Toezicht op kwaliteit van verslaggeving van beursgenoteerde ondernemingen
De financiële verslaggeving van beursgenoteerde ondernemingen is een belangrijke bron van informatie voor beleggers, analisten, financiers en andere partijen die zich een oordeel willen vormen over de financiële positie en prestaties van een onderneming. De verslaggeving van (beursgenoteerde) ondernemingen moet daarom aan wettelijke eisen voldoen, waarbij we ondernemingen doorgaans attenderen op specifieke aandachtspunten.
In 2021 zagen we daarbij een aanzienlijke toename van het aantal beurgenoteerde ondernemingen als gevolg van beursgangen. We deden ook meer onderzoeken naar aanleiding van signalen. Daarbij viel het op dat deze vaker betrekking hadden op de naleving van wettelijke regels met betrekking tot niet-financiële informatie. In 2021 hebben we als maatregel zes mededelingen afgegeven (in 2020:
2) en maakten we met een aantal ondernemingen afspraken naar aanleiding van onze onderzoeken naar de jaarverslaggeving over 2019 en 2020.
We verzonden eind 2020 aan 21 ondernemingen een brief met aandachtspunten over hoe zij in hun verslaggeving duidelijker kunnen zijn over de gevolgen van de coronacrisis, nadat wij daar eerder in 2020 onderzoek naar deden bij halfjaarberichten.
Uit de financiële verslaggeving over 2020 bleek
dat ondernemingen onze aandachtspunten in het rapport en de brieven serieus namen.
In 2021 evalueerden we ook ons eigen toezicht, door met verschillende marktpartijen in gesprek te gaan over mogelijke verbetering van ons toezicht op de verslaggeving van beursgenoteerde ondernemingen. De punten de we identificeerden ter verbetering passen we toe bij ons toezicht op verslaggeving over 2021.
Vergunningen, betrouwbaarheids- en geschiktheidstoetsingen
In 2021 hebben we vijf reguliere vergunningen verleend aan accountantsorganisaties. Er zijn 14 reguliere vergunningen ingetrokken op verzoek van de betreffende accountantsorganisaties en er zijn twee vergunningen vervallen doordat de betreffende accountantsorganisatie niet meer bestaat.
Bij een aanvraag voor vergunningverlening voeren we altijd een intakegesprek met een
accountantsorganisatie. Een onderdeel in dit gesprek is de toelichting op het belang van een Systematische Integriteitsrisicoanalyse (SIRA). Dat draagt eraan bij dat accountantsorganisaties bewuster omgaan met risico’s op het gebied van integriteit.
De AFM constateert dat het totaal aantal vergunning-houders licht terugloopt, enerzijds doordat
vergunningen worden ingetrokken en anderzijds door overnames en samenwerkingsverbanden onder een gezamenlijke vergunning.
05
Personen die het beleid van een accountants-organisatie (mede)bepalen moeten betrouwbaar en/of, in bepaalde gevallen, geschikt zijn voor de uitoefening van hun functie. Zij worden daarvoor getoetst door de AFM.
Opvolging signalen en incidenten
Accountantsorganisaties, ondernemingen en andere belanghebbenden hebben in 2021 diverse signalen en incidenten gemeld bij de AFM. Daarnaast signaleren we ook zelf mogelijke misstanden, onder meer door de media nauwgezet te volgen.
In totaal zijn er in 2021 260 signalen behandeld over accountantsorganisaties. Daarvan zijn 159 signalen door accountantsorganisaties gemeld als onderdeel van hun wettelijke verplichtingen om bepaalde meldingen bij de AFM te doen. Denk hierbij aan incidentmeldingen, meldingen over OOB’s op grond van Europese wetgeving en het melden van een tussentijdse beëindiging van een wettelijke controleopdracht.
Accountantsorganisaties hebben een wettelijke plicht om ons te informeren over incidenten die ernstige gevolgen hebben voor de integere uitoefening van haar rol. De wet definieert daarbij niet precies wat een incident is. Wij geven daar een interpretatie voor, maar in de praktijk bleek dat accountantsorganisaties die niet altijd even duidelijk vonden. In 2021
consulteerden wij daarom een verduidelijking van onze interpretatie.
Tuchtzaken
In 2021 diende de AFM één tuchtklacht in tegen een accountant.
In juli 2021 stelde de Accountantskamer de AFM op alle onderdelen in het gelijk in de tuchtzaak tegen de voormalige Deloitte accountant van Steinhoff International Holdings N.V. Wij hadden een tuchtklacht ingediend, omdat er sprake was van ernstige tekortkomingen in de wettelijke controle van de jaarrekening 2015/2016 van Steinhoff.
