Het is opvallend dat er in de literatuur over sociale netwerk services weinig diepgang valt te vinden over de functionaliteit. Het geeft vooral aan wat het doel van de netwerkservice is, namelijk het vormen van nieuwe relaties en het expliciet maken van het netwerk. Er is weinig literatuur te vinden over de inhoud en de structuur van een sociale netwerk service. Toch is er een onderzoeksrapport over sociale netwerk services beschikbaar waarin de functionaliteit uitgebreid wordt beschreven. Dat onderzoeksrapport zal de basis vormen voor dit hoofdstuk. De algemene richtlijnen voor het ontwerp van een online gemeenschap bestaan uit:
- Communiceren van het doel van de gemeenschap en verschaffen van hulp voor nieuwe leden. Dit
heeft betrekking op het aantrekken van nieuwe leden.
- Verschaffen van waardevolle content en aanmoedigen van leden om hun eigen content bij te dragen.
Dit heeft betrekking op het aanmoedigen van gebruikersparticipatie.
- Het bieden van hulp aan leden om waardevolle relaties vast te stellen. Dit sluit aan op de structuur
van de gemeenschap.
- Verschaffen van mogelijkheden voor groei, zelfidentificatie en individuele erkenning aan leden. Dit
heeft net als de tweede richtlijn te maken met het aanmoedigen van gebruikersparticipatie.
- De stimulatie van interactie tussen leden (Nagele, 2005: 6).
4.1 Het aantrekken van nieuwe leden
Er bestaan verscheidene redenen waarom mensen zich aansluiten bij sociale netwerk services.
Methoden van overreding van een potentiële gebruiker
De site dient de voordelen aan een bezoeker duidelijk te laten zien. Dit heeft als doel om de beslissing van een potentiële gebruiker te faciliteren om toe te treden tot de gemeenschap en om bijvoorbeeld te registreren. Het blijkt dat bij bijna alle online netwerksites de voordelen staan weergegeven op de startpagina’s. Het is daarnaast erg belangrijk dat aangetoond wordt dat het lidmaatschap gratis is, zodat de potentiële gebruikers daarvan op de hoogte worden gesteld (Nagele, 2005: 7). Er bestaan verscheidene methoden van overreding, die gehanteerd worden, waarbij het onder andere gaat om: vermelding van gebruikersvoordelen; vermelding van de grootte van het netwerk; een geleide tour om kennis te maken; succesverhalen; wat de media over de netwerksite heeft te zeggen en tot slot een gedeeltelijke toegang tot de inhoud (Nagele, 2005: 8). Het lijkt er echter op, dat de hoofdreden voor groei te maken heeft met de activiteit van huidige leden in het uitnodigen van nieuwe leden (Nagele, 2005: 8).
Toetreding
In de meeste gevallen dient het volgens Nagele (2005: 9) niet eenvoudig te zijn om te registreren. Net als dat een gemeenschap sommige mensen omvat, sluit het andere mensen uit. Dit kan toegeschreven worden aan de toetredingsbarrière. Iedere gemeenschap heeft zo’n toetredingsbarrière (2001 in Nagele, 2005: 9). Bij de meeste sites kan iedereen lid worden, maar deze hebben allemaal een mechanisme om de verbindingen te beperken, die gemaakt worden met de bestaande gebruikers. Er zijn ook sites die lidmaatschap beperken tot mensen, die uitgenodigd zijn door bestaande leden (Kiehne, 2004: 9). De meerderheid van de sociale netwerk sites kent geen beperkingen met betrekking tot wie er deel van uit kunnen maken. Deze sites zijn op registratie gebaseerd. Dit wil zeggen dat iemand simpelweg een registratieformulier doorloopt met vereiste eigenschappen, zoals naam, locatie, emailadres en vereist wachtwoord. De registratie voor de meeste sites is niet onderwerp van goedkeuring of aanpassing door een andere gebruiker. Er bestaan daarnaast ook sites, waar een bestaande verbinding met een gebruiker van de site vereist is, voordat je lid kunt worden van een dergelijke site (O’Murchu, 2004: 6). Om een verbinding vast te stellen met een andere gebruiker op een sociale netwerk site is meest al de toestemming van die gebruiker vereist. Deze sites zijn op verbinding gebaseerd (O’Murchu, 2004: 7).
