De woonomgeving is eerder uitgesplitst in drie aspecten, namelijk de; fysieke, sociale en functionele aspecten. In dit onderzoek is de respondenten naar hun mening over verschillende stellingen gevraagd die betrekking hadden op al deze aspecten van de tevredenheid met betrekking tot de woonomgeving. Het is gebleken dat de woonomgeving de laatste jaren steeds belangrijker is geworden in de woontevredenheid, doordat de woonomgeving meer een woonbeleving is geworden. Mensen zijn individualistischer geworden, maar geven aan gehecht te zijn aan hun woonomgeving. In deze paragraaf zal de splitsing tussen fysieke, sociale en functionele aspecten van de woonomgeving worden aangehouden.
6.2.1. De fysieke woonomgeving:
Met de fysieke woonomgeving wordt de openbare ruimte bedoeld. De openbare ruimte bestaat uit groenvoorzieningen en de openbare wegen en paden. Uit onderzoek is gebleken dat de grootste ergernissen die genoemd worden omtrent de openbare ruimte aspecten zijn als; graffiti op de muren, zwerfvuil op straat, grofvuil langs de kant van de weg en hondenpoep. In onderstaande tabel is af te lezen in hoeverre deze ergernissen worden deels gedeeld door de bewoners van de Van der Pekbuurt. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de mate van tevredenheid over de woonomgeving in het geheel.
Tevredenheid over de woonomgeving in absolute aantallen en percentages
ontevreden neutraal tevreden
oneens neutraal eens oneens neutraal eens oneens neutraal eens Genoeg
Tabel 5: De tevredenheid over de fysieke woonomgeving, ingedeeld in tevredenheid over de woonomgeving. De percentages zijn per tevredenheid.
Bachelorscriptie Van der Pekbuurt R.S. Vos, 5981611
27
Een meerderheid van de respondenten heeft aangegeven niet tevreden te zijn over de frequentie waarin het grofvuil wordt opgehaald en vinden dat er veel zwerfvuil op straat ligt. De oorzaak van het zwerfafval wordt door mensen die ontevreden zijn over de woonomgeving gelegd bij de mentaliteit van de medebewoners in de buurt. Mensen die tevreden zijn over de buurt zien de regelmaat waarop grofvuil wordt opgehaald, namelijk één keer per maand, eerder als de oorzaak.
Veel bewoners in de Van der Pekbuurt zijn niet in het bezit van een auto en daardoor meer afhankelijk van de ophaaldienst van de gemeente om hun grofvuil kwijt te raken. Op het moment dat deze ophaaldienst één keer per maand komt wordt de kans groter dat bewoners daar niet op willen wachten en de spullen alvast aan de straat zetten.
Buiten deze punten wordt er over het algemeen positief gereageerd op de fysieke woonomgeving.
Het overgrote deel van de respondenten vindt dat er voldoende groenvoorzieningen zijn. Een meerderheid geeft ook aan dat de buurt een prettige indruk uitstraalt. De respondenten die het niet met deze stelling eens zijn, zijn in een meerderheid ook ontevreden over de woonomgeving in zijn algeheel. Op het moment dat men niet vindt dat de buurt een prettige indruk uitstraalt is men doorgaans ook ontevreden over de woonomgeving. Uitgaande van de literatuur is de verwachting dat de ontevredenheid over de woonomgeving voor een groot deel afhangt van de ontevredenheid over het onderhoud van de openbare ruimte, aangezien die de grootste ergernissen opleveren. Uit de cijfers blijkt echter dat 60% van de respondenten aangeeft tevreden te zijn over de buurt als geheel, waarbij het volkse karakter en de knusheid van de buurt als argumenten naar voren komen.
De fysieke woonomgeving blijkt dus de woontevredenheid in mindere mate te bepalen dan was verwacht op basis van de literatuur.
6.2.2. De tevredenheid mbt de sociaal-culturele en sociaal-economische woonomgevingskenmerken:
Uit onderzoek is gebleken dat de tevredenheid over de woonomgeving het hoogste is op het moment dat een bewoner in de sociaal-economische en sociaal-culturele kenmerken zichzelf kan herkennen. In de enquête is de bewoners gevraagd om hun medebewoners uit de buurt te beschrijven en naar hun tevredenheid over het contact met de buren. Dit contact beperkt zich over het algemeen tot gedag zeggen en af en toe een kort praatje houden. De frequentie van dit contact is oplopend, waarbij de meeste respondenten aangeven meer dan één keer in de week wel contact met de directe buren te hebben. Dit contact wordt in de meeste gevallen als positief ervaren. Slechts twee respondenten hebben aangegeven ontevreden te zijn over de sociale contacten in de buurt, waarbij deze bewoners net als de meeste bewoners aangeven niet de behoefte te hebben aan intensiever contact. Dit past in het beeld dat de respondenten geven op het moment dat ze de bewoners beschrijven, want daar wordt meerdere malen aangegeven dat de bewoners op zichzelf en vrij terughoudend zijn. Iets wat ook wordt bevestigd door het aantal buurtbewoners die men bij naam kent. De meeste mensen (43%) kennen minder dan vier medebewoners bij naam en 38% kent vier tot tien bewoners.
