Verduurzaming van de woningvoorraad is een immense opgave en vooral ook een zaak van lange adem. In hoofdstuk 4 gaan we uitgebreid in op onze inzet bij de energietransitie, inclusief het belang van isolatie van woningen. Die transitie raakt alle terreinen van onze economie en samenleving, niet in het minst de gebouwde omgeving.
In de bestaande bouw wordt jaarlijks een ambitieus maar realistisch aantal woningen voorzien van een duurzame warmteoplossing. Dit gebeurt in een wijkgerichte aanpak. Gemeenten krijgen hierbij houvast door middel van duidelijke standaarden voor verschillende woningtypes. Deze grote operatie kan niet zonder heldere doelen, kaders en nationale regie met concrete ondersteuning van gemeenten.
Bij nieuwbouw gaat het niet alleen om energiebesparing en gasvrij bouwen, maar ook om klimaatbestendigheid, zowel voor wat betreft de omgang met water - waaronder het afkoppelen van hemelwater en afvalwater - als het voorkomen van hittestress. We stimuleren gemeenten beter gebruik te maken van de huidige juridische mogelijkheden en te verkennen wat er extra nodig is, zoals aanpassing van het Bouwbesluit.
Wijken met slecht geïsoleerde huizen en bewoners met lage inkomens moeten niet achteraan, maar vooraan staan bij de energietransitie. Waardaardgas geleidelijk wordt vervangen door duurzame warmte, wordt ook geïnvesteerd in isolatie, zodat de energierekening omlaag gaat. Daardoor
blijven de woonlasten bij verduurzaming gelijk (woonlastenneutraal) en worden woningen ook nog eens comfortabeler.
Gebouwgebonden financiering is qua wettelijke grondslag en uitvoering te complex gebleken. Daarom zijn er alternatieven nodig om financiering van isolatie en duurzame warmte aantrekkelijk te maken. Bijvoorbeeld via het Warmtefonds. > Zie ook ons voorstel voor het isoleren van 2 miljoen woningen voor 2030 in hoofdstuk 4.
Opwekking van zonne-energie op daken en in gevels is een uitstekende vorm van meervoudig ruimtegebruik. Door de groei van elektrische mobiliteit zal de vraag naar laadmogelijkheden toenemen. Daarom wordt geschiktheid van daken voor zonne-energie en het aanleggen van laadinfrastructuur verplicht in het Bouwbesluit utiliteitsbouw.
Plannen om geschikte daken en gevels van rijksgebouwen te voorzien van zonnepanelen worden versneld uitgevoerd. De overheid geeft het goede voorbeeld, ook op het gebied van energiebesparing en zuinige verlichting.
Hoofdstuk 4 Leven op een groene en
schone aarde
M
ensen zijn onderdeel van een prachtige schepping. We laden ons op in mooie landschappen en genieten van de wonderlijke schoonheid van bloemen, bomen, insecten en andere dieren. Soms dreigen we te vergeten hoe afhankelijk we ervan zijn. Onze complexe technologische en economische systemen ontnemen ons soms het zicht op de realiteit dat we leven van wat de natuur ons geeft: voedsel, water, grondstoffen, energiebronnen en de mogelijkheid om te ontspannen. Onze opdracht is om als rentmeesters de rijkdom die de aarde biedt te gebruiken voor een goed leven, maar binnen de grenzen van onze planeet, zodat ook onze kinderen zich kunnen blijven verwonderen over de prachtige diversiteit van Gods schepping. Deze opdracht om de aarde te beheren, verbindt het lot van mensen wereldwijd. Of mensen buren van elkaar zijn of aan de andere kant van de aarde wonen, en ook als het om toekomstige generaties gaat: met ons handelen hebben we impact op elkaars leven. Wij zijn verantwoordelijk voor de gevolgen van ons handelen voor het leven van ander. Voor de ChristenUnie is ecologische en sociale rechtvaardigheid de norm voor het beleid.In onze huidige manier van consumeren en produceren is rechtvaardigheid helaas ver te zoeken. Wij zijn zo ongeveer de eerste generatie die de gevolgen van klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit kan zien en misschien wel de laatste die er nog iets aan kan doen om de schade te beperken. Onze onbegrensde verslaving aan groei en spullen trekt een enorme wissel op de leefbaarheid en vitaliteit van de aarde. Door de klimaatverandering breken ijsvlakten, smelten gletsjers en staan poolcirkels in brand. De zeespiegel stijgt en bedreigt op de lange termijn onze en andere delta’s. Tekorten aan land en water brengen grote vluchtelingenstromen op gang. De biodiversiteit neemt schrikbarend af. De stikstofcrisis in ons land maakt duidelijk dat niet alles kan. Onze consumptie heeft direct gevolgen voor de allerarmsten van deze wereld. De coronacrisis heeft de onderlinge afhankelijkheden eens te meer duidelijk gemaakt. Het wegvallen van de consumptie, hoe pijnlijk ook voor de directbetrokkenen, had meteen een positief effect op luchtkwaliteit en vervuiling wereldwijd en menigeen ervoer de schoonheid van verkeerloze stilte.
De ChristenUnie wil krachtig inzetten op de hoopvolle beweging die gaande is naar een groene, duurzame economie die zich houdt aan de grenzen van de aarde en aan de norm van ecologische en sociale gerechtigheid. Vanuit dit startpunt kijken we naar de energietransitie, naar prijsprikkels die een duurzame levensstijl, mobiliteit en productiemethoden belonen, en naar de ruimtelijke inrichting van ons land. We zetten ons in voor de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties en streven naar internationale afspraken over de aanpak van wereldwijde milieuproblemen. We zijn hierin ambitieus, maar wel op een manier waarop iedereen de verandering mee kan maken en een duurzame levensstijl voor iedereen toegankelijk is. Ook dat is ecologische rechtvaardigheid.
4.1 Ruimte maken voor het goede leven
Nederland is een prachtig land. Dat hebben veel mensen die hun vakantie het afgelopen jaar vanwege corona in eigen land doorbrachten, (her)ontdekt. We zijn er goed in geslaagd om in ons land, wonen, werken, landbouw en natuur naast elkaar te ordenen. Maar we staan nu voor nieuwe grote keuzes in onze ruimtelijke ordening. De komende jaren worden belangrijke beslissingen genomen over de toekomstige inrichting van ons land. We moeten ruimte maken voor betaalbare woningen, goed en duurzaam vervoer, een groene energievoorziening, duurzame maakindustrie en gezonde natuur. De ChristenUnie wil dat we met al deze keuzes stappen zetten richting een toekomstbestendige en klimaatneutrale samenleving. De Rijksoverheid moet de samenhang in de ruimtelijke ordening van ons land bewaken, zodat nationale doelstellingen een goede plek krijgen en door decentrale overheden kunnen worden waargemaakt. De concrete keuzes worden zoveel mogelijk op lokaal niveau en samen met mensen gemaakt. Dat vraagt om een sterk lokaal bestuur dat lef toont, verantwoordelijkheid neemt en voldoende middelen heeft om de goede keuzes te maken. Maar ook om meer directe zeggenschap voor burgers over hun eigen omgeving. Marktpartijen dragen bij door innovatie en creativiteit bij aan de opgaven, maar ook dat kan niet zonder een krachtig sturende overheid op alle niveaus. De overheid moet het roer in handen nemen om de grote transities op het gebied van klimaatverandering, grondstoffen en natuur vorm te geven. Op die manier willen we samen werken aan een mooi Nederland, waar we graag wonen en werken, met meer ruimte voor natuur.