Ik kom tot een afronding. In deze scriptie heb ik de karakteristieken van het schaduwbankieren door pensioenfondsen, verzekeraars en beleggingsfondsen in kaart gebracht. Door opkomst van niet-banken zijn bepaalde risico’s van banken overgenomen. Zoals besproken, heeft deze ontwikkeling voor – en nadelen.
Deze verschuiving in kredietmarkten leidt evenwel tot nieuwe beleidsmatige aandachtspunten. In dat kader was de centrale vraag van deze scriptie: “Is de huidige regulering van kredietverstrekking door pensioenfondsen, verzekeraars en beleggingsfondsen in het kader van financiële stabiliteit effectief en wenselijk?” Deze vraag moet (deels) ontkennend beantwoord worden, al bleek dat dit enige motivatie vergde.
Vooropgesteld mag worden dat financiële intermediatie van niet-banken wenselijk is. De gronden hiervoor zijn uitvoering besproken in deze scriptie. Echter, om positieve effecten van deze financiële intermediatie te behouden, dienen de voorgestelde beleidsmatige aanpassingen te worden doorgevoerd. In dat licht moedigt deze scriptie de Nederlandse wetgever aan tot het doen van aanpassingen.
Tot slot is het voor de tenuitvoerlegging van regulering van belang risico’s van niet-banken te blijven identificeren. Indien risico’s zich opstappelen bij niet-banken welke hierop niet zijn toegerust, kunnen onwenselijke situaties ontstaan. Deze kunnen vervolgens omslaan in systeemrisico’s en financiële instabiliteit. De herevaluatie van risico’s blijft daarmee een belangrijke eerste graadmeter. Dit is een interessant onderwerp voor toekomstig onderzoek.
Referenties
Acharya, V. V., J. Biggs, M. Richardson, and S. Ryan, 2009, On the Financial Regulation of Insurance Companies, Working Paper, NYU Stern School of Business, New York.
Agarwal, S., Amromin, G., Ben-David, Z., Itzhak, S. C., & Evanoff, D. (2014). The
effectiveness of mandatory mortgage counseling: Can one dissuade borrowers from choosing risky mortgages?
Andonov, A., Bauer, R. M., & Cremers, K. J. (2017). Pension Fund Asset Allocation and Liability Discount Rates. The Review of Financial Studies, 30, pp. 2555- 2595.
Armour et al. 2016, ‘Principles of Financial Regulation’ Oxfort University Press.
Beale, N., Rand, D. Battey, H., Croxson, K., May R., and Nowak, M. (2011 ‘Individual versus systemic risk and the Regulator's Dilemma’. Proc Natl Acad Sci US.
Becker, B., and Ivashina, V. (2015) ‘Reaching for Yield in the Bond Market’ The Journal of Finance, Volume 70, Issue 5, October p. 1863-1902.
Boot et al. (2016), ‘Geld en schuld, de publieke rol van banken’ Wetenschappelijk Raad Regeringsbeleid.
Boot et al. (2019) ‘Samenleving en financiële sector in evenwicht’ Wetenschappelijk Raad Regeringsbeleid.
Boot, A. (2010) ’Echt onderzoek nodig- zijn banken te groot en complex?’ Maandblad Voor Accountancy en Bedrijfseconomie.
Boot, A. (2020) ‘Banken zijn weer kwetsbaar, buffers zijn te laag’ Duurzaam bedrijfsleven, 28 augustus.
Boot, A., en Dijkstra, M. (2011), ‘Financiële sector in crisis’, opgenomen in Preadviezen van de Koninklijke Vereniging voor Staatshuishoudkunde (eds. Prof dr. J.H. Garretsen, dr. R.M. Jong- A-Pin en prof dr. E. Sterken), Sdu Uitgevers, Den Haag, 9 December 2011, p.105-141.
Brits, H., Roerink, R., en Dankert, J.’ Veranderen voor vertrouwen. Lenen, sparen en betalen in het datatijdperk’ De Nederlandsche Bank 2020.
Broeders, D., Chen, D., Minderhoud, en Schudel W., ‘Pension funds’ herding’ DNB working paper No. 503/ February 2016.
Broekhuizen, K.W.H ‘Klantbelang, belangenconflict en zorgplicht’(2016) Boom Masterreeks. Broos, M., Carlier, K., Kakes, J., en Klaaijsen, E. ’Het schaduwbankwezen: een verkenning voor Nederland’ DNB Occassional Studies Vol. 10/ No. 5, 2012.
Buchak, G., Matvos, G., Piskorski, T., en Seru, A., Fintech, Regulatory Arbitrage, and the Rise of Shadow Banks (May 1, 2017). Columbia Business School Research Paper No. 17-39, Journal of Financial Economics (JFE), Forthcoming.
