Zie J. t e W i n k e l , Gesch. d. Ned. letterk. I bl. 145-197.
447. Historie van den Grale en Merlijns boeck door J a c o b v a n M a e r l a n t .
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 165-171.
a. J.F. W i l l e m s , Over J a c o b v a n M a e r l a n t , en bepaaldelijk over het boek van Merlijn. -Belg. Museum II (1838) bl. 438. b. L. T r o s s , Bericht omtrent een HS. toebehoorende aan den Vorst
van Bentheim-Steinfurt, en bevattende Merlijns prophecien ofte de historie van der grale, door J a c o b de Coster v a n M a e r l a n t . -Handelingen der Jaarl. Vergad. van de Maatsch. d. Ned. Letterk. 1837. bl. 67.
Vergel. G. L a u t s , inAlg. Konst- en Letterbode 1838, I bl. 3; L.G. V i s s c h e r ,Iets over Jacob de Coster van Maerlant (1838) bl. 7-14, waar het begin, het slot en de lijst der hoofdstukken worden medegedeeld; alsmede de beoordeeling van laatstgenoemd werkje door G.J. M[e i j e r ], inDe Gids 1839 bl. 523.
c. N o r d h o f f , M a e r l a n t s Merlin. -Germania XIX N.F. VII. (1874) bl. 300-302.
Vgl. F. v. H e l l w a l d in deAllgem. Zeitung 1872 No. 44.
d. J. v a n V l o t e n , Het jongste nieuws omtrent M a e r l a n t s Merlin. -Nederl. Spectator 1876 bl. 321.
e. - Eene mededeeling over M a e r l a n t s Merlijn. -Handel. v.h. XVIIe Ned. taal- en letterk. Congres 1879 bl. 209-214. - Beraadslaging daarover:Als voren bl. 214-215.
58
- J. v a n V l o t e n , S t a l l a e r t s brokken uit den Merlijn. -Als voren 1880 I bl. 226-233.
g. J a c o b v a n M a e r l a n t s Merlijn, naar het eenig bekende Steinforter HS., uitgegeven door J. v a n V l o t e n . Leiden 1880(-82). Met facsimile. 4o.
Onder dezen onjuisten titel werden uitgegeven: J a c o b v a n M a e r l a n t 's ‘Historie van den Grale’ (vers 1-1926) en zijn ‘Merlijns boeck’ (vers 1927-10398) terwijl vers 10399-36218 bevatten L o d e w i j k v a n V e l t h e m 's vertaling van ‘Koning Artur's boek’.
Beoord. door J.F.J. H e r e m a n s inNederl. Museum 1880 II bl. 123; door J. t e W i n k e l inLiteraturbl. f. Germ. u. Rom. Philol. II (1881) kol. 347-351 en door J. F r a n c k inAnz. f. deutsches Alterth. IX (1883) bl. 363-384.
h. J. t e W i n k e l , D e B o r r o n 's Joseph d'Arimathie en Merlin in M a e r l a n t 's vertaling. -Tijdschr. voor Ned. Taal en Letterk. I (1881) bl. 305-363.
Verg. het Naschrift van J. v a n V l o t e n in zijne uitgave van den Merlijn bl. 406.
448. Maskaroen.
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 168.
Van het Satansproces (Merlijn, vers 2013-2901) komt in het Middelned. nog eene andere, uitvoeriger bewerking voor, die wij hier laten volgen:
a. R.P.A. D o z y , Bericht omtrent een HS. in de Bodleian Bibliotheek te Oxford, getiteld: Dit es van Maskeroen. -Verslagen en Berigten d. Vereen. ter bevordering der Oude Nederl. Letterk. II (1845) bl. 53.
b. Dit es van Maskeroen. [Naar het Oxfordsche HS.] uitg. door F.A. S n e l l a e r t . -Nederl. Gedichten uit de 14e eeuw. (1869) bl. 493-538, 742-745.
- J. V e r d a m , Over Mascaroen 190. -Tekstcritiek v. mnl. schrijvers (1872) bl. 59.
449. Roman van Lancelot. - Bewerkt voornamelijk naar den Lancelot du Lac van G a u t i e r M a p .
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 171-175, 366 volg.
a. H. H o f f m a n n v a n F a l l e r s l e b e n , Bericht omtrent
fragmenten van den Lancelot. -Alg. Konst- en Letterb. 1821 II bl. 310.
b. Roman van Lancelot (XIIIe eeuw). Naar het [eenig-bekende] HS. der Kon. Bibliotheek [te 's Gravenhage] op gezag van het
Gouvernement uitgegeven d. W.J.A. J o n c k b l o e t . 's Gravenhage 1846. 2 dln. 4o.
