Onderstaande competenties vragen aandacht bij de uitvoering van het contact tussen adolescenten en de JGZ. De wijze en het niveau waarop zal per functie verschillen.
klantgerichtheid Onderzoeken van wensen en behoeften van de klant en hiernaar handelen. • Vraagt door op wensen en behoeften van de klant. • Komt met voorstellen die inspelen op de belangen van de klant. • Biedt ongevraagd extra service. • Toont belangstelling voor vraagstukken/problemen van de (interne) klant.
Samenwerken Bijdragen aan een gezamenlijk resultaat, ook wanneer de samen- werking een onderwerp betreft dat niet direct van persoonlijk belang is. • Reageert actief en op een constructieve wijze op de ideeën van anderen. • Speelt informatie, die voor anderen van belang is, tijdig door. • Houdt rekening met de (mogelijke) inbreng van een ander. • Betrekt anderen actief bij het gesprek.
netwerkvaardigheid Ontwikkelen en bestendigen van relaties en/of samenwerkings- verbanden binnen en buiten de eigen organisatie, teneinde deze te benutten voor het verkrijgen van informatie, steun, medewerking of opdrachten.
• Legt en onderhoudt contact met voor zijn/haar functie relevan- te personen en organisaties.
• Ontwikkelt en onderhoudt een voor de organisatie relevant netwerk van contacten die benodigde ondersteuning kunnen en willen bieden.
• Maakt op het juiste moment gebruik van zijn/haar netwerk om doelen te bereiken.
• Vormt coalities om doelen te bereiken.
• Stapt gemakkelijk op anderen buiten de eigen afdeling af, indien dit gewenst is.
• Is in staat contact te leggen met een ander; onderhoudt informele relaties binnen of buiten de eigen organisatie. • Beweegt zich gemakkelijk in een onbekende sociale omge-
ving, spreekt mensen aan, legt contacten.
ondernemerschap Signaleren van kansen in de markt, zowel voor bestaande als nieuwe producten/diensten, ernaar handelen en daarbij risico’s durven nemen. • Komt met voorstellen die gericht zijn op het vergroten van de winstgevendheid. • Creëert (commerciële) kansen, maakt verborgen behoeften manifest. • Bepaalt op eigen kracht, op basis van eigen verbeeldings- kracht en inzicht, welke richting hij/zij uit moet gaan. • Combineert visie met hoge actiegerichtheid.
• Neemt afgewogen risico’s om een bepaald voordeel voor de organisatie en de klant te behalen.
omgevingsbewustzijn Laten blijken goed geïnformeerd te zijn over maatschappelijke en politieke ontwikkelingen of andere omgevingsfactoren en deze kennis effectief benutten voor de eigen functie of organisatie. • Ontwikkelt en onderhoudt een netwerk van de, voor de
onderneming belangrijke marktpartijen.
• Kent de trends en ontwikkelingen in de markt en de betekenis hiervan voor de onderneming.
• Treedt zodanig naar buiten dat hiermee het gewenste imago tot stand wordt gebracht.
• Kent de recentelijke ontwikkelingen in het vakgebied. • Houdt bij zijn/haar aanpak rekening met de concurrentie. • Houdt rekening met de huidige en toekomstige behoeften in
de markt.
overtuigingskracht Gedrag dat erop is gericht om anderen te overtuigen van een bepaald standpunt en instemming te krijgen met bepaalde plannen, ideeën of producten.
• Hanteert argumenten die de anderen aanspreken.
• Brengt zijn/haar voorstellen met enthousiasme en beslistheid. • Heeft er plezier in de ander te winnen voor zijn/haar opvattingen. • Doseert zijn argumenten/standpunten op beslissende momenten.
luisteren Tonen belangrijke informatie op te pikken uit mondelinge mede- delingen. Doorvragen; ingaan op reacties.
• Vraagt door op onduidelijke uitspraken of hints. • Vat de boodschap van de ander correct samen.
• Komt terug op wat iemand eerder in het gesprek gezegd heeft. • Haakt in op wat de ander zegt.
Deskundigheidsbevordering
Wat betekenen invulling geven aan het contactmoment adolescenten voor de deskundig- heidsbevordering van artsen en verpleegkundigen? Dit is afhankelijk van de persoonlijke kwaliteiten van de JGZ-professionals, maar is ook afhankelijk van de JGZ-organisaties en de scholing die reeds heeft plaatsgevonden. In deze bijlage wordt daarom in algemene bewoordingen aandacht besteed aan de thema’s die in relatie tot het contactmoment adolescenten de meeste aandacht vragen. Dit zijn thema’s die naast de medische expertise van JGZ-professionals in meer of mindere mate aandacht behoeven. kenniscomponent
• Psychosociale problemen bij adolescenten
De adolescentie is voor sommige jongeren een kwetsbare fase, waarin een relatief grote groep (voor het eerst) in aanraking komt met psychosociale problemen. Belang- rijk is om juist tijdens deze fase alert te zijn om de signalen vroegtijdig op te sporen zodat jongeren kunnen leren hoe ze hier mee om kunnen gaan en daarmee vererge- ring van klachten wordt voorkomen. Adolescenten bij wie sprake is van co-morbiditeit vormen naar verwachting de meest kwetsbare groep. JGZ-professionals moeten goed op de hoogte zijn van de uitingsvormen van psychosociale problemen bij adolescenten om ook bij deze groep adequaat te kunnen reageren.
• Inzicht in de positieve psychologie
Inzicht in aspecten van de positieve psychologie zijn nodig om preventieve activiteiten af te kunnen stemmen op de behoefte en belevingswereld van adolescenten. Aandacht voor geluk en welbevinden is van invloed op motivatie, leervermogen en creativiteit. Bovendien geven vaardigheden voor welbevinden en geluk jongeren mogelijkheden in handen om weerbaar en veerkrachtig in het leven te staat. Het gaat dan om training in
veerkracht, het gebruik en inzetten van talenten, maar ook om de energie te verhogen voor meer motivatie en enthousiasme.
vaardigheden
• Gespreksvaardigheden
Jongeren die zelf moeilijk tot vragen kunnen komen of het lastig vinden om hun gevoelens en behoeften te benoemen, vragen tijd, aandacht en een open houding. Toch zal de JGZ-professional in relatief korte tijd tot de kern moeten komen. Hiertoe zijn verschillende gesprekstechnieken voorhanden, die recht doen aan de eigen kracht van jongeren, het focussen op kansen en krachten en het motiveren van jongeren.
• Vaardigheden ten aanzien van het gebruik van sociale media
Hierbij gaat het om zowel kennis van sociale media (hoe gebruik ik Twitter/Facebook als organisatie), alsook daadwerkelijk om de toepassing ervan.
Het bemannen van een chatbox vraagt specifieke expertise. Het gaat om het op de juiste wijze reageren op vragen en signalen, zonder dat dit verwarring schept of meer vragen oproept dan het beantwoordt.