Cai, F., Han, S., Li, D., and Li, Yi (2016): ‘Institutional Herding and Its Price Im- pact: Evidence from the Corporate Bond Market’, Finance and Economics Discussion Series 2016- 091. Washing- ton: Board of Governors of the Federal Reserve System.
Cai, F., Han, S., Li, L., and Li, Y. (2019) ‘Institutional herding and its price impact: Evidence from the corporate bond market’ Journal of Financial Economics, Volume 131, Issue 1, January p. 139-167.
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) (2019),’Nederland langs de Europese meetlat’ 9 mei. Chen, Q., I. Goldstein en W. Jiang (2010), Payoff com- plementarities and financial fragility: evidence from mutual fund outflows. Journal of Financial Economics, Vol. 97, No 2, pp. 239-262.
Chiang, C., and Niehaus, G. (2019) ‘Correlated Trading by Life Insurers and Its Impact on Bond Prices, Journal of Risk and Insurance, 10.1111/jori.12276, 87, 3, (597-625).
Claessens, S. (2015) ‘An overview of macroprudential policy tools’ Annual Review of Financial Economics.
Cleassens, S., Pozsar, Z., Ratnovski, L., and Singh, M. (2012) ‘Shadow Banking: Economics and policy’ IMF Staff Discussion SDN 12/12.
Cleassens, S. (2015) ‘Opening Remarks’ Journal of Money, Credit and Banking Vol. 47 Issue S1.
Cortes, F., Lindner, P., Malik, S., and Segoviano, M. (2018) ‘A Comprehensive Multi-Sector Tool for Analysis of Systemic Risk and Interconnectedness (SyRIN) IMF Working Paper WP 18/14.
Dagher, J, G Dell'Arriccia, L Laeven, L Ratnovski and H Tong (2016): “Benefits and costs of bank capital”, IMF Staff Discussion Note 16/04, March, www.imf.org/external/pubs/ft/sdn/2016/ sdn1604.pdf.
Den Butter, F. ‘Falen van de financiële markten’ Bank- & Effectenbedrijf, 59, jan/feb 2009, blz. 14-19.
DNB (2002), Kwartaalbericht December 2002, paragraaf Nederlandse pensioenfondsen, pp. 22- 24.
DNB (2004) ‘Systeemrisico’s en besmettingskanalen: de interbancaire markt’ Kwartaalbericht maart.
DNB (2009),’Financiële stabiliteit: procycliciteit en toezichtregels’ Kwartaalbericht september. DNB (2015a), ‘Effecen van een verdere verlaging van de LTV-limiet’ Occusional studies Vol. 13-2.
DNB (2015b), ‘Vereist eigen vermogen – standaardmodel’ 13 januari.
DNB (2015c), ‘Schaduwbankwezen kleiner dan gedacht, maar nieuwe risico’s dienen zich aan’ DNBulletin, 18 December.
DNB (2017a), ‘Kredietmarkten in beweging. Grotere rol pensioenfondsen en verzekeraars bevordert financiele stabiliteit’ november.
DNB (2017b), ‘Voortvarende aanpak aflossingsvrije hypotheken noodzakelijk’ Persbericht 9 oktober.
DNB (2017c) ‘Uitkomsten onsite onderzoeken beleggen in hypotheken’ 8 september.
DNB (2017d) ‘Kuddegedrag pensioenfondsen werkt stabiliserend bij grote prijsbewegingen’ DNBulletin September.
DNB (2018), ‘Overzicht financiële stabiliteit’ Najaar 2018.
DNB (2018a), ‘Herding behavior of Dutch pension funds in asset class investments’ DNB Working papers 24 July.
DNB (2019a), ’Marktaandeel banken in verstrekking hypotheken stabiliseert’ DNBulletin, 31 januari.
DNB (2019b), ‘Overzicht financiële stabiliteit’ Najaar 2019.
DNB (2019c), ‘Sterk koersherstel Nederlandse beleggingsfondsen’ Statistisch Nieuwsbericht: 21 mei.
DNB (2020a), ‘De gevolgen van een langdurig lage rente en een eventuele rentestijging’ Financieel Stabiliteit comité.
DNB (2020b), ‘Toezicht vooruitblik’.
DNB (2020c), ‘Huizenprijs hangt meer samen met financieringsruimte koper dan met woningtekort’ DNBulletin 16 juli.
DNB (2020d), ‘Overzicht Financiële Stabiliteit in Nederland’ Voorjaar 2020.
DNB (2020f), ‘Toename hypotheken en derivaten op balans verzekeraars’ Statistisch Nieuwsbericht 13 januari.
DNB (2020g), ‘Huizenprijs hangt meer samen met financieringsruimte koper dan met woningtekort’ DNBulletin 16 juli.
