De verbeterpunten voor de sociale verzekeringen

In paragraaf 2.2.3 is aan bod gekomen dat zzp’ers niet verplicht worden gesteld tot het afnemen van werknemersverzekeringen, maar wel voor de volksverzekeringen. Werknemers zijn daarentegen wel verplicht tot het afnemen van werknemersverzekeringen. Tevens moeten zelfstandigen zelf hun pensioen verzorgen, terwijl dit voor werknemers gedeeltelijk door de werkgever wordt verzorgd. Dit beïnvloedt de keuze van opdrachtnemers en opdrachtgevers over de zzp-status. Opdrachtgevers en opdrachtnemers kiezen hierdoor niet meer om de juiste reden voor zelfstandigheid. Hierdoor zijn de sociale verzekeringen toe aan een herziening.201 Swaving Dijkstra202 is van mening dat het zinloos is om de Wet DBA te vervangen zonder de sociale verzekeringen aan te passen. Daarnaast volgt uit het onderzoek van Mol-Verver dat één van de kernproblemen van de Wet DBA de positie van de

afhankelijke zzp’er binnen de sociale verzekeringen betreft.203

Werger stelt voor om de huidige werknemersverzekeringen te vervangen door een vergelijkbare verzekering als de volksverzekeringen.204 Hij noemt dit de ‘collectieve

inkomensverzekering’. Deze verzekering geldt net als de werknemersverzekeringen bij ziekte,

arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. Iedere inwoner die inkomen verdient door middel van arbeid is verplicht deze verzekering af te nemen. De sociale risico’s hiervan zijn bij beperkte risico’s deels beïnvloedbaar en beperkt controleerbaar. Door middel van een splitsing kan dit worden bevorderd. Deze splitsing betreft eerst een leen- of spaarsysteem voor risico’s tot en met drie maanden. Het leen- of spaarsysteem zorgt voor een vermindering van ‘moral hazard’. Daarna kan gebruik worden gemaakt van een verzekering voor risico’s van meer dan drie maanden. De overheid kan het voorgaande zelf uitvoeren, of zij kan ervoor kiezende uitvoering van de verzekeringen over te laten

aan een private instelling, net als bij de Zorgverzekeringswet. Daarentegen is Overduin205 _{van mening}

dat het probleem van de sociale verzekeringen alleen kan worden opgelost, door het evenwicht van de positie tussen de werknemer en de werkgever te herstellen. Door de hoge personeelslasten blijft het anders voor de werkgever onaantrekkelijk om iemand in loondienst te nemen.

In paragraaf 4.3 is aan bod gekomen dat in het regeerakkoord wordt voorgesteld om de mogelijkheid te bieden buiten de loonheffing en de heffing van werknemersverzekeringen te blijven. Deze mogelijkheid wordt slechts geboden indien er sprake is van een hoog tarief met een korte duur van de overeenkomst, of bij een hoog tarief dat niet samengaat met het verrichten van reguliere bedrijfsactiviteiten. Onder het hoog tarief wordt waarschijnlijk een tarief van 75 euro of meer verstaan. Onder een korte duur van de overeenkomst wordt waarschijnlijk een duur van korter dan

twaalf maanden verstaan. Volgens Emmerig vermindert dit voorstel de opting out.206 _{Het voorstel}

199 _{Mol-Verver, 2014, p. 2.}

200 _{Van der Wiel-Rammeloo, 2013, p. 3.} 201 Werger, 2014, p. 2. 202 _{Swaving Dijkstra, 2017, p. 4.} 203 _{Mol-Verver, 2014, p. 1.} 204 Werger, 2014, p. 2-3. 205 _{Overduin, 2015, p. 10.} 206 _{Emmerig, 2018, p. 1-3.}

35

van Mol-Verver om een derde categorie in box 1 toe te voegen, moet volgens hem ook worden overgenomen bij de sociale verzekeringen.207

Over de pensioenopbouw stelt Werger208 dat er een meer arbeidsvormneutraal systeem voor

de oudedagsvoorzieningen nodig is. Hij wil één faciliteit creëren op grond waarvan iedere

belastingplichtige een geblokkeerde pensioenrekening heeft. Er kan wettelijk worden geregeld dat een werkgever zowel aan zijn werknemers als de aan de door hem ingehuurde zzp’ers een premie beschikbaar moet stellen.

