Het doel van dit onderzoek was het gebruik van internet en sociale netwerksites onder dove jongeren op het gebied van identiteitsvorming en sociaal kapitaal zo breed mogelijk in kaart te brengen. Dit onderwerp was zeer vernieuwend en daardoor interessant omdat er nog zoveel te ontdekken is op gebieden waar weinig onderzoek is verricht. Het nadeel van vernieuwend willen zijn, is dat er nog weinig beschikbare literatuur is waarop verder gebouwd kan worden, maar grotendeels de eigen fundering moet aanleggen.
Het eerste grote obstakel in dit onderzoek is het vinden van de respondenten geweest. Dovenonderwijs is zeldzamer dan regulier onderwijs en dove jongeren in de leeftijd 12-17 vormen daarnaast ook een kwetsbare groep waardoor scholen terughoudend zijn met het verlenen van hun medewerking. De verplichte instemmingsformulieren voor jongeren onder de 18 jaar vormden eveneens een enorme vertraging. Hoewel de voor- en nadelen van de onderzoeksmethode - online focusgroepsgesprekken - vooral tegen elkaar zijn afgewogen en voor dit onderzoek de juiste methode is geweest, is het belangrijk in vervolgonderzoek een andere methode te kiezen en meer tijd beschikbaar te stellen. Door het tijdgebrek, matig taalgebruik, het moeilijk kunnen verwoorden van gevoelens en het missen van de visuele cues in dit onderzoek is er naar mijn mening nog veel informatie te halen in met name de groep onder de 18 jaar. Diepte interviews met behulp van een gebarentolk zou hier uitkomst kunnen bieden. Daarbij zou ook de groep respondenten die een praktijkgerichte opleiding volgt worden meegenomen in het onderzoek. Bovendien is bij diepte interviews de privacy van de respondenten meer gewaarborgd dan in groepsgesprekken.
Voorafgaand aan het onderzoek zijn de vragenlijst en de onderzoeksmethode besproken met de Guyot school. Helaas heeft de school zich achteraf beklaagd over een aantal zaken, waaronder de privacy van de leerlingen tijdens de groepsgesprekken, het niet kunnen meekomen van alle leerlingen in de gesprekken en de terugtrekking van één groep respondenten, die geen ‘prettig’ gevoel hadden bij het groepsgesprek. Het niet kunnen meekomen van respondenten werd gedeeltelijk veroorzaakt door de korte tijd die het
mentoruur bood. Dit had wellicht voorkomen kunnen worden door de vragenlijst te testen met een pilot. Door tijdgebrek en de problematiek bij het vinden van voldoende respondenten is besloten direct met de afname te beginnen. De betreffende groep is uit het onderzoek gehaald.
38
Hoewel bij de jonge groep nog veel uitdagingen liggen in het achterhalen van het ‘waarom’, ligt er in de oudere groep de uitdaging om een meer gespecificeerd beeld te scheppen van het gebruik van internet en sociale netwerksites in relatie met identiteit en sociaal kapitaal. Buiten dat het taalbegrip in deze groep hoger ligt, is deze groep ook veel beter bereikbaar en
welwillender om mee te werken aan onderzoek. Dit maakt deze groep geschikt voor verder kwantitatief onderzoek naar onderlinge verbanden tussen internet, sociale netwerksites, identiteit, cultuur en sociaal kapitaal verder uit te werken.
Uit dit onderzoek gebleken dat het internet en sociale netwerksites wel degelijk tot
mogelijkheden leiden voor doven in verband met hun identiteitsvorming en het versterken van hun sociaal kapitaal. Kwantitatief vervolg onderzoek biedt de mogelijkheid tot het
onderzoeken van meerdere variabelen die een rol kunnen spelen hierbij, zoals persoonlijkheid, het wel of niet hebben van dove ouders, geslacht en leeftijd. Dit kwalitatieve onderzoek is bedoelt als fundament voor verder onderzoek, waardoor het trekken van harde conclusies niet mogelijk is. Verder kwantitatief onderzoek kan hierin uitkomst bieden.
39
Literatuurlijst
Antheunis, M. L. (2009). Online Communication, Interpersonal Attraction, and Friendship Formation. The Amsterdam School of Communications Research ASCoR.
Enschede: Ipskamp Drukkers B.V.
Archbold, S., Sach, T., O’Neill, C., Lutman, M., & Gregory, S. (2006). Deciding to have a cochlear implant and subsequent after-care: parental perspectives. Deafness and Education International, 8(4), 190-206.
