Psal.Cv.
§ Dauid vermaent dat volck, Gode lof te singhen, ververhalende syn
wtnemelicke groote weldaden tot den Ioodschen volcke, end bringht voor
de history van Abraham aen, tot der tyd toe, dat God den Ioden gaf te
besitten dat land Canaan.
DAnckt doch end looft God den Heere, End synen name roupt aen.
Syn voornemen maeckt kond seere,
Onder die Heydens voordaen, Singht mit stemmen t’syner eer, Speelt hem lofsangk meer end meer, End wilt stichtlick (wel beraden) Spreken van syn wonderdaden. Romt u vry, in synen name, Die daer alderheylighst is, End laet vroo syn alle t’samen, Die den Heere soucken frisch Souckt den Heer, fyn toebereyd, End syn groote moghentheyt, End daertoe wilt v verkloucken
Syn aensicht altyd te soucken. Willet ęrnstlick bemęrcken Syne wonderdaden groot, End syn wonderteekens męrcken, End syns monds gherichten blood. Du, die daer bist dat gheslacht Abrahams syns knechts gheacht, O Iacobs kinders ghemeyne, Syn wtuercoren volck reyne. Want hy is onß God end Heere, So hy selu heeft toegheseyt, Wiens gherichten syn schoon seere, Ouer t’gants ęrdryck verbreydt. Want ghedachtigh syns verbonds Hy is, end des woords syns monds, Welck hy, in duysent gheslachten, Heeft gheboden groot te achten. Des verbonds, dat hy ghesworen Duydlick heeft tot Abraham, Tot Isaac den verkoren, Oock niet eenen eed ghedaen. End heeft desen bond beuest, Tot Iacob eewelick vast, End oock, tot eewighen bonde, Sick mit Israel verbonden. Seggende, dy wil ick gheuen Dat land Canaan vruchtbaer, Op dat het dy, in den leuen, Dyn ęrfdeel sy openbaer,
Doe sy dan daer waren in Weynigh, end een kleyn ghesin, End, in den seluighen lande, Vrémdelinghen goederhande. End doe sy daer syn ghetoghen, Van d’een volck tot d’ander hén, So wanneer sy oock vertoghen, Wt een rycke dander in: Hy liet gheenen mensche toe, Datmense verdrucken sou, Auer straft , om hueren wille, Stracks den Koninghen moedwille, Segghende, wilt niet aenroeren Die daer myn ghesalfden syn, End mit leyd oock niet beroeren, D’heylighe Propheten myn. Als-dan eenen honghernood, Ouer d’ęrd hy beriep groot, End oock alle koorenspyse Ontoogh hy allerley wyse. End voor hen sand hy daer henen, Mit grooter voorsichtigheyt, Ioseph, die daer van den synen, Verkocht was tot dienstbaerheyt. Wiens voeten, alsomen meld, Waren mit boeyen ghequelt, End syn siel, niet sonder schanden. Beprouft mit yseren banden. Tot der tyd toe dat ghegheuen
Hem Gods woord was in den mond. Daerdoor hy fyn ward ontsleghen Van den karcker, na der stond. Want de Koningk wel bekant Eenen bode tot hem sand, End liet hem wt banden slaken, Des volcks Heer hiet hem los maken. End hy steld hem tot een Heere Ouer syn gantß huysghesin, End tot een hęrscher mit eeren, Ouer all die hauen syn, Op dat hy, na synen wil, De Vorsten ringhelde stil, End dat hy synen raedsluyden Wysheyt leerde t’allen tyden. <h>So quam Israel gherade, Mit spoed, in Egyptenland, End Iacob, mit synen sade,
Een vrémdlingk, in den land Ham, End God meerderde t’ghetal Syns lieues volcks Israel, End maeckte’t aldaer te lande, Maghtigher dan syn vyanden. Daernae God huer hert omwende Tot hate des volckes syn,
So dat sy begrogh aenwendden, Teghen syne dienaers fyn. Hy auer, in desen stand, Mosen synen dienaer sand,
End Aaron, dien hy reyne Verkoren hadd in’t ghemeyne. Die syn wonderteekens deden, Onder hen, na syn beuel, End seldsame wonderheden In d’land Ham quaed end rebel, Hy sand duysternissen sward, Dat het alles doncker ward: End synen woorde ghepresen Syn sy ghehoorsaem ghewesen. Huer waters alle ghemeyne Veranderd hy gaer in bloed, Huere visschen groot end kleyne Hy gaer doodd oock op den voet. Huere land dat bracht oock voort Veel vorsschen aen allen oord, End in d’innerste ghemaken Des Koningks konden sy raken. End daer quamen, te verschenden Allerhande vlieghen fel,
End in allen hueren enden Luysen schęrp door syn beuel. End voor reghen seer beghęrt, Sand hy hen haghel op ęrd, End een viervlam die daer brandde Ouer hueren vaderlande.
