• No results found

Leven

Geb. Amsterdam 1645/46, begr. Zuiderkerk 3-1-1686, zoon van Harmen Bouman, ondertr. kerk 31-5-1670 Femmetje Keym, geb. Amsterdam 1650/51, begr. Zuiderkerk 9-11-1702 (4de kl.), dochter van Hendrik Julius Keym en Anna Sibilla Molanes.

11-1-1686 inv. van de nalatenschap voor not. Sylvius (N.A. 4888, 34).

Adressen

1671-1677 huurt hij van het Burgerweeshuis een huis in de Kalverstraat op de hoek van het Jongensweeshuis voor f 220. - per jaar, van 1677-1678 een ander huis voor

f 230. - over de N.Z. Kapel, in de Franse Boekbinder. Tot zijn dood komt hij niet

meer voor in de rekeningen, hoewel hij van de Kalverstraat over de N.Z. Kapel uit wordt begraven. Blijkbaar huurde hij toen van particulieren. (ABW en A.C.).

Boekhandel en boekbinderij

11-1-1686 op de inventaris, opgemaakt na zijn overlijden vindt men een opgaaf van de boekbindersgereedschappen op de werkzolder (o.a. 26 persen en 2 verguldpersen), verder van de gebonden, ingenaaide en ongebonden boeken (bij de laatste 153 Putanisme d'Amsterdam, 643 Amsterdamse Hoerdom). Bij de ongebonden boeken buiten het sterfhuis worden genoemd: 400 chronijk der chronijken van S. de Vries op de pakzolder van mevr. Deutz, 1/3 in omtrent 1000 Beschrijvingen van Amsterdam in lang quarto met de platen daartoe behorende met Sweerts en Oossaen in compagnie en nog op de zolder van H. Sweerts een aantal halve boeken van het Vervolg op

Aitzema, een aantal Volmaakte Coopman en een aantal Martelaarsboeken, met H. Sweerts, Jan ten Hoorn en D. van Dalen in comp., waarvan deze boedel dus 1/4 toekomt. Te Utrecht bij Voscuyl berusten 25 partijen papier, ieder van 48 boeken. Onder de schulden van de boedel vindt men ruim f 1500. - aan obligaties, waarvan een van f 550. - aan mevr. Deutz, verder schulden aan de papierkopers Duisberg f 155. -, Corff en Gijsberts f 271.6. -, W. Jacot f 1.9. -, C. Raket f 13.9. -, Fr. Stegman

f 21.5. -, R. Couterier f 5.8. -, Voskuyl (papierkoper?) f 114. -, Levinus Vincent pro

resto f 767.12. -, A. Domna f 14.10. -, C. van Thulden f 42. -, aan de volgende boekdrukkers D. Boeteman f 9.18. -, f 227. - en f 40. -, Hardenberg f 146.6. -, A. Lintman

Isabella Henriëtte van Eeghen, De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Deel 3. Gegevens over de vervaardigers, hun internationale relaties en de uitgaven A-M

f 547.10. - en Otto Barentsz Smient f 69.3. -, aan boekverkopers en anderen. (Zie

ook KS 97-99). 12- en 19-3-1686 veilingen van gebonden, ongebonden boeken en boekbindersgereedschap van de overledene (KS 99).

