Voor deze masterscriptie is onderzocht of de deelnemers wat de sociaal-demografisch- educatieve achtergrond van Eritreeërs in een ISK is. Van de meeste deelnemers bleek dat hun opleidingsniveau en dat van hun ouders relatief laag was, ze in de helft van de gevallen in een stad hebben gewoond en de meerderheid regelmatig met andere talen in aanraking is gekomen en/of zelf meerdere talen sprak.
Daarnaast is voor deze scriptie onderzocht hoe het onderwijs in Eritrea binnen de klas is. Uit de antwoorden van de deelnemers aan dit onderzoek is naar voren gekomen dat de
73
klassen in Eritrea erg groot zijn, maar de lesdagen kort. Binnen het taalonderwijs in Eritrea ligt de focus op schrijven.
Verder is onderzocht hoe het onderwijs in Eritrea tot laaggeschooldheid kan leiden. Op basis van dit onderzoek lijkt dat de combinatie van grote klassen en het hebben van korte lesdagen, want dat zorgt voor minder individuele begeleiding en potentiële
concentratieproblemen tijdens langere lesdagen.
In dit onderzoek is beoordeeld of Eritreeërs van de huidige vluchtelingenstroom kenmerken van laaggeletterdheid vertonen. Sommige deelnemers aan dit onderzoek vertoonden inderdaad kenmerken van laaggeletterdheid, hoewel zeker niet iedereen.
In dit onderzoek zijn ook de ervaringen van Eritreeërs in de ISK’s onder de loep genomen. Het blijkt dat ze vaak in kleine klassen zitten en meestal tevreden zijn met de docenten. Wat de vakken betreft is het (taal)onderwijs breder dan wat ze uit Eritrea gewend zijn en dat ervaren ze als positief, maar het algehele aanbod aan vakken is beperkt en dat ervaren ze als negatief.
Daarnaast is onderzocht welke moeilijkheden Eritreeërs ervaarden bij het leren van Nederlands. Veel deelnemers vonden het leren van Nederlands moeilijk, hoewel ze lang niet allemaal wisten te vertellen waarom. Toch waren veel deelnemers gefrustreerd, omdat ze zich onvoldoende uitgedaagd voelden of juist omdat het bijna niet lukte een stapje verder te komen. Soms werd ook genoemd dat ze te weinig in de praktijk konden leren of ze vonden dat er te veel verschillende talen in één klas werden gesproken.
Met de antwoorden op de deelvragen kan de hoofdvraag van deze scriptie worden beantwoord. De hoofdvraag van deze scriptie was: “Hoe leiden de sociaal-demografische en educatieve achtergrond van Eritreeërs tot eventuele laaggeschooldheid en problemen bij het leren in Nederland?” Het antwoord daarop lijkt te zijn dat veel Eritreeërs qua eigen
opleidingsniveau en dat van de ouders een mindere uitgangspositie hebben, ze in Eritrea in veel te grote klassen hebben gezeten waar ze vrijwel alleen maar schrijfonderwijs kregen en korte dagen maakten, waardoor de kans op laaggeletterdheid en concentratieproblemen tijdens de lesdagen in Nederland verhoogd is.
74
Referenties:
Adrián, J. A., Alegria, J., & Morais, J. (1995). Metaphonological abilities of Spanish illiterate adults. International Journal of Psychology, 30(3), 329-353. Informatie verkregen op 17 januari 2020 om 16:20 van
https://www.researchgate.net/profile/Jose_Adrian/publication/247508829_Metaphonolo gical_Abilities_of_Spanish_Illiterate_Adults/links/564b545108ae4ae893b7ba8d/Metap honological-Abilities-of-Spanish-Illiterate-Adults.pdf
Alexander, K. L., Entwisle, D. R., & Olson, L. S. (2001). Schools, achievement, and inequality: a seasonal perspective. Educational evaluation and policy analysis, 23(2), 171-191. DOI: 10.3102/01623737023002171
Andebrhan, B. (2017, 10 april). Workshop Eritrese vluchtelingen [Presentatie]. Informatie verkregen van https://www.lowan.nl/voortgezet-onderwijs/nieuws/omgaan-jonge- eritrese-vluchtelingen/.
