Non-compliance bij SSRI gebruik ligt tussen de 24% en de 57%. Het meten van non-compliance en de mate van non-compliance is lastig, aangezien de meeste methoden zoals zelfrapportage, aantal voorschriften en de hoeveelheid uitgegeven medicatie, niet betrouwbaar zijn. Zelfrapportages aangezien proefpersonen geneigd zijn sociaal
wenselijke antwoorden te geven. Hierdoor is het mogelijk dat de prevalentie van non-compliance bij onderzoek lager uitvalt dan werkelijk het geval is. De betrouwbare methoden, zoals het meten van medicatie/metaboliet plasma concentratie of de Medication Event Monitoring System (MEMS) zijn kostbaar, tijdrovend en technisch.
Oorzaken van noncompliance zijn ook complex en moeilijk vast te stellen: de meest aangegeven oorzaak van noncompliance is vergeetachtigheid, het verstoren van de dagelijkse routine en het druk hebben. Daarnaast wordt slechte begeleiding van clinici en worden de neurologische en seksuele bijwerkingen vaak genoemd als een oorzaak van nonadherence. Bijwerkingen blijken de grootste reden te zijn dat met men met de psychofarmaceutische behandeling met SSRIs stopt of van SSRI wisselt. Ook zijn er indicaties dat SSRI gebruik een negatieve invloed heeft op algehele gezondheid, hetgeen mogelijk ook een invloed heeft op de mate van compliance.
Goede begeleiding door de voorschrijvers en clinici bij SSRI gebruik is essentieel om een betere mate van compliance te bewerkstelligen. Door patiënten goed inlichten over medicatie, bijwerkingen en verwachtingen zullen zij een beter begrip hebben van de werking van de stof, waardoor de noodzaak er van inzien om compliant te zijn. Ook weten zij beter wat ze kunnen verwachten, waardoor teleurstellingen kunnen worden voorkomen. Antidepressiva worden in de meeste gevallen voorgeschreven door de huisarts. Een huisarts heeft minder kennis met betrekking op depressie en
angststoornissen en zal niet vertrouwd zijn met het scala aan alternatieve therapieën
om depressie te behandelen. Hierdoor zal hij minder goed in staat zijn om de patiënt opties te kunnen bieden die wellicht beter bij de patiënt passen. Huisartsen hebben daarnaast vaak zeer beperkt de tijd, waardoor begeleiding en informatieverstrekking tekort schiet. Dit is kwalijk, aangezien de juiste begeleiding en informatieverstrekking cruciaal is voor het vinden van een passende therapie en de mate van compliance aanzienlijk vergroot.
Combinatietherapie is effectiever gebleken dan alleen medicamenteuze
behandeling van depressies; ook bleek er minder sprake te zijn van terugval. Patiënten die combinatietherapie kregen vertoonden ook meer compliance. Een mogelijke
oplossing voor betere compliance bij gebruik van SSRIs, is psychologen de begeleiding laten verschaffen. Psychotherapeuten zouden een post-doctorale opleiding kunnen genieten, zodat zij hun cliënten beter bij kunnen staan bij eventuele problemen zoals tegenvallende resultaten en bijwerkingen. Bij psychotherapie sessies is er de
mogelijkheid voor aandacht aan eventuele problemen met de medicatie. Patiënten zouden gemakkelijker problemen omtrent medicatie kunnen doorgeven en psychologen kunnen problemen eerder herkennen en ondervangen. Ook wanneer patiënt zich zorgen maakt over de negatieve lange termijn effecten kunnen deze besproken worden met de psycholoog en heeft de psycholoog de kennis om met dergelijke
gezondheidsovertuigingen. Speciaal opgeleide psychologen kunnen dan ook
voorschrijven, waardoor het makkelijker is om de voorgeschreven dosis aan te passen wanneer nodig.
