Formuleren van leerdoelen - Kwaliteit & Beleid voor Zorgprofessionals

Het formuleren van leerdoelen vraagt extra aandacht. Leerdoelen vormen een essentieel middel om het leerproces te kunnen sturen. Op basis van opgestelde leerdoelen kunnen activiteiten ontplooid worden. Leerdoelen geven richting aan het handelen. Om te leren zijn leerdoelen echter niet

noodzakelijk. Het voordeel van het opstellen van leerdoelen is dat het letterlijk richting geeft aan het handelen. De vraag is welke activiteiten ondernomen moeten worden om het leerdoel te bereiken.

Wanneer u een leerdoel formuleert kunt u ook zien of u vorderingen maakt in het leerproces. Leren op zich is een oneindig proces. Het adagium ‘een leven lang leren’ is dan ook niet vreemd. Maar een leerdoel heeft alleen de bovengenoemde functies (sturing, evaluatie) als het ook goed geformuleerd is. Een slecht omschreven leerdoel laat te veel ruimte voor interpretatie en geeft daardoor weinig richting aan het leerproces en de activiteiten. Een leerdoel voldoet dus aan een aantal eisen.

Misschien bent u er al bekend mee, maar wij hanteren hier de SMART methode voor het formuleren van leerdoelen.

De SMART methode komt op het volgende neer. U formuleert een leerdoel die voldoet aan de SMART regel. SMART staat voor: Specifiek, Meetbaar, Activerend, Realistisch en Tijdgebonden.

Het volgende voorbeeld is niet SMART geformuleerd:

“Ik wil beter worden in het begeleiden van groepen”

Het volgende leerdoel is SMART geformuleerd:

“Ik ga binnen drie maanden twee keer een groep begeleiden waarbij de betrokkenen tevreden zijn over het resultaat en mijn rol als projectleider”

Dit leerdoel kan gemeten worden. U kunt bijvoorbeeld een evaluatie houden onder de direct betrokkenen. Verder is het duidelijk dat het twee keer gedaan moet worden in drie maanden tijd. Al deze elementen ontbreken bij het eerste voorbeeld. Het eerste leerdoel is ook niet activerend. “ik wil....” geeft alleen maar een wens aan, maar laat niet zien wat u echt gaat doen de komende periode.

Op elk leerdoel kan wel iets aangemerkt worden. Het is feilbaar, maar het gaat er uiteindelijk om dat voor iedereen duidelijk is wat u onder het leerdoel verstaat en welke activiteiten u gaat

ondernemen.

Schrijf voor jezelf de leerdoelen op volgens de SMART methode en neem deze mee naar de bijeenkomst.

KB 1.4 zelfstudie Missie en visie

Bedoeling

Leerdoelen zijn richtinggevend voor uw persoonlijk handelen. Op dezelfde manier is het voor een bedrijf en/of organisatie belangrijk om een duidelijke missie en visie te hebben.

De paramedische beroepsgroepen vinden het belangrijk dat zorgverleners zich verder ontwikkelen.

Maar welke richting op? Wat is precies de missie en visie van uw beroepsvereniging? Heeft u ook al helder wat de missie en visie is van uw organisatie/ praktijk?

Activiteiten

- Zoek op in de literatuur en noteer wat een missie, visie en strategie is. Lees: Klant in zicht;

marketing voor not-for-profitorganisaties (Bekkers, Beltman & Brees, 2007). Blz. 29 t/m 44.

- Zoek uit en noteer wat de missie, visie en strategie is van de beroepsvereniging en/of uw organisatie.

- Lees verder als voorbereiding op de bijeenkomst: blz. 14 t/m 18 ‘De stappen van het strategisch proces’ en blz. 92 en 93 van het 5-krachtenmodel van Porter uit het boek Strategieboek 1 van Berenschot, 2008.

Resultaat

U kunt de missie en visie van uw organisatie helder verwoorden (stap 1).

Neem de uitwerking van de activiteiten mee naar de bijeenkomst. Tijdens de bijeenkomst wordt uitgebreid ingegaan op wat een missie, visie en strategie is.