DNB (2020h), ‘Toenemende concurrentie en prijsdifferentiatie op de hypotheekmarkt’ DNBulletin, 29 oktober.
DNB Dashboard Pensioenen, beschikbaar viastatistiek.dnb.nl/dashboards/pensioenen/index.aspx Duijm, P., and Bisschops, S. (2017) ‘Short-termism of long-term investors? The investment behaviour of Dutch insurance companies and pension funds’ Applied Economics 50 (2) December.
ESMA Consultation paper ‘Draft guidelines on the reporting to competent authorities under article 37 of the MMF Regulation’
ESRB (2015), ‘Report on commercial real estate and financial stability in the EU’ December. ESRB (2016), ‘The impact of low-interest rates and ongoing structural changes on financial markets and financial infrastructure: assessment of vulnerabilities, systemic risks and implications for financial stability’ November.
ESRB, ‘EU shadowbanking monitor’ NO. 3 2018.
European Commission, ‘Shadow banking’ Green Paper 2012.
European systemic risk board, ‘Shadow banking monitor No. 3/ September 2018.
Everett M., De Haan, J., Jansen, D., McQuade, P., en Samarina, A. ‘Mortgage lending, monetary policy, and prudential measures in small euro-area economies: Evidence from Ireland and the Netherlands’ De NederlandscheBank Working Paper No. 658, October 2019.
France, M., Van de Minne, A., and Verbruggen, J. (2014) ‘The effect of credit conditions on the Dutch housing market’ DNB Working Paper No. 447/ November.
Frost, J., Duijm, P., Bonner, C., de Haan, L.H. & de Haan, J. (2019). International lending of Dutch insurers and pension funds: the impact of ECB monetary policy and prudential policies in the host country. Open Economies Review, 30, 445-456.
FSB (2015) ‘Global systemically important insurers (G-SIIs)’, 3 November.
FSB (2018) ‘Global shadow banking monitoring report 2017, 5 March.
FSB, (2020) ‘Global monitoring report of non-bank financial intermediation’ December. FSR (2018), Non-Bank Finance trends and challenges, April.
Galati, G. en Moessner, R. (2013), ‘Macroprudential policy: A literature review’, Journal of Economic Surveys 27(5), 846-878.
Goodhard, C., en Perotti, E. ‘Maturity mismatch stretching: Banking has taken a wrong turn’ CEPR Policy Insight No 81.
Gorton, G., Metrick, A., Schleifer, A., en Tarullo, A.’ Regulating the Shadow Banking System’ Brookings Papers on Economic Activity, FALL 2010, (FALL 2010), pp. 261-312.
Hodula, Martin and Melecky, Ales and Machacek, Martin, Off the Radar: Factors behind the Growth of Shadow Banking in Europe (December 12, 2018).
Joosen, E. ‘nieuw kapitaaleisen voor banken als gevolg van Basel III/CRD IV’ FR 2012, nr. 6, p. 201-215.
Kakes, J., Van der Molen, R., en Loman, H. (2017) ‘Verschuivingen in de financiering van hypotheekschuld’ ESB Jaargang 102, 11 mei.
Kelly, R., McCann, F., and O’Toole (2017) ‘Credit conditions, macroprudential policy and house prices’ Working Paper Series ESRB No. 36 February.
Kerste, M., Baarsma, B., Weda, J., Rosenboom, N., Rougoor, W., & Risseeuw, P. (2013). Uit de schaduw van het bankwezen: feiten en cijfers over bijzondere financiële instellingen en het schaduwbankwezen. (SEOrapport; No. 2013-31). Amsterdam: SEO Economisch Onderzoek.
Kessler, D. (2013) ‘Why (Re)insurance is Not Systemic’ The journal of Risks and Insurance, Volume 81, Issue 3, September p. 477-488.
Klaaijsen, E., Levels, A., Van der Veer, K., en Wierts, P. ‘Schaduwbankieren: ontwikkeling en beleid’ Tijdschrift voor Financieel recht, Nr. 12 december 2017.
Knot, K. (2018) “Regulating Non-bank Finance: Options and Implications” 25 april.
Koetsier, Ian and Bikker, Jacob Antoon, ‘Herding Behaviour of Dutch Pension Funds in Sovereign Bond Investments’ (September 18, 2017). De Nederlandsche Bank Working Paper No. 569.
Kuttner, K. and Shim, I. (2013) ‘Can non-interest rate policies stabilize housing markets?’ Bank for International Settlements BIS Working paper No. 433.
Lemmen, J. (2003) ‘Systeemrisico’s van Nederlandse pensioenfondsen’ CPB Memorandum 19 maart.