Hulp voor nieuwe leden
De gemeenschap dient haar voordelen voor een nieuw lid duidelijk te vermelden en hem te informeren over de belangrijkste hoofdpunten (Nagele, 2005: 9). OpenBC hanteert ook een “getting started guide”. Ecademy biedt dit ook aan, maar doet dit op een interactieve manier. Om de betrokkenheid van het nieuwe lid in de gemeenschap te versnellen kan er aan de bestaande leden een mogelijkheid worden verschaft om het nieuwe lid te leren kennen. OpenBC doet dat door de nieuw geregistreerde leden (met foto’s) op de hoofdpagina te tonen (Nagele, 2005: 10).
4.2 De structuur van een sociale netwerk service Ledenprofielen
Het netwerkprofiel is een beschrijving van wie men is. Het belang hiervan is enorm toegenomen sinds de opkomst van netwerking websites, zoals LinkedIn, Ecademy, OpenBC en Ryze (Vermeiren, 20). Het profiel van iemand dient de rijkheid van wie zij zijn uit te drukken (Nagele, 2005: 12). Op zakelijke georiënteerde sites, zoals LinkedIn, is het zelfs verplicht om je gehele curriculum vitae te plaatsen (Teten, Allen, 2005: 164). Het wordt aanbevolen om gebruikers toe te staan om te selecteren welke informatie in hun profiel zichtbaar zal zijn voor anderen (Nagele, 2005: 13). Tevens wordt het aangeraden om het veld ‘intentie’ toe te voegen aan het gebruikersprofiel (Nagele, 2005: 13). Het doel en de richting van een bepaalde sociale netwerk site beïnvloedt de manier, waarop de site ontwikkeld wordt. Daarnaast bepaalt het ook welke informatie uit de gebruikersprofielen, weergegeven zal worden aan welke gebruikers (O’Murchu, 2004: 8). De Rabobank Netwerk Service zal zakelijk georiënteerd zijn en dat beïnvloedt welke informatie uit de gebruikersprofielen weergegeven zal worden aan welke specifieke gebruikers. In dit geval zal het dus voornamelijk om zakelijke informatie gaan.
Toevoegen van verbindingen
Bij Ryze valt iemand toe te voegen, waarbij er verder geen mogelijkheid is om te zeggen waarom iemand lid moet worden van je netwerk (Nagele, 2005: 15). LinkedIn staat alleen toe om aanspraak te maken op verbindingen aan mensen waarvan het emailadres bekend is. Wanneer men iemand op de service treft door het controleren van het emailadres, maakt LinkedIn het mogelijk om een uitnodiging te versturen . Er kan dan aan die persoon gevraagd worden om één van diens officiële verbindingen te zijn (Crumlish,
2005: 166). Bij OpenBC is het mogelijk om een reden aan te geven waarom men een persoon wil
toevoegen als een contact. De mogelijkheid om een optionele opmerking aan het verzoek toe te voegen wordt aanbevolen, zodat de gebruiker kan specificeren waarom hij een andere gebruiker toevoegt (Nagele, 2005: 15, 16).