4.7 Subconclusie

In dit hoofdstuk zijn in paragraaf 4.2 de verbeterpunten van de Wet DBA aan de orde gekomen. De Commissie Boot werd gevraagd de modelovereenkomsten te onderzoeken. De Belastingdienst gebruikt voor de beoordeling van de arbeidsrelatie de binaire benadering. Terwijl in het rapport van de Commissie Boot naar voren is gekomen, dat juist de holistische benadering gevolgd moet worden. De holistische beoordeling kijkt namelijk naar het totaalbeeld. Daarnaast moeten de begrippen gezagsverhouding en vrije vervanging volgens het kabinet worden verduidelijkt. Deze begrippen bevinden zich namelijk in een grijs gebied. De Commissie Boot heeft deze verduidelijking niet aanbevolen. Er wordt voorgesteld de gezagsverhouding te beoordelen aan de hand van indicatoren.

In paragraaf 4.3 is een aantal voorstellen aan bod gekomen dat in het regeerakkoord voor de vervanging van de Wet DBA zijn gedaan. Als eerste wordt er voorgesteld dat er altijd sprake is van een arbeidsovereenkomst bij een laag tarief met een lange duur van de overeenkomst, of bij een laag tarief dat samen gaat met het verrichten van reguliere bedrijfsactiviteiten. Als tweede wordt in het regeerakkoord voorgesteld om de mogelijkheid te bieden buiten de loonheffing en de heffing van werknemersverzekeringen te blijven. Als derde wordt in het regeerakkoord voorgesteld dat boven het lage tarief door de opdrachtgever een verklaring dient te worden afgegeven, via de webmodule. Hierbij is weinig rekening gehouden met het feit dat de webmodule tot een lastenverzwaring kan leiden.

In paragraaf 4.4 zijn de fiscale faciliteiten onderzocht. Beleidsmatig bestaat er bijna

unanimiteit voor het afschaffen van de zelfstandigenaftrek. De zelfstandigenaftrek leidt namelijk tot oneerlijke concurrentie, het geeft weinig prikkels om te groeien en het zorgt voor grote budgettaire uitgaven. Daarentegen vinden anderen het afschaffen van de zelfstandigenaftrek op dit moment niet de beste oplossing. Een deel van de zelfstandigen kan bij afschaffing van de zelfstandigenaftrek zijn onderneming niet in stand houden, wat kan zorgen voor een toenemend aantal uitkeringen. Er wordt geopperd de zelfstandigenaftrek te vervangen door vermogensaftrek. Zodat slechts de echte

ondernemers worden gestimuleerd. Daarnaast wordt de kleinewerkgeversregeling genoemd als oplossing.

In paragraaf 4.5 zijn de alternatieven die worden gebruikt in het buitenland aan de orde gekomen. Een volledig alternatief is hier niet te vinden. Er wordt voorgesteld een derde categorie aan box 1 toe te voegen: de afhankelijke zzp’er.

In paragraaf 4.6 zijn de verbeterpunten voor de sociale verzekeringen onderzocht. Er wordt geopperd om de huidige werknemersverzekeringen te vervangen door een ve rgelijkbare verzekering als de volksverzekeringen: de collectieve inkomensverzekering. In het regeerakkoord wordt het voorstel gedaan om de mogelijkheid te bieden buiten de loonheffing en de heffing van

werknemersverzekeringen te blijven. Hier zal sprake van zijn bij een hoog tarief met een kort

207 _{Mol-Verver, 2014, p. 3.} 208 _{Werger, 2014, p. 3-4.}

36

durende overeenkomst. Het voorgaande voorstel kan de opting out verminderen. Wat betreft de pensioenopbouw wordt er gesteld dat er een meer arbeidsvorm neutraal systeem voor de oudedagsvoorzieningen nodig is. Er kan dan één faciliteit worden gecreëerd, op grond waarvan iedere belastingplichtige een geblokkeerde pensioenrekening heeft.

Met het bovenstaande kan de volgende subvraag worden beantwoord: Wat zijn de eventuele

verbeterpunten en alternatieven voor de Wet DBA? Voor de verbetering van de Wet DBA kunnen de

nog niet overgenomen verbeterpunten van de Commissie Boot in acht worden genomen. In het regeerakkoord zijn alternatieven voor de Wet DBA voorgesteld. Daarnaast is het van belang de zelfstandigenaftrek aan te passen. De zelfstandigenaftrek leidt namelijk tot oneerlijke concurrentie, geeft weinig prikkels om te groeien en zorgt voor grote budgettaire uitgaven. Als laatste kunnen de werknemersverzekeringen worden vervangen door collectieve inkomensverzekering. Tevens kan de mogelijkheid worden geboden, aan zelfstandigen met een hoog tarief en een kort durende

37