria (zie 6.3.2).