Ardila, A., Bertolucci, P. H., Braga L.W., Castro-Caldas, A., Judd, T., Kosmidis, M.H., … Rosselli, M. (2010). Illiteracy: the neuropsychology of cognition without reading. Archives of clinical neuropsychology, 25 (8), 689-712. DOI: 10.1093/arclin/acq079 Ardila, A., & Rosselli, M. (2002). Acalculia and dyscalculia. Neuropsychology review,
12(4), 179–231. https://doi.org/10.1023/A:1021343508573
Beenstock, M., Chiswick, B. R., & Repetto, G. L. (2001). The Effect of Linguistic Distance and Country of Origin on Immigrant Language Skills: Application to
Israel. International Migration, 39(3), 33–60. DOI: 10.1111/1468-2435.00155 De Beer, P. (2006). Perspectieven voor de laagopgeleiden. Tijdschrift voor
Arbeidsvraagstukken, 22(3), 218-233. Verkregen op woensdag 21 januari om 21:05 van http://search.proquest.com/docview/61685799/
Bialystok, E., Luk, G., & Kwan, E. (2005). Bilingualism, biliteracy, and learning to read: Interactions among languages and writing systems. Scientific studies of reading, 9(1), 43-61. DOI: 10.1207/s1532799xssr0901_4
CBS. (2019a). Bevolking; geslacht, leeftijd, generatie en migratieachtergrond, 1 januari. Informatie verkregen op 8 oktober om 12:38 van
https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/37325/table?ts=1570530986718 CBS. (2019b). 6 op 10 statushouders uit 2014 heeft geen inburgeringsdiploma. Informatie
verkregen op 2 januari 2020 om 17:39 https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2019/16/6-op-10- statushouders-uit-2014-heeft-inburgeringsdiploma
75
CIA. (2019). The World Factbook, People and Society: Eritrea. Informatie verkregen op 13 januari 2020 om 18:10 van https://www.cia.gov/library/publications/the-world-
factbook/geos/er.html.
Cisero, C.A., & Royer, J.M. (1995). The development and cross-language transfer of
phonological awareness. Contemporary educational psychology, 20(3), 275-303. DOI: 10.1006/ceps.1995.1018
Cummins, J. (1979). Linguistic Interdependence and the Educational Development of Bilingual Children. Review of Educational Research, 49(2), 222–251. DOI: 10.3102/00346543049002222
Department of State. (2017). Report on International Religious Freedom: Eritrea. Informatie verkregen op 8 oktober 2019 om 12:32 van https://www.state.gov/reports/2017-report- on-international-religious-freedom/eritrea/
Donohue, N. C., & Miller, B. M. (2008). Stemming Summer Learning Loss. New England Journal of Higher Education, 23(1), 19-20. Informatie verkregen op 3 januari 2020 om 17:11 van Donohue, N. C., & Miller, B. M. (2008). Stemming Summer Learning Loss. New England Journal of Higher Education, 23(1), 19-20.
Dryer, Matthew S. & Haspelmath, Martin (eds.) (2013).The World Atlas of Language Structures Online. Leipzig, Duitsland: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. Informatie verkregen op 17 januari om 22:23 van http://wals.info. Durgunoğlu, A., Y., & Öney, B. (1999). A cross-linguistic comparison of phonological
awareness and word recognition. Reading and Writing, 11(4), 281–299. DOI: 10.1023/A:1008093232622
Dustmann, C. (1997). The effects of education, parental background and ethnic concentration on language. The Quarterly Review of Economics and Finance, 37, 245-262
http://www.christiandustmann.com/content/4-research/96-the-effects-of-education- parental-background-and-ethnic-concentration-on-language/dustmann_1997_qref.pdf Eberhard, David M., Simons, G.F., & Fennig, C.D. (eds.), (2019). Ethnologue: languages of
the world. Twenty-second edition. Dallas, TX, Verenigde Staten: SIL International. Informatie verkregen op 8 oktober om 11:37 van
https://www.ethnologue.com/country/ER/languages.
Encyclopædia Brittanica. (z.d.). Eritrea. [Illustratie]. Informatie verkregen op 8 oktober om 13:02 van https://www.britannica.com/place/Eritrea.
