In dit hoofdstuk volgt de conclusie uit dit onderzoek. Met deze conclusie wordt de centrale onderzoeksvraag beantwoord. De centrale onderzoeksvraag in deze masterscriptie luidt als volgt:
‘Valt te verwachten dat de doelstellingen van de wetgever met de wijzigingen in het stelsel van het ontslagvergoedingenrecht behaald zullen worden?’
In het sociaal akkoord is besloten dat het duale ontslagstelsel behouden blijft en het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen 1945 vervalt. Met betrekking tot de ontslagvergoedingen is overeengekomen dat de werknemers bij ontslag een transitievergoeding toegekend krijgen, indien zij minimaal 24 maanden bij de werkgever in dienst zijn geweest. Indien sprake is van ernstige verwijtbaarheid aan de zijde van de werknemer, dan vervalt het recht op een transitievergoeding en indien sprake is van ernstige verwijtbaarheid aan de zijde van de werkgever, dan heeft de kantonrechter de mogelijkheid om naast de transitievergoeding een niet-gemaximeerde billijke vergoeding toe te kennen.
In de memorie van toelichting is vermeld dat dit nieuwe systeem beoogt het ontslagrecht eenvoudiger, sneller, eerlijker en minder kostbaar te maken voor werkgevers.118 Het is de vraag in hoeverre die doelstellingen daadwerkelijk gehaald worden. Mijns inziens wordt het ontslagrecht eerlijker, omdat er geen groot verschil meer zal zijn tussen de uitkomsten van de huidige twee wegen voor ontslag, de procedure via het UWV en vervolgens een procedure wegens kennelijk onredelijk ontslag enerzijds en de ontbinding via de kantonrechter anderzijds. Deze twee wegen worden voor een groot deel gelijkgeschakeld. De transitievergoeding geldt bij beide wegen en in art. 7:699 BW is vastgelegd welke route gevolgd moet worden bij welke ontslaggrond. De te volgen ontslagroute is geen vrije keuze meer van de werkgever.
Verder zal het ontslagrecht mijns inziens niet eenvoudiger, goedkoper en sneller worden, althans niet in de beginfase van de invoering van de nieuwe wet. In het begin zullen de grenzen opgezocht worden, want men kan vanaf 1 juli 2015 gebruikmaken van de mogelijkheid tot hoger beroep en cassatie. Dit zou als gevolg kunnen hebben dat een
118
werkgever na zeven jaar een werknemer weer moet toelaten op de werkvloer. Een werkgever zal dan ook heel goed nadenken voordat hij een vast contract aanbiedt. Het is goed voor te stellen dat partijen eerder voor een schikking zullen kiezen tegen een vergoeding die vele malen hoger zal zijn dan de wettelijke transitievergoeding.
Een belangrijke doelstelling van de ontslagvergoeding is de bevordering van de mobiliteit van de werknemers en de beperking van hoge vergoedingen. In de transitievergoeding wordt geen rekening gehouden met de leeftijd van de werknemer – behoudens de overgangsregeling – in tegenstelling tot de vergoeding die volgt uit de kantonrechtersformule.
De transitievergoeding zal fors lager uitpakken in vergelijking met de kantonrechtersformule.119 Het maximale risico voor werkgevers is een bedrag van 75.000 euro. Dit kan ervoor zorgen dat werknemers hun oude rechten willen veiligstellen. De werkgevers zullen minder snel een vast contract aanbieden aan een werknemer of een tijdelijk contract van een jaar verlengen. Wel zal zo veel mogelijk gelijkheid bereikt worden tussen de vergoedingen die de werkgevers aan hun werknemers moeten betalen, waarbij dan niet meer van belang is via welke route het ontslag bewerkstelligd wordt.
Echter, als er vaker vaststellingsovereenkomsten aangeboden zullen worden, ontstaat er alsnog geen gelijkheid. Goedkoop kan ook in dit geval gezien worden als duurkoop. Vergoedingen zijn namelijk altijd de haarlemmerolie geweest bij de instemming met het ontslag. De transitievergoeding zal zo laag uitpakken dat werknemers juist gestimuleerd worden om door te procederen. Wel zorgt de mogelijkheid door te procederen ervoor dat het ontslagrecht eerlijker wordt, omdat beide partijen niet meer enkel afhankelijk zijn van de uitspraak van de kantonrechter.