Huer wyngaerden gaer te neder, End huer vyfboomen hy slough, Daertoe, door groot ongheweder,
Huere boomen hy verslough End door syn beuel aen boord Quamender springkhanen voort, End kruydwormen, die daer waren Ontellick, sachmen vergaren. Die alle kruyden op aten, Die daer waren in huer land, Die oock te male veraten De vruchten huers ęrdryks gants. Hy slough oock, in huere land, D’eerstgheboornen voor der hand. D’eerste vruchten huerer krachte, Gheboren in voller maghte. Daerna voerd hy s wt geladen Mit goud end mit siluer veel, Daer was oock niemand beladen Mit kranckheyt in Israel. End doe sy wttoghen, so Was Egyptenland seer vroo, Want daer was ouer hen allen, Groote vreeß van hen gheuallen. End die Heer spand wt een wolcke, Diese s’daeghs bedeckte fyn
End een vier, dat synen volcke Des nachts gaue klaren schyn, End na hueren heesch, ghestoort Hy bracht hen veel quackels voort, End versadighdes in noode, Mit den hemelischen broode.
Hy ded op de steenrotß drooghe, End waters vloeydender hęr, Welcke daer liepen van hooghe, Als stroomen door plaetsen dorr, Want hy was ghedachtigh fyn Der heyligher toesegg syn, Die hy ghedaen hadd in’t klare Abraham synen dienare,
End hy bracht syn volck ten ende Daer hęrwt, mit blyschap groot, End syn wtuerkoren bende, Mit vrueghden wt sulcker nood. End gaf hen de landen in Der volcken, na hueren sin: End hebben so onuermeten Des volcks arbeyd vry beseten. Op dat sy van herten gronde, Bewaerden de bruycken syn, End dat sy t’eewigher stonde Hielden syne rechten fyn.
Confitemini Domino. Psal.Cvi.
§ Het Hebreische volck, ghebracht synde in slauernien, vertelt de sonden
syner ouderen,end de weldaden Godes t’henwaerts, end bidt om hulpe,
in synen droef salen.
DAnckt God den Heer, want hy is goedigh gaer,
End syn groote bermhertigheyt voorwaer Werdt eewelick beuonden.
Wie konde van s’Heeren stęrckdaden fyn Spreken te recht ? of den gantsen lof syn Wel van deghen verkonden?
O wel saligh die daer bewaren slecht Wat billick is, end die steets wat is recht Te houden sick verkloucken.
Ghedenck onser, Heer, om des gunstes wil Die du daer draeghst tot dynen volcke stil, Door dyn heyl my besoucket.
Op dat ick t’goed sie end aenschauwe fyn,
Dat du bereyd heefst den verkoornen dyn, Namelick allen vroomen.
Op dat ick my verhueghe t’aller stond, In dyns volckes vrueghde van herten grond, End mit dyn ęrf my rome.
Wy hebben doch, Heer, teghen dy alleyn, Oock mit onsen vaderen in’t ghemeyn, Ghesondight in den leuen.
Wy hebben veel booß end onrecht ghedaen, Wy hebben oock (ouerqualick beraen) Godloosigheyt bedreuen.
Onse vaders hebben niet ouerleyt In Egypten dyn wonderdaden breyd, Sy syn oock niet ghewesen
Ghedachtigh dynr grooter weldaden reyn, End hebben sick weerspannigh in’t ghemeyn, By t’roode Meer bewesen.
Nochtans so halp hy hen om syns naems wil, Op dat hy syn heerlicheyt toonde stil, End syn kracht fyn bewese,
Hy bedreygd het roode Meer, end het ward Dorr end leydde se door de diepten hard, Als door een wildernisse.
Wt der hand der dies haettden, hy se bracht, End vryddese van de ghweldighe maght Huerer stęrcke vyanden,
De waters die oueruielen seer swaer Huer vyanden, so dat van allen daer Oock niet een bleef voor handen.
Doe grepen sy moed, mit blyden aenschyn, End gheloofden stracks aen de woorden syn, Mit syns lofsangks aenuęrden,
Auer daerna kurts vergaten sy gaer S’heeren węrcken, sonder te nemen waer Synen raed groot van węrden.
Een belustingh booß in der woesteny, Ouerquam hen, oock stęrck versochten sy God in der wildernissen:
End hy gaf hen na huer beghęrlickheyt End sand hen, voor voedsel, een magherheyt Die hen d’leuen de missen.
<h>Doe benydden sy Mosi sacht van aerd, In den legher, end Aaron verklaert Een heylighe des Heeren,
So dat d’ęrdryck sick opend end versoop Dathan rebel, end bdeckte Abirams rot, In eenen ommekeere.
Daer aenstack een vier mit seer grooter spoed, In huer rot, end een vlam die op den voet De godloosen verbrandde.
Sy maeckten oock een kalf aen Oreb vry, End oock een beeld ghegoten, welck daer sy Vereerden t’huerer schande.
Sy verwissel-den huers Gods heerlicheyt, Voor eens ossen bildeniß, die daer weydt Gras groeyend op den velde,
Sy vergaten Gods huers verlossers saen, End wat hy in Egypten had ghedaen
Seer eerlick mit ghewelde.