Tijd

1 uur

©Instituut voor Zorgprofessionals – Kwaliteit & Beleid – 2012/2013

Opdrachten Bijeenkomst 1

KB 1.5 plenair Inleiding cursus en kennismaking

Bedoeling

Tijdens deze eerste bijeenkomst beginnen we met een inleidend college over hoe de cursus tot stand is gekomen en stellen de trainers zichzelf voor. Aan de hand van de voorbereidingsopdracht

kernkwadranten wordt ook kennisgemaakt met de cursisten.

Activiteiten

- De trainers zullen zich voorstellen en geven een korte presentatie over de opzet van de cursus. Eventuele vragen over de handleiding kunnen gesteld worden.

- Na de inleiding leert u aan de hand van de werkvorm ‘speeddaten’ uw medecursisten kennen. Bij het speeddaten maakt u gebruik van de uitgewerkte kernkwadranten. In vijf minuten bespreekt u uw kernkwadranten met de ander. Na 10 minuten wordt van koppel gewisseld.

Resultaat

Bij het speeddaten heeft iedereen elkaar gesproken. U heeft zich met behulp van de kernkwaliteiten kunnen presenteren aan de andere cursisten.

De cursist begrijpt hoe de cursus in elkaar zit en weet wat er van hem verwacht wordt om de cursus met goed gevolg af te kunnen ronden.

Tijd

1 ½ uur

©Instituut voor Zorgprofessionals – Kwaliteit & Beleid – 2012/2013

KB 1.6 subgroep Inleiding competentieprofiel en competentiekaart

Bedoeling

Ter voorbereiding op deze bijeenkomst heeft u uzelf een beoordeling gegeven op de competenties.

Het is niet eenvoudig om uzelf te beoordelen. Er zal een korte toelichting gegeven worden op de competenties en het gebruik van de competentiekaart.

Activiteiten

De trainers geven een korte toelichting op de competenties en de competentiekaart. Er wordt uitgelegd hoe aan de competenties gewerkt kan worden en wat de functie is van de

competentiekaart.

- We maken op flap per individu een overzicht van de scoren op de competentiekaart. Ook hierdoor krijgen we een beeld van hoe een ieder naar zichzelf kijkt, wat zijn sterke kanten zijn en wat er nog verder ontwikkeld moet worden. Het is noodzakelijk om te weten hoe een ieder naar zichzelf kijkt aangezien medecursisten dan ook feedback kunnen geven. Een belangrijke vraag is in hoeverre uw huidige werkzaamheden aansluiten bij de beschreven competenties (en

beschreven taken).

- De cursisten lichten kort de scoren op de competenties toe en bespreken hun leerdoelen in de (sub)groep.

Resultaat

Iedere cursist heeft voor zichzelf een competentiekaart ingevuld en uitgewisseld met de andere cursisten.

Tijd

1 ½ uur

KB 1.7 plenair Inleiding missie en visie

Bedoeling

Een organisatie leidt concrete doelen af uit haar missie (bestaansreden) en visie (doel op langere termijn). Vervolgens zet men de beschikbare middelen in om die doelstellingen te bereiken, de strategie. Daarna komt het uitvoerproces. Tijdens het uitvoeren wordt er regelmatig gecontroleerd of alles loopt zoals oorspronkelijk de bedoeling was (volgens de strategie). Aan de hand van de evaluaties worden de stappen indien nodig opnieuw doorlopen.

Wat betekent dit voor de strategie en beleid van uw organisatie/ praktijk? Wat is de missie en visie van de beroepsvereniging, uw regio en organisatie/ praktijk? Tijdens deze opdracht worden deze vragen met u verder verkend.

Activiteiten

Tijdens de bijeenkomst kunt u vragen stellen ten aanzien van dit thema.

- Neem de missie en visie van de beroepsvereniging en/of uw organisatie/ praktijk bij de hand.

- Geef voor uzelf aan waar mogelijke lacunes zitten in de informatie die u heeft en op welk niveau in het strategisch venster deze lacunes zich bevinden.

- Gedurende deze opdracht is er gelegenheid om de ervaringen uit te wisselen.

Resultaat

De informatie over strategie en beleid kan gebruikt worden voor het formuleren van een missie en visie voor de eigen organisatie/ praktijk.