76
European Commission. (2019). Impact of education and skills on life careers. doi:10.2767/34326
Giere, U. (1987). a. Hamburg, Duitsland: Unesco Institute for Education. Informatie verkregen op 17 januari om 15:30 van
http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.627.2437&rep=rep1&type=pdf Gombert, J.E. (1994). How do illiterate adults react to metalinguistic training?. Annals of
Dyslexia, 44(1), 250-269. DOI: 10.1007/BF02648164
Van der Gucht, F., & Vanderstraeten, R. (2014). Het probleem van laaggeschooldheid in België: een historisch-geografische analyse. Beleid en Maatschappij, 41(2). 104-121. Informatie verkregen op 10 januari 2020 om 10:39 van
https://www.researchgate.net/publication/293350820_Het_probleem_van_laaggeschooldhe id_in_Belgie_een_historisch-geografische_analyse
Van der Haegen, E. (2009). Laaggeschooldheid als een sociale constructie binnen sociale interventies: basiseducatie als case. Gent, België: Universiteit Gent. Informatie verkregen op 10 januari 2020 om 14:52 van https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/393/060/RUG01- 001393060_2010_0001_AC.pdf
Hamilton, M.E., & Barton, D. (1983). Adults’ definitions of ‘word’: the effects of literacy and development. Journal of Pragmatics, 7(5), 581-594. DOI: 10.1016/0378-2166(83)90082-6 Hammarström, A., Virtanen, P., & Janlert, U. (2011). Are the health consequences of
temporary employment worse among low educated than among high educated?, European Journal of Public Health, 21(6), 756–761. DOI: 10.1093/eurpub/ckq135
Van Hemel, L., & Darquenne, R. (2009). Een andere kijk op hardnekkige jeugdwerkloosheid: Aanbevelingen en succesfactoren bij de inschakeling van laaggeschoolde jongeren. Brussel, België: Koning Boudewijnstichting. Informatie verkregen op 10 januari 2020 om 12:24 van
file:///C:/Users/Gebruiker/Downloads/Hardnekkige%20jeugdwerkloosheid%20KBS%2 0R1260a_nl.pdf
Hornberger, N.H. (Red.) (2003). Continua of biliteracy: an ecological framework for
educational policy, research and practice in multilingual settings. Trowbridge, Verenigd Koninkrijk: Cromweel Press Ltd. Informatie verkregen op 17 januari 2020 om 13:22 van http://library.smaratungga.web.id/repository/[Nancy_H._Hornberger]_Continua_of_Bilit eracy_An_E(BookFi.org).pdf
77
Horning, A. (2007). Defining literacy and illiteracy. The Reading Matrix, 7(2). Informatie verkregen op 17 januari 2020 om 14:04 van
http://www.readingmatrix.com/articles/horning/article4.pdf
Hudson, W. (1960). Pictorial depth perception in sub-cultural groups in Africa. The journal of social psychology 52(2), 183-208. Informatie verkregen op 17 januari 2020 om 16:06 van file:///C:/Users/Gebruiker/Downloads/Pictorial_depth_perception_in_.pdf
Hvitfeldt, C. (1985). Picture Perception and Interpretation among Preliterate Adults in Passage: A Journal of Refugee Education. Washington, D.C., Verenigde Staten: Center for Applied Linguistics. Informatie verkregen op 5 december om 12:01 van
https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED254099.pdf#page=29.
ITM Interma. (z.d.). Rookverbod bord[Illustratie]. Informatie verkregen op 11 januari om 11:32 van https://www.itminterma.nl/veiligheid/pictogrammen-borden-en-
stickers/verbodspictogrammen/borden/rookverbod-bord/
Kamerman, S. (2017, 31 augustus). Een Eritreeër moet je alles uitleggen. NRC. Informatie verkregen op 8 oktober om 18:01 van https://www.nrc.nl/nieuws/2017/08/31/een- eritreeer-moet-je-alles-uitleggen-12744573-a1571670.
Kamerman, S., & Kuiper, M. (2018, 16 november). Problemen van Eritrese vluchtelingen: angst, alcohol, frustratie, geweld. NRC. Informatie verkregen op 8 oktober om 18:05 van https://www.nrc.nl/nieuws/2018/11/15/eritrese-problemen-angst-alcohol-frustratie-geweld- a2755414.
