Best practices

9.3.3 Positieve ervaringen met punten die verlopen conform het implementatieplan

De verschillende punten die hiervoor zijn benoemd die als negatief worden ervaren en de punten die enige aandacht behoeven, nemen niet weg dat de betrokken partijen over het algemeen uitgesproken positief zijn over de uitvoeringspraktijk. Derhalve kan gesteld wor-den dat de plaatsing van hervestigde vluchtelingen in gemeenten, die plaatsvindt conform het uitvoeringsplan, over het algemeen goed verloopt.

9.4 Best practices

Met de beleidswijziging is een groot aantal taken in het kader van de plaatsing van herves-tigde vluchtelingen neergelegd bij gemeenten. Gemeenten hebben veel beleidsvrijheid bij de inrichting en de uitvoering van het proces van plaatsing van hervestigde vluchtelingen. In de praktijk leidt dit tot een grote diversiteit aan wijzen waarop hervestigde vluchtelingen in gemeenten worden ontvangen, worden gehuisvest, worden begeleid en waarop het proces wordt gefinancierd.

Ook ten aanzien van de kant van het onderwerp van het beleid; de vluchtelingen, is sprake van grote diversiteit. Dit heeft betrekking op het taalniveau van de vluchtelingen, het oplei-dingsniveau, de culturele achtergrond, de gezinssamenstelling en de mate waarin de vluch-teling familie of kennissen heeft in de gemeente waarin hij of zij wordt opgevangen. Al deze factoren zijn van invloed op de wijze waarop vluchtelingen hun ontvangst en verblijf in Ne-derland ervaren. Daarbij zijn deze factoren van belang voor de begeleiding van de vluchte-ling door maatschappelijke organisaties.

Omdat de uitvoering van het beleid in sterke mate verschilt per gemeente, en de mate waarin dit aansluit op de wensen van de vluchteling verschilt per vluchteling, is het niet goed mogelijk best practices te formuleren. Wat in de ene gemeente werkt om de lokale omstandigheden voor de specifieke groep vluchtelingen te verbeteren, hoeft niet per defini-tie te werken voor een andere groep vluchtelingen in een andere gemeente. Dit staat het formuleren van algemeen toepasbare best practices in de weg en zou de verschillende situ-aties geen recht doen.

9.5 Slotwoord

In deze rapportage is de uitvoeringspraktijk beschreven van de plaatsing van hervestigde vluchtelingen sinds de beleidswijzing van juli 2011. Er wordt een overzicht gegeven van de ervaringen die de verschillende betrokken partijen in de periode van juli 2011 tot en met december 2012 hebben opgedaan. Deze periode is relatief kort. Daarbij hebben verschillen-de gemeenten hun eerste hervestigverschillen-de vluchtelingen geplaatst in verschillen-de loop van 2012. De erva-ringen van deze gemeenten en andere betrokkenen zijn relatief pril. De korte periode die onderwerp is van onderzoek, heeft tot gevolg dat het onderzoek is betiteld als impactanaly-se. Het heeft tot doel eerste bevindingen te rapporteren. Het doen van uitspraken over de effectiviteit van het beleid is (nog) niet mogelijk.

Wel kan worden gezegd dat gemeenten sinds de beleidswijziging beter te spreken zijn over de samenwerking met het COA, meer inspanningen dienen te verrichten voordat vluchtelin-gen geplaatst worden in de gemeente en dat maatschappelijke organisaties, met name in het begin, intensievere begeleiding aanbieden aan hervestigde vluchtelingen. Ditzelfde kan

97

worden geconcludeerd wanneer de plaatsing van hervestigde vluchtelingen wordt vergele-ken met de plaatsing van andere statushouders.

Over het algemeen kan worden geconcludeerd dat het beleid zoals dat nu is vormgegeven en wordt uitgevoerd goed en conform het implementatieplan verloopt. Grootste punt van aandacht, dat voor veel betrokken gemeenten, maatschappelijke organisaties en vluchtelin-gen voor problemen zorgt, is het feit dat de IND er vaak niet in slaagt hervestigde vluchte-lingen bij aankomst in Nederland te voorzien van een correcte verblijfspas.

Alle betrokken partijen zetten zich op allerlei soorten manieren in voor de plaatsing van hervestigde vluchtelingen met de intentie om deze mensen een beter perspectief te geven dan in het land van toevlucht of herkomst. Dit gaat niet altijd vlekkeloos. Over het algemeen lijkt op basis van dit onderzoek desalniettemin te kunnen worden gesproken van adequate uitvoering van het beleid.

99

Bijlage I

Literatuuroverzicht

Rapporten, draaiboeken, handreikingen en informatieproducten

 Culturele oriëntatie op Nederland - Gids voor vluchtelingen die in Nederland herves-tigd worden, COA, april 2011.

 Draaiboek en checklist opvang en begeleiding uitgenodigde vluchtelingen, Vluchte-lingenWerk, Amsterdam, december 2011.

 Draaiboek Project Uitgenodigde Vluchtelingen Friesland, Werkgroep, Martie Veld-huizen, 2011.

 Voorbeeldverordening Wet inburgering, Richtlijn ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 08-11-2012.

 M. Guiaux, A.H. Uiters, H. Wubs, E.M.Th. Beenakkers, Uitgenodigde vluchtelingen - Beleid en de maatschappelijke positie in nationaal en internationaal perspectief, Den Haag, WODC 2008.

 Paving the Way - A Handbook on the Reception and Integration of Resettled Refu-gees, International Catholic Migration Commission Europe, Brussel, 2011.

 Regeling Zorg Asielzoekers - Alles over de ziektekostenregeling voor asielzoekers  in Nederland, versie 2012

 R.M. Severijn, Handreiking realisatie huisvesting verblijfsgerechtigden vanaf 1 okto-ber 2012, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, oktookto-ber 2012.  UNHCR, Division of International Protection, Resettlement Handbook – Revised

edi-tion July 2001 – Country Chapters; The Netherlands, Geneva, 2011.

 Welcome to Europe - A Guide to Resettlement: A Comparative Review of Resettle-ment in Europe, International Catholic Migration Commission Europe, Brussel, 2009.

Kamerstukken  TK 2010-2011, 19 637, nr. 1432  TK 2011-2012, 19 637, nr. 1493  TK 2011-2012, 19 637, nr. 1496  TK 2011-2012, 19 637, nr. 1502  TK 2011-2012, 19 637, nr. 1567  TK 2011-2012, 33 086, diverse nrs.  TK, 2012,2013, 31 143, nr. 90 Wetgeving  Vreemdelingenwet 2000  Wet inburgering

 Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie  Wet participatiebudget

 Wet revitalisering generiek toezicht  Wet werk en bijstand

101

Bijlage II