End de wonder-daden in den land Ham End de verschrick-licke dinghen ghedaen Aen t’roode Meer te vooren,
So dat se God wt te roeyen voornam. Auer Moses syn verkoren voorquam Synen grimmighen tooren.
Sy verworpen dat ouerlustigh land End hebben oock synen woorde bekant Gheen gheloof toeghedraghen.
Sy murreden in huer hutten eenßins, End waren niet ghehoorsaem eenighßins S’heeren trauwen toesaghen.
Daerom swoer hy hen mit verheuer hand Dat hy se ver-slaen in syns toorens brand Soud in der woestenyen,
Dat hy oock huer saed onder d’Heydens wreed Verwerpen soud end verstroeyen aen breed Het selu aen alle syen.
End sy hebben sick mit Baal Phegor Gaer verkoppelt, end aten euen dorr Dooden-offer mit romen.
End verweckten also Gods toornigheyt, Door huere doen, dat groote plagh end leyd, Ouer hen is ghekomen.
Doe stond op die seer yuerighe knecht Phinees, end hy dede wrak end recht So dat de plagh hielt stille,
End dat is hem toegherekent voorwaer
Tot een ware gherechtigheyt, die daer Eewigh is t’aller wyle.
Sy verweckten hem oock tot toornigheyt By t’twistwater, so dat God Mosi leyd Aended om hueren’t wille,
Want sy haddden synen gheest so ghequelt, Dat hy mit syn lippen stout heeft ghetelt, Oock na hueren moedwille.
<h>Sy hebben de volcken niet wtgheroeyt, Noch daer mede sick oock seer veel bemoeyt, So God hen had gheboden.
Męr hebben mit den Heydenen verkeert, End sick vermenght, hebben daertoe gheleert Huere węrcken end daden.
So dat sy daer dienstlick vereerden meest Huer afgoden, die hen niet syn gheweest Dan tot eenen valstricke,
Want sy huer soons end huere dochters węrd, Den duyuelen, mit verkeerde beghęrt, Offerden te ghelycke.
Sy vergoten oock dat onnoosel bloed Huerer sonen bloed, end dochteren soet, Die sy oock t’allen stonden
Canaans af-goden opofferden.
End dat land ward gaer beuleckt end onreyn, Door huer groote bloedsonden.
Sy besmetden sick mit huer węrcken daer, End bedreuen hoerery openbaer,
Mit huer grouwlicke daden.
So dat s’Heeren grimme daer bald stack aen, Teghen syn volck, end kreegh een grouwel van Syn ęrf qualick beraden.
So dat hy s in der Heydenen gheweld Gaf, end waren onder d’heerschap ghestelt Der, die haet tot hen droughen:
Huer vyanden verdrucktense gaer seer. End moesten sick tot hen, in allen keer, Als onderdanen voughen.
Menighmael heeft hy se verlost, męr sy Wederstonden, mit huer voornemen vry End wurden veroedmoedight,
Door huer misdaed, doch hy sachse fyn aen, Wanneer sy mit angste waren beuaen, Hoorend huer klagh oedmoedigh. End is gheweest ghedachtigh des bonds syn, Dat hy mit hen ghemaeckt hadd , end heeft fyn Mit berauw sick ontfaeremt
End heeft hen daer ghenade vinden doen, By den, diese gheuanghen hielden koen, Die huers hebben erbaeremt.
Ons Heer God, ons verloß end ons versaem, Wt den Heydenen, op dat wy dynen naem Prysen, end dyn lof konden.
Ghelooft sy die Heer God van Israel
Eewlick, alle t’volck oock seggh , amen, wel Looft den Heer t’allen stonden.
Confitemini Domino, quoniam. Psal.Cvij.
§ De Prophete seght hier dat alle verdruckinghen herkomen end hen gaen,
door den wille Godes. Daerop voort brenghende alle perikels end
ellendigheyden der dwalenden in den woestenyen, der gheuanghenen,
krancken end Zee-suchteghen. Tghebed dat sy tot God doen, hoe sy
verhoort werden, hoe sy God daer vooren dancken. End hoe God alle
dinghen heeft in synen handen, end verandertse so hy wilt.
GHeef lof end danck den Heere, Want hy seer goedigh is. End syn vriendlickheyt teere, Die is eewigh ghewiß. Die van hem syn verlost,
Laet segghen, mit verstande, Dat hy se fyn heeft brocht, Wt der vyanden handen. Bringhende se te samen Wt Oost , end Weste breed, Wt Noorden, koud by namen, End wt den Suyden heet. Door weghen onghebaent Dwaeldens in der woestynen, End steden fyn bewoont Konden hen niet verschynen. In allerley ghebreken
Des honghers, end dursts swaer: Sy waren schier besweken, Van herten, alle gaer. Sy hebben, so benoodt, Gheropen tot den Heere, End hy heefts , wt der nood, Brocht, na syn goedheyt teere.