Godfried Jan Arnold Bomans wordt op 2 maart geboren aan de Bierkade, nr. 2a, te 's-Gravenhage; hij is het vierde kind van Johannes Bernardus Bomans en Arnoldina Josephina Oswalda Reynart; een van de voor hem geboren kinderen (een meisje) is, zes maanden oud, in 1911 overleden.
In augustus verhuist het gezin Bomans naar Haarlem waar het zich vestigt op de Parklaan, nr. 12.
1914
Op 2 mei wordt zijn broer Reginald Peter Jozef (roepnaam: Rex) geboren.
1915
Op 30 mei wordt zijn broer Jan Arnold geboren.
1916
Op 15 juni wordt zijn broer Arnold Jan geboren.
De familie Bomans in 1918. Van links naar rechts: Herman Jan Olaf (1912-1921), Arnold Jan (pater Joannes Baptista, 1916-1997), vader Johannes Bernardus (1885-1941), moeder Arnoldina Josephina Oswalda Reynart (1883-1955), Jan Arnold (1915), Reginald Peter Jozef (‘Rex’, 1914), Godfried Jan Arnold (1913-1971), Oswalda (‘Wally’, zuster Borromée, 1909). Collectie erven Bomans
23
Klassenfoto van de R.K. Schoolvereniging aan de Cruquiusstraat 2 te Haarlem. Dit is ‘de school van (schoolhoofd) Roodnat’, die in 1924 opgevolgd werd door ‘Pa (H.) Reith’. Godfried Bomans volgde hier van 1919-1926 het lager onderwijs. Bovenste rij, tweede van links, Bomans. In het midden juffrouw A. Smit. Collectie erven Bomans
Op 1 december wordt zijn vader bij een tussentijdse verkiezing gekozen tot lid van de Tweede Kamer voor de R.K. Staatspartij.
1917
Zijn vader wordt wethouder van financiën van de gemeente Haarlem.
1919
In september gaat hij naar de eerste klas van de Rooms-Katholieke Schoolvereniging aan de Cruquiusstraat in Haarlem, waar jongens en meisjes tezamen onderwijs genieten.
1921
Zijn één jaar oudere broer Herman overlijdt op 5 mei na een lang en pijnlijk ziekbed.
1923
Zijn vader wordt lid van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland.
Het gezin Bomans verhuist naar huize ‘Boshof’, Kleine Houtweg, nr. 125.
1925
Op 17 januari raakt hij licht gewond bij een aanrijding waarvoor zijn vader enkele weken later tot een boete wordt veroordeeld.
1926
Hij gaat in september naar de eerste klas van de gymnasiumafdeling van het R.K. Lyceum Sanctissimae Trinitatis aan de Zijlweg in Overveen: ‘een door paters Augustijnen gereguleerd aquarium’, waar rector Vlaar schoolhoofd is.
1939
Zijn zuster Wally doet, zeer tegen de zin van haar vader, haar intrede in het klooster van de zusters ‘Onder de bogen’ in Maastricht.
Op 30 november debuteert hij met de schets ‘Zuurkraampjes’ in de schoolkrant
Tolle Lege.
1930
Hij blijft in de vierde klas zitten.
1931
In september wordt hij redacteur van Tolle Lege.
1932
Hij wordt voorzitter van ‘Artis Litteris et Amicitiae’, de overkoepelende schoolvereniging van het Triniteitslyceum.
24
Het Venster debuteert hij onder het pseudoniem Bernard Majorick met ‘Gebed voor
Nederland’.
In het najaar neemt het gezin Bomans zijn intrek in ‘Berkenrode’ aan de Heerenweg, nr. 129-131, te Heemstede.
1933
Op zondagavond 26 februari wordt in de Jans-schouwburg zijn toneelstuk Bloed en
liefde opgevoerd door zijn klasgenoten uit gymnasium 6.
Op 5 juli slaagt hij voor het eindexamen gymnasium alfa.