Het is duidelijk dat depressie een groot probleem in de samenleving is en vele nadelen met zich meebrengt. Compliance is een groot probleem bij medicamenteuze behandeling van depressies. Door psychologen een grotere rol in de behandeling van
depressie te geven zou het mogelijk zijn compliance en zodoende ook behandelsucces te vergroten, waarmee kosten uit de medische zorg kunnen worden bespaart, de
effectiviteit op de werkvloer wordt vergroot en bovenal: de patiënt weer in de samenleving staat.
American Psychiatric Association, & American Psychiatric Association. Task Force on DSM-IV. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-IV. Amer Psychiatric Pub Inc.
Alonso, J., Angermeyer, M. C., Bernert, S., Bruffaerts, R., Brugha, T. S., Bryson, H., de Girolamo, G., de Graaf, R., Demyttenaere, K., Gasquet, I., Haro, J. M., Katz, S. J., Kessler, R.
C., Kovess, V., Lépine, J. P., Ormel, J., Polidori, G., Russo, L. J., Vilagut, G., Almansa, J., Arbabzadeh-Bouchez, S., Autonell, J., Bernal, M., Buist-Bouwman, M. A., Codony, M., Domingo-Salvany, A., Ferrer, M., Joo, S. S., Martínez-Alonso, M., Matschinger, H., Mazzi, F., Morgan, Z., Morosini, P., Palacín, C., Romera, B., Taub, N. and Vollebergh, W. A. M. (2004), Psychotropic drug utilization in Europe: results from the European Study of the
Epidemiology of Mental Disorders (ESEMeD) project. Acta Psychiatrica Scandinavica, 109: 55–64
Burra,T. Chen, E.,McIntyre, R., Grace, S., Robertson Blackmore, E. and Stewart, D. (2007) Predictors of Self-Reported Antidepressant Adherence. Behavioral Medicine, 32(4): 127-134
Buckalew, L.W., Sallis, R.E., 1986. Patient compliance and medication perception. Journal of Clinical Psychology 42: 49–53
Bull, S., Hunkeler, E., Lee, J., Rowland, C., Williamson, T., Schwab, J. and Hurt, S. (2002) Discontinuing or Switching Selective Serotonin-Reuptake Inhibitors. The Annals of Pharmacotherapy 288(11): 1403-1409
Cuzick, J., Edwards, R., and Segnan, N. (1997) Adjusting For Non-Compliance and Contamination in Randomized Clinical Trials. Statistics in Medicine,16: 1017-1029
Demyttenaere K. (1997) Compliance during treatment with antidepressants. Journal of Affective Disorders 43: 27–39.
Demyttenaere, K. (2001) Compliance and acceptance in antidepressant treatment.
International Journal of Psychiatry in Clinical Practice 5: S29 - S35
Demyttenaere, K. (2003) Risk factors and predictors of compliance in depression.
European Neuropsychopharmacology 13: S69–S75
Donovan , J., and Blake, D. (1992) Patient non-compliance: deviance or reasoned decisionmaking? Social Sciences Medicine. 34(5): 507-513.
Eaddy M, Bramley T, Regan T. (2003) Time to antidepressant discontinuation:a
comparison of controlled-release paroxetine andimmediate-release selective serotonin-reuptake inhibitors. American Journal of Managed Care ;1: 22-7
Keene, M. , Eaddy, M., Mauch, R., Regan, T., Shah, M., and Chiao, E . (2005) Differences in compliance patterns across the selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs). Current Medical Research and Opinion 21(10): 1651–1658
Kessler, R., Nelson, C. and McGonagle, K. (1996) Comorbidity of DSM-III-R Major Depressive Disorder in the General Population: Results from the US National Comorbidity Servy. British Journal of Psychiatry. 168(Sup 30): 17-30
Lerner,D., Adler,D., Chang, C., Lapitsky, L., Hood, M., Perissinotto, P., Reed, J., McLaughlin, T., Berndt, E., Rogers, E. (2004) Unemployment, Job Retention and Productivity Loss Among Employees With Depression. Psychiatric Services 55(12): 1371-1378.