Kaplan, I., Stolk, Y., Valibhoy, M., Tucker, A., & Baker, J. (2016). Cognitive assessment of refugee children: effects of trauma and new language acquisition. Transcultural
psychiatry, 53(1), 81-109.
https://www.researchgate.net/profile/Yvonne_Stolk3/publication/283753247_Cognitive_ assessment_of_refugee_children_Effects_of_trauma_and_new_language_acquisition/link s/5755e0ba08ae155a87b9cc8a/Cognitive-assessment-of-refugee-children-Effects-of- trauma-and-new-language-acquisition.pdf
Kirsch, I. S., & Jungblut (1986). Literacy: Profiles of America’s young adults. Final report. Verkregen op 17 januari 2020 om 15:59 van
https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED275701.pdf
Koenen. (1993). Wolters’ Woordenboek Nederlands (29e ed.). Groningen, Nederland: Wolters-Noordhoff.
78
Kurvers, J. (2002). Met ongeletterde ogen. Kennis van taal en schrift van analfabeten. Amsterdam, Nederland: Aksant Academic Publishers. Informatie verkregen van
https://research.tilburguniversity.edu/en/publications/met-ongeletterde-ogen-kennis-van- taal-en-schrift-van-analfabeten
Lanssens, A., & Vanmontfort, M. (2000). De computer: een struikelblok voor laaggeschoolden?'. Vonk: tijdschrift van de Vereniging voor onderwijs in het Nederlands, 30(1), 43-49.
http://cteno.be/downloads/publicaties/van_montfort_lanssens_computer_struikelblok_voor _laaggeschoolden.pdf
Lee, R., Park, Y., & Wang, M. (2006). Korean–English Biliteracy Acquisition: Cross-
Language Phonological and Orthographic Transfer. Journal of Educational Psychology, 98 (1), 148 –158. DOI: 10.1037/0022-0663.98.1.148
Ludwig Wittgenstein. (z.d.). In Wikipedia. Informatie verkregen op 24 januari om 17:36 van https://de.wikipedia.org/wiki/Ludwig_Wittgenstein
Master, V. A., Johnson, T.V., Abbasi, A., Ehrlich, S.S., Kleris, R.S., Abbasi, S., … Goodman, M. (2010). Poorly Numerate Patients in an Inner City Hospital Misunderstand the
American Urological Association Symptom Score. Urology, 75(1), 148–152. https://doi.org/10.1016/j.urology.2009.06.060
Medhi, I., Nagasena Gautama, S. N., & Toyama, K. (2009). A comparison of mobile money- transfer UIs for non-literate and semi-literate users. Proceedings of the 27th international conference on Human factors in computing systems - CHI 09. (pp.1741-1750). DOI: 10.1145/1518701.1518970
Medhi, I,. Sagar, A., & Toyama, K. (2008). Text-Free User Interfaces for Illiterate and Semiliterate Users. Verkregen van
https://itidjournal.org/index.php/itid/article/viewFile/243/113
De Moor, T., & van Zanden, J. L. (2008). Van fouten kan je leren. Een kritische benadering van de mogelijkheden van ‘leeftijdstapelen’ voor sociaal-economisch onderzoek naar gecijferdheid in het pre-industriële Vlaanderen en Nederland. Tijdschrift voor sociale en economische geschiedenis, 5(4), 55-86.