Ledenreputatie
De reputatie van een persoon is een waardevol stuk informatie, dat gebruikt kan worden bij het besluit of er wel of niet online met de persoon in kwestie gecommuniceerd wordt (Nagele, 2005: 16). Een goede manier om reputatie weer te geven is door middel van bevestigingen of verklaringen. Dit kan ook een goede optie zijn voor de Rabobank Netwerk Service. Het gaat hier dan om opmerkingen over een gebruiker (O’Murchu, 2004: 15). LinkedIn omvat net als verscheidene andere sites, verklaringen. Dit zijn opmerkingen die mensen schrijven over een andere persoon en deze verschijnen naast het profiel en de weergave van verbindingen (Donath, Boyd, 2004: 75). Het hebben van een positieve reputatie of verklaring zal vaak bepalen, of een andere gebruiker wel of niet zaken met hun zal doen (O’Murchu, 2004: 15). Voor de gebruikers van de Rabobank Netwerk Service zou het daarom van belang kunnen zijn, dat zij een positieve reputatie kunnen verkrijgen, omdat dat invloed heeft op of er wel of niet zaken gedaan worden.
Betaald lidmaatschap
Meestal is deelname in online sociale netwerken gratis, maar veel online sociale netwerken bieden ook een uitgebreid lidmaatschap aan. Dat brengt de gebruiker een verschuldigd bedrag in rekening en geeft toegang tot uitgebreide features (Nagele, 2005: 18). Bij Ryze kan iedereen gratis lid worden. Tegen
betaling voor een ‘premium’ lidmaatschap kan er gebruik worden gemaakt van de uitgebreide functies (Crumlish, 2005: 166). MeetUp ontvangt geld van de leden, die zich aanmelden voor de geavanceerde functies van de site. Het gaat hierbij om het “Meetup Plus” lidmaatschap (Crumlish, 2005: 32).
4.3 Aanmoedigen van gebruikersparticipatie
Voor een online gemeenschap is content heel erg belangrijk. Het ontbreken hiervan leidt ertoe dat de gebruikers niets te bespreken hebben, waardoor er geen sociale interactie zal zijn en zullen er geen relaties ontstaan. De gemeenschap moet haar leden permanent motiveren om bij te dragen, omdat de beste content de content is die leden zelf bij kunnen dragen (Nagele, 2005: 20). Bij Ecademy is het publiceren van content een belangrijke manier om competentie op te bouwen en nieuwe verbindingen te maken. De meest recentelijke artikelen en toevoegingen aan blogs zijn daar opgesteld op de homepage. De beste artikelen van iedere week worden naar alle leden verstuurd (Teten, Allen, 2005: 185). Omdat de leden gemotiveerd moeten worden om bij te dragen, zullen hieronder een aantal manieren besproken worden, die daar aan bij kunnen dragen.
Gebruik maken van email notificaties
E-mail notificaties zijn een zeer effectief motivatiemechanisme. Dit kan mensen namelijk motiveren door hen aan een kans om bij te dragen, te herinneren (Nagele, 2005: 24). Ryze stelt de gebruiker op de hoogte wanneer iemand een bericht stuurt, het gastenboek ondertekent of probeert om je toe te voegen aan hun lijst van contacten. Zij doet dit om er voor te zorgen dat de gebruikers terugkeren naar de site. Deze berichten komen namelijk niet direct door, maar men dient terug te keren naar de site om uit te vinden wat er gezegd was (Crumlish, 2005: 167). Dit kan daarom ook een interessante mogelijkheid zijn voor de
Rabobank Netwerk Service, omdat dit er voor kan zorgen dat de gebruikers terugkeren naar de site. Het tonen van de activiteit van de gemeenschap
Het wordt ook aanbevolen om de gebruiker te tonen, wat er in de gehele gemeenschap gebeurt, in zijn groepen en met zijn contacten. Daarnaast wordt aanbevolen om de gebruiker de meest recente berichten, in de groepen waarvan hij lid is, te tonen. Daarnaast wordt het ook aanbevolen om te tonen , hoe vaak zijn bijdragen bekeken zijn door anderen (Nagele, 2005: 25). Ecademy laat de activiteit van de gemeenschap zien, want daar staan immers de meest recente artikelen en toevoegingen aan blogs weergegeven op de homepage (Teten, Allen, 2005: 185). Het wordt ook aanbevolen om naast het simpelweg tonen van de online aanwezigheid, een combinatie van chat/email/instant messenger te tonen. Het wordt dan mogelijk gemaakt, dat leden korte berichten naar elkaar kunnen sturen. De mogelijkheid voor gebruikers wordt dus vergroot om met elkaar te communiceren (Nagele, 2005: 25). Aangezien dit de kans op communicatie vergroot, is dit ook een interessante mogelijkheid voor de Rabobank Netwerk Service.
