Dienstverlening Financieel Levensloopplan

De

AFM

heeft

in

enkele klantdossiers een 'Pensioen- en inkomensscan' aangetroffen en neemt aan

dit

stuk door FPB ook wel Finanscan, Financieel Levensloopplan of FLP wordt genoemd.

De toezichthouders hebben op de onderzoeksdag gewaagd hoeveel

tijd

FPB besteedt aan het opstellen van een Finanscan. De heer Muijselaar verklaart dat

dit

ongeveer een

half

uurtje kost als alles

klaarligt.

De heer Muijselaar weet niet welke gegevens er precies worden uitgewaagd, hoewel

hij

daarvoor wel

verantwoordelijk

zegt

te zijn.

Naast de consumptief kredietgegevens van de klant moet volgens hem wel nog extra informatie worden uitgewaagd, waarbij

hij verwijst

naar medewerkster

[O]

^{die dit meestal doet.76 Op de} onderzoeksdag heeft de

AFM

voorts met administratief medewerkster [J] gesproken, die ook verklaart dat vooral

[O]

^de

levensloopplannen maakt.

Dit

doet

zij

aan de hand van de stukken die in het consumptief krediet dossier zitten zoals

ID

en loonstroken;

"vrijwel

alles is compleet op de pensioenstukken

na",

aldus [J].

Voor

die pensioenstukken belt

[O]

^{de klant nog op en dan worden die ook in het} FLP prograÍrma verwerkt. Volgens [J] gebeurt het soms dat een klant de pensioenstukken niet kan vinden en daarom ook geen levensloopplan meer

wil

ontvangen,maar dan wordt

-

omdat er al akkoord is gegeven door de klant

-

^{toch het plan gemaakt,}

^zilhet

^{zonder de} pensioenstukken.

Het Financieel Levensloopplan wordt pas opgesteld als er betaald is en dan gaat het ingebonden en met een

brie{e

de deur uit, aldus _[J].77

[J] heeft ^de

AFM

tijdens de onderzoeksdag laten zien hoe een Financieel Levensloopplan opgesteld wordt. FPB beschikt over een account voor een online programma op de website www.finanscan.nl om Financieel

Levensloopplannen te kunnen generen. FPB gebruikt de gegevens die geinventariseerd

z4ninhet

kader van de kredietaanwaag om de vragenlijst van het programma in te kunnen vullen en het Financieel Levensloopplan te

7s Zie de tabel in bijlage 6 bij het onderzoeksrapport voor een overzicht.

76 Idem, p. 6.

77 Ziehet verslag van het gesprek van de AFM op de onderzoeksdag met administratiefmedewerkster van FPB [J].

,,,: AFM

kunnen genereren. Daarnaast wordt eventueel het

Uniform

Pensioen Overzicht (UPO) nog

bij

de klant opgewaagd om aanvullende gegevens

in

te kunnen vullen.78 De

AFM

heeft de website www.finanscan.nl bekeken en daarop vermeld zien staan dat adviseurs die gebruik maken van de website per rapport betalen. De

prijs

van een rapport varieert van € 3,95

tot€

6,95, aftrankelijk van het aantal rapporten dat een adviseur tegelijk inkoopt.Te

Uit

de door de

AFM

onderzochte bankgegevens van rekeningnummer

-

op naam van FPB

blijkt

^dat FPB

in

de periode van 7

mei

2013 tot en met 5 december 2013 vier betalingen aan finanscan.nl heeft verricht, van C 4'77 ,95 per betaling.

ln

totaal heeft FPB

in

deze periode dus voor

€

1.91 1,80 aan Financieel Levensloopplannen

bij

finanscan.nl afgenomen.