https://dspace.library.uu.nl/bitstream/handle/1874/328674/_PUB_Van_fouten_kan_je_lere n_TSEG_5_1.pdf?sequence=1
Morais, J., Bertelson, P., Cary, L., & Alegria, J. (1986). Literacy training and speech segmentation. Cognition, 24(1-2), 45-64. DOI: 10.1016/0010-0277(86)90004-1
79
Morais, J., Cary, L., Alegria, J., & Bertelson, P. (1979). Does awareness of speech as a sequence of phones arise spontaneously?. Cognition, 7(4), 323-331. DOI: 10.1016/0010- 0277(79)90020-9
Nafziger, D. H., et al. (1975). Test of functional adult literacy: an evaluation of currently available instruments. Portland, OR, Verenigde Staten: Northwest regional educational laboratory. Informatie verkregen op 17 januari 2020 om 15:45 van
https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED109265.pdf
Nakamura, P.R., Koda, K. & Joshi, R. M. (2013). Biliteracy acquisition in Kannada and English: A developmental study. Reading and writing: Insights from the alphasyllabaries of South and Southeast Asia, 6(1), 132-147. DOI: 10.1080/17586801.2013.855620. Nidos. (2018a). Opgroeien in Eritrea. Informatie verkregen op 12 oktober om 18:14 van
https://www.nidos.nl/wp-content/uploads/2018/05/5.Opgroeien-in-Eritrea.pdf
Nidos. (2018b). Wat zou ik moeten weten over de vluchtervaringen van Eritrese amv’s?. Informatie verkregen op 8 oktober 2019 om 18:38 van https://www.nidos.nl/wp- content/uploads/2018/05/3.Wat-zou-ik-moeten-weten-over-de-vluchtervaringen-van- Eritrese-amvs.pdf
Nishanimut, S. P., Johnston, R. S., Joshi, R. M., Thomas, P. J., & Padakannaya, P. (2013). Effect of synthetic phonics instruction on literacy skills in an ESL setting. Learning and Individual Differences, 27, 47–53. DOI: 10.1016/j.lindif.2013.06.007
NOS. (2019, 23 mei). Appeltje van Oranje-winnaar: 'Nederlands is voor Eritreeërs moeilijk'. Nederlandse Omroepstichting. Informatie verkregen op 8 oktober om 13:15 van
https://nos.nl/artikel/2286000-appeltje-van-oranje-winnaar-nederlands-is-voor-eritreeers- moeilijk.html
Nuffic. (2016). Onderwijssysteem Eritrea beschreven en vergeleken met het Nederlandse systeem. Informatie verkregen van
file:///C:/Users/Gebruiker/Downloads/onderwijssysteem-eritrea%20(1).pdf
OESO. (2012). Literacy, Numeracy and Problem Solving in Technology-Rich Environments: Framework for the OECD Survey of Adult Skills. Parijs, Frankrijk: OECD Publishing. https://www.oecd.org/skills/piaac/PIAAC%20Framework%202012--
%20Revised%2028oct2013_ebook.pdf
Oonk, W., Van Zanten, M., & Keijzer, R. (2007). Gecijferdheid, vier eeuwen
ontwikkeling. Reken-wiskundeonderwijs: onderzoek, ontwikkeling, praktijk, 26(3), 3-18. http://www.fisme.science.uu.nl/publicaties/literatuur/7015.pdf
80
Ortega, L. (2009). Understanding second language acquisition. Londen, Verenigd Koninkrijk: Hodder Education.
Pew Research Center. (2010). Pew Templetion Global religious Futures Project, Eritrea, Religious Demography: Affiliation. Informatie verkregen op 8 oktober 2019 om 11:59 van http://www.globalreligiousfutures.org/countries/eritrea#/?affiliations_religion_id=0&affili ations_year=2010®ion_name=Europe&restrictions_year=2016
Pharos. (2019). Factsheet: Eritrese vluchtelingen. Informatie verkregen op 12 oktober 2019 om 17:52 van https://www.pharos.nl/factsheets/eritrese-vluchtelingen/
Politie. (z.d). Eritrese vluchtelingen. Informatie verkregen van https://www.opvang.nl/files/Facstheet_Eritrese_vluchtelingen.pdf
Read, C., Zhang, Y., Nie, H., & Ding, B. (1986). The ability to manipulate speech sounds depends on knowing alphabetic writing. Cognition, 24(1-2), 31-44. DOI: 10.1016/0010- 0277(86)90003-X
Reyes, I. (2006). Exploring connections between emergent biliteracy and
bilingualism. Journal of early childhood literacy, 6(3), 267-292. Informatie verkregen op 17 januari om 13:33 van https://www.fcd-
us.org/assets/2016/04/ReyesExploringConnections.pdf
Rosin, R.T., (1973, juli). Gold Medaillions: the arithmetic calculations of an illiterate. Council on anthropology and education newsletter. (1-9). Informatie verkregen op 17 januari om 12:18 van Rosin, R.T., (1973). Gold Medaillions: the arithmetic calculations of an illiterate. Infomatie verkregen op 17 januari om 12:18 van
https://anthrosource.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1525/aeq.1973.4.2.05x0128x Rosman, C. (2018, 18 juni). Drieduizend migranten nooit geslaagd voor
inburgeringstoets. Algemeen Dagblad. Informatie verkregen op 8 oktober 2019 om 13:08 van https://www.ad.nl/binnenland/drieduizend-migranten-nooit-geslaagd-voor-
inburgeringstoets~a73c0441/?referrer=https://www.google.nl/
Savage, K.L. (1993). Literacy through a competency-based educational approach. In Crandall, J., & Kreeft Peyton, J. (Reds.), Approached adult ESL literacy instruction (pp. 15-33). Bethesda, MD, Verenigde Staten: National Clearinghouse for English Language Acquisition (NCELA). Informatie verkregen op 17 januari om 13:06 van
81
SER. (2019). Werkwijzer vluchtelingen, Feiten en cijfers, Vragen over vluchtelingen.