4.4 Stimuleren van sociale interacties
De kans dat mensen een relatie met elkaar vaststellen wordt vergroot, naarmate er meer mogelijkheden voor sociaal contact door de gemeenschap worden verschaft (Nagele, 2005: 26).
Stimuleren van sociale interacties door middel van gemeenschappelijke interesses
Eén van de essentiële features van een online gemeenschap is het weergeven van interesses. Persoonlijke interesses spelen een secundaire rol in zakelijk georiënteerde gemeenschappen (Nagele, 2005: 26). Het weergeven van zakelijke interesses kan wel een goede mogelijkheid zijn voor de Rabobank Netwerk
Service. Teten en Allen (2005: 134) geven ook aan dat zakelijke en persoonlijke interesses zich bevinden
onder de belangrijkste velden die mensen gebruiken om online naar je te zoeken. Het wordt aanbevolen om een zoektocht te verschaffen voor leden met gelijksoortige categorieën van interesses. Indien de gebruiker een bepaalde interesse heeft gespecificeerd in zijn profiel, kan er een notificatie naar hem verstuurd worden, wanneer er iets plaatsvindt op het gebied van deze interesse (Nagele, 2005: 27). Ecademy biedt de mogelijkheid om te zoeken naar mensen die het meeste op jezelf lijken. Dit maakt het namelijk makkelijk om te verbinden met gelijksoortige mensen (Teten, Allen, 2005: 134).
Stimuleren van sociale interacties door middel van gedeelde ervaring
Een zeer waardevolle bron voor verdere sociale relaties is een gedeelde ervaring, zoals een evenement. Deelnemers hebben, na het evenement, de behoefte om te bespreken wat er gebeurd is en om meningen uit te wisselen. Daarnaast is het een goed moment om de participanten te vragen naar een beoordeling van het evenement (Nagele, 2005: 28). Aangezien de Rabobank zich veel met evenementen bezig houdt, kan dit een uitstekende mogelijkheid voor de Rabobank Netwerk Service zijn. Nagele geeft als aanbeveling om een mogelijkheid te verschaffen voor gemeenschapsleden om het evenement te bespreken. Daarnaast wordt het verschaffen van content voor discussie (foto’s, reviews, opinies van anderen) aanbevolen. Tevens wordt het aanbevolen, om participanten de mogelijkheid te bieden om een evenement te beoordelen. Tevens wordt het verschaffen van toegang tot de lijst van alle participanten aanbevolen (Nagele, 2005: 28).
Stimuleren van sociale interacties door middel van het laten zien van de afstand
Expliciete verbindingen tussen twee leden verschaffen een “afstand” ofwel het aantal graden tussen deze leden. Wanneer het aantal graden klein is en de persoon in kwestie lijkt interessant te zijn, probeert de gebruiker wellicht contact te maken (Nagele, 2005: 29). Iedereen die terug te vinden is op het netwerk, is aan je verbonden aan de hand van een traceerbaar netwerk van kennissen (Kirkpatrick, 2003: 1). Het wordt aanbevolen om, in het profiel, de afstand tot een andere gebruiker te laten zien. Daarnaast wordt het aanbevolen om de verbindingsketen van de geselecteerde gebruiker te laten zien (Nagele, 2005: 30).