http://ps.psychiatryonline.org
Licht, C., de Geus, E., van Dyck, R., en Penninx, B. (2010) Longitudinal evidence for
unfavourable effects of antidepressants on heart rate variability Biological Psychiatry 68:
861–868
Lin E.H.B., Von Korff M., Katon W, et al. ( 1995)The role of the primary care physician in patients’ adherence to antidepressant therapy. Medical Care;33: 67-74
Maddox, J., M. Levi, Thompson, C. (1994 ) The compliance with antidepressants in general practice Journal of Psychopharmacology 8: 48-52b
McGettigan, P., Kelly, A., Carvahlo, M. and Feely, J. (2000) Antidepressants in Primary Care: Analysis of Treatment Discontinuations. Pharmacoepidemiology and Drugs Safety.
9: 521-528
Meijer,W.. Heerdink, E., Leufkens, H., Herings, R., Egberts, A., en Nolen, W. (2005) Langdurig gebruik van antidepressiva in Nederland in 1991-2001: prevalentie,
incidentie en risico-indicatoren. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. 149: 708-711
Melfi, C., Chawla, J., Croghan, T., Hanna, M., Kennedy, S. and Sredl, K. (1998) The Effects of Adherence to Antidepressant Treatment Guidelines on Relapse and Recurrence of Depression. Archives of General Psychiatry.;55(12): 1128-1132.
NIHM/NNIH (1985) Mood disorders.: pharmacological prevention of reoccurences.
Consensus Development Conference Statement (4)5: 8 NIHM/NNIH Gepubliceerd in American Journal of Psychiatry, 1985; 142 469-479
Reis, M., Aberg-Wistedt, A., Agren,H., Akerblad andA., Bengtsson, F. (2004) Compliance with SSRI medication during 6 months of treatment for major depression: an evaluation by determination of repeated serum drug concentrations. Journal of Affective Disorders 82: 443–446
Romano, P. S., Roost, L. L., & Jollis, J. G. (1993). Presentation adapting a clinical
comorbidity index for use with ICD-9-CM administrative data: differing perspectives.
Journal of Clinical EWpidemiology, 46(10): 1075-1079.
Roose, S.P. (2003) Compliance: the impact of adverse events and tolerability on the physician’s treatment decisions. European Neuropsychopharmacology 13: S85–S92
Spijker, J,. Bijl, R., de Graaf, R. en, Nolen, W. (2001) Determinants of poor 1-year outcome ofDSM-III-R major depression in the general population: results of the Netherlands
Mental Health Survey and Incidence Study (NEMESIS). Acta Psychiatrica Scandinavica 103: 122-130
Stein, M., Cantrell, R., Sokol, M., Eaddy, M. and Shah, M. (2006) Antidepressant Adherence and Medical Resource Use Among Managed Care Patients With Anxiety Disorders. Psychiatric Services 57(5): 673-680. ps.psychiatryonline.org
Stahl, S.M. (2008), Stahl's Essential Psychopharmacology: Neuroscientific basis and practical applications (3rd Edition), Cambridge University Press,
Ten Doesschate, M., Bockting, C. en Schene, A. (2009). Adherence to continuation and maintenance antidepressant use in recurrent depression. Journal of Affective Disorders 115: 167–170.
Tint, A., Haddad, P. and Anderson, I. (2008). The effect of rate of antidepressant tapering on the incidence of Discontinuation symptoms: a randomized study. Journal of
Psychopharmacolology 22: 330-333 (originally published online 21 January 2008)
Thompson, C., Peveler, R., Stephenson, D., McKendrick, J. (2000) Compliance With Antidepressant Medication in the Treatment of Major Depressive Disorder in Primary Care: A Randomized Comparison of Fluoxetine and a Tricyclic Antidepressant. American Journal of Psychiatr 157: 338-343.
Verbeek-Heida, P. en Mathot, E. (2006) Better safe than sorry — why patients prefer to stop using selective serotonin reuptake inhibitor (SSRI) antidepressants but are afraid to do so: results of a qualitative study. Chronic Illness 2: 133–142
Websites