Informatie verkregen van https://www.ser.nl/nl/thema/werkwijzer-vluchtelingen/feiten-en- cijfers/aantallen-herkomst
Spufford, M. (1981). Small books and pleasant histories: popular fiction and its readership in seventeenth-century England. Cambridge, Verenigd Koninkrijk: Cambridge University Press. Informatie verkregen op 17 januari 2020 om 14:07 van
https://books.google.nl/books?id=KEjQvnsbgUcC&printsec=frontcover&dq=small+books +and+pleasant+histories&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwiz9IHK2YrnAhXBZlAKHemgBm gQ6AEIKzAA#v=onepage&q=small%20books%20and%20pleasant%20histories&f=false Smit, A. (2019). Klaar voor Taal. Een vergelijkend onderzoek tussen Syrische en Eritrese
statushouders in het leren van het Nederlands. Amsterdam, Nederland: Universiteit van Amsterdam.
Steehouder, P., & Tijssen, M. (2011). Opbrengsten in beeld: Rapportage aanvalsplan laaggeletterdheid. Informatie verkregen op 17 januari om 12:45 van
file:///C:/Users/Gebruiker/Downloads/blg-128700.pdf
Stichting Lezen en Schrijven. (2017). Laaggeletterdheid in Nederland. Informatie verkregen op 20 oktober 2019 om 19:11 van https://www.lezenenschrijven.nl/over-laaggeletterdheid. Van Tubergen, F. (2010). Determinants of second language proficiency among refugees in the
Netherlands. Social Forces, 89(2), 515-534.
https://www.rug.nl/research/portal/files/14493608/2010-TubergenFv-Determinants.pdf Universiteit Utrecht. (z.d.). Tigrinya. Informatie verkregen op 8 oktober om 18:10 van
https://www.moedint2.nl/languages/15/problems/209?cat_id=81&hideCategories=true&hi deProblems=true
Vágvölgyi, R., Coldea, A., Dresler, T., Schrader, J., & Nuerk, H. C. (2016). A review about functional illiteracy: definition, cognitive, linguistic, and numerical aspects. Frontiers in psychology. DOI: 10.3389/fpsyg.2016.01617
Vanmontfort, M. (1999). Een kwestie van drempels. De computer als bijkomende
ondersteuning voor laaggeschoolde anderstalige volwassenen in de taalles Nederlands. In E. Huls & B. Weltens (red.): Artikelen van de derde sociolinguïstische conferentie. Delft.
http://www.cteno.be/www_cteno/assets/downloads/cteno/publicaties/vanmontfort_1999_c omputerondersteuning_anderstalige_volwassenen.pdf
82
Venezky, R. L. (1990a). Definitions of literacy. In Venezky, R. L., Wagner, D.A., & Ciliberti, B.S. (Reds.), Toward defining literacy (pp. 2-16). Newark, DE, Verenigde Staten:
International Reading Association. Informatie verkregen op 17 januari om 12:37 van https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1008&context=literacyorg_chapte rs
Venezky, R. L. (1990b). Gathering up, looking ahead. In Venezky, R. L., Wagner, D.A., & Ciliberti, B.S. (Reds.), Toward defining literacy (pp. 70-74). Newark, DE, Verenigde Staten: International Reading Association. Informatie verkregen op 17 januari om 12:37 van
https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1008&context=literacyorg_chapte rs
Verenigde Naties. (z.d.a). Eritrea: General Information. Informatie verkregen op 8 oktober 2019 om 10:15 van http://data.un.org/en/iso/er.html.
Verenigde Naties. (z.d.b). Eritrea: Social Indicators. Informatie verkregen op 10 oktober 2019 om 11:25 van http://data.un.org/en/iso/er.html.