Matta, R., and Perotti, E. (2016) ‘Insecure Debt and Liquidity Runs’ EBC Network Conference, 2016 CEPR First Annual Spring Symposium in Financial Economics, 2015 Wharton Conference on Liquidity and Financial Crisis, EEA 2015 Annual Meeting.
Mokas, D., Nijskens, R. ‘Credit risk in commercial real estate bank loans: the role of idiosyncratic versus macro-economic factors’ DNB Working Paper No. 653, August.
Moreira, A., and Savov, A. (2017) ‘The macroecomomics of shadow banking’ Journal of Finance. Nabilou, H., and Prüm, A. (2019)’ Shadow Banking in Europe: Idiosyncrasies and their Implications for Financial Regulation’ 2019.
Nelemans, M. (2018) ‘Financiële regulering – de verhouding tussen interne governance en extern toezicht’ Uitgeverij Paris.
Pacces, A. (2018) ‘Shadow banking’ Erasmus School of Law, Rotterdam Institute of Law and Economics, Erasmus University Rotterdam, Rotterdam, The Netherlands.
Pacces, A. en Nabilou, H., (2017) The Law and Economics of Shadow Banking (March 26, 2017). Forthcoming in Iris H. Chiu & Iain MacNeil (eds.), Research Handbook on Shadow Banking: Legal and Regulatory Aspects, Edward Elgar European Corporate Governance Institute (ECGI) - Law Working Paper No. 339/2017.
Parchimowicz, K., and Spence, R. ‘Basel IV Postponed: A Chance to Regulate Shadow Banking?’ Paulson, A., T. Plestis, R. Rosen, R. McMenamin, and Z. Mohey‐Deen. 2014. “Assessing the Vulnerability of the US Life Insurance Industry.” In Modernizing Insurance Regulation 61–83, Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
Perotti, E. (2013) ‘The roots of shadow banking’ Universiteit of Amsterdam ECB and CEPR.
Perotti, E., and Suarez, J., (2009) ‘Liquidity insurance for systemic crisis’ CEPR Policy Insight, 31,11 February.
Pozsar Z, Adrian T, Ashcraft AB, Boesky H (2013) Shadow banking. FRBNY Econ Policy Rev 19(2):1–16.
Rajan, R. (2006). Has financial development made the world riskier? European Financial Management, 12(4).
Rapport van de Commissie Structuur Nederlandse banken (commissie Wijffels) ‘Naar een dienstbaar en stabiel bankwezen’ 2018.
Roland Berger (2017) ‘Implications of the Ongoing Basel IV debates’ https://www.rolandberger.com/en/Publications/Implications-of-ongoing-Basel-IV-debates.html (laatst opgezocht: 27 october 2020).
Rongen, M. ’Cessie: beschouwingen over kernthema's van de overdracht van vorderingen op naam tegen de achtergrond van de hedendaagse (internationale) financiële praktijk en securitisation in het bijzonder’ Deventer: Kluwer (2012).
Schwarcz, S. (2009) ‘Too big to fail? Recasting the financial safety net’ Duke law School March.
Schwarcz, S. (2015) ‘Regulating shadow banking’ Review of banking & financial law 2011. Sias, R., (2004) Institutional herding. Review of Financial Studies, 17(1), 165–206.
Special Report of The Geneva Association Systemic Risk Working Group, ’Key Financial Stabilitiy Issues in Issurance’ March 2010.
Stellinga, B.’Europese financiele regulering voor en na de crisis’ wetenschappelijke raad voor het regingsbeleid (WRR) Working paper.
Timmermann, A., and Wermers, R. ‘Runs on Money Market Mutual Funds’ American Economic Review, September 2016.
Van der schaft, P. (1992) ‘Financiële intermediatieprocessen in ontwikkelingslanden en de structuur van lokale financieel markten’ Maandschrift Economie/ jaargang 56,
Van der veer, K., Klaaijsen, E., en Roerink, K (2015) ‘De Nederlandse Bank ’Scherper licht op de stabiliteitsrico’s van het schaduwbankwezen’.
Van der Veer, Koen, Eric Klaaijsen en Ria Roerink (2015). Scherper licht op financiële stabiliteitsrisico in the schaduwbankieren systeem’ De Nederlandsche Bank.
Van Goor, L. (2000) ‘Banken en industriefinanciering in de 19e eeuw’ Thela Theisis, 20 december.
Van Loon, J. and Aalbers, M. (2017) How real estate became ‘just another asset class’: the financialization of the investment strategies of Dutch institutional investors, European Planning Studies, 25:2, 221-240, DOI: 10.1080/09654313.2016.1277693
Van Tilburg, R., Bennink, H., Bezemer, D., Boot, A., and Schoenmaker, D. ‘Zijn de lessen van de crisis van 2008 geleerd in de praktijk gebracht? Sustainable finance lab 2018.