Stimuleren van sociale interacties door middel van het bekijken wie het profiel geraadpleegd heeft
Bij OpenBC kunnen de gebruikers bekijken wie hun profiel heeft bekeken. Dit kan wellicht tot een interessant contact leiden, aangezien de persoon die het profiel heeft bekeken misschien geïnteresseerd is (Nagele, 2005: 30). Dit lijkt mij ook een goede optie voor de Rabobank Netwerk Service.
Stimuleren van sociale interacties door middel van interessegroepen
Een veel gebruikte methode voor het stimuleren van sociale interacties is het organiseren van bepaalde leden in groepen, die gebaseerd zijn op interesses, thema’s en locaties. Meestal houden zulke groepen het bestaan van een discussieplaats in. Het gaat hier dan om een soort online forum of blog, waar de leden kunnen lezen, discussiëren en bijdragen aan verschillende onderwerpen (Nagele, 2005: 31). Dit kan een mogelijkheid zijn voor de Rabobank Netwerk Service. Je ziet dit namelijk ook terug bij Ryze. Daar kan de gebruiker, naast het opstellen van een persoonlijk netwerk, lid worden van zogeheten “netwerken” (Kiehne, 2004: 7). Er dient ook een zoektocht mogelijk worden gemaakt naar groepen via sleutelwoorden. Tevens moet het gebruikers mogelijk worden gemaakt om hun eigen groepen te creëren. Ook wordt het advies gegeven om de gebruiker de activiteit van gemeenschappen, waarin hij participeert, te tonen (Nagele, 2005: 32). Als tip wordt ook gegeven, dat er willekeurig, na iedere login, aan de gebruiker groepen getoond worden die overeenkomende interesses hebben (Nagele, 2005: 32).
Stimuleren van sociale interacties door middel van uitnodigingen voor face-to-face ontmoetingen
Er bestaan ook online netwerken (zoals MeetUp), die volledig gericht zijn op het helpen van mensen bij het organiseren van face-to-face ontmoetingen (Nagele, 2005: 33). MeetUp is al meerdere malen aan bod gekomen en heeft hier geen nadere uitleg nodig. Het wordt aanbevolen om een mogelijkheid te verschaffen om eigen offline-evenementen te organiseren, door het versturen van uitnodigingen naar anderen. Daarnaast wordt als aanbeveling gegeven, dat de andere gebruikers geen leden van de gemeenschap hoeven te zijn, dus dient het mogelijk te zijn om een e-mailadres te vermelden van die persoon (Nagele, 2005: 33). Dit kan naar mijn mening één van de belangrijkste onderdelen worden voor de Rabobank Netwerk Service, omdat de Rabobank zich veel met seminars en evenementen bezighoudt.
Stimuleren van sociale interacties door middel van communicatie
Er bestaan twee hoofdsoorten van communicatie. Het gaat hier om communicatie van één gebruiker naar alle gebruikers (blogs, gebruikersprofielen) en communicatie tussen twee gebruikers (‘private messaging’,
email en een vCard). Daarnaast bestaat er ook nog een discussieforum en een overzicht van evenementen (O’Murchu, 2004: 11). Deze vormen van communicatie kunnen allemaal van pas komen voor de
Rabobank Netwerk Service en worden daarom hieronder behandeld: - Blogs
Blogs zijn een goede manier om content te verschaffen aan de gemeenschap. Het wordt door Nagele ook aanbevolen om blogs voor de leden aan te bieden (Nagele, 2005: 34). Blogs zijn een belangrijk gereedschap geworden voor gebruikers, om online hun meningen kenbaar te maken. Ecademy bevat bijvoorbeeld ook blogs (O’Murchu, 2004: 11). Het lezen van de blogs blijkt voor zakelijke berichten een uitstekende manier om informatie over markten, concurrenten en de laatste innovatie te verzamelen. Daarnaast is het ook een uitstekende manier om experts te vinden. Het bijhouden van blogs is op het gebied van marketing een mogelijkheid om klantopinies te verkrijgen. Blogs hebben ook een invloed op het openbare imago van een bedrijf (Avram, 2006: 5).
