Gouda.
Stem: O ghy, die willen vlechten. Ofte: Zeno! der Colonellen. Ofte: Ghy zijt
Alexandrien. Ofte: Door d'ongetemde baren.
Binnen de seer vermaerde, Wijtberoemde Goudtsche Stadt, Was eertijdts een schoone schat,
Was eertijdts, was eertijdts een schoone schat: Gelijck ick uyt bejaerde Vrome Lieden heb
staen,
Die na hondert jaren gaen,
Die na hondert na hondert jaren gaan. Het was een deftigh Beeldt
Des Magets, die Godt heeft geteelt Op dees werelt voor ons al,
In het Beth, in het Bethlemijtsche stal. Het was een. 2. Dees Maget was gesneden
Kunstelijck van Eycken-hout, En sy sat met tren' bedouwt,
En sy sat, en sy sat met traen' bedouwt. Drouf sat dees Maeght met reden, Want sy hadt haer Soon op schoot, Die gestorven was de doodt,
Die gestor, die gestorven was de doodt. En dese Hemels Blom
Hadt een vercierde Mantel om, Eene Mantel hadt sy aen,
Die den brandt, die den brandt heeft doen vergaen. 3. Want als de Schepen branden
In de Yssel voor der Gouw, En daer op stondt grooten rouw,
En daer op, en daer op stondt grooten rouw: Soo is door Priesters handen,
Tot uitblussingh van dit werck,
't Beeldt gehaelt uyt Noodt-Godts Kerck,
't Beeldt gehaelt, 't Beeldt gehaelt uyt Noodt-Godts Kerck:
Met groot' eerbiedigheyt
Omganghs-gewijs, wierdt 't Beeldt geleydt
+
Kerck
Buyten na Sint Ooloofs+
Huys,
Waer nu is, waer nu is de Nieuwe Sluys. 4. Als 't Beeldt daer was gekomen, En nu still' stondt voor het vyer, Soo hiel op des brandts geswier,
Soo hiel op, soo hiel op des brandts geswier. Daer wierdt gheen schaa vernomen
Na dien tijdt, noch eenich leedt, 't Vyer hiel op door 's Maghets kleedt,
't Vyer hiel op, 't vyer hiel op door 's Maghets kleedt. Terstondt hiel op de vlam
Soo dree daer in haer Mantel quam: Het Mirakel was geweoght,
En het Beeldt, en het Beeldt wierdt t'huys gebrocht. 5. Gebrocht wierdt op de Haven,
(Waer dat was Noodt-Godts Capell') Met een heerelijck geschel,
Met een heer, met een heerelijck geschel. Daer gingen Godes Slaven
Doen bedancken dese Vrouw, Van haer wonderlijck Behouw,
Van haer won, van haer wonderlijck Behouw: 't Was eene vreught om sien
Hoe dat de vlam, en brandt gingh vlie'n Door dees Maghets groote kracht,
Die sy heeft, die sy heeft door d'Opper-Macht. 6. O alderwaerdeste Moeder!
Uwe macht en kracht is groot, Staet ons by in onse noodt,
Staet ons by, staet ons by in onse noodt. Maeckt doch dat ons' Behoeder, Door uw' hulp, en uwe handt, Van ons keert Cupidoos brandt,
Van ons keert, van ons keert Cupidoos brandt. Vaert wel, ô Keyserin!
Maeckt dat wy komen d'Hemel in, Maeckt dat na dit aerdts verdriet Onse ziel, onse ziel haer Godt geniet.
Age, vincis.
Van de HH. Beelden, Betoonende dat men de selve mach eeren, ofte
aenbidden:
Nam Deus est, quod imago docet, sed non Deus ipsa:
Hanc videas; sed mente colas, quod cernis in ipsa.Dat is:
Het Beeldt en is gheen Godt // Of Godt is niet het Beelt; (Daer dient niet mee gespot // Daer dient niet mee gespeelt:) Maer 't geen het Beeldt u leert // Is Godt, en uwen Heer. Daerom de Beelden eert // En valt voor haer ter ne'er.
Want 't geen aen 't Beeldt geschiedt // Geschiet aen die voorwaer Wien in het Beeldt men siet: // Is dese saeck niet klaer?
Stem: O Kers-nacht! schoonder dan de &c. Of:O Maria! fonteyn vol
deughden.
O men---schen! menschen! eert de Beel----den, Ick wou dat die u nooyt verveel---den,
Maer dat g'haer aen---deed'
groote eer:
Want siet sy moeten aen-ge-be-den
Van ons zijn, om verscheyde re---den, Welck heeft be---vestight Godt den Heer.
2. Neemt in uw' handen d'Heylige Boecken, En wilt de Schrift wel ondersoecken,
Ghy sult daer in dat vinden staen. Want Godt heeft selfs twee Cherubinnen Doen maecken; scharpt hier op uw' sinnen,
+
Exod. 25. v. 18.
Neemt uyt de Schrift die leeringh aen.+ 3. Hy Moysv heeft oock strengh bevolen ('t Kan niet bedeckt zijn, noch verholen) Te maecken een Metael Serpent;
+
Num. 21. v. 8.
En dat hy dat most hoogh verheffen,+ Men kan daer gheensins tegen keffen; Uw' oogen na de Schrift toe wendt.
4. En Salomon heeft oock doen maecken (Des is'et ghee'nichsins te laecken) Verscheyde Beelden in de Kerck. G'lijck u sal worden aengewesen
+
3 Reg. 6. & 7. Capp.
Is dat ghy komt de Schrift te lesen'+
Voorwaer ick dat daer klaerlijck merck. 5. Is dat sulcx eertijdts mocht geschieden, Waerom wiltmen dit nu verbieden,
Te meerder om dat vrucht sy doen: Want sy ververschen ons' Memory Van all' der Heyl'gen groote glory, Des laten w'ons oock daer toe spoe'n.
6. Dies-halven is oock dit te prijsen
Dat d'Heyl'ge Beelden onderwijsen, En Boecken zijn voor slechte Lie'n, Want dese haer te kennen geven, Hoe dat geweest zijn in haer leven Die geene, welcker Beelde sy sien.
7. De Duyvels voor de Beelden schromen,
+
Concil. Nicaenum 2. act. 5.
Sy vreesen daer ontrent te komen,+
Want sy gevoelen hare kracht: Sy veelen niet dat wy die eeren, Of dat wy ons voor die verneeren; Maer Godt Almachtich groot die acht.
8. Want Godt veel teyckens heeft bewesen, Dat is Mirakels (soo wy lesen)
Door d'Heyl'ge Beelden diemen eert. Daerom soo laet ons die oock groeten, En voor die buygen hooft en voeten, G'lijck ons de Heyl'ge Kercke leert.
+
Gen. 18. v. 2.
9. Soo heeft sich eertijts ne'ergebogen+
+
Ios. 5. v. 13. & seqq.
Den Vader Abra'm ('t is gheen logen)+
+
Siet hier van breeder Psa. 98. v. 5. a. Reg. 6. v. 2.
En d'Eng'len heeft hy aengebe'en.+
+
1. Par. 28. v. 2.
En Iosuë viel oock ter aerde+
+
Gen. 19. v. 1.
Voor d'Engel Godts, die hem bewaerde:+
+
Num 22. v. 31.
Seght, hebben wy dan oock gheen re'en?+ 10. Daerom macg ick niet stille swijgen, Maer ick moet seggen, datmen nijgen Moet voor de Beelden met ootmoedt. Siet ick ga nu ter aerde vallen, Volght ghy my oock naer met u allen, En doet ootmoedich uwe groet.