Awad, A. (2013). Facebook impact on psychological and social adjustment on deaf high school students in Jordan. Journal of Education and Practice, 4(3), 57-69.
Backenroth, G. A. M. (1993). Loneliness in the deaf community: a personal or an enforced choice? International Journal of Rehabilitation Research, 16, 331-336.
Barak, A., & Sadovsky, Y. (2008). Internet use and personal empowerment of hearing- impaired adolescents. Computers in Human Behavior, 24, 1802-1815.
Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (1995). The need to belong: desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117(3), 497-529.
Block, J., & Robins, R. W. (1993). A longitudinal study of consistency and change in self- esteem from early adolescence to early adulthood. Child Development, 64, 909- 923.
Bowen, A. (2006). Grounded theory and sensitizing concepts. International Journal of Qualitative Methods, 5(3). Gedownload 6 oktober 2013 van http://wigan-
ojs.library.ualberta.ca/index.php/IJQM/article/view/4367/3497
Boyd, D. (2008). Why Youth ♥ Social Network Sites; The Role of Networked Publics in Teenage Social Life. Youth, Identity, and Digital Media. Gedownload 9 maart 2010 van http://www.mitpressjournals.org/doi/pdf/10.1162/dmal.9780262524834.119? cookieSet=1
40
Cleemput, K. van (2008). Zelfpresentatie op profielsites door Vlaamse jongeren. Tijdschrift voor communicatiewetenschap, 36(4), 253-269.
Cooper, A. L., Mcloughlin, I. P., & Campbell, K. M. (2000). Sexuality in cyberspace: update from the 21st century. Cyberpsychology & Behavior, 3(4), 521-536.
Driel, H. van (2002). Identiteit in een digitale cultuur. Gedownload 9 oktober 2013 van http://comcom.uvt.nl/e-view/02-2/driel.pdf
Dwyer, C. (2007). Digital relationships in the "MySpace"generation: Results from a qualitative study. Unpublished Master Thesis, Pace University, Hawaii.
Eldik, T. T. van (1998). Psychische problemen, gezinsbelasting, gezinsfunctioneren en meegemaakte stress bij dove kinderen; een klinisch-epidemiologisch onderzoek. Voorburg/Zoetermeer: Instituut voor doven.
Ellison, N. B., Steinfield, C., & Lampe, C. (2007). The Benefits of Facebook “friends”: Social capital and college students’ use of online social network sites. Journal of Computer-
Mediated Communication, 12, 1143-1168.
Frijhoff, W. (1992). Identiteit en identiteitsbesef. De historicus en de spanning tussen verbeelding, benoeming en herkenning. Gedownload 5 maart 2014 van https://www.bmgn- lchr.nl/index.php/bmgn/article/viewFile/URN%3ANBN%3ANL%3AUI%3A10-1-
104123/3644
Fujiki, M., Brinton, B. & Todd, C. M. (1996). Social skills of children with specific language impairment. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 27, 195-202.
Furman, W., & Buhrmester, D. (1985). Children’s perceptions of the personal relationships in their social networks. Developmental Psychology, 21(6), 1016-1024.
Gent, T. van, Goedhart, A.W., Knoors, H.E.T., Westenberg, P.M., & Treffers, P.D.A. (2012). Self-concept and ego development in deaf adolescents: A Comparative Study. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 17(3), 333-351.
41
Hargittai, E. (2008). Whose space? Differences among users and non-users of social network sites. Journal of Computer-Mediated Communication, 13, 276-297.
Jambor, E., & Elliot, M. (2005). Self-esteem and coping strategies among deaf students. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 10(1), 65-81.
JongerenCommissie (SBNDJ). Meerjarenbeleidsplan 2011-2014 (2011). Gedownload 11 september 2013 van
http://www.jongerencommissie.nl/home/files/JC%20Meerjarenbeleidsplan%202011- 2014.pdfgent
Keyzer, E. (2008). Een cochleair implantaat in de dovenschool: een zelfbelevingsonderzoek bij dove en slechthorende leerlingen met een cochleair implantaat. Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen. Scriptie ingediend tot het behalen van de graad van Licentiaat in de Pedagogische Wetenschappen, optie Orthopedagogiek. Gedownload 20 maart 2014 van http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/293/316/RUG01-001293316_2010_0001_AC.pdf
Kleinman, M. J. A., & Metzelaar, R. C. (2011). De invloed van online netwerken op de sociale identiteitsvorming van Jongeren; Casestudie onder Marokkaanse en Nederlandse jongeren wonend in Nederland. Gedownload 9 oktober 2013 van http://igitur-
archive.library.uu.nl/student-theses/20111003200732/Masterthesis%20Metzelaar%2c%20RC- 332864 3%20en%20Kleiman%2c%20MJA-3448517.pdf
Kling, K. C., Hyde, J. S., Showers, C. J. & Buswell, B. (1999). Gender differences in self- esteem: A meta analysis. Psychological Bulletin, 125, 470-500.
Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S., Mukapadhyay, T., & Scherlis, W. (1998). Internet Paradox; A Social Technology That Reduces Social Involvement and Psychological Well-Being? American Psychologist, 9, 1017-1031.
Kubey, R. W., Lavin, M. J., & Barrows, J. R. (2001). Internet use an collegiate academic performance decrements: early findings. Journal of Communication, 51, 336-382.
42
Lev-Wiesel, R., & Yosipov-Kaziav, Y. (2005). Deafness as reflected in self-figure drawings of deaf people. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 17(2), 203-212.
McKenna, K. Y. A., & Bargh, J. A. (2000). Plan 9 from Cyberspace: The implications of the internet for personality and social psychology. Personality and Social Psychology Review, 4, 57-75.
Moharan Martin, J. M., & Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological internet use among college students. Computers in Human Behavior, 16, 13-29.
Moharan Martin, J. M. (1999). The relationship between loneliness and internet use and abuse. CyberPsychology and Behavior, 2, 431-439.
Moody, E. J. (2001). Internet use and its relationship to loneliness. CyberPsychology and Behavior, 4, 393-401
Nu.nl (29 april, 2013). Facebook verliest miljoenen gebruikers. Gedownload 9 oktober 2013 van http://www.nu.nl/internet/3409982/facebook-verliest-miljoenen-gebruikers.html
Ohna, S. E. (2004). Deaf in my own way: identity, learning and narratives. Deafness and Education International, 6(1), 21-38.
Prezza, M., Pacilli, M. G. & Dinelli, S. (2004). Loneliness and new technologies in a group of Roman adolescents. Computers in Human Behavior, 20, 691-709.
Sanders, C. E., Field, T. M., Diego, M., & Kaplan, M. (2000). The relationship of internet use to depression and isolation among adolescents. Adolescence, 35, 237-242.
Simmons, R. G., & Rosenberg, F. (1975). Sex, sex roles and self-image. Journal of Youth and Adolescensce, 4, 229-258.
43
Skelton, T. & Valentine, G. (2003). ‘It feels like being Deaf is normal’: an exploration into the complexities of defining D/deafness and young D/deaf people’s identities. The Canadian Geographer/Le Géographe canadien, 47(4), 451-466.
Tates, K. (2010). Online focusgroepgesprekken als methode van data verzamelen. Gedwownload 30 januari 2014 van
http://www.boomlemmatijdschriften.nl/tijdschrift/KWALON/2010/2/KWALON_2010_015_ 002_006.pdf 2010
Valkenburg, P. M., & Peter, J. (2008). Adolescents’ Identity Experiments on the Internet: consequences for Social Competence and Self-Concept Unity. Gedownload 11 februari 2010 van http://crx.sagepub.com/cgi/reprint/35/2/208
Wadman, R., Durkin, K., & Conti-Ramsden, G. (2008). Self-Esteem, shyness, and sociability in adolescents with specific language impairment (SLI). Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 51, 938-952.
Walther, J. B., & Parks, M. R. (2002). Cues filtered in, cues filtered out. Computer-mediated communication and relationships. In M.L. Knapp & J. A, Daly, Handbook of interpersonal communication, 529-563.
Watson, L., & Gregory, S. (2005). Non-use of cochlear implants in children: child and parent perspectives. Deafness and Education International, 7(1), 43-58.
Wellman, B., Haase, A.Q. Haase, Witte, J., & Hampton, K. (2001). Does the internet increase, decrease, or supllement social capital?: Social networks, participation, and community
commitment. American Behavioral Scientist, 45, 436-455.
Wilkins, C. P., & Hehir, T. P. (2008) Deaf education and bridging social capital: a theoretical approach. American Annals of the Deaf, 153(3), 275-284.
Wimmer, R. D. & Dominick, J. R. (2003). Mass Media Research; an introduction (7th). Belmont: Wadsworth/Thompson Learning.
44