Tijd

1 ½ uur

©Instituut voor Zorgprofessionals – Kwaliteit & Beleid – 2012/2013

KB 1.8 subgroep Missie en visie schrijven

Bedoeling

Tijdens de vorige opdracht heeft u het een en ander gehoord over kwaliteit en beleid. Uiteraard is het niet mogelijk geweest om alles tot in detail te bespreken. Het is de bedoeling dat u op basis van de informatie voor de eigen organisatie/ praktijk een missie en visie kunt formuleren.

Activiteiten

- Ga met de mensen uit eenzelfde soort organisatie/ praktijk bij elkaar zitten (max. 3).

- Formuleer met elkaar een missie en visie voor de eigen organisatie/ praktijk.

- Welke normen en waarden horen bij de missie en visie voor de leden in de organisatie/ praktijk?

Daarnaast moet nagedacht worden of de missie en visie het ambitieniveau zijn wat aansluit bij de gehele organisatie/ praktijk. Vervolgens kan men beoordelen of dit aansluit bij de

beroepsvereniging en de maatschappelijke/ politieke ontwikkelingen.

- Gebruik hiervoor de literatuur ter onderbouwing en ondersteuning.

Resultaat

De cursist heeft voor de eigen organisatie/ praktijk een missie en visie geformuleerd.

Tijd

1 ½ uur

Voorbereidingsopdrachten

Bijeenkomst 2

©Instituut voor Zorgprofessionals – Kwaliteit & Beleid – 2012/2013

KB 2.1 zelfstudie Informatie verzamelen kwaliteitszorg

Bedoeling

Ter voorbereiding op het schrijven van een kwaliteitsjaarverslag en later een kwaliteitsplan verzamelt u informatie over kwaliteitszorg. Het is daarbij van belang dat u weet met welke wettelijke

bepalingen u te maken heeft, en welke kwaliteitsinstrumenten er zijn.

Activiteiten

Ga op zoek naar informatie over kwaliteitszorg. Stel u zelf daarbij onder andere de volgende vragen:

- Wat is kwaliteitszorg?

- Wat is de visie van de beroepsvereniging op kwaliteitszorg?

- Wat zijn de wettelijke bepalingen ten aanzien van kwaliteitszorg?

- Wat zijn kwaliteitsmanagement systemen?

- Wat is ISO?

- Wat is HKZ?

- Wat voor kwaliteitsinstrumenten zijn er in de gezondheidszorg?

- Wat is de cirkel van Deming?

- Wat voor documenten/ producten heeft u zelf geschreven?

Besteedt maximaal 2 uur aan het zoeken en lezen van informatie.

Maak een samenvatting voor uw medecursisten.

Resultaat

Maak aantekeningen van de gevonden informatie en neem de samenvatting hiervan mee naar de eerste bijeenkomst. De gevonden informatie kunt u gebruiken voor het schrijven van uw

kwaliteitsplan.

Tijd

4 uur

KB 2.2 zelfstudie Schrijven kwaliteitsjaarverslag

Bedoeling

Alle therapeuten die in een meermanspraktijk of instelling werken hebben te maken met de Kwaliteitswet Zorginstellingen (KWZ). De KWZ verplicht zorginstellingen/ praktijken om hun eigen kwaliteit te bewaken, te beheersen en te verbeteren. De wet noemt vier kwaliteitseisen waaraan een instelling moet voldoen: verantwoorde zorg, op kwaliteit gericht beleid, het opzetten van een

kwaliteitssysteem en het maken van een jaarverslag. In het kwaliteitsjaarverslag legt de instelling/

praktijk verantwoording af over het gevoerde kwaliteitsbeleid en de kwaliteit van de verleende zorg.

Daarbij moet specifiek aandacht worden besteed aan de betrokkenheid van patiënten bij het kwaliteitsbeleid, aan de frequentie waarmee en de manier waarop binnen de instelling/ praktijk kwaliteitsbeoordeling plaatsvindt en aan de manier waarop de instelling met klachten en meldingen van patiënten omgaat. Om inzicht te krijgen in de manier waarop u in uw praktijk aan kwaliteit werkt, gaat u een kwaliteitsjaarverslag schrijven. Dit rapport dient als uitgangspunt voor het kwaliteitsplan.