59
van Walewein, vs 11161-14136; 3otwee hoofdstukken over Lancelot, vs 14137-14580; 4ode roman van den ridder metter mouwen, vs
14581-18602; 5oeen roman van Walewein, vs 18603-22270 (niet te verwarren met den roman van Walewein door P e n n i n c en V o s t a e r t vertaald, zie No. 451c); 6ode mnl. bewerking van het fabliau de la mule sanz frein, vs 22271-23126 en 7ode roman van Torec, vs 23127-25980. In de Bijlagen tot het 2e deel bevindt zich eene uitgave van:Li Romans de la Charrete, par C h r e s t i e n d e T r o y e et G o d e f r o i d e L e i g n i .
Een fragment van een ander HS. op de Kon. Bibl. bevat nog van het Tweede Boek vs. 27338-27733 waarvan Dr. J. t e W i n k e l de collatie mededeelde in zijne uitgave van J a c o b v a n M a e r l a n t 's Roman van Torec (zie No. 457b) bl.XXXVIII-XLIII.
Beoord. d. M. d e V r i e s inKonst- en Letterbode 1847 I bl. 117-126.
- J. V e r d a m , Over verschillende verzen van den Lancelot. - Zie de lijst der verbeterde plaatsen op bl. 109 van zijn proefschrift: Tekstcritiek van mnl. schrijvers (1872).
- E e l c o V e r w i j s , Sprokkeling. Lanc. II 1809. -Taal- en Letterb. V (1874) bl. 108-109.
P. L e e n d e r t z W z . Tekstkritiek. Lancelot vs. 18430 sqq. -Navorscher XXV (1875) bl. 89, 113-119.
c. Fragment medegedeeld d. J.H. B o r m a n s als bijlage tot zijn Rapport (zie hiervóor No. 397). -Compte-rendu d. séances d.l. Comm. R. d'histoire II Sér. t. VI (1854) bl. 193.
e. E.W.L. E y s s o n i u s W i c h e r s , Het eerste Boek van den Lancelot in 't Mnl. -Dietsche Warande VII (1866) bl. 286-87. - Verg. aldaar III (1857) bl. 114.
d. De ridder met de kar. Fragment [van 396 verzen van het Ie Boek] uitg. d. C.P. S e r r u r e . -Vaderl. Mus. IV (1861) bl. 309-323, 443. f. Een fragmentje van het eerste boek van den Lancelot, medegedeeld d. M. d e V r i e s . -Tijdschr. v. Ned. Taal- en Letterk. III (1883) bl. 59-61.
450. Perchevael. - Vertaald naar Perceval le Gallois door C h r e s t i e n d e T r o i e s .
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 177.
a. De Nederlandsche Percheval. - Bericht betr. fragmenten eener oud-dietsche vertaling van den Perchevael van C h r e s t i e n d e T r o y e s door J.H. B o r m a n s gevonden. -Dietsche Warande III (1857) bl. 114.
b. Fragment van 296 verzen medegedeeld o.d.t. Walewain d. F e r d . D e y c k s in de door hem uitgegevenCarminum epicorum Germ. Nederl. saec. XIII et XIV.... fragmenta (1859) bl. 9-19.
451. Walewein.
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 178-181.
a. H. H o f f m a n n v o n F a l l e r s l e b e n , Bericht omtrent HSS. van den Roman van Walewein. -Konst- en Letterb. 1821 II bl. 311. b. G.J. M e i j e r , Verslag van den Roman van Walewein. -Nalezingen
op het leven van Jezus (1838) bl. 29-83.
c. Roman van Walewein door P e n n i n c en P i e t e r V o s t a e r t , uitgegeven [naar een HS. van de Mtsch. d. Ned. Letterk., met inleiding en aanteekeningen] door W.J.A. J o n c k b l o e t . Leiden 1846-48. 2 dln. Met titelpl. 8o.
Uitgeg. door de Vereen. t. bevord. d. oude Ned. letterk.