- Gebruikersprofielen
Gebruikersprofielen maken het mogelijk dat een gebruiker haar persoonlijke en zakelijke details communiceert naar alle andere gebruikers op een sociale netwerk site (O’Murchu, 2004: 12).
- Private Messaging
De meeste communicatie van de ene gebruiker naar de andere gebruiker op sociale netwerk sites wordt uitgevoerd door middel van ‘private messaging’ functies. Normaal gesproken kunnen er geen bijlagen verzonden worden met een privé-bericht (O’Murchu, 2004: 12).
In tegenstelling tot privé berichten is het bij e-mails wel mogelijk om bijlagen mee te sturen. Het versturen van e-mail berichten is ook mogelijk via sociale netwerk services, maar veel services houden de email gegevens van de gebruikers geheim. In een aantal gevallen kunnen gebruikers kiezen of zij hun e -mail adres wel of niet toegankelijk willen maken voor anderen (O’Murchu, 2004: 12).
- Instant Messaging
Bepaalde sites bewaren profielinformatie over Instant Messaging accounts van gebruikers, maar verschaffen normaal gesproken geen ingebouwde functionaliteit om gebruik makend van deze diensten berichten te sturen. In plaats daarvan verwijzen zij naar externe sites of resources die deze functionaliteit kunnen leveren (O’Murchu, 2004: 12).
- vCard
Een vCard valt te beschouwen als een elektronische visitekaartje. Hiermee maak je het volgens Vermeiren (2006: 36) voor anderen eenvoudiger om met je te verbinden.
- Discussieforum
Het discussieforum is een populair onderdeel van communicatie op internet. Daarnaast kunnen de forums geclassificeerd worden in categorieën overeenkomend met belangrijke sociale en zakelijke onderwerpen (O’Murchu, 2004: 12).
- Overzicht van evenementen
Volgens O’Murchu (2004: 13) vormt een overzicht van evenementen een belangrijk onderdeel van sociale netwerk services. Zoals eerder genoemd bestaat er bij Ryze ook een evenementenoverzicht, dat face-to-face interactie aanmoedigt (Kiehne, 2004: 7).
- Polls
Polls stellen gebruikers in staat om hun meningen over een onderwerp te geven zonder deelname in een discussieforum (Nagele, 2005: 34). Bij MeetUp vult bijna de helft van de mensen, die evenementen bijwonen, de volgende dag een online poll in over hoe zij het ervaren hebben. Dat verschaft de mensen van MeetUp een enorme hoeveelheid feedback en consumentendata. Het stemproces bepaalt welke plaats gastheer mag zijn van het evenement. Dit wil zeggen dat de participanten beslissen, waar zij elkaar willen ontmoeten (Crumlish, 2005: 33). Aangezien de Rabobank zich dus veel bezig houdt met evenementen en seminars, kunnen polls een mogelijkheid zijn om bijvoorbeeld feedback te verkrijgen over die evenementen en seminars. Er kan bijvoorbeeld een vraag gesteld worden, waarin naar het oordeel over het seminar gevraagd wordt.
5. Privacy
Vertrouwelijkheid van gegevens is belangrijk bij de Rabobank Netwerk Service. Een goed privacybeleid kan gebruikers van de Rabobank Netwerk Service er attent op maken, dat zij zorgvuldig met het weergeven van hun gegevens om moeten gaan. Vragen over wie de informatie beheert, wie het nog meer kan zien en hoe het gebruikt kan worden, komen naar boven wanneer een online service afhankelijk is van de bijgedragen content om haar bruikbaarheid te genereren. Wanneer de service haar gebruikers niet gerust kan stellen, voelt het niet aan als een veilige plaats, waar waardevolle informatie geplaatst kan worden (Crumlish, 2005: 167). Het kan ook anders bekeken worden, wanneer je zelf degene bent, die je