Gebed as liturgiese handeling

Gebed is een van die primêre maniere waarin ons nader in ʼn verhouding met Christus groei. Stamps reken dat gebed nie net beperk kan word tot sekere tye van die dag nie – anders as Barth – maar dat dit ʼn Christen se hele lewe moet uitmaak. Volgens hom is dit die enigste manier waarop dit wat in ons harte leef ook deur die manier waarop ons uiterlik leef sigbaar sal word. ʼn Lewe gevul met God se liefde is ʼn lewe van gebed (Stamps 1998:141). Dit is deur hierdie liefde wat daar transformasie plaasvind in ons harte en daarom ook in die manier

59

waarop ons lewe. Ons leer ken God se liefde vir ons en begin leef na Sy beeld wat deur Christus deur ons daar gestel word.

5.2.1 Die sentraliteit van Christus en geloof in die handeling van gebed

Calvyn wys vir ons daarop dat geloof in God sonder verwysing na Christus eintlik ons geloof vernietig. Sonder verwysing na Christus sal ons gebed nutteloos wees, omdat ons juis met God in gesprek kan tree a.g.v. Christus. Ons glo en daarom bid ons, en ons bid vanuit die Heilige Gees wat in ons leef deur die Seun, Jesus Christus, tot by God, ons Vader. Ons is dus deur ons gebed deel van die drie-enige sirkel van liefde (Taljaard 2011:525).

Don Saliers noem Christus se lewe ʼn lewe van aktiewe gebed en biddende aksie. Jesus het ʼn lewe gelei waarin Hy Homself gereeld afgesonder het van die res van die mense om te gaan stil word by God (in gebed), maar aan die ander kant het Hy ook wonders gedoen, mense onderrig, gepreek en bloot net die normale dinge van die lewe gedoen. Saliers wys dus dat alreeds in Jesus Christus is dat die liturgiese en etiese handeling by gebed saamhang.

Wanneer ons na Jesus se lewe kyk wil dit tog lyk asof dit ʼn lewe is wat uitgaan vanaf gebed. Elke keer wanneer Hy antwoorde soek, wanneer Hy moeg is en krag soek, dan gaan word Hy stil by God se voete om leiding te vra en krag te kry. Daardeur word Sy afhanklikheid van God op die voorgrond gestel en kan ons Hom beide ons Redder en ons Leidsman in die lewe noem. Hy stel die voorbeeld vir elke Christen van wat dit beteken om ʼn lewe te lei van aktiewe gebed, ʼn lewe in gemeenskap met God en daardeur ook Sy wil (Fink 1998:127-128).

Wanneer ons bid is dit met die sekerheid dat God ons harte sal verander deur dit wat ons vra, dat Hy transformasie sal laat plaasvind in ons harte, dan is ons besig om die toekoms, die verlede en die hede aan te spreek. Wanneer ons vra na ʼn hart van aanbidding, dan vra ons na ʼn verhouding met God wat ook ons verhouding met ander informeer en transformeer. Ons gebede is woorde van verwagting, dat ons nooit weer dieselfde sal wees nie, omdat God na ons luister en ons ook antwoord. Belangrik om hier te let daarop dat die toekoms waarna ons vra, die verwagting wat ons het wanneer ons bid, reeds by God bestaan, en deur gebed vra ons dat hierdie toekoms ʼn werklikheid sal word. Gebed is dus ons deelname aan God se wil vir ons lewens (Anderson 1998:122-123).

60

5.2.2 Gebed is die wyse waarop ons begeertes in lyn gebring word met die wil van God

Soos wat geloof die reaksie is op die evangelie, word ons harte, a.g.v. hierdie geloof, gebring tot die handeling van gebed. Dit is dus ons geloof in God wat ons dwing (op ʼn goeie manier) tot ʼn punt waar ons uitroep na Hom. Belangrik om hier te onthou is dat ons altyd seker moet wees van dit wat ons vra wanneer ons bid, en dat ons dit doen met ʼn dankbare en opregte hart. Daarom moet ons versigtig omgaan met herhaalde gebede en sorg dat dit nie net leë woorde is wat ons spreek nie (Calvyn 1973:452-455).

Alhoewel ons die Here uit dankbaarheid – vir wie Hy is – nader in gebed, ontstaan ons gebed verskeie kere vanuit ʼn plek van begeerte. Hier is dit weereens belangrik dat ons begeertes nie vanuit onsself uit kom nie, maar vanuit God se wil vir ons lewens. Ons kan seker wees dat ons begeertes na God se wil soek wanneer ons onsself draai tot God in ons gebed (Calvyn 1973:456).

Anderson argumenteer dat die deelname aan die liturgie meer is as kuns, musiek maak, of as ʼn daad van self-uitdrukking. Dit is ook ʼn daad van pastorale sorg in tye van nood en geluk en liturgie bied daardeur ʼn diepte aan ons lewe wat andersins nie daar sou wees nie. Dit vorm deel van die danksegging, lofprysing en belydenis van God in die liturgie. Dit is die moment waar ons lewe gedraai word na God en dit geleef word in die teenwoordigheid van God.

Op dieselfde manier kan daar ook oor gebed nagedink word binne die liturgie. Gebed is meer as net woorde is, maar ʼn gesprek met die lewende God. Dit is nie net ʼn daad van self- uitdrukking is nie, maar ook ʼn gemeenskaplike daad wat binne sy uniekheid ook algemeen en herkenbaar is binne die Christelike geloof. Met ander woorde elke gelowige se gebed is uniek, maar in hierdie uniekheid vorm dit deel van die norm en dit wat ons vorm as Christene (Anderson 1998:112-113).

Alhoewel God die een is wat ons in staat stel om te kan bid, het ons reeds uit die bogenoemde gesien dat Hy ook ʼn sekere handeling en deelname van ons vereis in gebed. Hy ons wil deelmaak van wie Hy is deur gebed en ons tot op ʼn punt bring waar ons ons afhanklikheid voor Hom nie net besef nie, maar ook bely en leef. Gebed word die ruimte waar ons harte en denke aangeraak en getransformeer word, waar ons begeertes ondersoek word in die lig van Sy liefde. Immink (2016:1) noem dat menslike betrokkenheid in gebed, voortspruit uit die

61

handeling deur die Gees wat in ons leef wat ons rig tot God en mekaar. Dit is hierdie Gees wat ons aanraak tydens gebed en waar ons begeertes in lyn met die wil van God se liefde en genade gebring word.