In september wordt hij ingeschreven voor de studie rechten aan de Gemeentelijke Universiteit in Amsterdam.
1934
Met ingang van aflevering 5 van de tweede jaargang (15 februari) is hij redacteur van De Dijk, ‘Nederlands Blad voor Katholieke Studenten’, en blijft dit tot januari 1937.
1935
Voor zijn in het voorgaande jaar in De Dijk gepubliceerde sprookje ‘De twaalfde koning’ ontvangt hij de prijs van de Unie van R.K. Studentenvereenigingen. De jury bestaat uit Anton van Duinkerken, pater J. van Heugten S.J. en Jan Nieuwenhuis.
1936
Op 4 juli slaagt hij voor zijn kandidaatsexamen rechten.
In de zomermaanden maakt hij met zijn broer Rex een reis naar Italië waar hij enige weken in het benedictijner klooster Monte Olivete, vlak bij Siena in de Apennijnen verblijft. Bij terugkeer deelt hij zijn ouders mee dat hij besloten heeft zijn intrede te doen. Hij maakt met hen een afscheidsronde langs
Vierde jaargang, nr. 6 (februari 1936) van het Katholiek Studenten Maandblad De Dijk, ‘Orgaan, van de unie van Roomsch Katholieke Studenten-Vereenigingen in Nederland’. In deze aflevering verschenen de sprookjes ‘De rijke bramenplukker’ en ‘De dood van de sprookjesverteller’, die in december 1946 met een illustratie van Harry Prenen in Bomans' Sprookjes zouden worden opgenomen. Collectie erven Bomans
Godfried Bomans staat naast Elsebee, de dochter van Lizzy Breman-Schouten, rechts zit ‘Marlouise’. In de periode 1934-1937 kwam Bomans vaak op ‘Sonnewyck’, de villa van Lizzy Breman-Schouten in de Torenlaan te Laren, waar ‘eenieder in geloofsnood’ welkom was. Wat hem hier boeide, was ‘de glans van nieuwheid, waarmee het oude geloof plotseling overtogen scheen’, zoals hij in zijn manuscript ‘Voor inwendig gebruik’ uit ca. 1959 schrijft. Collectie erven Bomans
25
Notulen van de eerste bijeenkomst van de Rijnlandsche Academie op 28 november 1936. Collectie erven Prenen
Tekening door Harry Prenen van ‘het bestuur der Rijnlandsche Academie, wandelend door Haarlems straten’, najaar 1936. Collectie erven Prenen
Tekening door Harry Prenen van de president van de Rijnlandsche Academie op de Filippijnen, ca. eind 1938. Collectie erven Prenen
26
de familie. Een ernstige kaakontsteking dwingt hem enkele weken het bed te houden. Dan komt hij tot bezinning en herroept zijn beslissing. Zonder enig enthousiasme hervat hij zijn rechtenstudie.
In oktober wordt hij ‘krachtens eenstemmige keuze der leden’ benoemd tot Algemeen President van de Rijnlandsche Academie, een samen met zijn jongere vriend Harry Prenen verzonnen ‘Genootschap tot verspreiding van letterkundige, illustratieve en historisch-wetenschappelijke volkslectuur’. Laatstgenoemde wordt Algemeen Secretaris.
1937
In het najaar betrekt hij een kamer bij juffrouw Kling in de Huidenstraat, nr. 25, in Amsterdam.
1938
Van 8 oktober tot 11 maart 1939 is hij namens de R.K. Studentenvereniging St. Thomas Aquinas redacteur van Propria Cures.
Op 1 december verhuist hij naar de Spinhuissteeg waar hij zijn intrek neemt bij de dames Niemeyer.
1939
Op 1 februari verhuist hij naar Nijmegen met het doel daar filosofie en psychologie te gaan studeren. Hij gaat op kamers bij mejuffrouw Van Gendt, Pater Brugmanstraat, nr. 45.
