255. In België kan de procureur des Konings in kader van het opsporingsonderzoek een
burgerinfiltratie machtigen indien het onderzoek zulks vereist en de overige middelen van het onderzoek, waaronder de politionele infiltratie, niet volstaan om de waarheid aan de dag te brengen.671 De procureur des Konings heeft ook steeds de mogelijkheid om op gemotiveerde wijze zijn machtiging te wijzigen, aan te vullen of te verlengen. Hij kan eveneens zijn machtiging te allen tijde intrekken.672 Het machtigen of het verlengen van de machtiging tot burgerinfiltratie vereist daarenboven ook het voorafgaand akkoord van de federale procureur.673 De procureur des Konings zal bij het verlenen van de machtiging ook rekening dienen te houden met de risicoanalyse. Deze risicoanalyse wordt uitgevaardigd door de Directie van de Gerechtelijke Operaties van de federale politie en biedt de nodige objectiviteit, vermits deze geen banden heeft met het opsporingsonderzoek of de begeleiding van de burgerinfiltrant.674
256. In Nederland zal de machtiging tot burgerinfiltratie worden opgesteld door de Officier van
Justitie. De Officier van Justitie zal bij deze machtiging in een schriftelijke overeenkomst de rechten en plichten van de burgerinfiltrant, de wijze waarop aan de overeenkomst uitvoering zal worden gegeven en de geldigheidsduur van de overeenkomst bepalen. Vervolgens wordt ook het misdrijf en een zo goed mogelijke omschrijving van de verdachte vastgelegd, alsook een omschrijving van de groep van personen. Tot slot worden ook de feiten en omstandigheden, waaruit blijkt dat de voorwaarden uit artikel 126w, eerste en tweede lid N.Sv. zijn vervuld, genoteerd.675 671 Art. 47novies/1, §2, eerste lid Sv. 672 Art. 47novies/1, §7 Sv. 673 Art. 47novies/1, §2, tweede lid Sv. 674 Wetsontwerp van 19 februari 2018 tot wijziging van het Wetboek van Strafvordering met het oog op het invoeren van de bijzondere opsporingsmethode burgerinfiltratie, Parl.St. Kamer 2017-18, nr. 2940/001, 68; P. PEETERS, Wie controleert de mol? Een rechtsvergelijkend onderzoek naar de controle op de burgerinfiltrant tussen België en Nederland, onuitg. Masterproef Rechten KU Leuven, 2019, mp-C01J2A-u0003924-0580102-PEETERS- PHILIPPE-54846774-2018-2019.pdf, 58-59. 675 Art. 126w, vierde en vijfde lid N.Sv; art. 126x, vierde lid N.Sv; art. 126zu, tweede lid N.Sv.
De overeenkomst kan bovendien ook te allen tijde schriftelijk worden gewijzigd, aangevuld, verlengd of beëindigd.676 Wat betreft criminele burgerinfiltranten geldt echter een verbod op
lange trajecten, vermits het gebruik van dergelijke infiltranten beperkt dient te worden in tijd. Dit impliceert dat een verlenging van de criminele burgerinfiltratie slechts in beperkte mate toepassing kan vinden.677
De machtiging vereist vervolgens de voorafgaandelijke een schriftelijke goedkeuring door het College van procureurs-generaal, rekening houdend met het advies van de Centrale Toetsingscommissie.678 De hoofdofficier van Justitie dient de zaak aan te melden bij de CTC
vooraleer enige doorzending naar het College van procureurs-generaal heeft plaatsgevonden. Het advies van de CTC is echter niet bindend en bestaat uit een casusbeschrijving, de overwegingen die tot het advies hebben geleid en de eindbeslissing.679
Na het nemen van een eindbeslissing door het College van procureurs-generaal inzake de inzet van een burgerinfiltrant, zal deze beslissing worden medegedeeld aan de aanvragende hoofdofficier.680 Nadat het College van procureurs-generaal een beslissing heeft genomen
betreffende de goedkeuring van een machtiging tot burgerinfiltratie, zal er voorts ook een politieke controle plaatsvinden door de minister van Veiligheid en Justitie (infra randnr. 265).
257. Op het vlak van controle door het Openbaar Ministerie zijn er grote gelijkenissen op te
merken tussen de regelingen van beide landen. Zowel in Nederland als in België ligt het Openbaar Ministerie aldus aan de basis van de tenuitvoerlegging van de burgerinfiltratie. De procureur des Konings en de Officier van Justitie zijn namelijk beide belast met de permanente controle over deze bijzondere opsporingsmethode en verlenen daarenboven ook de machtiging tot burgerinfiltratie.681
676 Art. 126w, achtste lid N.Sv; art. 126x, vierde lid N.Sv; art. 126zu, tweede lid N.Sv.
677 P. PEETERS, Wie controleert de mol? Een rechtsvergelijkend onderzoek naar de controle op de burgerinfiltrant
tussen België en Nederland, onuitg. Masterproef Rechten KU Leuven, 2019, mp-C01J2A-u0003924-0580102- PEETERS-PHILIPPE-54846774-2018-2019.pdf, 72.
678 Art. 140a N.Sv; aanwijzing opsporingsbevoegdheden van 1 september 2014, nr. BWBR0035498.
679 P. PEETERS, Wie controleert de mol? Een rechtsvergelijkend onderzoek naar de controle op de burgerinfiltrant
tussen België en Nederland, onuitg. Masterproef Rechten KU Leuven, 2019, mp-C01J2A-u0003924-0580102- PEETERS-PHILIPPE-54846774-2018-2019.pdf, 60.
680 Aanwijzing opsporingsbevoegdheden van 1 september 2014, nr. BWBR0035498.
681 Art. 47ter, §2, eerste lid Sv; art. 47novies/1, §2, eerste lid Sv; P. PEETERS, Wie controleert de mol? Een
In beide landen is bovendien ook een voorafgaande toestemming vereist door de federale procureurs, respectievelijk het College van procureurs-generaal. Beide actoren dienen bij het nemen van hun beslissing te steunen op de risicoanalyse van de Directie van de Gerechtelijke Operaties van de federale politie en het advies van de CTC. Ondanks het feit dat deze analyse zich in België, in tegenstelling tot Nederland, bevindt op politioneel niveau, is deze voldoende objectief, vermits de bevoegde politiedienst geen nauwe banden heeft met de burgerinfiltrant.682 In beide landen zijn de analyses dus verplicht, objectief, vertrouwelijk en kunnen ze niet als bewijs worden gebruikt bij de rechter ten gronde. Daarenboven dienen de risicoanalyses uitgevoerd te worden vooraleer de burgerinfiltratie aanvang neemt. De risicoanalyses hebben noch in Nederland noch in België een bindende werking, daar in beide landen niet voorzien is in een wettelijk verbod op het gebruik van een burgerinfiltrant na een ongunstige risicoanalyse.683