Bijlage 1
Vragenlijst voor patiënten
Demografische variabelen / algemene informatie: Geboortedatum: ……/……/……… Geslacht: man / vrouw Lichaamsgewicht: ……... kg Lichaamslengte: ……... cm Kant van de dominante arm: links / rechts Kant van de aandoening: links / rechts
Soort letsel / aandoening: …... Groep botletsel – gewrichtsletsel – spier-/peesletsel
Soort ingreep: …... Ziekenhuis: ………..
Type brace: ………..
Stellingen met betrekking tot gebruiksgemak en comfort. Duid aan in welke mate de patiënt(e) akkoord gaat met de stelling.
1) De brace zit comfortabel gedurende de dag.
0 1 2 3 4 5
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
2) Het is moeilijk om de brace aan te doen.
5 4 3 2 1 0
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
3) De brace zit comfortabel gedurende de nacht.
0 1 2 3 4 5
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
35 4) Het is moeilijk om de brace uit te doen.
5 4 3 2 1 0
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
5) De brace laat mij toe een goede okselhygiëne te handhaven.
0 1 2 3 4 5
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
6) De brace komt gemakkelijk ongewenst terug los nadat ze vastgemaakt is.
5 4 3 2 1 0
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
7) De brace vermijdt dat ik onverwachtse of pijnlijke bewegingen met mijn schouder maak.
0 1 2 3 4 5
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
8) De brace veroorzaakt beschadigingen aan mijn kledij.
5 4 3 2 1 0
Helemaal niet
akkoord Niet akkoord Eerder niet akkoord Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
9) Ik kan gemakkelijk mijn onderarm vrijmaken om mijn elleboog te bewegen.
0 1 2 3 4 5
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
10) Mijn elleboog blijft goed op de juiste plaats zitten tijdens het dragen van de brace
0 1 2 3 4 5
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
36
Stellingen met betrekking tot lichamelijke last ten gevolge van het dragen van de brace. Duid
aan in welke mate de patiënt(e) akkoord gaat met de stelling.
1) De brace geeft aanleiding tot irritatie van de huid.
5 4 3 2 1 0
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
2) De brace veroorzaakt zwelling ter hoogte van mijn hand of vingers.
5 4 3 2 1 0
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
3) Ik heb last van tintelingen in mijn hand of vingers tijdens het dragen van de brace.
5 4 3 2 1 0
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
4) Ik heb nekpijn tijdens het dragen van de brace.
5 4 3 2 1 0
Helemaal niet akkoord
Niet akkoord Eerder niet akkoord
Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord
Heeft de patiënt de brace gebruikt zoals afgesproken? Dit wil zeggen: 72u continu gedragen, ook tijdens de nacht, met uitzondering van enkele momenten waarbij de brace tijdelijk werd uitgedaan om te douchen en daarna onmiddellijk terug aangedaan werd.
ja / nee
Indien nee: was er hier een reden voor, en zo ja, wat was die reden?
…... ... ...
Eventuele bijkomende opmerkingen van de patiënt:
... ... ...
37
Bijlage 2
Vragenlijst voor artsen, kinesitherapeuten en verpleegkundigen
Informatie over de hulpverlener: Functie ………..
Code (informed consent) ………..
Ziekenhuis ………..
Type brace ………..
Stellingen: 1) De brace kan vlot aangelegd worden bij de patiënt. 0 1 2 3 4 5 Helemaal niet akkoord Niet akkoord Eerder niet akkoord Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord 2) De brace komt ongewenst terug los. 5 4 3 2 1 0 Helemaal niet akkoord Niet akkoord Eerder niet akkoord Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord 3) De brace kan gemakkelijk aangepast worden om een optimale positionering te bekomen. 0 1 2 3 4 5 Helemaal niet akkoord Niet akkoord Eerder niet akkoord Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord 4) De instructies voor het aanleggen van de brace zijn duidelijk. 0 1 2 3 4 5 Helemaal niet akkoord Niet akkoord Eerder niet akkoord Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord 5) Het sluitsysteem van de brace kan vlot geopend en terug vastgemaakt worden. 0 1 2 3 4 5 Helemaal niet akkoord Niet akkoord Eerder niet akkoord Eerder akkoord Akkoord Helemaal akkoord Eventuele bijkomende opmerkingen: ………....
38
39
40
Bijlage 5
Tabel: Verdeling van de letselgroepen en ziekenhuizen
Totaal Actimove Shoulder Fix Shouldfix II Shoulder Support Letselgroep Botletsel (n) 6 2 2 2 0 Spier/pees (n) 60 8 18 13 11 Gewricht (n) 18 0 6 5 7 Gewricht + Spier/Pees (n) 5 0 3 1 1 Ziekenhuis UZ Gent (n) 36 8 8 9 11 AZ Sint-Lucas Gent (n) 25 3 11 11 0 AZ Sint-Lucas Brugge (n) 19 0 10 1 8 AZ Sint-Jan Brugge (n) 11 11 0 0 0 Noot:
Missing data voor letselgroep (0,9%, n=1).