Bij gelegenheid van het derde lustrum van het Studentencorps Carolus Magnus schrijft het hieraan verbonden orgaan Vox Carolina in het voorjaar een prijsvraag uit. Juryleden zijn dr. F. van der Meer, Ben Overmaat en Uri Nooteboom. Bomans wint (samen met Jan Snijders) de prijs die hij op 15 mei in ontvangst neemt, met ‘Getrouw verslag der politieke vergadering te Brielle, uit de verdere memoires van Pieter Bas’.
Op 20 oktober begint hij aan het schrijven van Erik.
1940
Op 25 januari voltooit hij Erik. Het boek verschijnt in december, de oplage is 2000 exemplaren.
Hij wordt verliefd op Gertrud Anna Maria (roepnaam: Pietsie) Verscheure.
Aan het eind van het jaar wordt zijn vader, als gevolg van het overlijden van de commissaris der Koningin in Noord-Holland, waarnemend commissaris.
1941
In januari wordt hij door Hubert Erens geïntroduceerd bij Lodewijk van Deyssel. Dit bezoek zal door vele gevolgd worden.
Op 20 maart overlijdt zijn vader thuis aan een hartaanval, 55 jaar oud. Op 24 maart wordt hij na een H. Mis van Requiem in de kerk van St. Bavo aan de Heerenweg, opgedragen door zijn broer Josef, begraven op het R.K. kerkhof St. Barbara aan het Soendaplein te Haarlem, in het graf van de jonggestorven Herman.
In augustus is hij aanwezig bij de feestelijke ingebruikneming van het nieuwe huis van de schilder Kees Verwey, bij wie hij regelmatig langs zal blijven komen.
Op 21 oktober vindt in het Parkhotel in Amsterdam een bijeenkomst plaats van een redactie, naast Bomans bestaande uit prof. dr. A.G. van Kranendonk en J.W.F. Werumeus Buning, vertegenwoordigers van uitgeverij Het Spectrum, en een aantal kandidaat-vertalers onder wie J.C. Bloem, Clara Eggink, Elisabeth de Roos en Antoon Coolen, met als onderwerp van gesprek het tot stand brengen van een vertaling van de volledige werken van Charles Dickens.
Aan het eind van het jaar betrekt hij tijdelijk een woning aan de Hooimarkt, nr. 16, te Haarlem.
Op Tweede Kerstdag verlooft hij zich met Pietsie Verscheure.
1943
Geholpen door het besluit van het bestuur van de Nijmeegse Universiteit in maart om ‘tot nader order’ geen tentamens en examens meer te laten afnemen, staakt hij zijn studie.
27
Het manuscript van ‘Erik Pinksterblom. De avonturen van Erik Pinksterblom op een wonderlijke avond’. Bomans schreef dit manuscript in het ouderlijk huis van een vriendin van Pietsie van 20 oktober 1939 tot 25 januari 1940. In december 1940 verschijnt bij uitgeverij Het Spectrum zijn boek Erik, of Het klein insectenboek, met illustraties van Karel Thole. Het zal in één jaar tijd tien drukken beleven. Collectie erven Bomans
In 1943 huurde Bomans de woning aan Zonnelaan nr. 17. Hij nam hier twee onderduikers op: Jan ter Gouw (Lou Bauer) en Hans Lichtenstein (rechts op de foto). Samen met Hans beleefde hij de bevrijding, zoals beschreven in zijn ‘Journaal van de laatste oorlogsdagen en de eerste dagen der Bevrijding’. Collectie erven Bomans
28
In april neemt hij zijn intrek aan de Zonnelaan, nr. 17.
Op 10 augustus draagt zijn broer Arnold, die is ingetreden bij de Trappisten in Zundert en de kloosternaam Joannes Baptista heeft aangenomen, zijn eerste H. Mis op in de kerk van St. Bavo.
In de winter verleent hij onderdak aan twee onderduikers: eerst de joodse Duitser Hans Lichtenstein, van beroep dirigent, en kort daarop Jan ter Gouw, pottenbakker.