Verenigde Naties. (z.d.c). Sudan: Social Indicators. Informatie verkregen op 10 oktober 2019 om 12:05 van http://data.un.org/en/iso/sd.html.
De Visser, I. (2015).Verwerving van NT2 werkwoordconjugatie bij analfabete en laagopgeleide volwassenen. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam. Informatie verkregen van https://scripties.uba.uva.nl/search?id=538878.
VrtNWS. (z.d.). Afrikaanse migratieroutes naar Europa [Illustratie]. Informatie verkregen op 8 oktober om 18:43 van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/01/23/migratieroutes-naar- europa--mogelijkheden---obstakels-en-gevaren/.
VWN. (z.d.a). Onderwijs. Informatie verkregen op 11 januari om 20:24 van: https://www.vluchtelingenwerk.nl/forrefugees/onderwijs
VWN. (z.d.b). Eritrea: onderdrukking en eindeloze dienstplicht. Informatie verkregen op 8 oktober om 12:47 van: https://www.vluchtelingenwerk.nl/feiten-cijfers/landen-van- herkomst/eritrea
William Faulkner. (z.d.) In Wikipedia. Informatie verkregen op 24 januari om 17:31 van https://nl.wikipedia.org/wiki/William_Faulkner
Bijlage A: Vragenlijst zoals hij eruit zag op donderdag 7 november
2019 bij het interviewen van de eerste deelnemer aan het onderzoek.
83
2. Welke docenten heb je in Nederland (gehad?)
3. Heb je altijd op deze school les gehad (ROC Mondriaan, Den Haag?) 4. Ben je naar school gegaan?
5. Wat is je moedertaal/Welke taal sprak je thuis? 6. Wie heeft je leren schrijven en hoe oud was je toen?
7. In welk(e) schriften heb je leren schrijven in Eritrea? In Ge’ez? In het onze? 8. Wie heeft je leren schrijven en hoe oud was je toen?
9. In welk(e) schriften heb je leren schrijven in Eritrea? In Ge’ez? In het onze? 10. Wie heeft je leren rekenen en hoe oud was je toen?
11. Hoe vaak was je daarmee bezig per dag/week? 12. Waarom ging je niet naar school?
13. Hoe oud was je toen je voor het eerst naar school ging en wanneer stopte je? 14. Naar welke scholen ben je gegaan (primair, secundair, tertiair, Nederland) 15. Hoe veel dagen had je per week les? (primair, secundair, tertiair, Nederland) 16. Hoe lang per had je per dag les? (primair, secundair, tertiair, Nederland) 17. Wat voor secundaire? (TVET of ESECE)
18. Hoeveel moest je betalen voor school? (primair, secundair, tertiair, Nederland) 19. Heb je in Nederland en/of Eritrea stage gelopen? Hoe verschilde dat van elkaar? 20. Gaf de leraar in Eritrea op een andere manier les dan in Nederland? Zo ja wat was
anders? Welke vorm van onderwijs? (direct, impliciet enz.) -> ook in secundair, tertiair onderwijs zo?
21. Had je in Eritrea vakken die je in Nederland niet had? (primair, secundair, tertiair) 22. Heb je in Nederland vakken die je in Eritrea niet had? (primair, secundair, tertiair) 23. Welke taal sprak je in de klas met de docent? (primair, secundair, tertiair, Nederland) 24. Welke taal sprak en spreek je met de andere leerlingen? (primair, secundair, tertiair,
Nederland)
25. Kom je uit de stad? In welke plaats woonde je/hoe groot/was het een stad? 26. Onderwijs vader?
27. Onderwijs moeder? 28. Wie zat voorin? 29. Wie zat achterin?
30. Hoe oud was je toen je vertrok uit Eritrea? 31. Hoe oud was je toen je in Nederland aankwam?
84
32. Heb je in landen onderweg school gehad?
Bijlage B: Vragenlijst zoals hij eruit zag vanaf donderdag 21 november
Vragen interview masterscriptie“Wat zijn de verschillen tussen het onderwijs in Eritrea en Nederland en hoe leidt dat tot problemen bij het leren in Nederland?”
Algemene vragen:
1. Hoe oud ben je?
2. In welke klas zit je? In A1, A2 of B2?