De heer Muijselaar vertelt verder dat de bedragen, doorgaans variërend van € 480,-

tot€999,-,

worden betaald voor pensioenreparatie,

ofwel

advies met betrekking tot pensioen en bemiddeling. Dat latere advies kost dan ofivel de helft van het honorarium van de adviseur

(bij

een FLP van bijna € 500,-) ofwel is gratis

(bij

een FLP van bijna

€

^1.000,-). Het beslismoment voor de klant is nu maar het advies komt later, aldus de heer Muijselaar. De heer Muijselaar legt verder

uit

dat FPB nu twee jaar _de Finanscan aanbiedt en dat sindsdien nog géén klanten een beroep hebben gedaan op en/of gebruik hebben gemaakt van de gekochte korting, hoewel inmiddels wel 800 Finanscans

zijn

verkochl.Daarnaar ^gewaagd verklaart de heer Muijselaar

dit

door de doelgroep die immers weinig te besteden heeft. Echter wanneer er weer geld

vrij

komt kunnen de klanten op hun Finanscan terugkomen

bij

FPB. De

prioriteit

van de klanten

ligt

volgens de heer Muijselaar nu waarschijnlijk nog

bij

het consumptief krediet, wat

hij

geen rare

ontwikkeling

vindt.8O

De

AFM wil

op de onderzoeksdag meer weten over de diensten waarop de klant die een Finanscan heeft gekocht een beroep kan doen. De heer Muijselaar weet daar zelf niets van,

terwijl

het onderwerp naar zijn zeggen

wel

onder

zijn

verantwoordelijkheid

valt. [F],

'de levenman', schuift aan en vertelt dat voor het geval de klant wél een beroep doet op de met de Finanscan gekochte

korting

er een samenwerkingsverband is met ene die dan een pensioenadvies zal geven waarvoor

hij

^C 475,-

bij

FPB

in

rekening zal brengen. FPB heeft namelijk

zelf

geen pensioenadvies

in

huis.sr Tijdens de zienswijzezittingherhaalde de heer Muijselaar, gevraagd naar de inhoud van het

-

gezien de feiten tot nu toe hypothetische

-

pensioenadvies, dat

hij

daarvan niets wist.

In het gesprek van 30 september 2014 vertdl- de heer Muijselaar dat het Financieel Levensloopplan sinds begin 2013 werd aangeboden, tegen de achtergrond van de 'totaalrelatie met de

klant'

van waaruit FPB dacht. Het Financieel Levensloopplan is door de heer Muijselaar bedacht nadat

hij

dit

bij

een andere financieel dienstverlener had gezien.

[H]

was erg enthousiast.

[L]

^van

[M]

^{heeft wel} aangegeven dat het voor consumenten

duidelijk

moest

zijn

welke producten FPB aanbood. "Het

FLP

mocht geen verrøssing

zijn.

Vooral ook omdøt men probeerde

door

middel van deJinanciering een

totaalrelstie

op te bouwen met de klant en døarbij de klønt geprobeerd werd woorden in de mond te leggen om te sturen

richting

het

FLP.",

aldus de heer Muijselaar.s2 Tijdens de zienswijze heeft de heer Muijselaar toegevoegd dat veel mensen niets weten over hun pensioen. Toen kwam

hij

op het idee

78 ldem.

7e Zrrc depagina 'tarieven' op de website www.finanscan.nl, geraadpleegd op25 júi2014.

80 Idem, p. 6.

8l Idem, p. 7.

82 Ziehet gespreksverslag d.d. 30 september2014.

daar wat mee te doen en heeft

hij

de waag over pensioenopbouw opgenomen

in

de

wagenlijst. [M]

heeft daarover gezegd dat het kon, als het onderwerp

- ⁱⁿ

^de woorden van de heer Muijselaar

-

^maar niet 'als bliksem

bij

^heldere hemel' zou komen.

Incasso's

FPB

Uit

het productieoverzicht

blijkt

^dat FPB aan 588 van de 1.407 klanten die via haar een consumptief krediet hadden afgesloten een vergoeding in rekening heeft gebracht voor een

'FLP',

van doorgaans bijna € 500

ofbijna

€

1.000 per klant, met een totaalbedrag van € 335.049,-.