Afkortingen: SD = standaarddeviatie, BMI = body mass index, n = aantal patiënten, SST = simple shoulder test. *Patiënten die zich aan de afspraken van het protocol gehouden hebben.
41
Bijlage 6
Tabel: Scores per type brace voor elke vraag, Gemiddelde (Standaarddeviatie)1
Vraag Actimove Umerus
Comfort Shoulder Fix Shouldfix II Shoulder Support
De brace zit comfortabel
gedurende de dag. a b 3.86 (1.04) 4.07 (0.92) 4.31 (0.85) 4.20 (0.77) 4.35 (0.67) 4.00 (0.63) 4.63 (0.62) 4.69 (0.48) Het is moeilijk om de brace aan te
doen. a b 2.77 (1.72) 3.29 (1.33) 2.64 (1.73) 3.20 (1.85) 2.40 (1.35) 2.81 (1.56) 3.88 (1.50) 4.00 (1.41) De brace zit comfortabel
gedurende de nacht. a b 3.33 (1.41) 2.44 (1.51) 4.29 (1.01) 3.83 (0.99) 3.94 (0.85) 3.62 (1.33) 3.75 (1.29) 4.33 (0.89) Het is moeilijk om de brace uit te
doen. a b 3.59 (1.37) 4.21 (0.89) 3.61 (1.45) 4.15 (0.93) 4.15 (1.04) 3.94 (1.34) 4.75 (0.45) 4.69 (0.48) De brace laat mij toe een goede
okselhygiëne te handhaven. a b 3.39 (1.34) 3.08 (1.56) 3.45 (1.62) 3.15 (1.63) 3.58 (1.39) 2.60 (1.30) 4.14 (1.10) 4.07 (1.39) De brace komt gemakkelijk
ongewenst terug los nadat ze is vastgemaakt.
a 4.27 (1.12) 4.66 (0.77) 4.95 (0.22) 4.63 (1.03) b 4.50 (0.94) 4.70 (0.66) 4.19 (1.52) 4.38 (1.20) De brace vermijdt dat ik
overwachte of pijnlijke bewegingen met mijn schouder maak.
a 3.85 (1.60) 4.31 (1.26) 4.70 (0.47) 4.75 (0.58) b 4.29 (1.07) 4.30 (1.03) 4.00 (1.16) 4.81 (0.40)
De brace veroorzaakt
beschadigingen aan mijn kledij. a b 4.77 (0.75) 4.64 (0.75) 4.17 (1.37) 3.70 (1.81) 4.90 (0.45) 4.50 (0.89) 4.94 (0.25) 4.44 (0.81) Ik kan gemakkelijk mijn onderarm
vrijmaken om mijn elleboog te bewegen.
a 3.59 (1.47) 4.30 (0.78) 2.80 (2.04) 4.63 (0.81) b 3.57 (1.87) 4.65 (0.59) 2.31 (2.09) 4.69 (0.60) Mijn elleboog blijft goed op de
juiste plaats zitten tijdens het dragen van de brace.
a 3.50 (1.71) 4.31 (1.26) 4.50 (1.00) 4.94 (0.25) b 4.21 (0.98) 4.50 (1.00) 4.13 (1.20) 4.75 (0.45) De brace geeft aanleiding tot
irritatie van de huid. a b 4.55 (1.06) 4.50 (1.40) 4.41 (1.40) 4.40 (1.10) 4.85 (0.49) 3.81 (1.52) 4.50 (0.97) 4.19 (1.33) De brace veroorzaakt zwelling ter
hoogte van mijn hand of vingers. a b 4.41 (1.22) 4.14 (1.56) 4.31 (1.26) 4.50 (1.05) 4.90 (0.45) 4.81 (0.75) 4.88 (0.50) 4.75 (0.68) Ik heb last van tintelingen in mijn
hand of vingers tijdens het dragen van de brace.
a 3.75 (1.86) 4.62 (1.05) 4.90 (0.45) 4.81 (0.54) b 3.71 (1.44) 4.65 (0.99) 4.44 (1.26) 4.69 (0.70) Ik heb nekpijn tijdens het dragen
van de brace. a b 4.59 (1.01) 3.71 (1.73) 4.34 (1.47) 4.30 (1.38) 4.50 (1.15) 4.13 (1.26) 4.44 (0.89) 4.50 (0.73)
1Scores op een schaal van 0 tot 5. Voor negatief geformuleerde stellingen bevat deze tabel de
aangepaste scores, waardoor een hogere score steeds een beter resultaat voorstelt. a: Score voor de vraag op het eerste contact.