Dl. I bevat het gedicht van 11198 verzen. Dl. II bevat 1oWaleweins persoon en karakter; 2oVerschillende gedichten waarvan Walewein de held is (do chevalier à l'espée, Li chevaliers as deux espées, en twee gedichten voork. in het Haagsche HS van den Lancelot: Hoe Walewein wilde weten vrouwen gepens en Van Waleweine ende Ydeinen ende Druideine); 3oOuderdom en oorsprong van ons gedicht; 4oKritiek van het gedicht; 5oOver het handschrift. - Gemengde aanteekeningen.
d. W.J.A. J o n c k b l o e t , Walewein (Een blad uit den
oud-nederlandschen roman van Lancelot). -De Tijd V (1847) bl. 33-45.
e. Fragmenten van een oud rijmwerk gevonden door L. V a n
L e r b e r g h e , medegedeeld d. C.P. S e r r u r e . -De Eendragt V (1850) bl. 23.
- F.A. S n e l l a e r t , Brief (over het voorg.). -Als voren V (1850) bl. 26.
- W.J.A. J o n c k b l o e t , Brief (over het voorg.). -Konst- en Letterb. 1850 II bl. 241-243.
f. M. d e V r i e s , Over Walewein vs. 3819, 3886, 9099, 9996. -Proeve v. mnl. taalzuivering (1856) bl. 41, 102, 107, 129
g. P.J. C o s i j n , Tekstcritiek IV Walewein vs. 9133. -Taal- en Letterb. I (1870) bl. 241-243.
h. M. d e V r i e s , Woordverklaring. Walewein 8236. -Als voren II (1871) bl. 274.
i. J. V e r d a m , Bedorven plaatsen. Walew. 112, 259. -Versl. en Meded. d. Kon. Acad. v. Wetensch. III R. dl II (1885) bl. 283-294. 452. Walewein en Keye.
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 181.
Roman van Walewein ende Keye. -Roman van Lancelot uitg. [n.h. HS. te 's Gravenhage] d. W.J.A. J o n c k b l o e t (1846) IIIe Bk. vers 18603-22405. Dl. II bl. 126-152.
61
453. Die Wrake van Ragisel. - Vertaald naar La Vengeance de Raguidel van R a o u l .
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 182.
a. Die wrake van Ragisel. -Roman van Lancelot uitg. [n.h. HS. te 's Gravenhage] d. W.J.A. J o n c k b l o e t . (1846) IIIe Bk vers 11236-14136, Dl. II bl. 76-96.
b. E.W.L. E y s s o n i u s W i c h e r s , Die wrake van Ragisel. -Dietsche Warande VII (1866) bl. 129-142.
454. Ferguut. - Vertaald naar: Les aventures de Frigus par G u i l l a u m e l e C l e r c .
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 184-187.
a. H. H o f f m a n n v o n F a l l e r s l e b e n , Bericht omtrent HSS. van den Ferguut en Galiene. -Alg. Konst- en Letterb. 1821 II bl. 311. b. Ferguut, Ridderroman uit den fabelkring van de ronde Tafel, uitgeg.
[naar het HS. v.d. Maatsch. d. Ned. Letterk.] door L.G. V i s s c h e r . Utrecht 1838. 8o.
Beoord. inLitterar. Zeitung 1838 No. 52 (overgenomen inAlg. Konst- en Letterb. 1839 I bl. 235-236); door F.J. M o n e in Anzeiger VIII (1839) bl. 435-437 en door J.H. H a l b e r t s m a inAlg. Konst- en Letterb. 1838 II bl. 377-381 en 388-93. - Vergel.Navorscher XVI (1866) bl. 49, 120.
c. [W.J.A. J o n c k b l o e t ], Iets over Ferguut, ridderroman uit den fabelkring van de Ronde Tafel, uitgegeven door L.G. V i s s c h e r . Leyden 1838. 8o.
d. J.H. H a l b e r t s m a , Taal- en Oudheidkundige Aanmerkingen op den Nederlandschen Fergut. -Letterk. Naoogst I (1840) bl. 1-95. Vergelijk:Alg. Konst- en Letterb. 1840 II bl. 293-96 en De Gids 1841 bl. 473-486, 537-549, 597-609.
e. M. d e V r i e s , Over verschillende verzen van Ferguut. - Zie de lijst der critisch behandelde plaatsen op bl. 189 van zijn werk: Proeve van Mnl. taalzuivering (1856).
f. W. B i s s c h o p , Bijdrage tot de critiek van Ferguut. -Handel. v.d. Maatsch. d. Ned. Letterk. 1865 bl. 3-26.
g. M. d e V r i e s , Nog iets over den Ferguut. Tekstcritiek en woordverklaring. -Taalgids IX (1867) bl. 169-197.
h. P. L e e n d e r t z W z ., Over den vervaardiger van den Ferguut. -Navorscher XVIII (1868) bl. 315-318.