Voor de MKB zal de regeling wel duurder uitvallen, omdat de MKB onder het huidige recht in de meeste gevallen kiest voor de weg via het UWV. Daarbij is het dan geen of een zeer beperkte vergoeding verschuldigd, als ervan wordt uitgegaan dat de werknemer een kennelijk-onredelijk-ontslagprocedure zal starten.120
Verder is een nadeel van de transitievergoeding dat deze pas na het ontslag wordt uitgekeerd aan de werknemer. Pas daarna zou de werknemer deze kunnen besteden aan een cursus of opleiding, terwijl het doel van de transitievergoeding juist is om de overgang naar een nieuwe baan te vergemakkelijken. Ook hoeft deze vergoeding niet verplicht uitgegeven te worden aan het doel waarvoor deze bestemd is.
119
Zie de rekenvoorbeelden die Kruit 2014 TAP, p. 52 e.v. geeft.
120
Wat de additionele billijke vergoeding betreft, is ook nog niet duidelijk hoe de hoogte hiervan berekend moet worden. Deze vraag is niet door de wetgever beantwoord in de memorie van toelichting. Er is enkel vermeld dat deze niet berekend dient te worden aan de hand van de kantonrechtersformule. De berekening van de vergoeding is overgelaten aan de rechters. Zeker in de beginfase na de invoering van het nieuwe stelsel zal men uitgebreid procederen tot aan de Hoge Raad om de grenzen te verkennen.
Ondanks het feit dat het wetsvoorstel een aantal voordelen met zich meebrengt, wegen zij mijns inziens niet op tegen de nadelen. Het ontslagrecht zal dan ook in mijn ogen niet eenvoudiger, eerlijker of minder tijdrovend worden. Echter is het ook een kwestie van afwachten hoe de rechters, gerechtshoven en de Hoge Raad in de praktijk omgaan met de nieuwe wet- en regelgeving op het gebied van de Wet Werk en Zekerheid.
Literatuurlijst
Boeken:
Van Drongelen & Van Rijs 2012
J. van Drongelen & A.D.M. van Rijs, Monografieën sociaal recht 27. De ontslagpraktijk van
het UWV, Deventer: Kluwer 2012.
Loonstra & Zondag 2008
Loonstra, C.J. en W.A. Zondag, 2008, Arbeidsrechtelijke themata, Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2008, derde druk.
Verhulp 2012
E. Verhulp, Tekst & Commentaar Burgerlijk Wetboek, Ontbinding wegens gewichtige
redenen bij: Burgerlijk Wetboek Boek 7, Artikel 685 [Ontbinding wegens gewichtige
redenen], 2012.
Vestering 2013
P.G. Vestering, Sdu Commentaar Arbeidsrecht Thematisch, Burgerlijk wetboek 7, artikel 685, Den Haag: Sdu Uitgevers 2013.
Dissertatie:
Verburg 2010
L. Verburg, Het Nederlandse ontslagrecht en het BBA-carcinoom (tweede oratie Nijmegen), Serie Onderneming en Recht, deel 59, Deventer: Kluwer 2010.
Elektronische bronnen:
www.arbeidsrechter.nl (zoek op Informatie zoeken, Inhoudsopgave, Hst 3. Einde van de
arbeidsovereenkomst, 3.3. Ontbinding arbeidsovereenkomst door de kantonrechter, 3.3.3. Ontbindingsprocedure bij kantongerecht).
www.cbs.nl (zoek op Thema’s, Arbeid en sociale zekerheid, Publicaties, Artikelen en
persberichten, 2012, Werkloosheid gestegen naar 7 procent).
www.vn.nl (zoek op Helder nadenken over het ontslagrecht: Alle kritiek ten spijt is
versoepeling van het ontslagrecht zo gek nog niet).
Parlementaire stukken:
Kamerstukken II 2011/12, 33 075, 3 Kamerstukken II 2013/14, 33 818, 3 Kamerstukken II 2013/14, 33818, 4 Kamerstukken II 2013/14, 31862, 19
Rapporten, scripties en niet gepubliceerde werken:
Adviescommissie Duaal Ontslagstelsel 2000
Adviescommissie Duaal Ontslagstelsel, Rapport van de Commissie Duaal Ontslagstelsel, zoals aangeboden aan de Minister van Sociale zaken en Werkgelegenheid en de Minister van Justitie, 2000.
Commissie Arbeidsparticipatie 2008
Commissie Arbeidsparticipatie, Naar een toekomst die werkt, Advies Commissie Arbeidsparticipatie, 2008.
Centraal Plan Bureau 2013
CPB Notitie 27 november 2013, Gevolgen Wet Werk en Zekerheid voor werkgelegenheid, 2013.