42
Bijlage 7
Tabel: Oplijsting van alle bijkomende opmerkingen door patiënten. Shoulder Support
Wanneer de duim door de lus zit veroorzaakt dit tintelingen, Hierdoor werd de duim uit de lus gelaten vanaf dag 1. Stof en haartjes van huisdieren blijven gemakkelijk plakken.
De armzak is iets te lang, eventueel doordat de patiënt niet de optimale maat toegewezen kreeg. De brace snijdt in de nek. De velcro t.h.v. de duim komt soms los.
De brace snijdt een beetje in de nek. Hij komt snel los t.h.v. de pols. De rits opent ook een 5-tal cm vanzelf.
Door het kliksysteem is het moeilijk om de brace alleen aan te doen. Deze brace zit beter en is steviger dan een vorige brace die de patiënt gebruikt heeft.
Gemakkelijk hanteerbaar, goed systeem met kliksysteem. De brace is veel te warm in de zomer.
De brace veroorzaakt overmatig zweten, ook bij minder warm weer.
De brace spant en irriteert in de hals. De rits is zeer handig. Hij is beter dan een andere brace die de patiënt vroeger nog gebruikt heeft. De brace is gemakkelijk te wassen.
Shouldfix II
De band rond de middel is moeilijk om vast te maken zonder hulp.
De brace geeft een comfortabel gevoel, maar de onderkant waar de hand uitkomt is iets te ruim. De brace veroorzaakt lichte schaafwondjes in de nek door wrijving.
Het lukt niet om de brace aan te doen zonder hulp, hij is hiervoor te ingewikkeld. Hij zit wel comfortabel en voelt stevig aan.
Van de linten die over de rug gaan komt de klittenband gemakkelijk los. Beter zou zijn een systeem met een riem-sluiting te gebruiken. Moeilijk om aan te doen zonder hulp.
De brace is zeer warm en waarschijnlijk ingewikkeld voor ouderen. ‘s Nachts glipt de elleboog uit het elleboog-hulpstuk.
Dit is een betere brace dan een vorige brace die de patiënt gebruikt heeft. Goed dat je hem kan aanspannen op geleide van pijn. De brace is warm en veroorzaakt veel zweten. Ook krampen in de arm.
Het elleboogsteuntje gaf een brandende pijn tijdens de eerste dagen. Deze brace is veel steviger dan een andere brace die de patiënt vroeger heeft gedragen.
Minder last met deze brace dan vroegere ervaring met een vorige brace (niet gespecifeerd).
Zweten voornamelijk 's nachts, beter dan vroegere ervaring met andere brace. Is vrij dik, maar daardoor wel stevig. De brace is zeer warm, maar beter dan ervaring met vorige brace.
Betere brace dan vorige ervaring met brace.
Veel comfortabeler dan vorige brace, maar moeilijker om aan en uit te doen. De elleboog kan niet vrijgemaakt worden. Moeilijk om de brace aan te doen zonder hulp.
Zeer warm aan de voorarm, vooral 's nachts.
Het is ingewikkeld om aan te doen met de linten over de schouder.
De brace moet volledig uit om oefeningen te kunnen doen. Er is hulp nodig bij het wassen. Er is geen ondersteuning voor duim Band 's nachts iets losser geeft beter comfort, de band rond lichaam komt nu gemakkelijk vanzelf los. Ook het hoekstuk aan de elleboog komt snel los. Andere stukken plakten te goed vast in het begin. 's Nachts zakt de band rond de thorax af.
De brace is te ingewikkeld om alleen aan te doen.
Moeilijk om aan te doen zonder hulp, maar zeer comfortabel.
De velcro van de buikriem begint sneller los te komen. Zeer warme brace. Jammer dat elleboog niet kan worden losgemaakt
Shoulder Fix
Zeer warm. De brace blijft perfect zitten
Blijft zeer goed vastzitten. Goed aanpasbaar. Geen hulp nodig. Veel beter dan vorige brace De brace geeft nekpijn: de riem drukt op de nek.
De band rond de buik rekt uit en versmalt door aanspannen, en blijft hierdoor hangen in de kledij. Deze zou breder moeten zijn, een systeem met 2 sluitingen zou beter zijn.
Moeilijk dicht te doen t.h.v. de elleboog.
Hulp nodig bij het aanleggen, want de sluiting zit langs de achterzijde. De velcro bijft hangen aan een jas en veroorzaakt schade.