Uitgeverij

Van 1674 (A.C. 21-7 en 22-12) tot 1686 verschenen een aantal uitgaven in het Hollands op naam van Jan Bouman, daarnaast 1 Franse, het bekende Les Délices de la Hollande in 1678. Met hetzelfde vignetje, vermoedelijk van hetzelfde houtblok, verscheen in 1681 Le Putanisme d'Amsterdam met adres: ‘A Amsterdam, Chez Elie Jogchemse de Rhin, aux trois musiciens couronnés’, tegelijkertijd ook in het Hollands. Wij zagen reeds, dat Jan Bouman bij zijn overlijden een aantal exemplaren van de Franse en van de Hollandse uitgaaf in voorraad had. In de ‘Catalogus van de boeken, die gedrukt en te bekomen zijn bij Jan Bouman’, achterin een uitgaaf van 1682 bij Jan Bouman, Gedenkwaardige en zeer naauwkeurige reizen van den heere de Thevenot, vindt men beide uitgaven genoemd (KS 99). Mr. H. de la Fontaine Verwey veronderstelde op grond van die gegevens, dat Jan Bouman de uitgever is (Nieuwsblad voor de Boekhandel 5-12-1933, p. 92). Sedertdien bleek echter, dat de Hollandse uitgaaf verscheen met de naam van Timotheus ten Hoorn (zie aldaar). Ik neem echter aan, dat de Franse uitgaaf wel van Jan Bouman stamt. In de ‘Cataloguf van de boeken, die bij Timotheus ten Hoorn gedrukt en te bekomen zijn’, achterin een uitgaas van hem van 1688, en wel het derde en laatste deel van de bovengenoemde reizen van de Thevenot, wordt namelijk wel het Amsterdamse Hoerdom genoemd, maar niet Le Putanisme d'Amsterdam. Deze catalogus geeft veel dezelfde uitgaven als die van Bouman, maar vertoont toch ook duidelijke verschillen. Er bestond een nauwe samenwerking tussen Bouman en de familie ten Hoorn, die beiden veel lieten verschijnen van een lichter genre van lectuur. Zeker is in ieder geval, dat het beruchte werkje, dat waarschijnlijk door de reeds genoemde S. de Vries, die veel voor hen werkte, werd geschreven, ontstaan is uit deze samenwerking.

1685 verscheen als vervolg op de bekende uitgaaf van L. van Aitzema een werk van L. Sylvius, Historien onses tijds behelzende saken van staat en oorlogh, met adres: ‘T'Amsterdam, Bij Jan ten Hoorn, en Jan Bouman, boekverkopers; in Compagnie 1685.’ Er kwamen blijkbaar moeilijkheden met de drukker, Jacobus Hardenberg, die door bemiddeling van overlieden werden opgelost in dier voege, dat de drukker per blad f 7.2. - zou krijgen. Op 21-3-1686 werd het renvooi van commissarissen hieromtrent aan Hardenberg overhandigd (G.A. 52). De latere delen van dit Vervolgh van saken van staet en oorlogh verschenen van 1688-1699 bij Jan ten Hoorn.

1686 verscheen bij Bouman De Geheele weereld, in haere sonderlinghste en uytgeleesenste gevallen, voorgesteld tot een historische Kronyck der Kronycken. Door S. de Vries. De titelplaat heeft het jaartal 1685. Deel II en deel III verschenen in 1687 en 1688 bij Aert Dircksz Oossaen.

Bijzonderheden

Bij enkele uitgaven noemt Jan Bouman zich ter onderscheiding van naamgenoten Jan Harmensz Bouman. Deze waren in tegenstelling tot hem wel lid van het gilde. Daar er dikwijls verwarring over hen heerst (o.a. bij KS), laat ik hier in het kort de gegevens volgen.

Jan Jacobsz Bouman 21-10-1643 gildelid als boekverkoper (ondertr. 1640 als letterzetter), begr. Nieuwe Kerk 27-1-1671. Zijn zoon Jacobus Bouman 18-7-1674 poorter als boekverkoper, 21-1-1675 gildelid, 1681 ondertekent hij het contract van de drukkers, betaalt jaarzang tot en met 1714, scheidt dan uit. Zijn zoon Jan Bouman 22-7-1704 poorter als boekverkoper, 25-7-1712 gildelid, betaalt tot en met 1723. Waarschijnlijk is hij de Jan Bouman, die in 1710 2 persen en letters aan Jan Ubbers en Symon Cohen verkoopt (KS 100).

Isabella Henriëtte van Eeghen, De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Deel 3. Gegevens over de vervaardigers, hun internationale relaties en de uitgaven A-M

Daarnaast was er nog Jan Michielsz Bouman 26-1-1678 poorter als boekdrukker, zoon van Michiel Michielsz Bouman, letterzetter en poorter, 16-1-1690 gildelid, betaalt jaarzang tot en met 1705, dan ‘op de vaart’.