Deelvraag 3

Welke ergotherapeutische diagnostiek en behandelinterventies ten aanzien van problematiek in de prikkelverwerking bij psychiatrische cliënten zijn geschikt en worden als toepasbaar ingeschat door ergotherapeuten werkzaam in de GGZ?

Op het gebied van problematiek in de prikkelverwerking zijn een aantal interventies naar voren gekomen die geschikt zijn, zo blijkt uit de literatuur. Dit zijn de AASP – Adult/ Adolescent Sensory Profile en de ASITT – Adult Sensory Integration Timmerman Treatment.

7.3.1 AASP – Adult/Adolescent Sensory Profile Literatuuronderzoek

Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat de AASP een gestandaardiseerde beoordeling is die sensorische verwerking meet bij adolescenten en volwassenen ouder dan 11 jaar (Brown & Dunn, 2002). De AASP kijkt naar informatie over de reacties van de adolescent of volwassene op

verschillende zintuiglijke prikkels. Het identificeert verwerkingsstoornissen in de sensorische systemen die mensen ervan weerhoudt om deel te nemen aan dagelijkse activiteiten (Brown & Dunn, 2002). De AASP is een self-assessment die bestaat uit 60 items. De resultaten van de AASP zijn onderverdeeld in vier kwadranten, op basis van Dunn’s Model of Sensory Processing (Brown et al., 2019)

1. Low registration; 2. Sensation seeking; 3. Sensory sensitivity; 4. Sensory avoiding.

De AASP moet worden gescoord door een ergotherapeut of professional die geschoold is in sensorische informatieverwerking (Brown & Dunn, 2002).

Praktijkonderzoek

In het praktijkonderzoek zijn een aantal punten naar voren gekomen met betrekking tot de AASP. In drie verschillende interviews is informatie over de AASP naar voren gekomen. Hieruit is gebleken dat de AASP als toepasbaar wordt ingeschat door deze ergotherapeuten. Volgens één van de

respondenten kan de AASP de prikkelverwerking op een objectieve manier registreren. Dat maakt de AASP volgens deze respondent erg helpend en ondersteunend voor de cliënt en kan er vanuit de AASP vormgegeven worden aan de behandeling.

Volgens een andere respondent is de AASP een goed instrument om te gebruiken wanneer de klachten of problemen die de cliënt ervaart niet vanuit de reguliere behandeling verklaard kunnen worden. Op dat moment kan er middels de AASP onderzocht worden of de klachten of problemen voortkomen uit de prikkelverwerking. Volgens deze respondent geven cliënten aan de AASP als prettig te ervaren, omdat het goed aansluit op hun behoeften.

Volgens alle respondenten die informatie hebben gegeven met betrekking tot de AASP, is het na het afnemen van de vragenlijst nog aan de SI-geschoolde therapeut om de vragenlijst te bespreken met de cliënt. De vragenlijst is een ondersteunend middel, geen leidend middel. Het doorvragen na het afnemen van de vragenlijst zorgt er volgens deze respondenten voor dat je de cliënt de juiste interventies en tools aanbiedt naar aanleiding van de resultaten van de vragenlijst. Volgens deze respondenten kan het namelijk zo zijn dat iemand naar aanleiding van de vragenlijst in één van de kwadranten gescoord wordt, waar deze persoon eigenlijk niet binnen past. Het doorvragen na het afnemen van de vragenlijst voorkomt dat iemand interventies en tools aangeboden krijgt die niet passend zijn.

7.3.2 ASITT – Adult Sensory Integration Timmerman Treatment Literatuuronderzoek

Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat de ASITT is ontwikkeld door ergotherapeut Elisabeth Bakker-Timmerman en is geïnspireerd op de Sensorische Integratie Therapie van Dr. A. Jean Ayres (Ayres et al., 2005; Ergotherapie Gouda, 2020).

Door dit inzicht krijgt de cliënt meer grip op de eigen belasting en belastbaarheid met betrekking tot de prikkelverwerking.

Het ASITT-protocol bestaat uit een intake en therapie. De intake is een open interview waarin de beperkingen en belemmeringen worden gewogen en gewaardeerd middels de COPM.

Daarnaast wordt de AASP ingevuld. Eventueel kan, bij veel klachten omtrent visuele waarneming, de fixatie-disparatie vragenlijst afgenomen worden (Ergotherapie Gouda, 2020). De therapie duurt ongeveer drie tot zes maanden en vindt elke één tot drie weken plaats. Elke behandeling begint met een evaluatie van uitgevoerde activiteiten in de afgelopen periode. Het doel van de ASITT is het vergroten van de balans in belasting/belastbaarheid, waardoor cliënten beter kunnen functioneren in het dagelijks leven.

De scholing voor de ASITT: “sensorische integratie bij volwassenen – ASITT” bestaat uit vijf praktijkdagen (Kwaliteitsregister paramedici, 2020).

Praktijkonderzoek

In het praktijkonderzoek zijn een aantal punten naar voren gekomen met betrekking tot de ASITT. Één van de respondenten, tevens mede-grondlegger van de ASITT, heeft aangegeven dat de ASITT een protocol is dat in 1999 ontwikkeld is en vanuit een behandelinterventie voor kinderen met sensorische integratieproblemen verder is ontwikkeld naar een versie voor volwassenen.

Het protocol richt zich op sensorische integratieproblemen en werkt middels uitleg over sensorische integratie, inzicht geven, demptechnieken en gewenningsoefeningen. Het protocol werkt, volgens deze respondent, heel praktisch en echt in samenspraak met de cliënt. Deze respondent adviseert ook de vragenlijst van de AASP te gebruiken ter ondersteuning van de ASITT.

7.3.3 Niet specifiek genoeg

Op het gebied van problematiek in de prikkelverwerking is er één model gevonden dat niet specifiek genoeg is voor de doelgroep, dit is de Dunn’s Model of Sensory Processing (DMSP). Er is over dit model te weinig literatuur te vinden om conclusies te trekken over de werking en uitkomsten van dit model. Er is een informatiespecialist ingeschakeld om meer informatie te verkrijgen over dit model, echter was er geen verdere literatuur verkrijgbaar. In het praktijkonderzoek is er geen informatie naar voren gekomen over de DMSP. Dit model wordt nader toegelicht in bijlage I – Tabel voor het vastleggen van resultaten.