Dit

overzicht laat zien dat aan dertien van de

vijftien

consumptief kredietklanten van wie de

AFM

de dossiers heeft onderzocht door FPB

of SVAD

kosten

in

rekening

zijn

^gebracht voor een Financieel Levensloopplan, te weten aan klanten

[Q], [R],

[S],

[T], [V], [W], [X], [Y], [Z], [AA], [BB],

[CC] ^en

[DD].

Deze kosten variëren volgens het productieoverzicht van€,220,-

tot€,999,-.Inzeven

van deze dertien klantdossiers heeft de

AFM

het document genaamd 'Pensioen- en inkomensscan' aangetroffen.

Zoals hierboven

in

^paragraaf 2.3.2 over betalingsbeschermers reeds opgemerkt,

blijkt uit

de bankafschriften van FPB en

SVAD

dat FPB diverse bedragen incasseert

bij

klanten onder vermelding van 'verrekening conform

uw

nota'

of'volgens

afspraak'. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen de vergoedingen voor advies

enlof

bemiddeling in betalingsbeschermers en de vergoeding voor het

'FLP'.

In de door de

AFM

onderzochte klantdossiers worden de aan de klanten in rekening gebrachte kosten voor de respectieve diensten bovendien

in

één keer geincasseerd. Zo is in het dossier

[W]

volgens het

klanþrofrel

€ 200,-in reken200,-ing gebracht voor advies over betalingsbeschermers en volgens de nota

SVAD

€ 980,- voor een Financieel Levensloopplan.

Dit

onderscheid

blijkt

niet

uit

de bankafschriften: nadat

op l3

november 2013 het krediet

wordt

uitgekeerd en € 5.722,- op de rekening van _[Vy'] wordt gestort, incasseert FPB op 20 november 2073

het

totaalbedrag van

€

^{1. 180,-}

in

één keer

bij

de klant door middel van een automatische incasso met de genoemde vage betalingsomschrijving. En in het dossier

[X]

is volgens het

klanþrofiel €

495,-

in

rekening gebracht voor advies over betalingsbeschermers en volgens de nota

SVAD €

350,- voor een Financieel Levensloopplan. Nadat

op l9

december 2013 het krediet wordt uitgekeerd en €. 5.725,- op de rekening van mevrouw

[X]

^{wordt gestort,}

incasseert FPB

op

¹⁷

januari

2014het totaalbedrag van € 845,- euro

in

één keer

bij klant [X].

Zoals hiervoor

bij

de beschrijving van de incasso's Ier zake van de betalingsbeschermers al aan de orde kwam, is blijkens de bankafschriften door FPB enlof

SVAD

een totaalbedrag van

€

1.389.058,76

bij

klanten geincasseerd met bovengenoemde betalingsomschrijvingen,waarvan

in

totaal C 607 .355,-

-

^dat

^is

^43yo83

-

later is gestorneerd.

In de kolommenbalans van FPB over het kalenderjaar 2013 is de post 'omzet eenmalige

fee'

opgenomen, ter grootte van een totaalbedrag van € 864.060,13.De2e totalen betreffen dus de incasso's door FPB en/of

SVAD

van vergoedingen voor betalingsbeschermers en/ofFinancieel Levensloopplanncn.

83 607.355/1.389.058,76 x l00o/o.

.

=->--*

.:T AFM

Datum Ons kenmerk Pagina

25 november 2016

37 van 85

2.3.4. Het'loyaliteitsprogramma'

FPB bracht een groot deel van haar consumptiefkrediet klanten naast kosten voor betalingsbeschermers en een Financieel Levensloopplan ook kosten van € 9,90 per maand in rekening voor een 'loyaliteitsprogramma'.

In document AFM beboet kredietbemiddelaar en voormalig bestuurder voor niet integere bedrijfsvoering (pagina 34-37)