Marktrisico
Het marktrisico is het risico dat de marktprijzen van onze beleggingen dalen. Dit risico heeft betrekking op
de portefeuille zakelijke waarden (aandelen, vastgoed en private equity). Het risico van de vastrentende waarden valt onder het rente- en kredietrisico. De ALM-studie is een belangrijk instrument waarmee we nagaan of de
RISICO'SBEHEERSEN
KPN PENSIOENFONDS | JAARVERSLAG 2021
64
gekozen portefeuille met zakelijke waarden voldoet aan het gewenste risico- /rendementsprofiel. We spreiden de beleggingen in zakelijke waarden wereldwijd. Door de spreiding binnen de portefeuille (diversificatie) wordt het prijsrisico gedempt. Daarmee is dat één van de belang-rijkste beheersmaatregelen.
Matching- en renterisico Renteafdekking
We waarderen de verplichtingen in overeenstemming met de Pensioenwet op de rekenrente zoals deze wordt gepubliceerd door de toezichthouder DNB. Hierdoor hebben we te maken met een renterisico, waarbij een stijgende rekenrente de verplichtingen in waarde laat dalen, wat gunstig is voor de dekkingsgraad van het pen-sioenfonds en omgekeerd. Hierdoor is de dekkingsgraad gevoelig voor renteschommelingen. Om de rentegevoe-ligheid van de dekkingsgraad te beperken, hanteren we een renteafdekkingsbeleid. Hierbij maken we gebruik van de vastrentende beleggingen aangevuld met ren-teswaps. Die bewegen in principe in omgekeerde richting met een renteverandering mee en beheersen daarmee de risico’s van rentedalingen. Voor de afdekking van het renterisico hanteren we een vaste mate van renteafdek-king van 70%.
Monitoring van het renterisico vindt plaats op dagbasis en het bestuur wordt direct op de hoogte gebracht van het raken van bandbreedtes rondom de strategische mate van renteafdekking. Daarnaast ontvangt het be-stuur op maand- en kwartaalbasis risicorapportages.
Inflatierisico
We streven ernaar om de pensioenen te indexeren volgens de Nederlands consumentenprijsinflatie (CPI).
Hoewel dit een voorwaardelijke indexatie betreft loopt het pensioenfonds hiermee een risico bij een stijgende inflatie.
Inflatierisico is (1) het risico dat de werkelijke inflatie hoger uitvalt dan verwacht en/of (2) dat inflatieverwachtingen toenemen. Het inflatierisico is onderdeel van de analy-ses voor het vaststellen van het beleggingsbeleid. Het inflatierisico wordt gedeeltelijk afgedekt door te beleggen in inflatiegerelateerde obligaties. Daarnaast zijn in de portefeuille beleggingscategorieën opgenomen die naar verwachting een positief reëel rendement realiseren. We toetsen de ontwikkeling van de inflatie aan de verwach-ting in de ALM-analyses.
Valuta-afdekking
Wij beleggen wereldwijd, waarbij veel beleggingen in een andere valuta dan de euro noteren.
Om de gevoeligheid van de waarde van de beleggin-gen voor veranderinbeleggin-gen in de wisselkoers te beperken, dekken we het valutarisico (deels) af. Het uitgangspunt is: we dekken het valutarisico af als de waarde van de beleggingen direct wordt beïnvloed door veranderingen in de wisselkoers. Bij sommige beleggingscategorieën is deze relatie sterker dan bij andere. Zo dekken we bij de beleggingen in vastrentende waarden het valutarisico in beginsel volledig af. Bij de beleggingen in zakelijke waar-den ligt de mate van valuta-afdekking lager. Monitoring van het valutarisico vindt op dagbasis plaats. In het inte-graal risicomanagement hebben we limieten gedefinieerd waarmee het valutarisico wordt beheerst.
Liquiditeitsrisico
Een deel van het vermogen beleggen we in categorie-en die op korte termijn niet verhandeld kunncategorie-en wordcategorie-en zonder (grote) impact op de prijs. Dit doen we omdat we de overtuiging hebben dat deze beleggingen van toegevoegde waarde zijn voor de portefeuille. Daarnaast passen deze beleggingen goed bij het langetermijnka-rakter van het pensioenfonds. Bij het samenstellen van de beleggingsportefeuille is rekening gehouden met de verwachte tijd om een positie te verhandelen. Om het
> INHOUD
RISICO'SBEHEERSEN
liquiditeitsrisico van de beleggingsportefeuille te be-heersen hebben we beleidsgrenzen gedefinieerd. Via de periodieke verslagen monitoren we of het gewicht van de liquiditeit van de portefeuille binnen de grenzen van het beleid is.
Kredietrisico
Kredietrisico is het risico dat tegenpartijen waaraan een lening ter beschikking is gesteld, hun verplichtingen niet of niet volledig nakomen. Wij lopen kredietrisico op deri-vaten, vastrentende waarden en bij het aanhouden van kasgeld. Het risicomanagement is erop gericht om de kans te beperken dat een tegenpartij failliet gaat en als de tegenpartij toch failliet gaat het verlies te beperken.
Voorbeelden van beheersing zijn een brede spreiding naar leningen in de portefeuille en limieten aan kredietri-sico.
Verzekeringstechnisch risico
Het verzekeringstechnisch risico is het risico dat voort-vloeit uit mogelijke afwijkingen van actuariële inschat-tingen die worden gebruikt voor de vaststelling van de technische voorzieningen en de hoogte van de premie.
De belangrijkste actuariële risico’s zijn de risico’s van langleven, overlijden (kortleven) en arbeidsongeschikt-heid. In de jaarlijkse actuariële analyse worden de afwij-kingen tussen de (technische) aannames en de werkelijk waargenomen ontwikkeling geanalyseerd. Deze risico’s zijn een gegeven en moeten we daarom accepteren. Een manier van beheersing is het herverzekeren van dit risico.
Gezien de omvang van het pensioenfonds kiezen we daar niet voor, en hebben we het verzekeringstechnisch risico volledig in eigen beheer.
Door een jaarlijkse externe toetsing van de gehanteerde pensioenfondsgrondslagen is het bestuur in staat om zijn grondslagen op prudentie in te schatten. Daarnaast hebben verbeteringen van de prognosemodellen voor
langlevenrisico door AG en wetsveranderingen waardoor bij nieuwe inschattingen in de levensverwachting de pensioenleeftijd mee opschuift, ertoe geleid dat de kans en impact zijn verlaagd. Eind 2020 heeft een herziening van de overlevingstafels en ervaringssterfte plaatsge-vonden. De prudentie van de gehanteerde grondslagen is eind 2019 herijkt. Naar aanleiding hiervan is op een aantal onderdelen de grondslag voor de premiestelling en de reservering licht (niet materieel) verhoogd. De volgende toetsing is voorzien voor eind 2022.
ESG-risico
ESG-risico is het risico op handelingen door bedrijven met structurele negatieve impact op mens, maatschap-pij en milieu, waardoor de waarde van de beleggingen van het pensioenfonds kan dalen. Daarbij kan gedacht worden aan de gevolgen van klimaatverandering, sociale impact (het risico om verantwoordelijkheid te dragen voor bijvoorbeeld mensenrechtenschending) of ESG-in-cidenten wat kan leiden tot boetes of verlies van omzet.
Hoe wij omgaan met het ESG-risico wordt uitgebreid beschreven in het Duurzaamheidsverslag.
www.kpnpensioen.nl Ons duurzaamheidsverslag 2021 vind je op onze website.
> INHOUD
RISICO'SBEHEERSEN
KPN PENSIOENFONDS | JAARVERSLAG 2021