Op vrijdag 10 december overlijdt in Haarlem zijn oom Josef, oud-pastoor van Krommenie, in de leeftijd van 69 jaar.
1944
Het voorgenomen huwelijk van Godfried met Pietsie op zaterdag 12 februari in de kerk van de H. Petrus Canisius te Nijmegen wordt ‘wegens ziekte’ tot nadere aankondiging uitgesteld.
Op vrijdag 14 april wordt in Nijmegen het burgerlijk huwelijk gesloten. Na de sluiting wordt hij overvallen door het gevoel nog niet toe te zijn aan de
verantwoordelijkheid die het huwelijk met zich meebrengt. De kerkelijke inzegening die de volgende dag zou plaatsvinden in de St. Jozefkerk aldaar, wordt afgelast.
Op 26 september brengt Lodewijk van Deyssel een bezoek aan de Zonnelaan. Op 25 november vindt ten huize van H.A. Lunshof een vergadering plaats over een nieuw na de oorlog te verschijnen tijdschrift, Elseviers Weekblad, waaraan Bomans mee zal gaan werken.
1945
Per brief van 10 februari wordt hij door Joop Lücker benaderd met de vraag redacteur te worden van de na de bevrijding weer verschijnende de Volkskrant. Hij aanvaardt deze functie.
Op 17 augustus vindt de kerkelijke inzegening van het huwelijk tussen Godfried Bomans en Pietsie Verscheure te Nijmegen plaats.
1949
In augustus wordt in Haarlem de Sociëteit Teisterbant opgericht waarvan hij de eerste president wordt.
Godfried Bomans en zijn vrouw Gertrud Anna Maria Verscheure (‘Pietsie’). Van deze foto, op 2 maart 1946 genomen, kreeg Lodewijk van Deyssel ook een afdruk met het onderschrift ‘Voor Dr. K.J.L. Alberdingk Thijm, den vereerden vriend van Godfried en Pietsie Bomans’. Collectie erven Bomans
29
In 1947 verscheen in De Pinkelkrant, De kermiskrant voor Nederland ‘Een schelmsch verleden herleeft. Verrukkelijke Opgravingen door Dr Godfried Bomans’. Collectie erven Bomans
Ter gelegenheid van de veertigste verjaardag van Godfried Bomans schreef A. Roland Holst (‘Jany’) tijdens het feestdiner op 1 maart 1953 deze kwatrijnen en maakte Otto B. de Kat de portretjes van Godfried en Pietsie. Collectie erven Bomans
30
Brief van begin maart 1955 van S. Carmiggelt aan Godfried Bomans waarin hij reageert op het voorstel van Bomans het fictieve Thomas Robert Spoon Genootschap op te richten, dat voortborduurde op zijn ‘Spoon’-serie, gepubliceerd in Elseviers Weekblad in 1954. Bomans wilde daarvoor contact zoeken met onder anderen Annie M.G. Schmidt, A. Roland Holst, Victor E. van Vriesland en M. Vasalis. Collectie erven Bomans
Godfried Bomans met zijn dochter Eva en zijn broer Arnold voor de poort van het trappistenklooster te Zundert, ca. 1965. Collectie erven Bomans
Godfried Bomans in de jaren vijftig, zittende aan zijn werktafel. Foto: Hans Roest. Collectie Letterkundig Museum
31
1951
Op maandag 30 april stijgt hij te Bloemendaal met Nini Boesman op met een ballon voor een rondlucht boven Zandvoort; omstreeks halfzes storten zij ongeveer 200 meter uit de kust in zee. Bij zijn poging naar het strand te zwemmen raakt hij onderkoeld en kan ternauwernood gered worden.
1953
Van begin oktober tot 25 augustus 1954 woont Bomans in Rome.
1954
Op 25 augustus laadt hij ‘zijn sterk geslonken bezitingen op een Vespa’ en rijdt via Florence, Vicenza en München, in welke steden hij telkens twee weken blijft, terug naar Haarlem.