Wanneer u voor uw praktijk al een kwaliteitsjaarverslag heeft geschreven kunt u deze gebruiken.

Activiteiten

Maak een kwaliteitsjaarverslag over het afgelopen jaar voor uw praktijk, ook als het een

eenmanspraktijk betreft. Op de website van de beroepsvereniging is een format te vinden dat u hiervoor kunt gebruiken. Wanneer u in het verleden al een kwaliteitsjaarverslag heeft geschreven, dat niet ouder is dan 2 jaar, dan kunt u dit voor deze opdracht gebruiken.

Desgewenst kunt u gegevens anonimiseren.

Resultaat

Het kwaliteitsjaarverslag neemt u mee naar de bijeenkomst.

Tijd

12 uur

©Instituut voor Zorgprofessionals – Kwaliteit & Beleid – 2012/2013

Opdrachten Bijeenkomst 2

KB 2.3 plenair College kwaliteitszorg

Bedoeling

Voor het schrijven van een goed kwaliteitsplan heeft u bepaalde kennis nodig. In het college krijgt u onder andere informatie over de PDCA-cyclus en kwaliteitsmanagement.

Activiteiten

In het college krijgt u kennis over verschillende onderwerpen. Het wordt aanbevolen om aantekeningen te maken, aangezien u deze kennis gaat gebruiken tijdens het schrijven van het kwaliteitsplan.

Resultaat

U heeft voldoende kennis van kwaliteitsbeleid om een kwaliteitsplan te kunnen schrijven.

Tijd

2 uur

©Instituut voor Zorgprofessionals – Kwaliteit & Beleid – 2012/2013

KB 2.4 subgroep Bespreken opdrachten KB 2.1 en 2.2

Bedoeling

In werkgroepen gaat u de uitwerking van voorbereidingsopdrachten KB 2.1 en 2.2 bespreken.

Mogelijk hebben medecursisten andere informatie en kunt u met elkaar van gedachten wisselen en informatie aanvullen.

Activiteiten

Maak groepen van 4-5 personen. Presenteer elkaar de samenvatting die u heeft gemaakt van de gevonden informatie over kwaliteitszorg. Stel vragen over onduidelijkheden van uw medecursisten en kom tot een gezamenlijke samenvatting. Maak aantekeningen van onduidelijkheden zodat u zich hier op een later moment verder in kunt verdiepen.

Bespreek vervolgens uw kwaliteitsjaarverslag. Noteer op welke manier iedere praktijk aan

kwaliteitszorg doet, en bespreek met elkaar welke elementen in het verslag onduidelijk of onvolledig beschreven zijn.

Inventariseer met elkaar wat ieder denkt dat de verschillen zijn tussen een kwaliteitsjaarverslag en een kwaliteitsplan. Bedenk wat het doel is van het schrijven van een kwaliteitsplan, en wat er zeker in moet komen te staan. Maak hier notities van zodat dit plenair besproken kan worden.

Resultaat

U heeft een goed beeld van de kennis die nodig is om een kwaliteitsplan te schrijven, en weet welke informatie u voor uzelf nog moet aanvullen. Naar aanleiding van de feedback van uw medecursisten kunt u uw kwaliteitsjaarverslag waar nodig aanpassen.

Tijd

2 ½ uur

KB 2.5 individueel Start schrijven concept kwaliteitsplan

Bedoeling

U heeft een kwaliteitsjaarverslag gemaakt. In dit verslag heeft u kort aangegeven op welke punten u aan kwaliteitsverbetering en –borging doet, en welke plannen u heeft voor het komende jaar. U hebt doelen beschreven en per doel de verwachte resultaten en in te zetten middelen en activiteiten.

Op basis van uw kwaliteitsjaarverslag wordt waarschijnlijk al duidelijk waar u uw kwaliteitsplan op wilt richten.

Het is de bedoeling om vandaag te starten met het schrijven van uw kwaliteitsplan. Maak een globale opzet, zodat u dit later uit kunt werken.

Activiteiten

U werkt op de cursuslocatie aan het schrijven van uw concept kwaliteitsplan. U kunt medecursisten en trainers uiteraard om feedback vragen.