Bewoners die ontevreden zijn over de buurt in het algemeen, beschrijven de medebewoners als;
asociaal, arm, oppervlakkig en allochtoon. Wat verrassend is aangezien zij niet aangeven ook ontevreden te zijn over de sociale contacten in de buurt. Uit de theorie is te verwachten dat deze bewoners zichzelf meer zouden willen herkennen in hun buurtgenoten. De kenmerken die echter worden aangedragen suggereren geen herkenning. Mogelijk is de tevredenheid over het sociale contact gebaseerd op het nihiele contact.
Het feit dat onder de autochtonen die ontevreden zijn over de buurt in het algemeen het kenmerk
‘allochtoon’ een veel gehoord kenmerk is komt overeen met de theorie van Gijsberts en Dagevos dat autochtonen het aandeel allochtonen in de buurt vaak hoger inschatten dan werkelijk het geval is. In de Van der Pekbuurt is de meerderheid met 51% autochtoon, gevolgd door mensen met de Marokkaanse nationaliteit (rond de 20%). In dit onderzoek is bewoners gevraagd een nationaliteiten top-3 te maken. In de helft van de gevallen werd de Marokkaanse nationaliteit op de eerste plaats gezet en 10% van de respondenten had de Nederlandse nationaliteit niet opgenomen in de top-3.
Bachelorscriptie Van der Pekbuurt R.S. Vos, 5981611
28
De binding die bewoners hebben met buurtbewoners blijken uit dit onderzoek niet sterk te zijn.
Desondanks is de tevredenheid over dit contact hoog en kan worden aangenomen dat de tevredenheid over de sociale contacten niet doorslaggevend is in de woontevredenheid met betrekking tot de woonomgeving.
6.2.3. De tevredenheid over de functionele woonomgevingskenmerken:
Met de functionele woonomgevingskenmerken worden de praktische aspecten van de woonomge-ving bedoeld. In het geval van de Van der Pekbuurt moet daarbij worden gedacht aan de verbinding met de rest van Amsterdam en tevredenheid over de voorzieningen die aanwezig zijn. Het belang van de bereikbaarheid zal voornamelijk meewegen in de woontevredenheid bij mensen die hun werkplek moeten bereiken. Volgens Den Dekker werkt 80% van de beroepsbevolking in hetzelfde stadsgewest als waar men woont en dat geldt ook voor de respondenten uit de Van der Pekbuurt.
Van deze groep werkt 60% elders binnen de regio dan Amsterdam-Noord. De bewoners hebben van een aantal stellingen over de bereikbaarheid van de Van der Pekbuurt aangeven of zij het daarmee eens waren of niet. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de mate van tevredenheid over de woonomgeving in het geheel.
Tevredenheid over de woonomgeving in absolute aantallen en percentages
ontevreden neutraal tevreden
oneens neutraal eens oneens neutraal eens oneens neutraal eens De buurt ligt centraal
Tabel 6: De tevredenheid over de bereikbaarheid van de buurt, ingedeeld in tevredenheid over de woonomgeving. De percentages zijn per tevredenheid.
Uit dit onderzoek blijkt dat er geen sprake is van een verband met de tevredenheid over de buurt.
Zowel de bewoners die tevreden zijn over de woonomgeving, als de mensen die ontevreden zijn geven aan dat de buurt goed bereikbaar is. Volgens Visser en Van Dam speelt de bereikbaarheid van de woning een rol in de tevredenheid die wordt bevestigd door de resultaten. De pont wordt niet gezien als een belemmering en bij de beschrijving van de buurt komen de functionele kenmerken als positieve kenmerken naar voren. De tevredenheid over de buurt die onder de meeste bewoners is gevonden zal voornamelijk komen door de tevredenheid over de ligging van de buurt. De meeste bewoners gaan op de fiets (43%) of met het openbaar vervoer (24%) naar hun werk toe en niet met de auto (17%). De makkelijke bereikbaarheid van de buurt met deze vervoersmiddelen wordt om die reden als een belangrijk pluspunt van de buurt gezien.
Visser en Van Dam beschrijven naast de bereikbaarheid van de buurt ook de invloed van voorzieningen in de buurt op de woontevredenheid. Uit dit onderzoek is niet naar voren gekomen dat de mensen die ontevreden zijn over de buurt, ook ontevreden zijn over de voorzieningen. Onder de ontevreden en tevreden bewoners met betrekking tot de woonomgeving, zijn naar verhouding evenveel mensen tevreden over de voorzieningen. Wel zijn er verschillen waar te nemen in de soorten voorzieningen waar gebruik van wordt gemaakt. Zo geeft de meerderheid aan minder dan één keer per maand gebruik te maken van horeca in de buurt en worden buurtwinkels over het algemeen niet meer dan vijf keer per maand aangedaan. De tevredenheid over de voorzieningen komt voornamelijk door de mening dat er de laatste jaren veel aan is gedaan om ondernemers naar de buurt te halen om van de Van der Pekstraat een winkelstraat te maken. Echter wordt ook aangegeven dat de winkels eenzijdig zijn en er geen drogist aanwezig is.
Bachelorscriptie Van der Pekbuurt R.S. Vos, 5981611
29
Kortom, aan de hand van deze resultaten kan worden aangenomen dat de positieve opinie omtrent de bereikbaarheid een grote rol speelt in de tevredenheid over de woonomgeving. Het mindere oordeel over de fysieke woonomgeving en de niet intensieve sociale contacten worden door de hoge tevredenheid over de functionele woonomgevingskenmerken voor lief genomen, waardoor het algehele oordeel over de woonomgeving positief is.