De Accountantskamer legt de accountant een tuchtmaatregel op in de vorm van doorhaling in de registers voor de duur van drie maanden. De externe accountant heeft hoger beroep aangetekend.
Commissie Financiële Verslaggeving en Accountancy
De AFM heeft een Commissie Financiële Verslaggeving en Accountancy. Deze telde 6 leden in 2021 en bestaat uit experts uit de accountancysector, wetenschap en van belangenpartijen. De commissie leverde een belangrijke bijdrage aan de bredere oordeelsvorming over ons toezicht. Zo was zij betrokken bij de voorbereidingen op de veranderingen van ons toezicht op de accountancysector. Ook leverde zij een bijdrage aan onze onderzoeken naar het intern kwaliteitsonderzoek bij OOB-accountantsorganisaties en naar de impact en werkwijze van rvc’s. Eind 2021 is de commissie versterkt met 3 nieuwe leden.
49
Autoriteit Financiële Markten Jaarverslag 202105
AFM-brede toezichtprioriteit
Duurzaamheid
De financiële sector speelt een belangrijke rol in de transitie naar een duurzame samenleving.
Beleggingen en kredieten zijn noodzakelijk om deze transitie te financieren. Om die rol van de financiële sector in goede banen te leiden is veel regelgeving op komst, met name uit Europa.
Figuur 5: duurzaamheids(rapportage)keten
Overzicht van de relevante regelgeving voor financiëlemarktdeelnemers ten aanzien van duurzaamheidsrapportages.
Een belangrijk onderdeel van nieuwe Europese regelgeving is de Sustainable Finance Disclosure Regulation. De SFDR schrijft transparantieregels voor over duurzaamheid door deelnemers aan de financiële markten en financieel adviseurs. De SFDR maakt deel uit van het Action Plan for Financing Sustainable Growth van de Europese Commissie.
De activiteiten en de bijbehorende resultaten worden in het bijbehorende toezichtgebied verder uitgewerkt.
Uitgevende instelling
Benchmark-beheerder
Financiëlemarktdeelnemers
& adviseur
Eindcliënt
Non-Financial Reporting Directive, wordt: CSRD CSRD voorstel ligt voor in Raad
EU Green Bond Standard Voorstel ligt voor in Raad
Sustainable Finance Disclore Reglution L1 sinds maart 2021, L2 vanaf 2023
Aanpassing risicobeheersing in AIFMD & UCITS Van toepassing vanaf augustus 2022 Aanpassing PG en suitability in MIFID II &
IDD
Van toepassing vanaf augustus 2022/november 2022
Low Carbon Benchmark Package
Van toepassing sinds 2020
Taxonomy Regulation (nog in ontwikkeling, deels van toepassing vanaf 2022)
Duurzaamheids(rapportage)keten Voornaamste gedragsregelgeving voor
de financiële markten
05
Onderzoek precontractuele informatieverschaffing in het prospectussen (naleving artikel 6,8,9) Er is onderzoek is uitgevoerd onder 100 beheerders van 1250 Nederlandse fondsen. Er is gekeken naar de naleving van artikelen 6, 8, en 9, die zich richten op de precontractuele informatieverschaffing in het prospectus. De uitkomsten van dat onderzoek staan in het hoofdstuk over Toezicht op asset management.
Onderzoek naar de toepassing van (duurzaamheids-)aspecten van geïntegreerde verslaggeving Op 16 januari 2021 hebben we de resultaten van het onderzoek naar de toepassing van
duurzaamheidsaspecten van geïntegreerde verslaggeving gepubliceerd. Het onderzoek wees uit dat institutionele beleggers en analisten nog beperkt gebruik van niet-financiële informatie, bijvoorbeeld voor de beleggingsbeslissingen. Ondernemingen stimuleren dit ook te weinig met relevante en betrouwbare niet-financiële informatie.
Onderzoek naar de risico’s die mogelijk spelen bij financiële producten die worden aangeboden met een duurzaamheidsoogmerk
Dit onderzoek is een verkenning naar het retailaanbod van duurzame beleggingen. De verkenning moet in kaart brengen wat voor type beleggingen er wordt aangeboden, wat voor duurzaamheidsclaims er bij deze beleggingen worden gedaan en hoe deze in het beleggingsbeleid worden ingevuld. Het doel van de verkenning is beter zicht te krijgen op deze markt en te inventariseren waar zich mogelijke risico’s bevinden. De verkenning wordt momenteel uitgevoerd.
Bijdrage op (inter)nationaal niveau aan regelgeving, waaronder SFDR
De AFM heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van lagere regelgeving van de SFDR. De Europese Toezichthoudende Autoriteiten (ETA’s) hebben deze concept lagere regelgeving (technische standaarden) in 2021 ter goedkeuring aan de Europese Commissie voorgelegd.