Energietransitie en economische structuurversterking Conceptontwikkeling duurzaam bouwen

Het is wenselijk dat de bouwsector en de installatiebranche nieuwbouw- en renovatieconcepten ontwikkelen voor het gecombineerd versterken en energetisch verbeteren van woningen, met maximale synergie in ontwerp en uitvoering. Ook is het wenselijk dat deze concepten gecombineerd kunnen worden met het

levensloopbestendig maken van woningen en ruimte bieden voor behoud van de architectonische en esthetische waarde van panden. Om die conceptontwikkeling te stimuleren, zal de NCG deze opdracht incorporeren in de uitvraag aan de

Internationale Bouwtentoonstelling.

EnTranCe heeft (als samenwerkingsverband tussen Energy Academy Europe, Hanzehogeschool en Energy College) inmiddels stappen gezet om de

conceptontwikkeling en technologische ontwikkeling van het gecombineerd

versterken en energetisch verbeteren van woningen te ondersteunen. De stuurgroep nodigt EnTranCe, EPI-kenniscentrum en gelieerde partijen uit om tot een

onderzoeks- en ontwikkelprogramma te komen, waarin zij de leereffecten van projecten voor nul-op-de-meter bouwen en wonen vastleggen en beschikbaar maken voor de opgave in de aardbevingsregio.

Onbalans

Groei van het aantal gebouwen dat energieneutraal is, brengt grote pieken en dalen in vraag en aanbod van elektriciteit op het midden- en laagspanningsnet. Toepassing van smart grids37 _{en lokale opslagcapaciteit kan dit oplossen.}

De NCG wil de ontwikkeling van smart grids en lokale opslagtechnieken stimuleren, in lijn met het rapport van de Commissie Meijer “Vertrouwen in een Duurzame Toekomst’’. Het ontwikkelen van een technologische- en kennisvoorsprong op dit terrein kan voor de economie en werkgelegenheid in Groningen van grote betekenis zijn. De stuurgroep Energietransitie zal het initiatief nemen om een aantal

belanghebbenden op dit thema bijeen te brengen, met als doel een onderzoeks- en ontwikkelprogramma voor de toepassing van smart grids en lokale energieopslag in de aardbevingsregio tot stand te brengen. Het gaat dan bijvoorbeeld om Enexis, energiebedrijven, EnTranCe, Energy Academy Europe en de Economic Board. De

DEEL II: UITWERKINGEN

aardbevingsgebied. Het gaat om het mobiliseren van netbeheerders op het gebied van gas en elektra ten behoeve van de energietransitie.

Gas 2.0

Voor behoud van werkgelegenheid en economische dynamiek in Noordoost

Groningen is het van belang dat de dragende economische sectoren - de chemische industrie, de agrarische sector en de gasgerelateerde energiesector -

toekomstgericht ontwikkelperspectief blijven zoeken. De Commissie Meijer wijst erop dat Groningen zeer goed gepositioneerd is om cross-overs tussen de dragende economische sectoren te ontwikkelen in de vorm van een programma Gas 2.0. Het gaat dan om onderzoek naar en ontwikkeling van de productie van groen gas, waterstof als medium voor energieopslag en synthetisch gas uit biomassa (als grondstof voor de chemie). Dergelijke ontwikkelingen spelen een sleutelrol in het energietransitieproces en kunnen bijdragen aan vervanging van aardgas door hernieuwbare gassen, waarmee de afhankelijkheid van aardgaswinning wordt verminderd. Energy Valley heeft als speerpunt in de plannen van 2016, voor de periode van 2016-2020, duurzaam gas opgenomen. Het gaat om syngas (voor de chemie), bio-LNG en groengas (voor de mobiliteit). De Commissie Meijer wijst er in dat verband op dat alle randvoorwaarden in Groningen aanwezig zijn: plannen, kennis en fondsen. De NCG zal in overleg treden met de betrokken partijen en Topconsortia Kennis- en Innovatie (TKI’s), om te komen tot een effectief

onderzoeks- en ontwikkelprogramma op dit thema in Noordoost Groningen. De NCG zal de Economic Board verzoeken in overleg met de economische stuurgroep de vorming van een onderzoeks- en ontwikkelprogramma te faciliteren.

DEEL II: UITWERKINGEN

5

Economie

5.1 Inleiding

Een sterke regionale economie is een cruciaal element in het toekomstperspectief voor de regio: werkgelegenheid en beschikbare voorzieningen dragen in belangrijke mate bij aan de leefbaarheid van het gebied voor haar bewoners. De Commissie Meijer constateerde al dat een duurzaam economisch perspectief nodig is voor de regio; een perspectief dat de unieke mogelijkheden en kwaliteiten van het gebied benut en voor een doorontwikkeling van de regionale economie zorgt.

Unieke kwaliteiten zijn volop aanwezig. Bijvoorbeeld in de snel groeiende Stad Groningen, in de havens en het chemiecluster, in de maakindustrie in Hoogezand- Sappemeer en niet in het laatst in de agrarische bedrijfstak verspreid over het gebied. In sectoren zoals chemie, agribusiness, healthy ageing, recycling, scheepvaart en ICT doet de regio er toe: er wordt fors geïnvesteerd; er is sprake van kennisontwikkeling en startend ondernemerschap; producenten en instellingen opereren op internationale markten en binnen internationale netwerken. Deze sectoren en clusters moeten we koesteren. Hun ontwikkeling dient niet te lijden onder aardbevingen. Maar voor een duurzaam perspectief is meer nodig: we moeten als gezamenlijke noordelijke partijen hard blijven werken aan doorontwikkeling van clusters en sectoren en nieuwe crossovers, zoals binnen het thema Gas 2.0, stimuleren. Infrastructuur is hierbij uiteraard een noodzakelijke voorwaarde. De uitdagen in het gebied zijn ook duidelijk: er is sprake van relatief hoge

werkloosheid en een opleidingsniveau dat laag is ten opzichte van het Nederlands gemiddelde. Deze opgave wordt versterkt door een relatief hoge arbeidsmismatch (vraag en aanbod sluiten niet bij elkaar aan). De groei van de stad en de krimp in de regio staan in contrast en hebben hun effect op het lokale voorzieningenaanbod en daarmee de leefomgeving van de bewoner.

De NCG ziet een rol binnen het thema ‘Economie, Arbeidsmarkt & Opleidingen’ op verschillende niveau’s: enerzijds is er de constatering dat onzekerheid over

aardbevingseffecten, veiligheidseisen en bouwnormen leidt tot grote vraagtekens bij bestaande en aan te trekken bedrijvigheid. Daarmee is goede informatievoorziening en dienstverlening aan het bedrijfsleven van groot belang. Anderzijds is er de opgave om, conform de discussie over lusten en lasten die de Commissie Meijer al heeft geagendeerd, ook kansen te realiseren voor de regionale economie en haar onderliggende arbeidsmarkt. In directe zin vanuit de prioriteit tot schadeherstel en versterking en alle direct koppelbare kansen die dit met zich meebrengt in en rondom de bouwsector. In indirecte zin door het stimuleren van de (voorwaarden voor) doorontwikkeling van sterke clusters en sectoren en het aanpakken van de opgaven op het gebied van arbeidsmarkt en opleidingsniveau.

Belangrijke voorwaarde daarbij is dat in het veld alle “neuzen dezelfde kant op staan”. Want, met nadruk stelt de NCG dat in het veld van regionaal-economische