1955
Op vrijdag 2 december overlijdt zijn moeder, 71 jaar oud, in Heemstede aan een hartaanval; zij wordt op 6 december, na een plechtig gezongen H. Mis van Requiem in de kerk van St. Bavo aan de Heerenweg, begraven in het familiegraf op het R.K. kerkhof St. Barbara aan het Soendaplein te Haarlem.
1956
Op zaterdagmiddag 8 december wordt in de uitspanning Kraantje Lek aan de Duinlustweg in Overveen de Haarlem Branch van de Dickens Fellowship opgericht. Bomans wordt president.
1959
Godfried Bomans, 1949. Foto: B. Buurman Collectie erven Bomans
32
Van links naar rechts: Godfried Bomans, Harry Mulisch, S. Carmiggelt en Mies Bouwman in het tv-programma ‘Mies en scène’, 1966. Foto: Pieter Boersma. Collectie Letterkundig Museum
Godfried Bomans met de versierselen behorend bij de onderscheiding van Ridder in de Orde van Oranje Nassau, 29 april 1968. Foto: Ruud Hoff. Collectie Letterkundig Museum
Godfried Bomans spreekt in de sprekershoek op het Vlooienveld te Haarlem het publiek aan zijn voeten toe, zomer 1968. Collectie Letterkundig Museum
33
Godfried Bomans in zijn woning te Bloemendaal, 1970. Foto: Tido Gideonse. Collectie Letterkundig Museum
Op 25 december 1971 verscheen Bomans' laatste interview, met Johan Cruijff in Elseviers Magazine. Collectie erven Bomans
34
1960
Hij onthult in Leiden een gevelsteen in het pand Breestraat, nr. 37, ter herinnering aan de ‘Leidse jaren van Pieter Bas’.
Hij zit, met onder anderen Karel Jonckheere, Hella S. Haasse, Harry Mulisch en
Victor E. van Vriesland, in het panel van hetAVRO-radioprogramma ‘Hou je aan je
woord’.
Op 14 december wordt zijn dochter Eva Maria Antoinette geboren.
1961
Op 6 maart verhuist het gezin Bomans naar de villa ‘Hill Cottage’ (door hem ‘Boshof’ herdoopt) aan de Parkweg, nr. 10, te Bloemendaal.
1963
In juni en juli bezoekt hij de Nederlandse Antillen en Suriname.
Op 12 oktober reikt hij op het Grand Gala du Disque de Edisons uit. De vrijmoedige wijze waarop hij de winnaars tegemoet treedt, veroorzaakt een heftige pennenstrijd in dag- en weekbladen.
1964
Op 2 mei wordt in Gouda in het pand aan de Hoge Gouwe, nr. 21, een gevelsteen onthuld ter herinnering aan het verblijf aldaar van Pieter Bas.
1968
Op 30 april wordt hij bij de jaarlijkse lintjesregen benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
1970
In september treedt hij toe tot de redactie van het satirischeKRO-radioprogramma ‘Cursief’.
1971
Van 10 tot 17 juli zit hij, in opdracht van deVARAen deAVRO, in een tentje op het eiland Rottumerplaat, van welk verblijf hij dagelijks via de radio verslag doet.
Op woensdag 22 december, kort na middernacht, overlijdt Godfried Bomans volkomen onverwacht in zijn woning aan een hartaanval. Hij wordt op 24 december, na een door zijn broer Arnold opgedragen H. Mis van Requiem in de parochiekerk van de Allerheiligste Drieëenheid, onder overweldigende belangstelling begraven op het St. Adelbertskerkhof aan de Dennenweg in Bloemendaal. Tijdens de kerstdagen bezoeken vele duizenden zijn graf.
1996
Op 24 augustus biedt Harry Mulisch tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Teyler's Museum te Haarlem de eerste twee delen van de Werken aan mevr.
35