Frenk & Pfann 2007
Hoevenagel 2013
R. Hoevenagel & M. Engelen, Ontslagkosten van Werkgevers in 2012, Zoetermeer: Panteia 2013.
Krak 2012
M. Krak, Aanpassing van het duale ontslagstelsel en de ontslagvergoeding in Nederland.
Onderzoek naar een gunstig stelsel voor het MKB (masterscriptie), 2012.
Raad voor de Rechtspraak 2013
Raad voor de Rechtspraak, Advies wetsvoorstel hervorming flexrecht, ontslagrecht en
Werkloosheidswet, 27 augustus 2013.
Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak 2013
Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak, Advies op het concept-wetsvoorstel tot wijziging
van het flexrecht, het ontslagrecht en de WW, 22 oktober 2013.
Stichting van de Arbeid 2013
Stichting van de Arbeid, Perspectief voor een sociaal én ondernemend land: uit de crisis, met
goed werk, op weg naar 2020 , 11 april 2013.
Tijdschrift artikelen:
Goldschmidt 2014
M.A. Goldschmidt, ‘Naar een nieuw ontslagrecht: van kantonrechtersformule naar transitievergoeding’, BB 2014, 41
Grapperhaus 2012
F. Grapperhaus ‘Wie heeft er nou niet een plannetje voor het ontslagrecht op zolder liggen?’, Ondernemingsrecht 2012, 133.
Gundt 2012
N. Grundt, ‘Ontwikkelingen op het gebied van het ontslagrecht’, Ondernemingsrecht 2012, 127.
Gundt 2014
N. Grundt, 'Het wetsvoorstel Werk en Zekerheid ', Ondernemingsrecht 2014, 37.
Houweling 2013
A.R. Houweling, ‘Akkoord, akkoord, akkoord... maar waarmee eigenlijk? Ontslagrecht volgens het Sociaal Akkoord 2013’, Tijdschrift voor Arbeid & Onderneming, 2013, 2.
Kruit 2013
P. Kruit, ‘Statistiek ontbindingsvergoedingen 2012: het einde van een tijdperk Loonstatistiek’,
AR 2013, 32.
Kruit 2014
P. Kruit, ‘Statistiek ontbindingsvergoedingen 2013: het einde van de ontbindingsvergoeding aangekondigd’, AR 2014, 43.
Kruit 2014
P. Kruit, 'De ontslagvergoeding: transitie van billijkheid naar forfaitair, of toch weer billijkheid?', TAP 2014,8.
Kruit & Toren 2013
P. Kruit en A.A.E. van den Toren, ‘Kennelijk onredelijk ontslagvergoeding: hoe (lang) werkt hoelangwerkloos.nl’, AR 2013, 48.
Loonstra 2013
C.J. Loonstra, ‘De rol van de UWV- en de ontbindingsprocedure volgens het Regeerakkoord’,
TRA 2013, 3, nr. 24.
Loonstra & Sick 2014
C.J. Loonstra en P.Th. Sick, 'Het Wetsvoorstel werk en zekerheid (33818) in vogelvlucht: dekt de vlag de lading?, TAP 2014, p. 4.
Pennings 2014
Rutgers 2014
D.J. Rutgers, 'Naar een nieuw ontslagrecht (1): overzicht en inwerkingtreding Werk en Zekerheid', BB 2014, 26.
Scholtens 2005
C.G. Scholtens, ‘Herziening ontslagrecht: kosten en keuzen’, SR 2005, 10.
Schouten 2014
B. Schouten, 'Ernstig verwijtbaar handelen of nalaten: over de omvang van een muizengaatje', TAP 2014, p. 60
Sillevis Smitt 2014
T. Sillevis Smitt, ‘zoeken naar het muizengaatje’, Adv.bl. 2014, 4.
Bij de Vaate 2012
D.M.A. bij de Vaate, ‘Herziening ontslagrecht, rechtsbescherming versus zekerheid’, TAP 2012, 5.
Wetzels 2014
W.J.J. Wetzels, ‘Herziening ontslagrecht – wetsontwerp 33818 – een kort overzicht’, TvPP 2014, 2.
Van Zanten-Baris 2014
A. van Zanten-Baris, 'Een ‘kleurloze’ (transitie)vergoeding bij ontslag?', TRA 2014, 28.
Jurisprudentie
Hoge Raad der Nederlanden
HR 27 november 2009, JAR 2009/305 HR 12 februari 2010, JAR 2010/72
Gerechtshof