Zorg dat uw concept tenminste de volgende onderdelen bevat;

- Visie op de praktijk en kwaliteitszorg

- Heldere beschrijving van de aandachtsgebieden dan wel knelpunten - Juist omschreven doelstellingen (SMART)

- Productomschrijving (wat is het resultaat van het kwaliteitsplan) - Beschrijving van 3 thema´s 3 speerpunten

Zie voor verdere informatie bijlage 4 beoordelingslijst/feedbacklijst

Resultaat

U heeft een globale opzet van uw kwaliteitsplan geschreven, waar u thuis verder aan kunt werken.

Tijd

1 ½ uur

©Instituut voor Zorgprofessionals – Kwaliteit & Beleid – 2012/2013

Voorbereidingsopdrachten

Bijeenkomst 3

KB 3.1 zelfstudie Verder schrijven concept kwaliteitsplan

Bedoeling

Tijdens bijeenkomst 2 bent u gestart met het schrijven van een concept kwaliteitsplan. Nu gaat u uw concept verder uitwerken en in een peer-assessment met een medecursist elkaars kwaliteitsplan beoordelen.

Activiteiten

Werk uw kwaliteitsplan verder uit.

Maak afspraken met een medecursist over het uitwisselen van kwaliteitsplan. Zorg dat u voor de 3^e bijeenkomst de feedback van uw medecursist heeft verwerkt.

Stel uzelf bij het beoordelen van het kwaliteitsplan de volgende vragen:

- Is het mij duidelijk aan welke punten er gewerkt gaat worden?

- Is er onderbouwd waarom aan deze punten gewerkt gaat worden?

- Zijn de doelen duidelijk beschreven (SMART)?

- Voldoet het kwaliteitsplan aan de eisen zoals gesteld in de feedbacklijst uit bijlage 4.

Resultaat

U heeft een kwaliteitsplan geschreven. Mail het aangepaste kwaliteitsplan minimaal 1 week voor de 3^e cursusdag naar de trainer, zodat deze de tijd heeft het te lezen.

Tijd

8 uur

KB 3.2 zelfstudie Inlezen SWOT-analyse

Bedoeling

Voor het begrijpen van een organisatie is de SWOT-analyse (Strenghts, Weaknesses, Oppurtunities, Threats) een uitstekend instrument. De SWOT-analyse is een van de meest bekende en meest gebruikte marketinginstrument. U gaat de SWOT-analyse ook gebruiken voor het schrijven van uw marketingplan.

Met deze opdracht verdiept u zich in de SWOT-analyse.

Activiteiten

De SWOT-analyse valt uiteen in twee delen, een interne analyse en een externe analyse. In een matrix worden de sterkten en zwakten, die in de eigen organisatie zijn opgemerkt, geconfronteerd met de kansen en bedreigingen die uit de omgeving van de organisatie zijn gesignaleerd. Deze confrontatie moet leiden tot de identificatie van de strategische onderwerpen voor de organisatie (synthese).

-

Bestudeer uit Klant in Zicht bladzijde 111-119.

-

Formuleer op basis van de tekst vragen die u heeft en mail de vragen naar de medecursisten en de trainer.

-

Zoek op internet naar verschillende beschrijvingen van de SWOT. Neem minimaal drie verschillende beschrijvingen mee naar de bijeenkomst

-

Formuleer voor uzelf de essentie van de SWOT. Wat zijn de valkuilen? Welk misvattingen bestaan er rond de SWOT-analyse?

Resultaat

U kun beschrijven wat het nut van een SWOT-analyse is voor uw onderneming.

Tijd

6 uur

Opdrachten Bijeenkomst 3

KB 3.3 plenair en zelfstudie Bespreken en aanpassen kwaliteitsplan

Bedoeling

U heeft een conceptversie van uw kwaliteitsplan geschreven en naar aanleiding van de feedback van een medecursist aangepast. U heeft de trainer uw kwaliteitsplan gemaild, en mogelijk al feedback gekregen en verwerkt. Wanneer de verbeterpunten helder zijn heeft u tijdens deze bijeenkomst de tijd om dit aan te passen.

Activiteiten

De trainer geeft feedback op de kwaliteitsplannen indien dit nog niet is gebeurd, en bespreekt plenair algemene aandachtspunten.