i. E e l c o V e r w i j s , Ferguut, vs. 2370. -Taal- en Letterb. I (1870) bl. 60-61.
k. M. d e V r i e s , Tekstcritiek V, VI, Ferguut vs. 1183 en 1743. -Als voren I (1870) bl. 154-58.
l. E.W.L. E y s s o n i u s W i c h e r s , Iets over den Ferguut. -Dietsche Warande IX (1871) bl. 72.
m. P. L e e n d e r t z W z ., Tekstkritiek IV. Ferguut vs. 4107. -Navorscher XXVIII (1878) bl. 314-315.
n. M. d e V r i e s , Mnl. verscheidenheden II. Ferguut 2190. -Taalk. Bijdr. II (1879) bl. 64-66.
o. T.v.L. Eenige vragen omtrent het Middelnederlandsch. -Noord en Zuid III (1880) bl. 21.
p. Ferguut, Nieuwe uitgave van E e l c o V e r w i j s . [Naar het HS. van de Maatsch. d. Ned. Letterk.]. Uit zijne nalatenschap uitgegeven en van een glossarium voorzien door J. V e r d a m . Groningen 1882. 8o.
Bibl. v. middelnederl. letterk. afl. 30 en 33.
455. Moriaen.
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 187-190, 367.
a. Roman van Moriaen, 4704 verzen voork. inRoman van Lancelot, uitg. [naar het HS. te 's Gravenhage] d. W.J.A. J o n c k b l o e t (1846) IIe Bk vers 42547-47250, dl. I bl. 284-316.
b. Roman van Moriaen. Op nieuw naar het [Haagsche] HS. uitgegeven en van eene inleiding en woordenlijst voorzien door J a n t e W i n k e l . Groningen 1878. 8o.
Bibl. v. middelnederl. letterk. afl. 20 en 22.
Beoord. d. J. F r a n c k inAnzeiger f. Kunde d. dtschen Alterth. VII (1881) bl. 14-23.
c. W.L. v a n H e l t e n , Tekstcritiek op Moriaen 185 en 381. -Tijdschr. v. Ned. Taal- en Letterk V (1885) bl. 273.
456. Ridder metter mouwen.
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 190-193.
[Ridder metter mouwen] 4021 verzen inRoman van Lancelot uitg. [naar het Haagsche HS.] d. W.J.A. J o n c k b l o e t (1846) IIIe Boek vers 14581-18602 dl II bl. 99-126.
457. Torec. - Door J a c o b v a n M a e r l a n t vertaald naar het Fransch, waarin hij niet weer is teruggevonden.
Zie J. t e W i n k e l t.a.p. bl. 194-196.
a. Roman van Torec, 3853 verzen inRoman van Lancelot uitg. [naar het Haagsche HS.] door W.J.A. J o n c k b l o e t (1846) Bk III vers 23127-26980, dl II bl. 157-183.
b. J a c o b v a n M a e r l a n t 's Roman van Torec, op nieuw naar het handschrift uitgegeven en van eene inleiding en woordenlijst voorzien door J a n t e W i n k e l . Leiden 1875. 8o.
Beoord. d. F. v. H e l l w a l d inAugsb. allg. Zeitung 1876 No. 101 en door E. M a r t i n inAnz. f. dtsches Alterth. III (1877) bl. 103.
c. T.v.L. Eenige vragen omtrent het Middelnederlandsch [naar aanleiding der voorg. uitg.]. -Noord en Zuid III (1880) bl. 20. 458. Madoc door W i l l e m .
Zie t e W i n k e l t.a.p. bl. 196.
a. H. L e o , Madoc. -Zeitschr. f. deutsches Alterth. IV (1844) bl. 565-567.
b. H.E. M o l t z e r , Madoc (Reinaert vs. 1). -Tijdschr. v. Ned. Taal-en Letterk. III (1883) bl. 312-320.
c. N a p . d e P a u w , Over den Madoc van W i l l e m ‘die den Reinaert maecte’, Lezing. -Versl. en Meded. d. K. Vlaamsche Acad. v. taal-en letterk. I (1887) bl. 139-176.
Afzonderlijk verschenen te Gent 1887. 8o.
Beoord. door J a n t e n B r i n k inDe Amsterdammer, Weekblad No. 537 (9 Oct. 1887) bl. 3 en door A. C o r n e t t e inDe Toekomst VIIe R. 2e jaarg. (dl XXXII) 1888 bl. 43.
d. G u i d o G e z e l l e , Madoc. -Het Belfort II (1887) bl. 603-619.