Stevige velcro. Nekpijn door de brace. De elleboog wordt niet goed ondersteund.
De brace is moeilijk uit te doen want hij plakt zeer stevig vast. Hij blijft overal aan plakken.
De sluiting rond zijde is moeilijk dicht te krijgen. De rand van draagband rond de voorarm t.h.v. pols is te dik en te hard. De brace is iets te flexiebel.
De brede band is zeer goed en geeft een goed comfort. De zijkant van het borststuk snijdt ’s nachts in de huid.
De instructies bij de brace zijn duidelijk. Het is een betere brace dan vorige ervaring. De brace geeft een goede steun in de rug. Het zou moeilijk zijn de brace te dragen met grote borsten. De Actimove was gemakkelijker aan te doen, maar minder stevig. Niet evident om aan te doen zonder hulp van anderen.
43
Zeer handig om oefeningen te doen. Beter dan vorige brace.
Te warm, vooral 's nachts.
De velcro plakt hard vast. De brace zit veel steviger en comfortabeler dan de Actimove, die de patiënt gebruikte na een vorige operatie. De band rond de pols mag minder breed zijn, want is te warm.
De brace zakt gedurende dag, waarbij de hoek van de elleboog groter wordt. Goede instructievideo, het instructieblad is minder duidelijk. De zachte stof aan de buitenzijde neemt gemakkelijk vuil op.
De brace is niet handig voor vrouwen met grote borsten en verschuift vaak. Vermoedelijk is deze brace wel beter voor mannen. Schade aan de kledij door velcro. Een extra lap stof met velcro voor onder de oksel zou beter zijn. De buikriem kan niet hoog genoeg door borsten.
De schouderband moet korter zijn. De kleefband zou lager moeten zitten. Irritatie en jeuk aan pols: een katoenen stof zou hiervoor beter zijn. Zeer warm 's nachts, ook in de zomer zou het te warm zijn voor deze brace. De eerste nacht is de nog verdoofde arm uit de brace geschoven. Vervelend dat de elleboog niet echt ondersteund wordt.
Soms zweten onder de band rond de romp, bij warmere temperaturen. Zeer warm (zelfs in de winterperiode).
De brace veroorzaakt pluizen van de kledij. Heel warm en zwaar, maar wel heel stevig en goed immobiliserend.
Het gebrek aan steun onder de elleboog is vervelend. 's Nachts last met ademhaling door band rond de buik bij astma-patiënt.
Actimove
Moeilijk om alleen aan te doen, maar zit comfortabel wanneer hij goed aan is
Velcro over de hals is niet praktisch. De duimlus is te kort en geeft een hyperextensie. Is minder handig dan een vorige brace. De duimlus zit te hoog. De Shoulder Support was beter. Geen steun thv de elleboog. Alleen aandoen is moeilijk.
De duimlus is te kort. De brace schuift achteruit en biedt onvoldoende steun voor de schouder. De Shoulder Support was beter. De duimlus zit niet goed en geeft hierdoor tintelingen. Aandoen is zeer moeilijk.
De duimlus geeft tintelingen.
De brace zou beter gemaakt zijn uit een natuurlijke stof (katoen) ipv synthetisch polyester. Soepel, wasbaar. Extra mousse tegen wrijving in hals zou beter zijn.
Bredere band in de nek zou comfortabeler zijn.
Veel steun, maar soms oncomfortabel. Elleboog schuift gemakkelijk uit de zak. Irritatie door band in de hals. Geeft niet voldoende ondersteuning aan de schouder.
Moeilijk om aan te doen zonder hulp. Betere brace i.v.m. een andere brace die de patiënt vroeger gebruikt heeft. Zwelling in de duim door te korte duimlus.
De duimlus te te ver naar achter.
Moeilijk om op de rug te sluiten. Velcro rond de middel zit omgekeerd. De arm wordt stijf wanneer de brace te lang aan is.
De duim en wijsvinger slapen door de duimlus. Irritatie hals door schuren. Zwelling ringvinger. Kussentje rond band in de hals zou beter zijn. Pijn en tintelingen in de duim.
44
Bijlage 8
Tabel: Oplijsting van alle bijkomende opmerkingen door hulpverleners Shoulder Support
Vervelend om buikriem af te stellen bij liggende patiënt
Shoulder Fix
Helemaal niet idiot-proof! Na de eerste keer sukkelen, gaat het snel een heel stuk vlotter… Onhandig, weinig voor de hand liggend
Vrij veel stappen en stukken om aan te leggen, maar al bij al niet moeilijk
Shouldfix II
Veel losse componenten. Om 2 linten te doen kruisen over de rug kan patiënt niet plat blijven liggen.
Actimove