Pas uw kwaliteitsplan op basis van de aandachtspunten verder aan, de trainer is aanwezig voor vragen. Maak gebruik van alle informatie die u de afgelopen tijd heeft vergaard en de feedbacklijst uit de bijlage.

Resultaat

U heeft een kwaliteitsplan geschreven en weet hoe u de laatste puntjes op de i kunt zetten.

Tijd

1 ½ uur

KB 3.4 plenair College kwaliteitszorg

Bedoeling

De beroepsvereniging, zorgverzekeraars, weten regelgeving spelen een belangrijke rol op het gebied van kwaliteitszorg. Als therapeut kunt u gebruik maken van de activiteiten die de vereniging organiseert en de producten die via de website toegankelijk zijn.

Activiteiten

Tijdens de bijeenkomst wordt ingegaan op wat de beroepsvereniging zoal doet op het gebied van kwaliteitszorg, en hoe je daar als therapeut gebruik van kunt maken.

Resultaat

De cursist weet wat de beroepsvereniging voor activiteiten organiseert op het gebied van kwaliteitszorg, en wat zij in de toekomst nog wil ondernemen.

Deze punten kunnen verwerkt worden in het kwaliteitsplan.

Tijd

1 ½ uur

KB 3.5 plenair Toelichting SWOT-analyse

Bedoeling

U heeft zich met voorbereidingsopdracht 3.2 ingelezen in de SWOT-analyse. Tijdens deze bijeenkomst krijgt u hier meer informatie over.

Het uitvoeren van een goede SWOT vergt veel tijd en moet op systematische wijze gebeuren. Met deze opdracht wordt een korte introductie gegeven op de SWOT-analyse.

Activiteiten

U kunt tijdens de bijeenkomst vragenstellen over de SWOT analyse.

- Om de SWOT analyse zo concreet mogelijk te maken wordt een actieve bijdrage van u verwacht. De directe relatie tussen theorie en praktijk wordt tijdens de bijeenkomst door uzelf gemaakt aan de hand van voorbeelden uit uw dagelijkse praktijk.

Resultaat

De cursist heeft voldoende informatie om een SWOT-analyse te kunnen uitvoeren en van feedback te voorzien.

Tijd

1½ uur

KB 3.6 individueel Start maken SWOT-analyse

Bedoeling

U heeft geleerd dat voor het begrijpen van een organisatie de SWOT-analyse een goed instrument is.

Vandaag gaat u starten met het maken van een SWOT-analyse.

Activiteiten

- Start met het maken van een SWOT-analyse voor de organisatie/ praktijk en kom tot een synthese tussen de interne en externe analyse m.b.v. een confrontatiematrix (maximaal 5 items).

- Bepaal welke issues de komende beleidsperiode belangrijk zijn voor uw organisatie/ praktijk en wat hierbij de strategische vragen zijn die beantwoord moeten worden (beschrijf minimaal 3 en maximaal 5 strategisch vragen).

U kunt uiteraard de trainers en medecursisten om feedback vragen.

Resultaat

U heeft een concept SWOT-analyse gemaakt en daar feedback op gekregen. U kunt dit thuis verder uitwerken.

Tijd

1 ½ uur

Voorbereidingsopdrachten

Bijeenkomst 4

KB 4.1 zelfstudie SWOT uitwerken

Bedoeling

U heeft tijdens de vorige bijeenkomsten gewerkt met de begrippen missie, visie, strategie, kwaliteit en beleid. Er is uitleg gegeven over wat het belang is van een SWOT-analyse en u bent tijdens de vorige bijeenkomst gestart met het maken van een SWOT-analyse.

Als het goed is bent u in staat om nu een volledige SWOT-analyse uit te werken.

Activiteiten

Maak uw SWOT-analyse verder af. Denk daarbij aan de volgende eisen:

- Kom tot een synthese tussen de interne en externe analyse m.b.v. een confrontatiematrix (maximaal 5 items).

- Bepaal welke issues de komende beleidsperiode belangrijk zijn voor uw organisatie/ praktijk en

In document Kwaliteit & Beleid voor Zorgprofessionals (pagina 21-58)